Zeszyt: 2011, vol. 8 / 04
W procesie regulacji stanów prawnych nieruchomości w południowej Pol-sce istotne znaczenie ma dokumentacja byłego katastru austriackiego, zarówno jej cześć kartograficzna jak i opisowa. Dokumentacja ta jest szczególnie przydatna przy sporządzaniu wykazów synchronizacyjnych przejścia parcel gruntowych na działki ewidencyjne i niejednokrotnie warunkuje możliwość ujawnienia prawa własności w księdze wieczystej. W szczególności odgrywa ona bardzo pozytywną rolę gdy przetworzy się mapę byłego katastru austriackiego do postaci cyfrowej i nałoży się ją na istniejącą mapę ewidencji gruntów i budynków. Przetworzenie rastra mapy katastralnej byłego katastru austriackiego do układu „2000" oraz trans-formacja współrzędnych katastralnych do obowiązującego układu państwowego umożliwia kompilację tej mapy z numeryczną mapą ewidencji gruntów i budynków, bądź jej rastrem.
...
Artykuł przedstawia metodykę, sposób przeprowadzenia oraz wyniki po-miarów batymetrycznych prowadzonych na potrzeby obliczeń hydrologicznych oraz mostowych projektów budowlanych. Przykładowe testowe badania terenowe były prowadzone na rzekach oraz zbiornikach śródlądowych. Prace obejmowały wykonanie przekrojów poprzecznych dolin rzecznych w granicach wyznaczonych przez wały przeciwpowodziowe. Metodyka badań zakładała integrację systemów GNSS, batymetrii oraz w szczególnych przypadkach instrumentów typu Total Sta-tion. W artykule przedstawiono przykładowe wyniki uzyskane podczas prac ba-dawczych na jednej z rzek Polski południowej.
...
W artykule została przedstawiona problematyka związana ze zróżnicowa-nym nazewnictwem elementów uzbrojenia terenu stosowanym przez poszczególne branże zaopatrujące w media nowobudowane osiedla domów jednorodzinnych. Przedstawione zostaną definicje branżowe uzbrojenia zaczerpnięte z aktów praw-nych, w konfrontacji z nazewnictwem stosowanym przez branże w praktyce. W artykule zostanie omówiona różnorodność nazewnictwa elementów uzbrojenia terenu, na przykładzie jednego z wybranych nowych osiedli domów jednorodzin-nych, jako problem powszechnie występujący w praktyce. ...
W ostatnich latach niezwykle prężnie rozwijają się nowoczesne systemy sterowania. Ich rozwój ma ogromny wpływ na zakres obsługi geodezyjnej budów. Porównanie systemów sterowania pozwala na określenie zmian w obsłudze geode-zyjnej. W wielu wypadkach rozwój systemów sterowania będzie ograniczał zakres typowych prac geodezyjnych w terenie, natomiast pojawiają się nowe obszary działalności geodezyjnej w sferze dopasowania, koordynacji i kontroli numerycz-nego modelu terenu z projektem w wersji cyfrowej i postępem robót. Postęp technologiczny w świecie jest nieuchronny i permanentny. Rola i miejsce zawodu geodety w tej dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości bę-dzie w dużej mierze zależeć od umiejętności dostosowania się i uwzględniania za-chodzących zmian w warsztacie pracy. Artykuł przybliża zagadnienie wykorzystania geodezyjnej obsługi budów na tle różnych systemów sterowania.
...
StreszczenieAutor przeprowadził analizę kosztu uprawowego związanego z rozłogiem pola gruntu ornego i kosztów odpowiadających mu modeli oraz składowych tego pierwszego kosztu. Na podstawie tej analizy zdefiniował poprawkę do wartości podstawowej, ze względu na powierzchnię mniejszą niż wzorcowa. Poprawka ta odpowiada ujemnej wartości przyrostu spowodowanego małą powierzchnią. War-tość tej poprawki jest wprost proporcjonalna do analizowanego pola a odwrotnie proporcjonalna do powierzchni wzorcowej. Poprawka ta może być wykorzystana przy wycenie gruntów rolnych w podejściu porównawczym metodą porównywania parami.
