Zeszyt: 2008, vol. 5 / 09
Kompensacja przyrodnicza rozumiana jest jako zespół działań. Działania te powinny doprowadzić do przywrócenia równowagi przyrodniczej na danym terenie, wyrównania szkód dokonanych w środowisku przez realizację przedsięwzięcia i zachowanie walorów krajobrazowych (art. 3 Ustawy Prawo Ochrony Środowiska). Obejmują one w szczególności roboty budowlane, roboty ziemne, rekultywacje gleby, zalesianie, zadrzewianie lub tworzenie skupień roślinności. Kompensacja przyrodnicza jest szczególnie wskazana jako działanie mające na celu naprawienie wyrządzonych szkód w przypadku, gdy w związku z realizacją konkretnej inwestycji ochrona elementów przyrodniczych nie jest możliwa. Wymagany zakres kompensacji przyrodniczej w przypadku przedsięwzięć, dla których przeprowadzone było postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko określany jest decyzją o środowiskowych uwarunkowaniach (art. 75 Ustawy Prawo Ochrony Środowiska). W artykule zaprezentowano przegląd działań kompensacyjnych, pozwalających na zmniejszenie negatywnego oddziaływania budowli hydrotechnicznych na ekosystem rzeczny. ...
Artykuł zawiera prezentację konstrukcji ubezpieczeń brzegów rzeki Odry oraz analizę ich znaczenia we Wrocławskim Węźle Wodnym. Kształtowanie rzeki Odry, jako ważnej europejskiej drogi wodnej i związana z tym rozbudowa wrocławskiego odcinka rzeki, a także potrzeba zabezpieczenia miasta Wrocławia przed powodzią, przyczyniły się do powstania różnorodnych form obudów nabrzeży, zróżnicowanych pod względem funkcjonalnym, konstrukcyjnym i materiałowym. Przedstawiono rozwiązania konstrukcyjne nabrzeży w aspektach: ochrony przeciwpowodziowej, gospodarki wodnej, żeglugi śródlądowej i rekreacyjnego wykorzystania rzeki. Doświadczenia z powodzi w 1997 roku wskazują, że nie wszystkie funkcjonujące rozwiązania, zabezpieczające stabilność brzegów rzeki, spełniają wymagania bezpieczeństwa przeciwpowodziowego, trwałości i estetyki budowli. Niektóre odcinki nabrzeży znajdują się w złym stanie technicznym. Podkreślono potrzeby opracowania optymalizacji metod oraz technologii napraw i modernizacji dla różnych typów obudowy nabrzeży. ...
artykule przedstawiono charakterystyczne cechy przebiegu procesu kompostowania z udziałem odpadów pochodzenia zwierzęcego. Badania w zakresie kompostowania odpadów pochodzenia zwierzęcego prowadzone są od 2006 roku w kompostowni komorowej Spółki z o. o. „Beskid” w Żywcu, działającej według technologii Herhof. Proces kompostowania składa się z dwóch etapów: kompostowania intensywnego w bioreaktorze oraz dojrzewania kompostu na pryzmach. Komponentami zastosowanymi do procesu kompostowania są odpady biodegradowalne pochodzące z gospodarstw domowych, odpady zielone (trawa, liście) oraz odpady z Zakładów Mięsnych S.A. w Żywcu (kości, skóry, fragmenty mięsa). Proces kompostowania z udziałem wyżej wymienionych odpadów podlegał ocenie zarówno w trakcie przebiegu procesu w bioreaktorze (temperatura masy wsadowej jako parametr obrazujący intensyfikację przemian biochemicznych, skład chemiczny mieszanki wsadowej), jak i w trakcie dojrzewania kompostu na pryzmach (stan sanitarny kompostu po rozładunku bioreaktora, temperatury pryzm kompostowych). Po zakończeniu procesu kompostowania, kompost z udziałem odpadów pochodzenia zwierzęcego oceniono w zakresie wszystkich parametrów, charakterystycznych dla nawozów organicznych. ...
