In the 21st century, at constant economic and industrial development, the efficient and fast management of technical infrastructure is a key element. Its quality and technical condition considerably influence rural development, possibi-lities to acquire capital, create new jobs, etc. One of the key issues is the road in-frastructure, i.e., network of commune roads, and its condition, while the possibility of management and promptness of decision making determine and are of key importance for planning further development of the commune.In order to manage the road network efficiently and fast, the commune needs all available relevant information. Data describing road technical parameters are the spatial data. Accumulation of the data in geographical database gives a general spatial picture of the commune road network. All data describing roads are recorded in so called road books. The obligation is imposed on the communes by the Minister of Infrastructure Regulation in the method of numbering and registration of public roads [Journal of Laws, No. 67, Items 582 and 583 of 25 April, 2005].The main objective of the presented paper was the realization of a geogra-phical database of the parameters of road network for the Raciechowice Commune Authorities using GPS receiver and the MapSource and ArcView ...
Dynamics of changes in the Polish agriculture was undoubtedly affected the most by Poland's accession to the European Union. During the first years of the membership the EU agricultural policy based mainly on supporting economic development of agricultural farms in the new member states. After the introduction of Rural Development Policy (RDP) for the years 2007-2013, greater emphasis was put on the natural environment protection, rural development but also on the measures for farm support. The amount of money allocated to this objective in-creased but simultaneously the regulations concerning the requirements a farmer must fulfil to get the payment were tightened.Yearly changeability of cropping structure and acreage causes numerous troubles for farmers who apply for direct payments but also to farms implementing modernization projects because they have to makes yearly reporting concerning cropping structure for ARMA.At present, in order to obtain regional, national or EU subventions agricul-tural holding should submit annual reports of its agricultural activity. The paper suggests the use of GIS techniques to conduct spatial registration of agricultural parcels included in the crop rotation of the farm production. The created database will facilitate an analysis of agricultural farm production providing the information necessary for reporting required for direct ...
Głównym problemem cywilizacyjnym XXI wieku jest gwałtowny wzrost odpadów i zanieczyszczeń przyczyniających się do degradacji środowiska natural-nego. Już w XX wieku daje się zauważyć wzrost ilości odpadów komunalnych i pochodzących z przemysłu rolno-spożywczego . Ich skład chemiczny stwarza optymalne warunki do rozwoju mikroorganizmów. Bakterie w warunkach tleno-wych i beztlenowych rozkładają związki organiczne w procesie fermentacji. W wyniku tej przemiany następuje emisja gazów (CH4, H2S, CO2, NOx) i związ-ków azotowych, fosforowych i potasowych. Związki przedostają się do atmosfery i wód powierzchniowych, naruszają równowagę ekosystemu i powodują jego eutro-fizację. Wyróżniamy różnego rodzaju fermentacje, ale fermentacja metanowa, może odgrywać szczególną rolę w odnawialnych źródłach energii i gospodarce odpadami. Po pierwsze przekształca energię zawartą w biomasie w użyteczne paliwo będące źródłem czystej energii odnawialnej niewpływającej negatywnie na środowisko. Biogaz może być spalany w kotle w celu uzyskania energii cieplnej wykorzystanej do ogrzewania pomieszczeń, lub w silniku gazowym napędzającym generator prądu. Warto zauważyć, że ta metoda należy do pożądanych metod przekształcania odpadów tj. recyklingu organicznego.W pracy przedstawiono wyniki badań wytwarzania biogazu z organicznej frakcji odpadów komunalnych w kofermentacji z masą pochodzenia rolniczego. Do zobrazowania potencjału biogazodochodowości badania przeprowadzono na sześciu miksach wsadowych gdzie w każdym występowała frakcja organiczna odpadów komunalnych. ...
Od zarania dziejów ludzie zakładali swoje osady w pobliżu zbiorników wodnych. Ze studni, rzek lub jezior wodę do domów donosili oni początkowo w naczyniach, następnie rozwój techniki umożliwił jej dostarczanie bezpośrednio do domostw. Spowodowało to gwałtowne zwiększenie zużycia wody. Dalszy rozwój, poprzez zwiększenie ilości punktów czerpalnych oraz wprowadzenie do użycia bieżącej wody ciepłej był przyczyną lawinowego wzrostu zapotrzebowania na wodę. Tak wielkie zużycie w połączeniu z masowym wprowadzeniem środków chemicznych spowodowało niebagatelną degradację środowiska i znaczne ograniczenie zasobów wody pitnej w skali globalnej. Celem badań było wyznaczenie średniego zużycia oraz możliwości oszczędzania wody pitnej gospodarstwa domowego w sołectwie Bystra Śląska z uwzględnieniem występowania różnic zużycia wody w zależności od: liczby mieszkańców oraz ich wieku, liczby punków czerpalnych, rodzaju punktów czerpalnych, rodzaju występującej kanalizacji itp. ...
Dynamicznie rozwijająca się cywilizacja wymaga dostatecznego dostępu do szeroko rozumianej infrastruktury. Termin ten oznacza zbiór urządzeń i instalacji użytku publicznego, niezbędnych do zapewnienia należytego funkcjonowania gospodarki narodowej i życia społeczeństwa [Krakowiak-Bal, 200]. Na przestrzeni wieków infrastruktura najlepiej rozwijała się w tych miejscach, gdzie zagęszczenie ludności było największe, a więc głównie na obszarach miejskich. Tendencja ta nadal jest widoczna, jednakże istniejące programy i fundusze Unii Europejskiej zapewniają wyrównywanie dysproporcji pomiędzy terenami wiejskimi a miastami. Główną rolę w tym procesie odgrywa Program Rozwoju Obszarów Wiejskich, który umożliwia uzyskanie dofinansowania do realizacji najbardziej potrzebnych w danym regionie inwestycji infrastrukturalnych.Według Siemińskiego [1996] infrastrukturę w zależności od zakresu, dzielimy na trzy grupy: infrastrukturę techniczną, infrastrukturę społeczną oraz infrastrukturę ekonomiczną. Niniejsza praca dotyczy zagadnień infrastruktury technicznej. Ten rodzaj infrastruktury charakteryzuje się niezmienną lokalizacją w terenie, ogólną dostępnością, funkcjonalnością oraz otwartością. Cechuje ją linearność, długotrwałość, kapitałochłonność (duże nakłady inwestycyjne i eksploatacyjne), niepodzielność oraz złożoność techniki i technologii wykonania. Wszystkie gałęzie infrastruktury technicznej (miedzy innymi: wodociągi, kanalizacje, drogi, koleje, itp.) są ściśle powiązane ze środowiskiem w którym występują. Celem pracy było wyznaczenie przestrzennych zależności (na podstawie statystyki I Morana) pomiędzy nasyceniem wybranymi elementami infrastruktury technicznej gmin województwa małopolskiego. Za przedmiot badań wybrano trzy gałęzie infrastruktury technicznej: sieć wodociągową, ...