...
Niespójność oraz brak hierarchizacji systemu planowania i zagospodarowa-nia przestrzennego powoduje między innymi nasilenie niekorzystnych przejawów dezurbanizacji. Wymusza ona przeznaczenie na cele nierolnicze coraz większych obszarów gruntów rolnych we wsiach sąsiadujących z Wrocławiem, a wraz z tym konieczność przymusowego nabycia nieruchomości dla realizacji zadań celu pu-blicznego. Mimo spadku ilości zawieranych transakcji kupna - sprzedaży w latach 2008-2010 w gminie Kąty Wrocławskie, niezbędna będzie kontynuacja nabywania gruntów pod infrastrukturę techniczną.Duża różnica między wywłaszczeniową i faktyczną wartością rynkową nie-ruchomości wynika z przyjętych przez ustawodawcę przepisów prawnych. Nie tyl-ko w odczuciu pozbawianych praw do nieruchomości, przepisy te nie odzwiercie-dlają konstytucyjnej zasady słusznego odszkodowania.
...
Artykuł przedstawia wstępną ocenę efektów przeprowadzonych prac scale-niowych we wsi Krzeczów położonej w gminie Rzezawa. Prace geodezyjne zwią-zane z przebudową struktury przestrzennej wsi związane z budową autostrady A4 na odcinku Kraków-Tarnów rozpoczęły się w 2009 roku i trwały dwa lata. Opra-cowaniem objęto fragment obrębu o powierzchni 283 ha, a wykonało go Krakow-skie Buro Geodezji i Terenów Rolnych. W chwili obecnej wszystkie techniczne prace geodezyjne związane z wykonaniem szczegółowego projektu scalenia zosta-ły zakończone. W 2011 roku planowane jest wydanie decyzji zatwierdzającej opracowany projekt, a następnie rozpoczęcie prac związanych z zagospodarowa-niem poscaleniowym. Ocenie poddano zbiory danych o działkach i gospodarstwach charakteryzu-jących układ gruntowy przed i po zakończeniu prac scaleniowych. Otrzymane wy-niki wskazują na poprawę struktury przestrzennej rozpatrywanego obszaru, w szczególności w zakresie eliminacji działek, które nie posiadają połączenia z drogami publicznymi oraz poprawy ich kształtu. Nie stwierdzono istotnych zmian średniej powierzchni działek ewidencyjnych ani zmniejszenia przeciętnej ich liczby w poszczególnych gospodarstwach. Wykazano możliwości korekty za-sięgu obszaru objętego postępowaniem scaleniowym, co wskazuje na potrzebę opracowania dokładniejszych metod określających granice terenów, na których konieczne jest wykonanie prac scaleniowych podejmowanych w związku z budo-wą inwestycji liniowych.
...
Artykuł przedstawia wstępną próbę oceny efektów prac scaleniowych prze-prowadzonych we wsi Łętownia w gminie Jordanów, gdzie pracami tymi objęto obszar 206 ha. Prace związane z opracowaniem projektu scalenia gruntów rozpo-częły się w 2006 roku i trwały 2 lata. W chwili obecnej zakończone zostały rów-nież wszystkie prace związane z zagospodarowaniem poscaleniowym. Scalenie gruntów na obszarze wsi Łętownia było pierwszym tego typu działaniem w woje-wództwie małopolskim finansowanym ze środków Unii Europejskiej.Ocenie poddano zbiory danych o działkach i gospodarstwach charakteryzu-jące układy gruntów przed i po scaleniu. Otrzymane wyniki wskazują na istotną poprawę struktury przestrzennej, w szczególności w zakresie zmniejszenia liczby działek w gospodarstwach i powiększenia tym samym ich przeciętnej powierzchni. Stosunkowo niewielka poprawa została zaobserwowana w zakresie zmniejszenia odległości pomiędzy działkami a siedliskami. Wyeliminowano natomiast wystę-powanie działek pozbawionych kontaktu z drogą publiczną, które to zjawisko do-tyczyło większości rozpatrywanego obszaru w okresie poprzedzającym scalenie.
