Zeszyt: 2010, vol. 7 / 14
W artykule przedstawiono analizę wpływu wybranych parametrów wej-ściowych systemu gospodarki odpadami medycznymi na koszt jego funkcjonowania i strukturę. Zaprezentowany w artykule model systemu gospodarki odpadami medycz-nymi w wersji dynamicznej umożliwia projektowanie najkorzystniejszych pod względem ekonomicznym systemów wywozu i unieszkodliwiania tego typu odpa-dów.
...
W pracy porównano potrzeby nawadniania szkółek leśnych na glebie piasz-czystej w latach 2000-2009 w rejonie Bydgoszczy, Chojnic i Torunia. Stwierdzono, że zużycie wody z warstwy gleby o kontrolowanym uwilgotnieniu było w okresie wegetacji (IV-IX) najwyższe w okolicy Torunia (524 mm), niższe w okolicy Bydgoszczy (504 mm), a najniższe w rejonie Chojnic (498 mm). Najwyższe miesięczne zużycie wody na transpirację roślin i parowanie terenowe stwierdzono w lipcu. Wskaźnik ten był najwyższy w Toruniu (126 mm), niższy w Bydgoszczy (121 mm), a najniższy w Chojnicach (116 mm). Sezonowe potrzeby nawadniania szkółki były najniższe w rejonie Chojnic (116 mm), wyższe w rejonie Torunia (170 mm), a najwyższe - w rejonie Bydgoszczy (183 mm). Największe miesięczne potrzeby nawadniania, średnio w badanym dziesięcioleciu, wystąpiły w czerwcu, a najmniejsze we wrześniu. Wykazywały one jednak bardzo dużą zmienność w konkretnych latach. Zakładając równomierny rozkład czasowy opadów w danym miesiącu, potrzeby nawadniania nie wystąpiłyby w 18 miesiącach (na 60 rozpatrywanych) - w rejonie Chojnic oraz - odpowiednio - w 13 miesiącach w rejonie Bydgoszczy i 10 miesiącach w rejonie Torunia.
...
Rozwój społeczno-gospodarczy jest najszerszym pojęciem obejmującym ogólnie tendencję rozwojową danego kraju, regionu czy jednostki terytorialnej. W pracy podjęto próbę obliczenia przy wykorzystaniu tzw. metody unitaryzacji ze-rowanej poziomu rozwoju gmin wiejskich i miejsko-wiejskich w województwie małopolskim. Wybrano 10 jednorodnych dla wszystkich gmin cech diagnostycznych charakteryzujących gospodarkę i miejscową społeczność.Jak dowodzą wyniki obliczeń, dysproporcje rozwoju społeczno-gospodar-czego w województwie małopolskim są dość znaczące, szczególnie w zakresie rozwoju gospodarczego. Potwierdza się dość znana opinia o słabiej rozwiniętej wschodniej części województwa i silniejszej gospodarczo zachodniej części. Rozwój społeczny jest bardziej terytorialnie zróżnicowany, jednak skala tego zróżnicowania jest znacznie niższa. W podsumowaniu nawiązano do badań innych autorów, dowodzących o procesach polaryzacji przestrzennej, tj. rosnących różnicach rozwojowych pomiędzy obszarami bogatymi lub bogacącymi się i obszarami bied-nymi. Obszary bogate rozwijają się dzięki wykorzystaniu swojego potencjału i koniunktury gospodarczej, natomiast obszary biedy (zwane również „obszarami problemowymi") z różnych przyczyn pozostają w zastoju.
...
Głównym celem artykułu jest ocena stopnia rozwoju oraz zróżnicowania przestrzennego infrastruktury technicznej (sanitarnej) na obszarach wiejskich wo-jewództwa kujawsko-pomorskiego. Szczególną uwagę zwrócono na rozwój infra-struktury na obszarach chronionych, położonych w obrębie parków krajobrazowych oraz na relacje w poziomie rozwoju pomiędzy gminami położonymi w obrębie parków i będące poza obszarami chronionymi. Do analizy poziomu rozwoju infrastruktury przyjęto szereg zmiennych, opisujących dynamikę rozwoju w zakresie sieci wodociągowej i kanalizacyjnej oraz zużycia wody, ilości wytwa-rzanych ścieków, wyposażenia mieszkań w instalacje sanitarne, czy nakładów samorządów lokalnych na inwestycje w zakresie ochrony środowiska.