Potok Białka jest lewobrzeżnym dopływem rzeki Białej o powierzchni dorzecza 31,4 km2. W górnym jej biegu, zlewnia położona jest na południowowschodnich stokach Beskidu Śląskiego. Celem przeprowadzonych badań było obliczenie powierzchni zlewni górnego biegu rzeki Białki ograniczonego planowaną zaporą. Obliczenia powierzchni dokonano automatycznie urządzeniem GPS (GPSmap 76S firmy GARMIN) z zapisanego śladu, który przebiegał po granicach zlewni. Granicę zlewni wyznacza linia wododziałowa przechodząca przez najwyższe szczyty w tym regionie: Szyndzielnię (1023,0 m n.p.m), Klimczok (1117,0 m n.p.m) i Magurę (1115,0 m n.p.m) oraz miejsce planowanej zapory zbiornika retencyjnego. Wykonano niwelację powierzchniową fragmentu zlewni. Technologię GPS wykorzystano do lokalizacji punktów w terenie, natomiast wysokości punktów określano altimetrem wbudowanym w urządzeniu GPSmap 76S. Punkty zapisywano automatycznie z interwałem czasowym co 10 sekund i odległościowym co 10 metrów. ...
Apart from the basic input, the right course of fermentation process is determined by the appropriate microorganism populations and the parameters such as: pH, particle size, ionic strength (salinity) and concentration of nutrients and toxic compounds. Three microorganism groups are involved in the process of anaerobic transformation of organic substances in fermentation gas: acid forming bacteria, acetate bacteria and methanogenic bacteria. The first two phases are dominated by the bacteria which are both obligate, facultative and absolute anaerobes (Clostridium spp., Bifidobacterium spp., Streptococcus spp., Enterobacter spp., Bacillus spp., Pseudomonas spp., Aerobacter spp., Alcaligenes spp, Escherichia spp, Lacto¬bacillus spp, Micrococcus spp. czy Flavobacterium spp.) [Nimmrichter, Kuebler, 1999]. Their number during the mesophile fermentation is estimated for between 108-109 per 1ml [Hartman, 1999]. The rate of bacteria growth at both phases fluctuates from 5 hrs, in the presence of carbohydrates to 72 hrs during fat decomposition [Heidrich, Nieścier, 1999]. Presented research aimed at determining the quantity and quality of biogas depending on the microbiological environment in fractions originating from agriculture and agro-food industry. To achieve the objective of research, was evaluated the number and biodiversity of microorganisms that inhabit selected agricultural raw materials used in the production of biogas. A very important ...
Biogaz „gaz wysypiskowy” – powstaje w wyniku fermentacji beztlenowej związków pochodzenia organicznego. Zawiera od 30 do 70% metanu, od 30 do 60 % CO2 oraz niewielką ilość innych składników takich jak azot, wodór, para wodna. Jego wartość opałowa waha się w granicach 17–27 MJ/m3. Biogaz ma szerokie zastosowanie: wykorzystuje się go głównie jako paliwo dla generatorów prądu elektrycznego, jako źródło energii do ogrzewania wody, a po oczyszczeniu i sprężeniu jako paliwo do napędu silników spalinowych. W Polsce wytwarzany jest głównie w niewielkich biogazowniach rolniczych. Pozyskuje się go również poprzez odgazowywanie obiektów poskładowiskowych. Przeprowadzone przez autorów badania mają na celu określenie ilości biogazu możliwych do uzyskania z typowych frakcji, jakie występują w odpadach komunalnych tj.: obierki z ziemniaków, liście kapusty, obierki warzyw, skórki z owoców cytrusowych i bananów oraz odpady pochodzenia zwierzęcego. Do badań przyjęto sześć rodzajów bioodpadów pochodzenia roślinnego oraz jedną próbę kontrolną zmieszaną losowo ze wszystkich pięciu rodzajów odpadów. Frakcje te zostały rozdrobnione i uwodnione do zawartości suchej masy ok. 10%. Biogaz pozyskiwano w procesie fermentacji beztlenowej w regulowanym środowisku temperaturowym. W tym celu wykorzystano komorę z regulowaną temperaturą (utrzymując w niej ok. 330C – optymalna dla bakterii metanowych mezofilnych), w której umieszczono hermetyczne pojemniki z próbkami. Pomiar ilościowy ...
W artykule przedstawiono stan infrastruktury społecznej ze szczególnym uwzględnieniem szkolnictwa. Badaniami objęto wybrane sołectwa w gminach znajdujących się w województwach: małopolskim, łódzkim oraz podkarpackim. Poziom wyposażenia infrastrukturalnego w tych rejonach określono na podstawie danych zebranych w ankietach, skierowanych do uczniów szkół podstawowych klas 4–6. Badania przeprowadzono wśród uczniów szkół w miejscowościach Przyłęk i Jaźwiny – teren wiejski, Więcławice Stare obszar podmiejski i miasto Kraków. Ankieta zawierała pytania zamkniętych i otwarte. Kwestionariusz dotyczył dwóch zagadnień, pierwsza jego część dotyczyła infrastruktury komunikacyjnej druga, zaś zaplecza technicznego do prowadzenia zajęć poza lekcyjnych. W pyta-niach otwartych uczniowie mieli możliwość zaproponowania własnych rozwiązań problemu i sugestii. Przeprowadzona analiza infrastruktury może przyczynić się do wszczęcia procedur przez gminy, ubiegania się o dofinansowania inwestycji w dziale eduka-cji jak również korzystania z funduszy pomocowych UE. Obraz jakości potencjału infrastrukturalnego daje podstawę do podejmowania strategicznych decyzji przez jednostki zarządzające. Rola i znaczenie programowania rozwoju regionalnego oraz wszelkich związanych z nim procedur planistycznych systematycznie wzrasta. Wprowadzony od stycznia 1999 roku nowy podział administracyjny kraju wymaga nowej inwen-taryzacji lokalnych zasobów, w tym infrastruktury. Powstaje również konieczność dostosowania polskiego modelu sterowania rozwojem regionalnym do warunków wymaganych w Unii Europejskiej [Gruszczyński 1999a], [Gruszczynski, Kwapisz 2000a]. ...