...
Autorzy przeanalizowali przepisy prawne i techniczne oraz postępowania administracyjne prowadzone w sprawie wyłączenia gruntów rolnych i leśnych z produkcji. Pozwoliło to na wskazanie problemów powstających w trakcie reali-zacji przepisów ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych oraz propozycji ich rozwiązania. W publikacji przedstawiono obowiązujące procedury związane ze zmianą przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. W pracy zwrócono również uwagę na zmniejszanie się powierzch-ni gruntów rolnych w Polsce. Kolejnym zagadnieniem opisanym w pracy jest pro-blematyka ustalenia granic konturów klasyfikacyjnych po zakończeniu procesu inwestycyjnego. Zwrócono tu uwagę na konieczność synchronizacji aktów praw-nych dotyczących ewidencji gruntów i budynków z ustawą o ochronie gruntów rolnych i leśnych.
...
W artykule porównano metody i procedury wyceny nieruchomości leśnych (gruntów leśnych bez drzewostanu) w Niemczech i Polsce. Zaprezentowano w nim także rynek obrotu gruntami leśnymi bez drzewo-stanu w wybranych obszarach w granicach administracyjnych badanych nadle-śnictw. Stwierdzono zwiększającą się ilość transakcji tego typu nieruchomościami w latach 2004-2007. Podjęto próbę zastosowania w badanych obszarach metody tzw,,niemieckiej'' wyceny gruntów leśnych bez drzewostanu. Na podstawie prze-prowadzonej analizy stwierdzono, że metoda ta jest możliwa do zastosowania w polskich uwarunkowaniach społeczno-ekonomicznych. Metoda ta odznacza się prostotą i zwiększa możliwości zastosowania podejścia porównawczego do wyce-ny gruntów leśnych bez drzewostanu.
...
Aktualne problemy gospodarowania ziemią i przebudowy struktury prze-strzennej obszarów wiejskich w Polsce są analizowane w kontekście Polityki Rol-nej Unii Europejskiej.Wymaga to integrowana produkcja rolnicza, która jest systemem prowadze-nia gospodarstw rolnych zabezpieczającym produkcję wysokiej jakości środków żywności oraz rozwój zrównoważony. Stąd dążenie do odmiennego, całościowego, podejścia do gospodarstwa rolnego, jako obiektu funkcjonującego w przestrzeni wiejskiej. Oznacza to potrzebę współdziałania w zakresie planowa-nia przestrzennego, ruralistyki, planowania urządzenioworolnego. Praktyka wskazuje, że obszary zabudowane i rolne nie są traktowane w planowaniu miejscowym w sposób równorzędny. Treści związane z analizą struktury agrarnej oraz jej kształtowaniem obejmują zaledwie charakterystykę za-sobów gruntów rolnych i leśnych (rodzaje użytków gruntowych, klasyfikacja gle-boznawcza, władanie, ochrona i rekultywacja) oraz stanu infrastruktury technicz-nej. Sytuacja ta spowodowała konieczność opracowywania planów urządzeniowo-rolnych dla gmin i wsi, mimo, że w Polsce brak przepisów prawa z tego zakresu. Kompleksowe urządzanie obszarów wiejskich wynika ze wskazań planowania przestrzennego i ma na celu ich rozwój, w szerokim zakresie zagadnień dotyczą-cych, między innymi: rolniczej przestrzeni produkcyjnej, środowiska przyrodni-czego, krajobrazu, zabudowy. Rozwój wiąże się z faktem utraty dominującej pozycji funkcji rolniczych oraz ze zmianą charakteru obszarów wiejskich z monofunkcyjnego w wielofunkcyjny.Urządzenia rolne stały się jednym z podsystemów planowania przestrzen-nego a plan urządzeniowo-rolny jest zapisem inwentaryzacji, diagnozy stanu ist-niejącego, hierarchii celów ...