...
Warunkiem poprawy właściwości gleby oraz wielkości plonu i jakości roślin w wyniku nawożenia kompostem jest użycie jako nawozu materiału stabilnego i dojrzałego. Stopień dojrzałości kompostu można oszacować między innymi na podstawie zawartości i właściwości związków próchnicznych. Celem badań była ocena zmian zawartości popiołu, utlenialnego węgla organicznego ogółem oraz węgla związków próchnicznych w osadzie ściekowym kompostowanym z dodatkiem słomy pszennej. Ponadto, celem pracy było określenie (na podstawie uzyskanych wyników) stopnia dojrzałości wytworzonego kompostu. W wyniku mineralizacji materii organicznej, w trakcie kompostowania, nastąpiło zmniejszenie zawartości węgla organicznego oraz wartości stosunku C : N, natomiast zwiększenie zawartości popiołu w materiale. Ponadto stwierdzono zwiększenie zawartości węgla ekstrahowanego z kompostu mieszaniną 0,1 mol ∙ dm-3 Na4P2O7 + 0,1 mol ∙ dm-3 NaOH, a zmniejszenie zawartości węgla ekstrahowanego wodą de-stylowaną. Otrzymane wyniki wskazywały na dojrzałość wytworzonego kompostu.
...
Celem badań było określenie zawartości form ogólnych oraz biodostępnych wybranych pierwiastków śladowych (Cd, Cr, Ni, Cu, Pb, Zn, Mn) w glebach użyt-kowanych rolniczo. Materiał glebowy do badań pobrano z 58 użytków rolnych zlokalizowanych w obrębie gminy Czernichów. Badane gleby charakteryzowały się na ogół odczynem kwaśnym lub bardzo kwaśnym. Zawartość węgla organicznego mieściła się w zakresie od 2,94 g do 31,05 g C • kg-1 s.m. gleby. Zawartości form ogólnych oraz biodostępnych badanych pierwiastków śladowych charakteryzowały się dużym zróżnicowaniem pomiędzy poszczególnymi próbkami. Spośród przebadanych gleb najwięcej pod względem ogólnej zawartości Ni, Cu i Pb zali-czono do gleb o naturalnej zawartości, natomiast pod względem zawartości Cd i Zn najwięcej gleb zakwalifikowano do grupy o podwyższonej zawartości tych pierwiastków. Udział form biodostępnych Cd w ogólnej zawartości tego pierwiastka w skrajnych przypadkach sięgał 41%. W przypadku Zn i Mn wartość ta nie przekraczała 24%, zaś dla pozostałych pierwiastków 4%. Zawartość biodostępnych form badanych pierwiastków śladowych istotnie korelowała z odczynem gleb.
...
Z przedstawionego materiału badawczego wynika, że usługodawcy starają się stworzyć usługę wysokiej jakości. Przejawia się to nie tylko w proponowanej ofercie atrakcji, ale również dbałości o klienta poprzez osobiste organizowanie mu pobytu. Należy pamiętać, że współczesny konsument oczekuje obok wypoczynku w miłej atmosferze, okazywania nim zainteresowania, często też fachowej porady i przede wszystkim posiadania bogatego zasobu informacji na temat oferowanego produktu. Kreowana przez usługodawców świadomość korzystnego wpływu go-spodarstwa na edukację rodzi podstawę do przekonania o unikalności tego poza-rolniczego źródła dochodów. Planowane inwestycje świadczą o rosnącym wciąż zapotrzebowaniu na tego rodzaju usługi.
...