Statystyka przestrzenna jest najnowszym działem statystyki, który zajmuje się analizą danych przestrzennych, a w dalszej kolejności opisem i badaniem ukła-dów przestrzennych.Metodologia badań zjawisk przestrzennych zasadniczo różni się od metodo-logii statystyki klasycznej, mimo że w większości powstała na podstawie metod statystyki klasycznej.Wyjaśnienie zjawisk rozpatrywanych w czasie wymaga spojrzenia w jed-nym kierunku (przeszłość - przyszłość), tymczasem wyjaśnienie zjawisk rozpatry-wanych w przestrzeni wymaga spojrzenia we wszystkich kierunkach jednocześnie. Ocena autokorelacji przestrzennej wymaga wiedzy na temat stopnia i specyfiki różnorodności przestrzennej, czyli właściwości polegającej na zróżni-cowaniu cech poszczególnych miejsc i regionów geograficznych. Różnorodność przejawia się natężeniem i kierunkiem kształtowania procesów przestrzennych. Rozpatrując regułę Toblera [1970] zwaną pierwszym prawem geografii można przypuszczać, iż: „wszystkie obiekty są z sobą powiązane, a siła tych powiązań maleje wraz ze wzrostem odległości między nimi". Zazwyczaj zwiększaniu odle-głości w przestrzeni towarzyszy wzrost zróżnicowania cechy, w związku z tym także jej niejednorodność. Tezę Toblera o istnieniu zależności przestrzennej zasy-gnalizowało wielu badaczy z różnych dziedzin, np. w badaniach wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich [Krakowiak-Bal 2005; Woźniak, Sikora 2005] czy geografii gospodarczej [Domański 1988]. ...
Wpływ infrastruktury technicznej, a w szczególności infrastruktury we-wnętrznej, która jest zawężona i odnosi się do budynków, środków transporto-wych, maszyn i sprzętu rolniczego ma niewątpliwy wpływ na postęp techniczny [Wójcicki, Michałek 2002; Machowski 1998]. Wg Daelemansa [1992] „Dobre wyposażenie w maszyny nie jest najlepszym rozwiązaniem problemu mechanizacji prac, gdyż ważną rolę odgrywa wielkość gospodarstwa". W Polsce w roku 2004 funkcjonowało około 1,8 mln gospodarstw rolnych o powierzchni powyżej 1 ha. Średnia powierzchnia gospodarstwa rolnego systematycznie zwiększa się i wynosi obecnie 10,02 ha [http://www.arimr.gov.pl]. Rolnictwo w Polsce jest zróżnicowane regionalnie pod względem poziomu kultury rolnej i intensywności produkcji. Przeważają gospodarstwa rodzinne, ekstensywne nastawione na wielo-kierunkową produkcję. Charakteryzują się one niską towarowością produkcji. Li-czebnie dominują gospodarstwa małe, o powierzchni 1-5 ha. Stanowią one ponad 50% ogólnej liczby gospodarstw, ale zajmują tylko około 20% użytków rolnych. Gospodarstwa powyżej 10 ha, stanowią również 20%, ale uprawiają ponad 60% powierzchni użytków rolnych. Największe rozdrobnienie gospodarstw indywidu-alnych odnotowuje się w południowej i południowo-wschodniej części kraju. Ko-rzystniejsza struktura agrarna występuje w Polsce północnej [Tabor 2001]. Na po-łudniu Polski średnie gospodarstwo ma 3,3 ha użytków rolnych (woj. małopolskie), na północnym zachodzie ponad 26 ha użytków rolnych (woj. za-chodniopomorskie). Prognozowane w różnych pracach naukowych przemiany agrarne zakładają zmniejszenie liczby ...
W pracy przedstawiono zastosowanie statystyki I Morana do wyznaczenia stopnia zależności przestrzennej. Dodatkowo pokazano możliwość zobrazowania rozkładu przestrzennego zainwestowanych środków finansowych w obiektach przestrzennych. Celem pracy było wyznaczenie zależności przestrzennych zmiennych diagnostycznych opisujących pozabudżetowe środki przeznaczone na inwestycje w województwie małopolskim na poziomie gmin. W tym celu wykorzystano dane z kwerend Urzędu Statystycznego. Rozkłady przestrzenne zmiennych zobrazowano w programie ArcView, a analizę przestrzenno-statystyczną wykonano w programie R-CRAN. Analizę przeprowadzono na 182 gminach województwa małopolskiego. Na podstawie analizy wybranych zmiennych diagnostycznych można stwierdzić, że mogą one być bardzo przydatne w geografii ekonomicznej. ...
Celem pracy było określenie potencjału wytworzonego biogazu podczas fermentacji metanowej z ścieków surowych wybranego browaru. Ilość biogazu wyznaczono na podstawie ładunku chemicznego zapotrzebowania na tlen (ChZT) w ściekach surowych po mechanicz-nym oczyszczeniu. Wyniki badań w pracy zostały opracowana na podstawie danych udostępnionych przez browar. Na podstawie ilości produkowanych ścieków surowych wyznaczono dobową zawartości ChZT, a także dobową produkcji biogazu. Obliczenia pozwoliły uzyskać wynik całkowitej energii zawartej w paliwie oraz moc nominalną generatora prądotwórczego w układzie kogeneracyjnym ...
The aim of the studies was determining the spatial distribution of premises and the technical means of production resources on farms in the years 1996, 2002 and 2010. The database has been developed for 36 counties of the Śląskie voivodship. The spatial database developed for the analysed voivodships assumed a county as the smallest indivisible unit of the geographical space. The data describing the technical means of production on farms were obtained from inquiries conducted by the European Statistical Office. Diagnostic variables describing the technical equipment on farms included: self-propelled machinery, tractors and usable areas. The analysis of spatial distribution was conducted for the assumed period of time and spatial changes were determined. On the basis of the analysed diagnostic variables the synthetic indicator was determined, which described the multivariate phenomenon by means of one variable. The analysis show that in 1996 agricultural farms were better equipped on the level of the measure of development 0.306 than in 2002, when the measure of development was lower by 0.100. ...