W artykule przedstawiono zastosowanie teorii modelowania do ustalania wartości katastralnych dla potrzeb określenia podstawy opodatkowania podatkiem od wartości nieruchomości. Badaniami objęto trzy obręby ewidencyjne, położone w południowej części Wrocławia. Podstawę budowy modeli wartości nieruchomo-ści stanowił rejestr cen i wartości nieruchomości wraz z mapą numeryczną. Prze-prowadzono analizę merytoryczną i statystyczną cen transakcyjnych zawartych w rejestrze cen i wartości nieruchomości. Wykonano aktualizację cen według seg-mentowej liniowej funkcji regresji. Do budowy modeli zastosowano zmodyfikowane modele powszechnej tak-sacji nieruchomości opracowane w ramach projektu systemu powszechnej taksacji nieruchomości, będącego składnikiem Integracyjnej Platformy Elektronicznej, re-alizowanej w ramach projektu "Utworzenie Zintegrowanego Systemu Katastralne-go", wykonanego na rzecz Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii. Oprócz tych metod zastosowano do określenia wartości katastralnych model liniowy regresji wielokrotnej stosowany w metodzie analizy statystycznej rynku. Dokonano inwen-taryzacji nieruchomości w wybranej strefie. Każdej nieruchomości przypisano zbiór atrybutów. W wyodrębnionych strefach taksacyjnych obliczono parametry modeli powszechnej taksacji nieruchomości, oszacowano wartości nieruchomości i przeprowadzono ocenę dokładności oszacowania tych wartości.
...
Osuwiska są jednymi z najbardziej rozpowszechnionych zjawisk, które po-wodują katastrofy naturalne. W związku z tym prowadzenie geodezyjnego monito-ringu przemieszczających się mas ziemnych jest niezbędne w celu zapewnienie bezpieczeństwa ludzi i ich mienia. Podczas pomiarów geodezyjnych związanych z monitoringiem osuwisk bardzo ważne jest zaplanowanie momentów wykonywa-nia obserwacji we właściwych odstępach czasu. Wybór właściwych momentów wykonania obserwacji daje obserwatorowi odpowiedni wgląd w przebieg kinema-tyki zjawiska wraz z rozpoznaniem etapów rozwoju procesu, które następują ko-lejno z różnym nasileniem i częstotliwością. Autorzy, bazując na literaturze, zapre-zentowali zasady planowania serii pomiarowych podczas geodezyjnych badań deformacji, skupiając się na zależnościach związanych z deformacjami gruntu spowodowanymi prowadzoną podziemną eksploatacją górniczą. Zaprezentowana została koncepcja planowania i wykonania serii pomiarowych na przykładzie ak-tywnego osuwiska przy uwzględnieniu czynników wpływających na intensyfikację przemieszczania się mas ziemnych, takich jak: nasycenie gruntu wodą, budowa geologiczna obszaru, czy rodzaj gleby i jej właściwości.
...
W artykule przeanalizowano rozkład parametrów rozproszenia losowego odkształceń poziomych terenu wyznaczanych w sieciach pomiarowych. Na terenie poddawanym wpływom eksploatacji górniczej w Bytomiu, Bieruniu, Piekarach Śląskich oraz Chełmie zastabilizowano rozety geodezyjne, a następnie na podsta-wie wyników prac polowych, wyznaczano odchylenie standardowe i współczynnik zmienności. Określono również czynniki mające największy wpływ na rozprosze-nie losowe odkształcenia poziomego. W wyniku przeprowadzonych badan stwier-dzono, iż przebieg parametrów rozproszenia losowego zależy od wartości od-kształceń poziomych otrzymanych w poszczególnych seriach, sposobu eksploatacji, jak również kształtu sieci pomiarowych. Charakterystyka współczyn-nika zmienności dla większości przypadków w znacznym stopniu odbiegała od wartości teoretycznych z powodu zawyżenia prognoz odkształceń poziomych w stosunku do wartości obserwowanych. ...