Celem pracy była ocena wpływu przełożonego koryta rzeki Małej Wełny na stosunki wodne terenów przyległych. W pracy przedstawiono także możliwości udrożnienia koryta rzeki w celu zachowania jej równowagi dynamicznej. W pracy wykorzystano wyniki własnych badań i obserwacji terenowych prowadzonych w latach 2000–2008 w zlewni rzeki Małej Wełny do przekroju Kiszkowo. Do głównych przyczyn występowania podtopień w dolinie rzeki Małej Wełny, na odcinku Zakrzewo–Kiszkowo, można zaliczyć warunki hydrauliczne przełożonego odcinka koryta. Geometria koryta (o zbyt małym przekroju), małe spadki dna rzeki, a także brak konserwacji dna i skarpy koryta rzecznego powodują, że przy średnio wysokich przepływach (SWQ) rzeka jest mało przepustowa. Dla poprawienia przepustowości przełożonego odcinka rzeki i rowów opaskowych „A” i „B” należy wykonać modernizację urządzeń hydrotechnicznych oraz całego systemu wodnego w zlewni rzeki. Prace te powinny być poprzedzone szczegółowymi pomiarami geodezyjnymi. ...
W ramach realizacji międzynarodowego projektu Floodmed, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej we Wrocławiu uczestniczył w zadaniu poświęconym oszacowaniu adekwatności obecnych zabezpieczeń przeciwpowodziowych na wybranych zlewniach pilotowych dla różnych scenariuszy pogodowych. Niniejszy artykuł stanowi część powyższej pracy dotyczącej głównie oceny wpływu zmian warunków atmosferycznych dla różnych scenariuszy w nawiązaniu do realnej sytuacji powodziowej zanotowanej w 1997 roku. Oceny dokonano na podstawie porównań kształtów hydrogramów w Jeleniej Górze dla powodzi z lipca 1997 roku i uzyskanych z symulacji modelem Mike 11 dla analizowanych scenariuszy. ...
Skoncentrowanie się prac badawczych na wykorzystaniu narzędzi profilaktycznych w celu zmniejszenia obciążenia regionu odpadami biodegradowalnymi wynika z wymogów, które kładzione są na Republikę Czeską jako pełnoprawnego członka Unii Europejskiej. Republika Czeska musi dotrzymywać wymogów prawnych, które dotyczą postępowania z odpadami, w danym wypadku chodzi o dyrektywę Rady UE 1999/31/ES o składowiskach odpadów. Dyrektywa nakazuje państwom członkowskim ograniczyć ilość biologicznie rozkładalnego odpadu (BRO) na składowiskach. Jednym ze sposobów jak osiągnąć wymagane obniżenie ilości odpadów składowanych na składowiskach jest konsekwentne przestrzeganie zasad profilaktyki, przede wszystkim czystsza produkcja oraz właściwa rolnicza oraz eksploatacyjna praktyka. Czystsza produkcja (cleaner production) to strategia profilaktyki, która ma na celu zapobieganie powstawaniu zanieczyszczeń jak najbliżej źródła. W odróżnieniu od małoodpadowych lub niskoodpadowych technologii (wasteless technology, low-waste technology) nie odnosi się wyłącznie do procesu produkcji i nie rozwiązuje problemu już powstałych odpadów, ale zajmuje się całym procesem produkcji oraz zużycia surowców mając na celu zapobieganie powstawaniu zanieczyszczeń. W procesach produkcyjnych czystsza produkcja odnosi się do bardziej efektywnego wykorzystania surowców oraz energii, wyeliminowania toksycznych i niebezpiecznych materiałów oraz zapobiegania powstawaniu niebezpiecznych odpadów oraz emisji u źródła. Strategia czystszej produkcji koncentruje się na obniżeniu wpływu produktów (produkty oraz usługi) na środowisko w zakresie całego cyklu życiowego produktów – od rozwoju po ...
W pracy zaprezentowano zagrożenia wywołane uwalniającym się do środowiska azbestem. Przedstawiono rodzaje materiałów zawierających azbest, z uwzględnieniem miejsc ich występowania, oraz zawartości azbestu w poszczególnych wyrobach. Omówiono problemy zawodowej, parazawodowej i środowiskowej ekspozycji na włókna azbestowe. ...