Zgodnie z ustawą o krajowym systemie ewidencji producentów z roku 2003 system płatności obszarowych składa się z dwóch elementów: Jednolitej Płatności Obszarowej oraz Uzupełniających Płatności Obszarowych. Płatności bezpośrednie przysługują posiadaczom gospodarstw rolnych, a także osobom, które władają gruntami rolnymi z innych tytułów, np. dzierżawa, użytkowanie i użyczenie. Osobą uprawnioną do uzyskania płatności bezpośrednich do gruntów rolnych jest beneficjent, który: uzyskał wpis do ewidencji producentów (ma numer identyfikacyjny nadany przez ARiMR), posiada gospodarstwo rolne, w skład którego wchodzą działki rolne o łącznej powierzchni nie mniejszej niż 1 ha, utrzymuje gospodarstwo rolne w dobrej kulturze rolnej, określił wielkość działek rolnych, na których prowadzi działalność rolniczą, złoży „wniosek o przyznanie płatności bezpośrednich do gruntów rolnych" w wyznaczonym terminie [www.arimr.gov.pl].Pomiar wielkości działek rolnych jest jednym z kryteriów przyznawania funduszy pomocowych, a zarazem najbardziej uciążliwy dla rolnika. W każdym roku wraz ze zmianą płodozmianu zmieniają się granice działek oraz ich identyfikacja na ortofotomapie. Obliczanie powierzchni upraw jest bardzo ważne w sprawozdawczości działalności rolniczej. Na podstawie wielkości powierzchni upraw jednolitych roślin można ubiegać się o dotacje oraz subwencje. Dokładna i skuteczna metoda wyznaczania powierzchni działek rolnych powoduję lepszą sprawozdawczość oraz zachęca rolnika o ubieganie się o subwencje z UE do pro-dukcji rolnej. W polskim rolnictwie ...
Analizie podano podłoża skomponowane na bazie wytłoków jabłkowych, wysłodków bura-czanych, pulpy ziemniaczanej oraz CCM (Corn-Cob-Mix). W wykonanych podłożach wyznaczono zawartości wilgoci, a następnie podano rozdrobnieniu i uwodniono do wilgotności 90%. Wykonane wsady umieszczono w fermentorach, proces prowadzono przez 30 dni. W pracy przedstawiono wyniki ilości i jakości uzyskanego biogazu. Największe opóźnienie fermentacji odnotowano dla podłoża wykonanego na bazie CCM. Biogaz uzyskany z wysłodków buraczanych charakteryzował się najwyższym poziomem zawartości CH4 (66%). Przeprowadzone badania wykazały, iż analizowane masy organiczne z powodzeniem mogą być używane jako substrat do biogazowni rolniczej. Z podłoża wykonanego na bazie wycierki ziemniaczanej uzyskano najmniejszą ilość biogazu tj. 90 Ndm3•kg-1 s.m., największym wydzielanie biogazu charakteryzował się wsad wykonany z CCM (240 Ndm3•kg-1 s.m.). ...
Produkcja biogazu w Polsce corocznie zwiększa swój udział w wytwarzaniu energii odnawial-nej kraju, a także stanowi doskonałą metodę zagospodarowania odpadów organicznych z rol-nictwa oraz przemysłu rolno-spożywczego. Powstały w wyniku fermentacji metanowej biogaz jest wykorzystywany do produkcji energii elektrycznej jak i cieplnej. Celem pracy było wyznaczenie ilości wydzielanego biogazu, z dostępnej biomasy, uzyskanej w wyniku działalności rolniczej gospodarstwa, zlokalizowanego w miejscowości Kazimierza Wielka. Na podstawie otrzymanych wyników obliczono ilość energii możliwą do uzyskania z dostępnej biomasy w gospodarstwie rolnym. Wszystkie badania nad jakością i ilością wydzie-lonego biogazu zostały przeprowadzone w laboratorium biogazowni znajdującym się na Wy-dziale Inżynierii Produkcji i Energetyki Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie. Badaniu zostały poddane następujące frakcje pochodzenia rolniczego: liście buraka cukrowego, korzeń bura-ka cukrowego, słoma z kukurydzy oraz kiszonka z kukurydzy. Na podstawie dostępnych materiałów oraz przeprowadzonych badań, dobrano generator tło-kowy o mocy 350 kW a całkowita energia możliwa do wytworzenia wynosi ok. 2806 MWh. Ma podstawie przeprowadzonej analizy wynika, że badane gospodarstwo rolne może prowa-dzić działalność związaną z produkcją biogazu, która będzie stanowić dywersyfikacje jego dochodów. ...
Produkcja biogazu jest uzależniona przede wszystkim od rodzaju, ilości oraz jakości podawanych substratów. Konsekwencja w dostarczaniu surowców wpływa pozytywnie na stabilność fermentacji metanowej. Dobór odpowiedniego rodzaju substratów jest bardzo ważny dla wydajności biogazowni. Głównym celem pracy było wyznaczenie wydajności kosubstratu stosowanego w biogazowni rolniczej. Substratami stosowanymi w biogazowni były: kiszonka kukurydziana oraz gnojowica świńska. W pracy została również określona ilość wytworzonej energii elektrycznej oraz wydajność fermentorów. Analiza została przeprowadzona na podstawie danych z jednego miesiąca pracy biogazowni. Wyniki analizy wykazały pozytywny wpływ stosowania substratu dodatkowego- gnojowicy świńskiej. W dniach, kiedy podawana była gnojowica świńska wzrastał uzysk biogazu. Największy uzysk biogazu z jednej tony kosubstratu był równy 210 (Nm3). Najmniejszy uzysk biogazu z jednego Mg substratu wynosił 178 (Nm3). ...
Renewable energy sources have been amongst crucial elements of the European Union policy for a long time. Currently, they have become significant in terms of possibilities of the technology development, whichmay limit the effects and duration of the economic, energy and climatic crisis. The Directive 2009/28/EC obliges the increase of the share of Renewable Energy Sources in the final energy consumption up to 20% (inPoland up to 15%) by 2020. Sewage sludge is waste that significantly affects the aspects of environment. The research considered the rationality of using the waste for the production of biomethane. The purpose of the work was to determine the dynamics of biogas production from sewage sludge of municipal origin. Its scope included a review of the literature based on the Polish and European law. Issues of technology, production and use of biogas and residue were presented. The research was based on determining the properties of sewage sludge - raw and after stabilization, and carrying out a fermentation process for a period of 30 days. The validity of using sewage sludge as substrate for biogas production was confirmed. ...