Próby analizowania rynków nieruchomości klasycznymi metodami wymu-szają zawężanie obszaru badań oraz standaryzację zmiennych, co między innymi ogranicza zasięg terytorialny. W artykule przedstawiono segmentację rynku nieru-chomości położonych na terenach wybranych gmin miejsko-wiejskich, które celo-wo tak dobrano, aby nie stanowiły jednorodnego aglomeracji. W tym celu wybrano model drzew regresyjnych (C&RT), który pozwala łączyć atrybuty jakościowe i ilościowe, a co za tym idzie- włączyć cechy dotychczas pomijane, bez konieczno-ści przypisywania im wartości liczbowych. W efekcie powstał schemat, który po-zwala ocenić wartość ceny transakcyjnej nieruchomości gruntowej włączając takiej atrybuty, jak: „Gmina", czy „Miejscowość".
...
Konieczność okresowego badania sprzętu geodezyjnego, nakładana na wy-konawców m.in. przez instrukcje techniczne, często traktowana jest w wykonaw-stwie geodezyjnym jako „zło konieczne". Badania prowadzone w Geodezyjnym Laboratorium Metrologicznym AGH pokazują, że okresowe wzorcowanie instru-mentów i przymiarów geodezyjnych pozwala nie tylko wykrywać i opisywać błędy systematyczne, ale także generować wnioski dotyczące prawidłowego użytkowania sprzętu, co z kolei prowadzi do zachowania dokładności pomiarów wymaganej przepisami.W prezentowanym artykule przedstawiono wnioski z laboratoryjnych badań łat do niwelacji precyzyjnej, które uwzględnione przez wykonawców mogą przy-czynić się do podniesienia dokładności niwelacji precyzyjnej. Uwagi te są szcze-gólnie istotne dla pomiarów prowadzonych w terenach o dużych deniwelacjach te-renów oraz niwelacji wysokich obiektów hydrotechnicznych. ...
Scalenie gruntów jest inwestycją, wymagającą odpowiedniego przygotowa-nia i zaplanowania. Zgodnie z aktami prawnymi regulującymi postępowanie scale-niowe, opracowanie założeń do projektu scalenia gruntów jest wystarczające na etapie prac przygotowawczych. Teza niniejszej pracy jest następująca: w przypad-ku opracowanego planu urządzenioworolnego wsi, w której ma być przeprowa-dzone scalenie gruntów, możliwe jest wykorzystanie wybranych wniosków wyni-kających z przeprowadzonego postępowania planistycznego dla potrzeb opracowania założeń do projektu scalenia gruntów. Zakres tematyczny planu urzą-dzenioworolnego jest znacznie szerszy. Wskazane jest więc wykorzystanie doku-mentacji już istniejącej. Wynikiem przeprowadzonych badań jest określenie zakre-su wspólnej problematyki tych dokumentów. ...
Obecna praktyka geodezyjna z powodzeniem wykorzystuje komputeryzację i informatyzację. Nawet najprostsza praca nie może zostać wykonano bez chociaż-by najmniejszego udziału metod cyfrowych. Zdarza się jednak że geodeta musi wykorzystać materiały archiwalne, w tym klasyczne mapy ewidencyjne. Niejedno-krotnie okazuje się, że koniecznie jest przetworzenie takich danych do postaci cy-frowej. W przypadku map papierowych oraz matryc i pierworysów, nie jest to trudne. Wymaga jednak od wykonawcy wiedzy o możliwych zagrożeniach w przy-padku nieumiejętnego przeprowadzenia takiego postępowania. Mapy klasyczne należy oczywiście zeskanować a następnie skalibrować, czyli dokonać transforma-cji do układu, w którym wykonane ma zostać opracowanie.Celem autorów, którzy przedstawiają zagadnienie w świetle podstawowych prac geodezyjnych, jest ukazanie jak trudno dobrze przygotować mapy w formacie cyfrowym oraz ustrzec wykonawców geodezyjnych przed zbyt dużym zaufaniem do otrzymanych wyników bez konfrontacji ich z rzeczywistością. ...