W pracy przedstawiono stan prawny oraz procedury postępowania z azbestem i wyrobami zawierającymi azbest. Omówiono problematykę programowania usuwania tych wyrobów. Przestawiono zakres programów usuwania azbestu na szczeblu lokalnym. Zaproponowano sposób prezentacji wyników inwentaryzacji i bilansowania azbestu i wyrobów azbestowych. ...
Do analizy wytypowano obszar zlewni górnej Nysy Kłodzkiej, położony w Sudetach Wschodnich. Prowadzony monitoring wód podziemnych w ostatnich latach wskazuje na niższe stany wód podziemnych niż miarodajne dla okresu wielolecia w większości punktów pomiarowych. W związku z obserwowaną tendencją do obniżania się zwierciadła wód podziemnych na obszarach nizinnych podjęto próbę przeanalizowania wieloletnich obserwacji prowadzonych w zlewni górnej Nysy Kłodzkiej. Celem tego artykułu jest scharakteryzowanie zmian głębokości zalegania zwierciadła wód podziemnych czwartorzędowej warstwy wodonośnej w wieloleciu 1971–2005 na podstawie obserwacji prowadzonych w studniach w Domaszkowie, Stroniu Śląskim i Szalejowie Górnym. Analizowany ponad 30-letni okres obserwacji pozwala na interpretację zmian położenia zwierciadła wód podziemnych w powiązaniu z warunkami opadowymi w regionie. Przeprowadzona analiza opadów w wieloleciu 1971–2005 na omawianym obszarze Sudetów wskazuje na ich periodyczność, z występowaniem lat znacznie powyżej lub znacznie poniżej normy wieloletniej. W analizowanych okresach 1971– –2005 (studnie Domaszków i Szalejów Górny) oraz 1980–2005 (studnia Stronie Śląskie) nie obserwuje się statystycznie istotnych zmian w położeniu zwierciadła wód podziemnych. Stwierdzono, iż na obszarze górskim obejmującym zlewnię górnej Nysy Kłodzkiej nie obserwuje się obniżania poziomu zalegania zwierciadła wód podziemnych, obserwowanego dla wielu studni na obszarach nizinnych. ...
Wobec coraz częściej pojawiającego się deficytu wody jednym z racjonalnych sposobów zwiększenia zasobów eksploatacyjnych w przekrojach grupowych wiejskich ujęć wody jest jej okresowe magazynowanie w zbiornikach małej retencji. W artykule przedstawiono analizę gwarancji poboru wody z ujęcia zlokalizowanego na potoku górskim w warunkach nieuregulowanego przepływu oraz w przypadku wyrównania odpływu po wybudowaniu zbiorników zapasowych i małego zbiornika retencyjnego. Na przykładzie ujęcia wody na potoku Białka w gminie Wilkowice pokazano wpływ retencjonowania wody na efektywność gospodarki wodnej w okresie deficytowym. ...
Dyrektywa Rady UE 1999/31/WE „w sprawie składowisk odpadów“ nakłada na państwa członkowskie obowiązek obniżenia ilości odpadów ulegających biodegradacji przyjmowanych na składowiska. Część z tych odpadów będzie kompostowana, część zostanie przetworzona w procesie fermentacji beztlenowej w biogazowniach. Ze względu na wysokie koszty inwestycyjne związane z projektem i budową biogazowni trzeba wziąć pod uwagę wiele czynników, np. warunki ekonomiczne oraz możliwości uzyskania dotacji, jakość, dostępność i ilość surowca wejściowego, z tego wynikające konkretne technologie i możliwości eksploatacyjne, związane przede wszystkim z zbytem produktów końcowych – biogazu (wzgl. energii elektrycznej i ciepła) oraz nawozu naturalnego. Biogazownie są urządzeniami modułowymi, dla których istnieje wiele urządzeń technologicznych w zależności od różnych wariantów projektów, poczynając od logistyki transportu surowców a koncząć na typie, liczbie i parametrach zbiorników fermentacyjnych, systemie sterowania ruchu oraz sposobie wykorzystania produktów końcowych. Prawidłowo zaprojektowana i prowadzona biogazownia nie jest źródłem nieprzyjemnego zapachu, charakteryzując się stabilną wydajnością i produkcją biogazu. Pozostałość stałą z procesu fermentacji beztlenowej można po przeprowadzeniu stabilizacji tlenowej wykorzystać jako nawóz naturalny. ...