Przestrzenna inwentaryzacja pomiotów gospodarczych na mapach cyfrowych w gminie Raciechowice jest kolejnym projektem wykonanym przy współpracy Gminy z Uniwersytetem Rolniczym w Krakowie. Informacje przestrzenne zgromadzone podczas wykonywania inwentaryzacji posłużą jednostkom Urzędu Gminy na precyzyjne planowanie i zarządzanie jednostkami działalności gospo-darczej na terenie gminy.Celem pracy było opracowanie przestrzennej inwentaryzacji podmiotów gospodarczych gminy Raciechowice. Podczas realizacji celu pracy została utworzona informatyczna baza danych na podstawie spisów działalności gospodarczych prowadzonych w gminie Raciechowice. W bazie tej przygotowano dane atrybutowe, które zostały wykorzystane podczas tworzenia przestrzennej bazy danych dotyczącej podmiotów gospodarczych gminy Raciechowice. Aby w pełni zrealizować cel pracy podczas objazdów terenowych i marko-wania punktów w miejscach prowadzonej działalności gospodarczej jednocześnie nadawano pozycji przestrzennej kod, który wykorzystano w pracach studyjnych podczas łączenia danych przestrzennych z danymi atrybutowymi. Do łączenia da-nych wykorzystano aplikacje komputerowe należące do grupy oprogramowania Systemów Informacji Geograficznej (GIS).System pozwala na prowadzenie różnych rejestrów, obejmujących infor-macje opisowe wszystkich obiektów (dane atrybutowe), jak również dane dotyczące położenia geograficznego, które umożliwiają ich prezentację. Na mapach cyfrowych może zostać przedstawione wszystko, co związane jest z rozkładem przestrzennym, czyli wszystkie elementy otaczającego nas świata, posiadające miejsce w przestrzeni. Podział informacji na warstwy tematyczne pozwala analizować tylko dane aktualnie potrzebne. Program przetwarza i przeszukuje zgromadzone ...
Temperatura jest skalarną wielkością fizyczną, jednym z podstawowych parametrów określających stan układu termodynamicznego. Wyraża ona średnią energię kinetyczną ruchu i drgań cząstek w tym układzie. Jedną z popularnych metod rejestracji temperatury jest pomiar parametrów promieniowania elektromagnetycznego (podczerwonego, cieplnego) emitowanego przez ciało o temperaturze powyżej 0 bezwzględnego (0 K lub -273,15 oC). Pomiar ten nazywany jest termografią i polega na zobrazowaniu rozkładu temperatur na powierzchni obiektu (obiektów) za pomocą detektora promieniowania podczerwonego. Największą zaletą tego typu pomiarów jest ich nieinwazyjność. Wykorzystanie kamery termograficznej umożliwia bez ingerencji w strukturę przegrody budowlanej wykryć większość wad konstrukcyjnych. Termografia pozwala na wykonanie pomiaru temperatury w miejscach trudnodostępnych lub w takich, gdzie wykorzystanie tradycyjnych metod jest niemożliwe. Termografia wykorzystywana jest w wielu różnorodnych kierunkach badawczych.W artykule przedstawiono rezultaty badań polegających na wykorzystaniu termogramów w ocenie termoizolacyjności wybranych zewnętrznych przegród budowlanych. Szczególną uwagę poświęcono elementom fasady budynków. Do badań przyjęto następujące trzy obiekty budowlane: budynek wolnostojący jednorodzinny (z wykonaną izolacją termiczną tylko drugiej kondygnacji w 2008r.), budynek dwurodzinny wolnostojący typu bliźniak (jeno skrzydło bliźniaka posiada zewnętrzną izolację termiczną wykonaną w 2008r.) oraz budynek jednorodzinny drewniany z początku XX wieku (wykonany z bali drewnianych). Badania wykonano zgodnie z normą PN-EN 13187:1998, z wykorzystaniem kamery termograficznej ThermaCAM e300 ...
The objective of the study was comparative analysis of production and technical cir-cumstances of the functioning of two producer groups aimed at pig production. A significant difference between the compared producer groups was observed, in the group from (G1) mean livestock size was 48.93 LU∙ha-1 AL. Whereas in the second group (G2), the livestock was at the level of only 19.45 LU∙ha-1 AL. Within the compared groups (G1; G2) a significant dis-crepancy between the number of some machines is noticeable, such as: manure spreader, seeder, rotary mower, collecting balers. Farms of the G2 group had more extensively equipped machine stocks and the difference primarily stems from the size of the cultivated area AL, since in the producer group of (G2) the mean AL value was 30.80 ha and only 17.30 ha in the second studied group (G1). The conducted detailed analysis allowed to demonstrate that the group from Pałecznica (G1) should be assessed as the better one in terms of the productivity of fixed resources. In this group, the fixed resource productivity index indicates, that 1.07 thousand PLN∙ha-1 AL of the production value corresponds to 1 unit of fixed resource value, i.e. 1 thousand PLN∙ha-1 AL, whereas in the compared ...
The paper aims to determine the level and diversification of logistic costs in an agribusiness enterprise. Applied were selected indicators of logistic costs assessment on an example of a micro enterprise. The logistic costs breakdown by nature was used for this assessment. Proposed assessment indicators are plain and unambiguous to interpret.There was stated that in the presented agribusiness enterprise the value of logistic costs is affected mainly by: remuneration costs (they cover 45% of total logistic costs), costs of external services and costs of materials and energy consumption, in which fuel makes up the highest percentage. The calculated indicators inform that the amount of logistic costs is on a satisfactory level, comparing with food sector trends. The proposed approach simplifies logistic cost analysis. It does not require additional records or accountancy and is possible to apply in practice. Limitation of this method is associated with proper evidence and distinguishing the logistic cost in the overall company costs. ...
Results of air temperature measurements in the 1957-2014 multi-annual period were analysed in the paper. The data originated from Jelcz-Laskowice locality situated in the south-western part of Poland, at the flat part of the Lower Silesia, on Silesian Lowlands. Average annual and monthly air temperatures and the number of days of thermal seasons duration were analysed. Trends of changes were set and extreme values of average monthly air temperatures were analysed. Mean annual air temperatures in the studied multi-annual period revealed a tendency to increase. Average monthly extreme values of the analysed factor revealed a similar direction of changes; however, more apparent changes occurred for the maximum values. Over the analysed period, average monthly air temperatures revealed a tendency to increase. The most serious changes occurred in July, slightly lesser in August, May and April. The number of days in the years 1957-2014 in the interval limited by the air temperature threshold values: 0oC, 5oC and 15oC was greatly diversified. Analysed results had a clear growing tendency for the summer, slightly lower for the spring, but evidently declining for the autumn. ...
