Streszczenie:

Wpływ infrastruktury technicznej, a w szczególności infrastruktury we-wnętrznej, która jest zawężona i odnosi się do budynków, środków transporto-wych, maszyn i sprzętu rolniczego ma niewątpliwy wpływ na postęp techniczny [Wójcicki, Michałek 2002; Machowski 1998]. Wg Daelemansa [1992] „Dobre wyposażenie w maszyny nie jest najlepszym rozwiązaniem problemu mechanizacji prac, gdyż ważną rolę odgrywa wielkość gospodarstwa". W Polsce w roku 2004 funkcjonowało około 1,8 mln gospodarstw rolnych o powierzchni powyżej
1 ha. Średnia powierzchnia gospodarstwa rolnego systematycznie zwiększa się
i wynosi obecnie 10,02 ha [http://www.arimr.gov.pl]. Rolnictwo w Polsce jest zróżnicowane regionalnie pod względem poziomu kultury rolnej i intensywności produkcji. Przeważają gospodarstwa rodzinne, ekstensywne nastawione na wielo-kierunkową produkcję. Charakteryzują się one niską towarowością produkcji. Li-czebnie dominują gospodarstwa małe, o powierzchni 1-5 ha. Stanowią one ponad 50% ogólnej liczby gospodarstw, ale zajmują tylko około 20% użytków rolnych. Gospodarstwa powyżej 10 ha, stanowią również 20%, ale uprawiają ponad 60% powierzchni użytków rolnych. Największe rozdrobnienie gospodarstw indywidu-alnych odnotowuje się w południowej i południowo-wschodniej części kraju. Ko-rzystniejsza struktura agrarna występuje w Polsce północnej [Tabor 2001]. Na po-łudniu Polski średnie gospodarstwo ma 3,3 ha użytków rolnych (woj. małopolskie), na północnym zachodzie ponad 26 ha użytków rolnych (woj. za-chodniopomorskie). Prognozowane w różnych pracach naukowych przemiany agrarne
zakładają zmniejszenie liczby gospodarstw rolniczych (powyżej 1 ha UR) do
212 tys. w 2020 r. i w następnych latach do 70 tys. w 2025 r. Spowodowane to
będzie postępującą koncentracją ziemi i dalszym powiększaniem się średniego
obszaru gospodarstw [Wójcicki 2002]. Instrumentem pozwalającym na poprawę tej struktury jest scalenie gruntów, które przyczynia się także do trwałego rozwoju obszarów wiejskich, w tym stworzenia korzystniejszych warunków gospodarowa-nia w rolnictwie i leśnictwie, przez poprawę rozłogu gospodarstw i wyposażenie urządzanych obszarów w systemy infrastruktury technicznej i społecznej.
Celem pracy było określenie zmian zachodzących w przestrzennym roz-mieszczeniu potencjału wyposażenia wybranych środków technicznych gospo-darstw rolnych na poziomie gmin. Badaniami objęto makroregion Polski połu-dniowej i południowo-wschodniej.