Zgodnie z ustawą o krajowym systemie ewidencji producentów z roku 2003 system płatności obszarowych składa się z dwóch elementów: Jednolitej Płatności Obszarowej oraz Uzupełniających Płatności Obszarowych. Płatności bezpośrednie przysługują posiadaczom gospodarstw rolnych, a także osobom, które władają gruntami rolnymi z innych tytułów, np. dzierżawa, użytkowanie i użyczenie. Osobą uprawnioną do uzyskania płatności bezpośrednich do gruntów rolnych jest beneficjent, który: uzyskał wpis do ewidencji producentów (ma numer identyfikacyjny nadany przez ARiMR), posiada gospodarstwo rolne, w skład którego wchodzą działki rolne o łącznej powierzchni nie mniejszej niż 1 ha, utrzymuje gospodarstwo rolne w dobrej kulturze rolnej, określił wielkość działek rolnych, na których prowadzi działalność rolniczą, złoży „wniosek o przyznanie płatności bezpośrednich do gruntów rolnych" w wyznaczonym terminie [www.arimr.gov.pl].Pomiar wielkości działek rolnych jest jednym z kryteriów przyznawania funduszy pomocowych, a zarazem najbardziej uciążliwy dla rolnika. W każdym roku wraz ze zmianą płodozmianu zmieniają się granice działek oraz ich identyfikacja na ortofotomapie. Obliczanie powierzchni upraw jest bardzo ważne w sprawozdawczości działalności rolniczej. Na podstawie wielkości powierzchni upraw jednolitych roślin można ubiegać się o dotacje oraz subwencje. Dokładna i skuteczna metoda wyznaczania powierzchni działek rolnych powoduję lepszą sprawozdawczość oraz zachęca rolnika o ubieganie się o subwencje z UE do pro-dukcji rolnej. W polskim rolnictwie ...
W pracy przedstawiono charakterystykę chemizmu wód powierzchniowych i gruntowych w zmeliorowanym dnie doliny rzeki Ochoża. Zmeliorowane użytki zielone stanowią 20% całej zlewni i położone są na glebach organicznych w dolinie Tyśmienicy zaliczanej częściowo do obszaru Natura 2000. Analizy właściwości fizykochemicznych wód mają na celu ocenę skutków przekształceń antropoge-nicznych i rozpoznanie czynników wywierających wpływ na jakość wody na badanym terenie. Próbki wody pobierano w w latach 2004-2006 w kilkunastu punktach. Prowadzono okresowe pomiary stanów wody gruntowej i powierzch-niowej oraz natężenia przepływu. W ramach uprzednio prowadzonych badań prze-prowadzono waloryzacje pokrywy glebowej, sposoby użytkowania oraz szaty ro-ślinnej. Najwyższe stany wody występowały najczęściej w marcu, najniższe w sierpniu. Wskaźniki jakości wody na badanym obszarze wahały się w dość sze-rokim zakresie. Najniższą jakością charakteryzowały się wody powierzchniowe, stagnujące w rowach, w lipcu na plantacji borówki.
...
W pracy analizie poddano wiele charakterystyk meteorologicznych związa-nych z opadami i temperaturami powietrza, zarejestrowanych na wielkopolskiej stacji w wieloleciu 1986-2008. Podjęto również próbę wskazania ich potencjalnego wpływu na gospodarkę leśną regionu centralnej Wielkopolski. W wyniku prze-prowadzonych analiz zauważono następujące zjawiska mogące wpłynąć na ko-nieczność wprowadzenia zmian w dotychczasowych zasadach gospodarowania obszarami leśnymi: tendencję zmniejszania się sum opadów atmosferycznych pół-rocza letniego oraz miesiąca czerwca, września i listopada; występowanie okresów bezdeszczowych, których liczba, jak i czas trwania wykazują niewielką tendencję wzrostową; zmniejszanie się liczby dni z opadami największymi; wzrost średniej rocznej temperatury powietrza spowodowany głównie cieplejszymi półroczami letnimi, ale również, chociaż w mniejszym zakresie, zimowymi; zmiany w strukturze dni ze skrajnymi temperaturami powietrza - zmniejszanie się liczby dni z tem-peraturami niskimi i umiarkowanymi na korzyść wzrostu liczby dni z temperaturami najwyższymi; wyższa temperatura miesięcy zimowych sprzyjająca przyspieszaniu terminu rozpoczęcia meteorologicznego okresu wegetacyjnego. Wymienione zmiany klimatyczne, zwłaszcza przy utrzymaniu się ich niekorzystnej kierunkowości, mogą wymusić na zarządcach obszarów leśnych konieczność modyfikacji kalendarza prowadzenia czynności gospodarczych o różnorakim charakterze, m.in. ochronnym, hodowlanym, czy z zakresu inżynieryjnego zagospodarowania lasu.