Nierównomierność w nasyceniu i przestrzennym zróżnicowaniu obszarów wiejskich pod względem rozwoju infrastruktury technicznej gospodarstw powoduje określone trudności w planowaniu rozwoju danego regionu w skali całego kraju czy też w skali jednego województwa. Zróżnicowanie to, przy jednakowych strategiach rozwojowych całych regionów, jak i makroregionów może powodować jeszcze większe różnice w rozwoju regionalnym. Przedstawienie oceny wyposażenia w infrastrukturę techniczną gospodarstw wiejskich przybliży podjęcie odpowiedniej strategii rozwojowej danego regionu w celu wyrównania szans. Problem klasyfikacji gmin z uwagi na wiele cech i wskaźników, jakimi można opisywać poziom nasycenia infrastrukturalnego, jest typowym problemem wielowymiarowej analizy porównawczej. Przytoczyć tu na¬leży pojęcie struktury taksonomicznej jako konfiguracji punktów przestrzeni wielo¬wymiarowej, która jest zbiorem obiektów scharakteryzowanych za pomocą róż¬nych cech. Ostatecznie, po wstępnej weryfikacji wartości informacyjnej cech, z dostępnego zestawu cech diagnostycznych przyjęto do analizy 13 wskaźników opisujących wyposażenie gospodarstw w infrastrukturę techniczną.Oceny dokonano, opierając się na syntetycznej mierze rozwoju będącej agregatem cech diagnostycznych. Przyjmując w przeprowadzonych badaniach, że αj = 1, tzn., nadając każdej zmiennej diagnostycznej jednakową wagę.Przyjęty model syntetyzacji cech spełnia postulaty miary unormowanej na <0,1> i porządkuje liniowo obiekty od najgorszej do najlepszej pod względem przyjętych kryteriów.Wykazano duże zróżnicowanie przestrzenne w nasyceniu obszarów poszczególnymi elementami infrastruktury technicznej jako pewną funkcję położenia gminy w regionie i ...
Wyznaczenie potencjału infrastrukturalnego gminy możliwe jest przez zmierzenie wielu cech diagnostycznych opisujących ten potencjał w gminie – liczba tych zmiennych zależy głównie od celu analizy. W tym opracowaniu do zobrazowania zróżnicowania infrastruktury rolniczej gospodarstw rolnych na poziomie gmin przyjęto 13 zmiennych uznanych za diagnostyczne. Zestaw tych zmiennych wyznacza w przestrzeni wielowymiarowej punkt charakterystyczny dla każdego badanego obiektu i różnicujący obiekty między sobą. Oceny potencjału dokonano, opierając się na syntetycznej mierze rozwoju będącej agregatem cech diagnostycznych. Obliczony wskaźnik syntetyczny redukuje wielowymiarowe dane do jednej liczby i zastępuje punkt w przestrzeni wielowymiarowej punktem na osi w przestrzeni jednowymiarowej. Celem artykułu jest wykazanie czy obraz zbiorowości gmin w ich wielu wymiarach i oryginalnym kształcie widziany przez pryzmat współczynnika syntetycznego, jest podobny do oryginału. Czy otrzymana odległość jednowymiarowa dobrze odzwierciedla odległości w pierwotnej przestrzeni badanego potencjału infrastruktury? W pracy do analizy jakości informacyjnej, jaką niesie współczynnik syntetyczny obliczony dla badanych gmin wykorzystano skalowanie wielowymiarowe. Metoda obliczeniowa skalowania wymiarowego polega na minimalizacji funkcji zwanej funkcją stresu (w polskiej terminologii używa się też nazwy naprężenie) lub funkcji nieco zmodyfikowanej stres standardowy, tzw. współczynnik alienacji, gdzie dij są otworzonymi od 162 ległościami przy danej liczbie współrzędnych w przestrzeni skalowania. W metodzie skalowania nie nakłada się żadnych ograniczeń ...
W pracy dokonano oceny wpływu przyrodniczych warunków gospodarowania w wybranych gminach rolniczych na ilościowe wyposażenie gospodarstw rolnych w podstawowe i specjalistyczne środki produkcji określane przez wielu badaczy jako infrastruktura rolnicza tych gospodarstw. Warunkami o kapitalnym znaczeniu na sposób i efekty gospodarowania są wskaźniki rolniczej przydatności gleb, wielkość i struktura agrarna oraz inne warunki przyrodnicze np. agroklimat, rzeźba i wystawa terenu, warunki wodne itp. Analiza przestrzenna obejmuje rozmieszczenie przestrzenne potencjału infrastruktury rolniczej ujęte w syntetycznym wskaźniku rozwoju, a następnie z uwzględnieniem tego wskaźnika jako miary rozwoju wyznaczenie części wspólnych grup w aspekcie jakości gleby i innych przyrodniczych warunków rolniczego gospodarowania (wskaźnik waloryzacji przestrzennej). Dla celów porównawczych infrastrukturę techniczną gospodarstw rolnych charakteryzowano zagregowanym wskaźnikiem syntetycznym wielu cech diagnostycznych w swojej konstrukcji opartym na miarze rozwoju Hellwiga. Dane do analizy zaczerpnięto z wyników Spisu Rolnego 2002 oraz udostępnione przez IUNG w Puławach dane o przydatności rolniczej gleb i warunków przyrodniczych gospodarowania. Odpowiednia infrastruktura techniczna gospodarstw rolnych jest jednym z ważniejszych czynników mających wpływ na charakter rolnictwa. Wyposażenie w infrastrukturę gospodarstw rolnych polskiej wsi w wielu przypadkach jest nie zadowalające. Występują jednak regiony, gdzie poziom uzbrojenia w infrastrukturę techniczną gospodarstw rodnych nie odbiega od stanu, jaki obserwujemy w większości krajów Unii Europejskiej (stara piętnastka). ...