Służebność gruntowa to ograniczone prawo rzeczowe, które obciąża nieru-chomość w celu zwiększenia użyteczności innej nieruchomości. Szczególnym ro-dzajem służebności jest droga konieczna. Ustanowienie jej polega na wyznaczeniu drogi prowadzącej do drogi publicznej przez nieruchomość sąsiadującą z tą drogą na rzecz nieruchomości która dostępu do niej nie ma lub ma dostęp utrudniony. Jej szczególność polega na tym, że właścicielowi nieruchomości, która nie ma dostępu do drogi publicznej przysługuje roszczenie do właścicieli gruntów sąsiednich o ustanowienie drogi koniecznej za wynagrodzeniem. Współcześnie instytucja słu-żebności drogi koniecznej najczęściej znajduje zastosowanie w przypadku działów spadku, zniesienia współwłasności, podziału majątku wspólnego małżonków oraz zbycia części nieruchomości.Treścią pracy jest prawny aspekt ustanowienia służebności drogi koniecznej oraz procedura ustalania wynagrodzenia za jej ustanowienie.
...
Na etapie analizy rynku poprzedzającym zastosowanie odpowiedniej proce-dury określania wartości nieruchomości ważnym elementem jest określenie zmien-ności cen nieruchomości w czasie, a w przypadku, gdy wpływ przesunięcia trans-akcji w czasie jest istotny dla zmienności cen, należy dokonać korekty cen transakcyjnych w zgromadzonej bazie nieruchomości.Istotne znaczenie tego etapu procedury wyceny potwierdzają wydarzenia ostatnich lat na polskim rynku nieruchomości. O ile jeszcze 5-10 lat temu ceny nie-ruchomości w sposób przewidywalny i regularny kształtowały się zgodnie z niewielką tendencją rosnącą, to począwszy od 2003 roku rynek nieruchomości w Polsce wszedł w okres tzw. boomu i dla cen rynkowych zaobserwowano bardzo duże wzrosty cen. Różnice pomiędzy jednostkowymi cenami rynkowymi za nieru-chomości podobne mogły się różnić o kilka czy kilkanaście procent z miesiąca na miesiąc, a nieuwzględnienie tych zmian w czasie podczas wyceny mogło dopro-wadzić do znacznego niedoszacowania wartości nieruchomości.Celem artykułu jest określenie przydatności modeli statystycznych do wy-krycia i określania zmian cen w zgromadzonej bazie nieruchomości oraz ich zasto-sowanie do skorygowania cen ze względu na przesunięcie transakcji w czasie. ...
Mapy numeryczne utworzone w procesie skanowania, kalibracji i wektory-zacji materiałów kartograficznych, zawierają bardzo dużą liczbę błędów topolo-gicznych. Źródłami błędów są: metoda przetwarzania oraz błędy operatora. Brak poprawności topologicznej uniemożliwia wykorzystanie takich modeli w syste-mach przetwarzania danych geoprzestrzennych. Szczególnym przypadkiem są błę-dy topologii granic działek i użytków. W artykule autorzy opisują algorytm auto-matycznej korekty topologii mapy wektorowej, poprzez wykrywanie i eliminowanie błędów w strefach buforowych odcinków linii granicznych. Program opracowany przez autorów okazał się niezwykle skuteczny i wydajny. ...