...
W pracy przedstawiono odkształcenia geometrii przekrojów poprzecznych leśnych dróg stokowych w Bieszczadach o nawierzchni umocnionej niesortem ka-miennym. Oparto się na materiałach archiwalnych uzyskanych w badaniach z lat 1973-75, wykonywanych w Zakładzie Inżynierii Leśnej AR w Krakowie na zlecenie Lasów Państwowych. Obserwowane odkształcenia pogrupowano pod względem wystawy stoku, rodzaju gruntu w podłożu, spadków podłużnych i po-przecznych jezdni oraz wyróżnionych części pasa drogowego (skarpy wykopu, na-sypu, korony drogi i jezdni).
...
W artykule przedstawiono analizę wyników badań dotyczących jednostko-wych ładunków zanieczyszczeń w ściekach odpływających z dwóch budynków użyteczności publicznej - szkół. Oba budynki szkolne znajdują się na terenie ty-powych gmin wiejskich województwa małopolskiego. Do pierwszej ze szkół w miejscowości Rajbrot w okresie badań uczęszczało 365 uczniów, natomiast do drugiej ze szkół w miejscowości Imbramowice ilość uczęszczających uczniów wy-nosiła 100. Celem przeprowadzonych badań było określenie jednostkowego ładunku w odniesieniu do BZT5, ChZT, zawiesiny ogólnej, azotu ogólnego oraz fosforu ogólnego. Przeprowadzone badania obejmowały okres 36 miesięcy w latach 2006-2008. W okresie tym pobrano 36 próbek ścieków odpływających (surowych) z każdego obiektu ze średnią częstotliwością raz w miesiącu. Na podstawie zbioru danych określono następujące charakterystyczne wielkości jednostkowych ładun-ków zanieczyszczeń: minimum, maksimum oraz wartość średnia arytmetyczna. Wyniki badań porównano do informacji dotyczących jednostkowego ładunku zanieczyszczeń w ściekach bytowych podawanych w literaturze. Uaktual-nione dane dotyczące specyfiki ładunków zanieczyszczeń w ściekach pochodzących z budynków szkolnych powinny się przyczynić do poprawnego projektowania lub doboru indywidualnych systemów oczyszczalni ścieków dla tego typu obiektów na podstawie obliczonej równoważnej liczby mieszkańców (RLM) wszędzie tam, gdzie nie ma danych dotyczących analiz fizykochemicznych ścieków.
...
Odpowiedni poziom zagospodarowania infrastrukturalnego określonego obszaru może warunkować jego rozwój, a także stymulować wzrost przedsięwzięć gospodarczych. Podstawowym celem opracowania jest ocena struktury wewnętrznej wyposażenia infrastrukturalnego obszarów wiejskich (gmin) województwa ma-łopolskiego oraz analiza jego przestrzennego zróżnicowania. Przyjęta metodyka pozwoliła określić stopień proporcjonalności gmin według wyposażenia infrastruk-turalnego. Dzięki temu wskazano elementy (urządzenia) infrastruktury, których rozwój dominuje nad pozostałymi. W opracowaniu wyszczególniono gminy wiej-skie o najbardziej i najmniej zrównoważonej strukturze wyposażenia infrastruktu-ralnego. Badaniami objęto wybrane gminy wiejskie województwa małopolskiego (125 gmin). Do analizowanych inwestycji infrastruktury technicznej wybrano: sieć kanalizacyjną, wodociągową, oraz gazową.
...