Wyraźne zróżnicowanie terenu województwa małopolskiego pod względem topograficznym, jak i nierówne zasoby finansowe poszczególnych gmin, powiatów mogą determinować poziom rozwoju infrastruktury. Obecnie, gdy Polska została członkiem Unii Europejskiej i weszła w jej struktury finansowania wpływ na przestrzenny rozwój potencjału infrastrukturalnego ma również aktywność samorządów terytorialnych. Wzrost rozbudowy i modernizacji sprzyja lokalnej koncentracji gmin o wysokich wartościach wskaźnika. Infrastruktura techniczna jest elementem ściśle związanym z przestrzenią, a na jej poziom mają wpływ czynniki społeczne, finansowe i ludzkie. Co daje podstawę do analizy wpływu lokalnych przestani na jej rozwój czy brak rozwoju. W artykule do wyznaczenia zróżnicowania lokalnego gmin zastosowano lokalną statystykę Ii Morana (Local Moran). Statystyką lokalną można zweryfikować czy gmina jest otoczona przez obiekty sąsiednie (gminy) podobnymi lub różnymi wartościami badanej zmiennej w stosunku do losowego rozkładu tych wartości w przestrzeni. Pozwala to na identyfikację przestrzennych efektów aglomeracji. Taka analiza związków przestrzennych wskaźników lokalnych (LISA, Local Indicators of Spatial Association) została zaproponowana przez Angelina [Anselin 1995]. Celem opracowania jest przedstawienie lokalnych wskaźników zależności przestrzennych jednostek administracyjnych na poziomie gmin woj. małopolskiego pod względem jednego wskaźnika infrastruktury technicznej jakim jest długość sieci wodociągowej do powierzchni terytorium obiektu. Taka analiza może być pomocna przy podejmowaniu decyzji podczas wsparcia finansowego, kierowanie funduszy pomocowych ...
Autokorelacja jest działem statystyki, który zajmuje się analizą danych przestrzennych, w dalszej kolejności opisem i badaniem zjawisk przestrzennych. Metody statystyki przestrzennej nazwane są także przeglądową analizą danych przestrzennych (explorative spatial data analysis, ESDA). Statystyki przestrzenne są efektywnym sposobem wyszukiwania zależności występowania danego zjawiska z przestrzenią geograficzną. Miary autokorelacji przestrzennej obrazują zależność zmiennych w odniesieniu do lokalizacji przestrzennej. Korelacja przestrzenna (autokorelacja dodatnia) pozwala stwierdzić, że nasilenie danego zjawiska jest bardziej zauważalne w obiektach przyległych do siebie niż w obiektach od siebie odległych. W statystyce przestrzennej są wykorzystywane dwa typy miar: miary globalne i miary lokalne. Autorzy w artykule do zobrazowania przestrzennej zależności występowania infrastruktury gospodarki wodno-ściekowej posłużyli się miarą globalną. Do obliczenia miary globalnej wykorzystano program R CRAN. Wyliczono miarę globalną statystyki I Morana dla różnych macierzy wag przestrzennych. Dane do analizy pozyskano z Głównego Urzędu Statystycznego w Krakowie i jest to stan infrastruktury wodno-ściekowej na rok 2004. Statystyka I Morana pozwala wykryć globalne wzorce autokorelacji w obiektach przestrzennych w odniesieniu do przyjętej macierzy wag. Miara globalna jest jedno-liczbowym wskaźnikiem zależności przestrzennej lub ogólnego podobieństwa regionów. Zaletą miary globalnej jest jej syntetyczność, a wadą uśrednianie. W artykule przedstawiono możliwości zastosowania statystyki przestrzennej w analizie zjawisk infrastruktury wodnościekowej. W tym celu zbadano ...
Wprowadzenie w roku 2005 nowych przepisów dotyczących ewidencji dróg nakłada na Gminne Jednostki Samorządu Terytorialnego obowiązek zakładania i prowadzenia Książek Dróg. Przepisy te ustalają nowy zakres i zasady prowadzenia ewidencji dróg publicznych i obiektów mostowych. W zasadniczy sposób zmieniają one zakres i stopień szczegółowości opisywania danych składających się na ewidencję drogi w stosunku do dotychczasowych ewidencji. Informacje te dotyczą między innymi: barier i ekranów, zatok i przystanków autobusowych, zjazdów i obiektów przydrożnych itp. Ze względu na stopień szczegółowości Książek Dróg, jedną z bardziej pracochłonnych, ale i najważniejszych faz w trakcie procesu zakładania, prowadzenia i wykorzystania praktycznego ewidencji jest faza zbierania danych o parametrach technicznych drogi. W pracy przedstawiono metodę gromadzenia i archiwizacji danych o parametrach technicznych odcinka drogi z wykorzystaniem technologii GPS i oprogramowania GIS, SIP. Opracowana metoda pozwala w prosty i szybki sposób przy użyciu funkcji programu MapSource pozyskać niezbędne informacje o charakterze przestrzennym zebrane za pomocą urządzenia GPS, a następnie przetworzyć je do wymaganego formatu postaci tabelarycznej. Opracowanie zawiera szczegółowe dane procesu zakładania książki drogi i porusza kilka problematycznych kwestii nieujętych w objaśnieniach do ustawy. Niezależnie od danych atrybutowych w ewidencji wymagane są schematy odcinków dróg oraz model sieci drogowej w obrębie inwentaryzowanej drogi. Integralną częścią opracowania jest ...
Baterie galwaniczne i akumulatory elektryczne występujące w postaci wielko i małogabarytowej należą do produktów, które po zużyciu stają się odpadami o charakterze niebezpiecznym dla środowiska i zdrowia ludzi. Zbudowane z materiałów wysoko przetworzonych zawierają substancje szkodliwe takie jak ołów, kadm i rtęć. Gospodarka zużytymi bateriami jest szczególnie trudna ze względu na fakt, występowania ich jako różnorodnych źródeł prądu w bardzo szerokim asortymencie urządzeń, używanych w wielu dziedzinach życia. Pociąga to za sobą szczególnie wysoki poziom rozproszenia miejsc powstawania tych odpadów i ich przetwarzania. Praktyką powszechnie stosowaną jest przenikanie odpadów, jakimi są baterie i akumulatory szczególnie małogabarytowe, do strumienia odpadów komunalnych i w rezultacie deponowanie ich na składowiskach komunalnych. Efektem takiego postępowania jest ekstrakcja wielu substancji niebezpiecznych przez wody opadowe, filtrujące masę gleby do wód podziemnych powodując ich niebezpieczne skażenie. Z drugiej strony odpady te posiadają wartość surowcową. Poddane procesom odzysku stanowią zasoby chroniące naturalne złoża surowcowe. Aktualnie na rynku polskim funkcjonują trzy zasadnicze grupy chemicznych źródeł prądu, znajdujące zastosowanie prawie we wszystkich dziedzinach życia: a) baterie pierwotne i pozostałe baterie wtórne, b) akumulatory niklowo–kadmowe wielko i małogabarytowe, c) akumulatory ołowiowe. Częste dołączanie baterii do zakupywanych urządzeń elektronicznych oraz niski koszt ich nabycia powodują masowe wytwarzanie tych odpadów. Ponadto brak jakichkolwiek ...