W pracy przedstawiono analizy wyników badań gruntów ze zbrojeniem rozproszonym z włókien oraz omówiono możliwości ich zastosowania w inżynierii geotechnicznej oraz inżynierii środowiska. Użycie takiego zbrojenia pozwala na wykonywanie elastycznych budowli ziemnych z zazielenieniem powierzchni zewnętrznych oraz stosunkowo dużą odpornością na nierównomierne osiadania, co pozwala na zastąpienie ciężkich, sztywnych i obcych w krajobrazie konstrukcji betonowych. Poprzez zmieszanie z gruntem włókien syntetycznych, zarówno tych produkowanych specjalnie, jako zbrojenie, jak też innych włókien, np. odzyskanych z odpadów wykładzin lub folii, czasem dodając bardzo niewielką ilość cementu, uzyskuje się wzrost wytrzymałości na ścianie, także jej wartości rezydualnej. Zbrojenie nie przeszkadza wzrostowi roślin ani infiltracji wody, a zatem kompozyt złożony z gruntu i włókien jest rozwiązaniem przyjaznym środowisku. Wyższa wytrzymałość wpływa pozytywnie na inne parametry gruntu, takie jak odporność na przebicie hydrauliczne i odporność na erozję, jednak brak jest większej ilości informacji na temat tego zakresu zastosowań. ...
W artykule przeanalizowano dane pomiarowe poziomu zalegania zwierciadła wód podziemnych w studniach gospodarskich położonych w obrębie zlewni górnej Nysy Kłodzkiej w okresie 1971–2005. Wyznaczono okresy niżówkowe wód podziemnych dwiema metodami: stosując wskaźnik zagrożenia suszą gruntową kn oraz wyznaczając niżówkę lub suszę używając jako poziomu odcięcia stan o prawdopodobieństwie p = 90% (niżówka) lub p = 50% (susza). Otrzymane wyniki pozwoliły na wyznaczenie okresów niżówkowych w analizowanych latach oraz umożliwiły na porównanie obu metod. W metodzie wykorzystującej wskaźnik zagrożenia suszą gruntową stosowane są ostrzejsze kryteria wyznaczania okresów suszy, dlatego nadaje się ona do wyznaczania okresów niżówkowych w wieloleciu, druga z metod może być zastosowana do wyznaczenia początku i czasu trwania niżówek w poszczególnych latach wielolecia. ...
Do opracowania mapy podatności wód podziemnych na zanieczyszczenie przez pestycydy organiczne może być wykorzystany system oparty na liczbowych indeksach AF, zaproponowany przez Rao i wsp. [1985]. Indeks AF uwzględnia zjawiska adwekcji, sorpcji oraz rozkładu pestycydu zachodzące w czasie jego migracji przez strefę aeracji. Zastosowanie indeksu AF na określonym obszarze wymaga zebrania danych dotyczących miąższości strefy aeracji, natężenia infiltracji efektywnej oraz danych glebowych, obejmujących gęstość objętościową i zawartość węgla organicznego, a ponadto danych dotyczących właściwości pestycydów (współczynnik sorpcji i czas połowicznego rozkładu). Najbardziej efektywną metodą analizy danych przestrzennych prowadzącą do opracowania przestrzennego rozkładu indeksu AF na analizowanym obszarze są systemy GIS. Nakreślona w niniejszej pracy koncepcja mapy podatności wód podziemnych na zanieczyszczenie przez pestycydy organiczne wymaga opracowania dwóch map numerycznych (rastrowych) przedstawiających dla określonego obszaru przestrzenną zmienność parametrów A i B, określonych parą równań (8), na podstawie których użytkownik systemu komputerowego, wykorzystując wzór (10) może w środowisku GIS samodzielnie utworzyć i wydrukować mapę podatności dla wybranego przez siebie konkretnego pestycydu. ...