Przestrzenna inwentaryzacja pomiotów gospodarczych na mapach cyfrowych w gminie Raciechowice jest kolejnym projektem wykonanym przy współpracy Gminy z Uniwersytetem Rolniczym w Krakowie. Informacje przestrzenne zgromadzone podczas wykonywania inwentaryzacji posłużą jednostkom Urzędu Gminy na precyzyjne planowanie i zarządzanie jednostkami działalności gospo-darczej na terenie gminy.Celem pracy było opracowanie przestrzennej inwentaryzacji podmiotów gospodarczych gminy Raciechowice. Podczas realizacji celu pracy została utworzona informatyczna baza danych na podstawie spisów działalności gospodarczych prowadzonych w gminie Raciechowice. W bazie tej przygotowano dane atrybutowe, które zostały wykorzystane podczas tworzenia przestrzennej bazy danych dotyczącej podmiotów gospodarczych gminy Raciechowice. Aby w pełni zrealizować cel pracy podczas objazdów terenowych i marko-wania punktów w miejscach prowadzonej działalności gospodarczej jednocześnie nadawano pozycji przestrzennej kod, który wykorzystano w pracach studyjnych podczas łączenia danych przestrzennych z danymi atrybutowymi. Do łączenia da-nych wykorzystano aplikacje komputerowe należące do grupy oprogramowania Systemów Informacji Geograficznej (GIS).System pozwala na prowadzenie różnych rejestrów, obejmujących infor-macje opisowe wszystkich obiektów (dane atrybutowe), jak również dane dotyczące położenia geograficznego, które umożliwiają ich prezentację. Na mapach cyfrowych może zostać przedstawione wszystko, co związane jest z rozkładem przestrzennym, czyli wszystkie elementy otaczającego nas świata, posiadające miejsce w przestrzeni. Podział informacji na warstwy tematyczne pozwala analizować tylko dane aktualnie potrzebne. Program przetwarza i przeszukuje zgromadzone ...
W pracy przedstawiono zmiany ilości odpadów komunalnych w woj. podla-skim w ciągu siedmiu lat (2000-2006). Analizie poddano zmienność odpadów w poszczególnych powiatach województwa oraz w trzech miastach na prawach powiatu. Jako narzędzie badawcze wykorzystano m.in. pakiet Statistica, za pomocą którego dokonano oceny zmienności ilości odpadów w czasie oraz zmienności wskaźnika nagromadzenia, analizę dynamiki zmian ilości powstających odpadów, a także ocenę charakteru sezonowej zmienności ilości odpadów. Uzyskane rezultaty wskazały na zróżnicowanie dynamiki zmian ilości od-padów w poszczególnych jednostkach administracyjnych analizowanego woje-wództwa. Spadek, bądź wzrost ilości wytwarzanych odpadów ma związek nie tylko z ilością czy migracją ludności, ale może być także zależny od innych czynników, tj. stopienia rozwoju gospodarczego, intensywności działań jednostek samorządowych w zakresie gospodarowania odpadami, postaw proekologicznych mieszkańców. Ponadto, dla stolicy województwa podlaskiego zbadano istotność występowania sezonowych wahań ilości odpadów w poszczególnych miesiącach roku. Zaobserwowano, iż największe ilości odpadów deponowane są w okresie je-siennym. Widoczny jest również typowy dla sezonu wiosennego czasowy wzrost ilości odpadów, charakterystyczny również w analizach przeprowadzonych dla ob-szaru całego kraju.Uzyskane wyniki wskazały na potrzebę kontynuowania tego typu analiz również w kolejnych latach.
...
Lokalne Grupy Działania to nowe organizacje w przestrzeni życia społecz-nego na polskiej wsi. Zostały zainicjowane zaraz po wejściu naszego kraju w struktury UE poprzez „Pilotażowy Program Leader+" w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich". Jego celem było pobudzenie aktywności środo-wisk wiejskich i ich zaangażowanie w tworzenie oraz realizację lokalnych strategii rozwoju. Kolejnym impulsem do organizowania się społeczności lokalnych w LGD była perspektywa wyboru do realizacji Lokalnej Strategii Rozwoju (w ra-mach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013 - osi IV Leader). Te wyraźnie akty mobilizacji społeczności lokalnych pokazują, że stworzenie pewnych instrumentów i zachęt w postaci realnych możliwości rozwoju mobilizuje środowiska wiejskie do działania. Mimo że środki przeznaczone na realizację osi IV PROW nie są duże (stanowią zaledwie ok. 4,5% budżetu programu), są dla śro-dowisk lokalnych impulsem do myślenia o rozwoju, następnie koncentrowania energii i zasobów wokół tego rozwoju oraz szukania nowych, niestandardowych sposobów prowadzących do podnoszenia jakości życia na obszarach wiejskich. Celem artykułu jest przedstawienie ogólnych zasad konstruowania budżetu dla LGD w kraju oraz charakterystyka budżetu LGD Stowarzyszenie Rozwoju Orawy na tle budżetów LGD w Polsce.