Ilość wytworzonych odpadów komunalnych zależna jest od wielu czynników,z których do najważniejszych należą: standard życia i liczba ludności orazwielkość i intensywność konsumpcji wyrobów. Rodzaj wytwarzanych odpadówjest uzależniony od rodzaju obszaru, na którym odpady są wytwarzane, gęstościzaludnienia, rodzaju zabudowy, obecności obiektów użyteczności publicznej,obecności i wielkości placówek handlowych, intensywności rozwoju przemysłu,usług i innych. W niniejszym artykule zbadano zależność wielkości produkcji odpadówkomunalnych od jednego z czynników społeczno-ekonomicznych jakimjest struktura działalności gospodarczej według Polskiej Klasyfikacji Działalności.Badaniami objęto gminy województwa Małopolskiego. W analizie określonośrednie ilości produkowanych odpadów w wyróżnionych typach gospodarczychgmin oraz istotność różnic pomiędzy średnimi. Wykazano, że największąprodukcją odpadów w przeliczeniu na jedną osobę cechują się gminy, w którychjedną z dominujących działalności gospodarczych jest działalność finansowa (lububezpieczeniowa), transportowa lub turystyczna. Najmniej odpadów generujągminy, w których dominują: budownictwo, energetyka i rolnictwo. ...
Odpady komunalne to odpady powstające w gospodarstwach domowych, a także odpady niezawierające odpadów niebezpiecznych, pochodzących od in-nych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są po-dobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych. Zasady systemu gospodarowania odpadami komunalnymi na terenie Unii Europejskiej zostały określone w dyrektywie ramowej 74/442/EWG. W 2007 roku na terenie UE wy-produkowano 261 mln Mg odpadów komunalnych (522 kg*(os*rok)-1). W Polsce wskaźnik produkcji był niższy i kształtował się na poziomie 322 kg*(os*rok)-1 we-dług danych Eurostat-u. Według danych GUS wskaźnik ten wyniósł w 2007 roku 265 kg*(os*rok)-1.Celem artykułu jest wyróżnienie grup gmin ze względu na ilość produko-wanych odpadów oraz liczbę ludności i gęstość zaludnienia. Wyznaczono zależno-ści pomiędzy grupami wg przyjętych zmiennych. Badaniami objęto 179 gmin wo-jewództwa małopolskiego. W procesie grupowania wykorzystano metodykę Jenksa (metoda naturalne-go podziału) najlepiej opisującą rozkład przestrzenny zgromadzonych informacji. Za pomocą oprogramowania GIS wykonano analizę przestrzenną wielkości pro-dukcji odpadów, liczby mieszkańców i gęstości zaludnienia dla poszczególnych gmin Małopolski. Na podstawie uzyskanych wyników określono średnie ilości ge-nerowanych odpadów w wyróżnionych klasach gmin. Pomimo wysokiego wskaź-nika korelacji pomiędzy przyjętymi zmiennymi (ilość odpadów a liczba ludności oraz ilość odpadów a gęstość zaludnienia), nie uzyskano jednoznacznie silnej za-leżności w grupach obiektów. Na podstawie przyjętej metodyki można stwierdzić, ...
W pracy analizowano funkcjonowanie istniejącego systemu logistycznego w zakresie gospodarowania odpadami opakowaniowymi w miejsko-wiejskiej gminie Wadowice. Analizę prowadzono z uwzględnieniem sprawności procesów planowania, wykonania i kontrolowania przepływu strumienia odpadów opakowaniowych. W celu zebrania materiału do badań bazowano głównie na dostępnej dokumentacji będącej w zasobach jednostek samorządu terytorialnego, wywiadach przeprowadzanych w przedsiębiorstwach logistycznych zaangażowanych w system odbioru i transportu odpadów z badanego obszaru oraz wywiadach przeprowadzanych z mieszkańcami gminy (wytwórcami odpadów). Badania realizowano w latach 2013-2016. Wyniki badań zestawiano tabelarycznie, prezentowano graficznie oraz wyliczono podstawowe miary statystyczne. Uzyskane wyniki pozwoliły na ocenę realizowanych procesów logistycznych w aspekcie gospodarowania odpadami opakowaniowymi w badanej gminie. Ponad 90% odpadów opakowaniowych odbierana jest z terenu gminy przez przedsiębiorstwa wywozowe. Punkty selektywnej zbiórki odpadów komunalnych odbierały głównie wielomateriałowe odpady opakowaniowe, opakowania z tworzyw sztucznych i opakowania zmieszane. Znikomy był odsetek opakowań odzyskiwanych poprzez organizowane zbiórki okazjonalne. ...
W pracy przedstawiono możliwości uprawy roślin energetycznych oraz przewidywane efekty ekologiczne oraz ekonomiczne. Podkreślono potencjał tkwiący w infrastrukturze wsi polskiej - niewykorzystane budynki gospodarcze, wyłączone z produkcji rolnej tereny, nieza-gospodarowane plony uboczne oraz niewykorzystana siła robocza. Wymieniono rośliny które mogą być przeznaczone na cele energetyczne oraz kierunki ich wykorzystania. Zasygnalizo-wane zostały potencjalne korzyści wynikające z wykorzystania ścieków w nawadnianiu upraw roślin energetycznych oraz istniejące utrudnienia. Opisywane kierunki rozwoju wsi wymagają zaangażowania społeczności lokalnych, organizacji samorządowych oraz środków finansowych ...
The paper analyses results of measurements of precipitation amounts in the Widawa River basin in the multi-year period 1956-2012. Analysed were annual, monthly and daily precipitation totals and the numbers of days with precipitation in a year and in a month. Trends of changes were determined and extreme monthly and daily precipitation totals were analysed. Annual precipitation totals over the analysed multi-year period were very strongly diversified. Despite a considerable spread of results, the distribution in time did not reveal any clear tendency of changes, the trend line was almost horizontal. The number of days in a year with precipitation revealed an obvious decreasing trend, particularly within the fraction of days with precipitation <1mm. Average daily precipitation obtained from the ratio of annual precipitation total and the number of days with precipitation showed a growing tendency. December was the month in which the highest number of days with precipitation was noted during the multi-year period 1956-2012. Considering the fewest number of days with precipitation, similar results were obtained for three months. In May and September the least number of days with precipitation was registered eleven times. Only once a less often mentioned number of days occurred in October. A summary ...