Suche zbiorniki przeciwpowodziowe projektowane są dla przechwycenia wezbrania o natężeniu przepływu przekraczającym zdolność przepustową urządzeń zrzutowych. W ten sposób następuje stopniowe napełnianie czaszy zbiornika, a co za tym idzie zmniejszenie wielkości odpływu i obniżenie kulminacji. Planowany suchy zbiornik w Raciborzu zostanie zlokalizowany na cennym przyrodniczo obszarze obejmującym tereny zakwalifikowane do sieci Natura 2000, a wpływ jego działalności będzie zaznaczał się na ponad 230 km biegu rzeki Odry. W pracy przeanalizowano potencjalne oddziaływanie, jakie na środowisko przyrodnicze doliny rzecznej będzie wywierać planowana gospodarka wodna. Zestawiono wysokości zalewu w czaszy zbiornika dla wybranych wezbrań z lat 1960–1997. ...
Powstawanie gazu wysypiskowego to zjawisko towarzyszące składowiskom odpadów przeznaczonym do składania większej ilości biologicznie rozkładalnego odpadu (BRO). Techniki obliczeniowe do określenia produkcji gazu wysypiskowego są bardzo skomplikowane i trudno uzyskać dostatecznie dokładne dane początkowe. Z tego powodu autorzy spróbowali porównać bilans ilości składanych odpadów oraz zmierzone stężenie metanu. ...
Superabsorbenty (SAP-y), są to luźno usieciowane polimery hydrofilowe, które mogą absorbować duże ilości wody. W glebie działają jako bufor wilgotności, ograniczając tzw. stres wodny u roślin. Stwierdzono jednak, iż proste wymieszanie gleby z superabosrbentem zmniejsza parametry wytrzymałościowe gleb. Aby zapobiec temu zjawisku opracowano geokompozyt sorbujący wodę. Ma on postać taśmy z geowłokniny wypełnionej superabsorbentem. Jego zastosowanie pozwala ograniczyć problem dostępności wody dla roślin, co zwiększa odporność erozyjną skarp. ...
W pracy przedstawiono wyniki badań wpływu temperatury powietrza na warunki tlenowe w stawie karpiowym, położonym w rezerwacie przyrody „Stawy Milickie”. Średnie stężenie tlenu rozpuszczonego w wodzie o godzinie 8 wynosiło 7,18 mg O2·dm-3,o 14 12,76 mg O2·dm-3, a o 20 13,32 mg O2·dm-3. W strefie eufotycznej żyznego stawu rybnego obserwowano duże wahanie zawartości tlenu w wodzie. Stężenia poniżej granicy optimum tlenowego dla karpi (5 mg O2·dm-3) obserwowane były najczęściej w trakcie pomiarów o godzinie 800 (minimum = 2,34 mg O2·dm-3). Przesycenie wody tlenem odnotowywano po południu (godzina 1400) i wieczorem (godzina 2000). Najwyższe stężenie wynosiło 25,8 mg O2·dm-3. Analiza zależności między zawartością tlenu wodzie a temperaturą powietrza wykazała istotny statystycznie, ale bardzo słaby związek dla pomiarów o 1400 i 2000, gdzie przy wzroście temperatury powietrza obserwowano wzrost natlenienia wody. ...