...
Ujęcie wody z rzeki Rudawy do celów wodociągowych Krakowa zabezpie-czono w 1998 roku zbiornikami zapasowymi o całkowitej objętości 981 tys. m3. Zadaniem zbiorników jest poprawa jakości wody dostarczanej do Zakładu Uzdat-niania (ZUW). Woda zgromadzona w zbiornikach spełnia rolę zapasu wykorzy-stywanego w czasie pogorszenia jakości wody w rzece i równocześnie jest w nich wstępnie oczyszczana. W pracy przedstawiono wpływ zbiorników na zmianę męt-ności i barwy wody w pierwszych 11 latach eksploatacji zbiorników (1999-2009). Analizę oparto na wynikach badań prowadzonych w pięciu punktach ciągu techno-logicznego od ujęcia poprzez zbiorniki zapasowe do studni wody surowej (Mły-nówka, dopływ do zbiorników, odpływ ze zbiornika I, odpływ ze zbiornika II, studnia wody surowej zlokalizowana na terenie ZUW). W analizowanym wieloleciu zbiorniki korzystnie wpływały na obniżenie mętności wody. Średnia jej wartość w studni wody surowej była niższa w stosunku do mętności wody ujmowanej z Rudawy (Młynówka) o 55,33 %, a zakres zmian uległ zawężeniu z przedziału 1-847 do 0,8-126 NTU. Natomiast zbiorniki w niewielkim stopniu oddziałują na zmianę barwy wody. Występuje w nich nieznaczne podwyższenie barwy, które spowodowane jest okresowymi „zakwitami", bowiem woda rzeki Rudawy jest za-sobna w biogeny. Średnia wartość barwy wody ujmowanej z Rudawy (Młynówka) wynosiła 14 mg Ptdm-3 i wahała się od 4 do ...
Opracowanie charakteryzuje reżim źródeł wypływających na terenie górnych części dwóch zlewni potoków Mszanka oraz Kamienica położonych w zachodniej części Beskidu Wyspowego oraz północno-wschodniej Gorców. Na badany reżim składają się pomiary wydajności i temperatury wody źródeł (ilościowe) oraz wyniki analiz chemicznych prób wody (jakościowe). Reżim ilościowy źródeł badany był jednorazowo, wielokrotnie oraz systematycznie (stacjonarnie), natomiast jakościowy wielokrotnie dwu- do sześciokrotnie. Przeprowadzone badania wskazują na występowanie na badanym terenie zlewni Mszanki 192 źródeł, natomiast Kamienicy 33 źródeł. Wydajności źródeł badanych jednorazowo w zlewni Mszanki wahały się w zakresie 2,0-200,0 dm3 ∙ min-1, przy temperaturach wody 5,0-13,0ºC. Źródła najczęściej zstępujące i zboczowe zakwalifikowane wg Meinzera do klas V-VI wypływały najczęściej z warstw krośnieńskich, w dalszej kolejności z warstw z Kaniny i eoceńskich łupków pstrych. Na terenie zlewni Kamienicy natomiast, wydajności źródeł badanych jednorazowo wahały się w zakresie 2,0-120,0 dm3∙min-1, przy temperaturach wody 3,0-12,5ºC. Źródła zstępujące i zboczowe, zakwalifikowane według Meinzera do klas V-VII, wypływały najczę-ściej z warstw inoceramowych oraz łupków pstrych. Na zlewni Mszanki badaniami stacjonarnymi objęto 3 źródła, natomiast Kamienicy 2 źródła. Wydajności ich wahały się w zakresie 1,0-247,0 dm3∙min-1, przy temperaturach wód 3,0-11,8ºC. Wskaźniki zmienności rocznej wydajności źródeł wynosiły na badanych zlewniach od 2,8 do 56,0, dotyczą więc źródeł od mało ...