W pracy podjęto próbę oceny zdolności rzeki Smortawy do samooczyszczania się. Badania terenowe prowadzono w roku hydrologicznym 2004 w zlewni rzeki Smotrawy (prawobrzeżny dopływ Odry – ujście w km 223+350). Do badań wybrano częściowo uregulowany odcinek rzeki od km 9+676 do km 7+105, na którym zlokalizowano trzy przekroje badawcze (km 9+676, km 8+030 i km 7+105), w których mierzono wartości tlenowych wskaźników jakości wody: biochemicznego zapotrzebowania na tlen (BZT5) oraz chemicznego zapotrzebowania na tlen (ChZT(Cr) i ChZT(Mn)). Z przeprowadzonych badań wynika, że wartości tych wskaźników zmniejszały się wraz z biegiem rzeki, co świadczy o redukcji zanieczyszczenia wody materią organiczną. Największą poprawę jakości wody zaobserwowano na odcinku nieuregulowanym, między km 9+676 a km 8+030, gdzie rzeka ma swoje naturalne rozlewisko. Na częściowo uregulowanym odcinku rzeki, od przekroju w km 8+030 do przekroju w km 7+105, redukcja zanieczyszczeń zachodziła w mniejszym stopniu. ...
W pracy przedstawiono metodę zastosowania granicznych zagadnień odwrotnych do określania dopuszczalnych stężeń substancji chemicznych na powierzchni terenu. Proces transportu rozpuszczonych w wodzie ośrodka gruntowego zanieczyszczeń opisano równaniem dyspersji hydrodynamicznej. Opracowana metoda pozwala na „odtworzenie” warunku brzegowego realizowanego na powierzchni terenu na podstawie znajomości zmian koncentracji na wybranej głębokości w czasie trwania procesu. Przedstawiono przykład zastosowania tej metody w przypadku, gdy pole uwilgotnienia i przepływu wody jest zmienne w czasie i przestrzeni. Przeprowadzono badania zbieżności opracowanej metody. ...
Oszacowanie wysokości opadów wywołujących letnie wezbrania w dorzeczu środkowej Odry wykonano na podstawie dobowych sum opadów z 53 stacji opadowych w wieloleciu 1971-2005. Krytyczną wartość opadu poszukiwano spośród wartości 5-dniowych sum opadów o prawdopodobieństwie przewyższenia (p) od 10% do 0,1%. Wyznaczono zależności funkcyjne pomiędzy prawdopodobieństwem przewyższenia danej sumy opadu a wysokością nad poziomem morza. Uzyskane zależności pozwoliły na ocenę częstości przewyższeń danej sumy opadów w określonym piętrze wysokościowym. W poszczególnych latach badanego wielolecia wyznaczono ilość 5-dniowych epizodów opadowych w poszczególnych przedziałach p: >10%, [10% –5%), [5% – 2%), [2% – 1%), [1% – 0,1%), ≤ 0,1%. Uporządkowując uzyskane zestawienie według ilości epizodów o prawdopodobieństwie p ≤ 1%, wyselekcjonowano lata, w których wystąpiły znaczne obszarowo wezbrania w dorzeczu środkowej Odry. Z analizy zależności pomiędzy średnią wartością opadu a stopniem zagrożenia obszaru oszacowano wysokości opadu, które mogą powodować średnie i poważne zagrożenia wezbraniowe. ...
W artykule przedstawiono rzadko spotykany przypadek sposobu naprawy zapory ziemnej niewielkiego górskiego zbiornika wodnego, który pomimo IV klasy ważności nie spełniał żadnego z wymogów bezpieczeństwa. Innowacją budowlaną była realizacja remontu z powierzchni korony zapory o niespotykanie stromym nachyleniu skarpy oraz ograniczona własnością dostępność terenu od strony odpowietrznej. Do trudnych warunków realizacji obiektu dostosowano nowe rozwiązania i technologię robót. Wykonano skuteczne zabezpieczenie przeciwfiltracyjne i odwodnienie oraz poprawienie stateczności poprzez złagodzenie nachylenia skarpy odpowietrznej. ...
Stan bezpieczeństwa zapór ziemnych małych zbiorników wodnych Polsce jest często zagrożony, o czym świadczą liczne przypadki różnorodnych awarii. Na tle dotychczasowych opisanych przypadków katastrof przedstawiono stan zagrożenia zapory ziemnej małego zbiornika wodnego u podnóża Wielkiej Sowy w Sudetach, gromadzącego wodę do celów rekreacyjnych, a głównie dla potrzeb naśnieżania stoku narciarskiego. Celem pracy jest wykazanie, że wznoszone niezgodne z zasadami budownictwa hydrotechnicznego zapory małych zbiorników prowadzą do zagrożenia katastrofą. Na omawianym przykładzie wykazano, że złamanie wielu zasad, brak właściwego zagęszczenia, odwodnienia i uszczelnienia skarpy odwodnej prowadzi do awarii. Wykazano ponadto, że stosowana powszechnie w ocenach stateczności budowli ziemnych metoda kołowych linii poślizgu nie zastępuje wszystkich uwarunkowań stateczności występujących w rzeczywistości. ...
Od wielu lat istnieje w naszym kraju system monitoringu i oceny jakości wód powierzchniowych. Wyspecjalizowane instytucje (WIOŚ, ZUS) publikują coroczne oceny stanu jakości wód. Stosowane przez poszczególne województwa sposoby oceny były różne. Dopiero wdrażanie Ramowej Dyrektywy Wodnej wymusiło stosowanie jednolitych procedur oceny. Dyrektywa ta, stawiając głównie na elementy jakości biologicznej wód, zmienia zasadniczo sposoby kwalifikacji. W pracy przedstawiono wybrane aspekty Ramowej Dyrektywy Wodnej, a także sposoby kwalifikacji jakości wód powierzchniowych w Polsce w ostatnich 25 latach oraz planowane zamierzenia w tym zakresie. ...
Obiekty hydrotechniczne systemu ochrony przeciwpowodziowej miasta Wrocławia zostały zrealizowane po powodzi w 1903 r. Zabezpieczały one miasto przed przepływami rzędu 2400 m3/s. Podczas katastrofalnej powodzi w 1997 r. wystąpił znacznie większy łączny przepływ maksymalny rzędu 3640 m3/s. Przepływy i stany wody były wyższe w całym Wrocławskim Węźle Wodnym (WWW), w tym również w węźle Odra-Widawa. Znacznie wyższy przepływ do kanału Odra-Widawa spowodował m.in. zniszczenie jazu wlotowego do tego kanału i wałów tego kanału, co spowodowało zalanie osiedli Kowale i Wojnów. Niniejsze opracowanie jest próbą określenia przyczyn zniszczenia jazu wlotowego i wałów kanału Odra-Widawa w lipcu 1997 r. Hydrogram stanów podczas fali powodziowej określono na podstawie pomiarów przeprowadzonych przez służby Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we Wrocławiu na wodowskazie górnym śluzy Bartoszewice. Stwierdzono, że przyczyną zniszczeń było częściowe zablokowanie jazu przez gałęzie, przyniesione przez wodę oraz zbyt mała przepustowość mostu Strachocińskiego na kanale Odra-Widawa. ...
W systemie ekologicznym zbiornika retencyjnego Mściwojów stwierdzono występowanie metali ciężkich. Określono stężenie wybranych pierwiastków: w osadach dennych zbiornika (Cu, Zn, Pb, Cd, Ni, Mn, Fe) oraz w roślinności szuwarowej (Phragmites australis) znajdującej się w osadniku i zbiorniku wstępnym ( Cu, Zn, Pb, Cd). Metale te mogą być pochodzenia zarówno geogenicznego, jak i antropogenicznego. W artykule zaprezentowano próbę ustalenia ich genezy. W tym celu przeanalizowano budowę geologiczną podłoża zlewni cieków zasilających zbiornik oraz informacje o zanieczyszczeniach rolniczych i komunalnych. Antropogeniczne zagrożenie środowiska wodnego na tym terenie pochodzi głównie z przestrzeni rolniczej, na skutek stosowania intensywnych zabiegów uprawowych, używania nawozów mineralnych i środków ochrony roślin oraz nieracjonalnego prowadzenia gospodarki wodno-ściekowej. ...
Jezioro Dąbie położone jest w obrębie ujściowego odcinka Dolnej Odry. Akwen ten ma ważne znaczenie dla żeglugi, gdyż przez jego czaszę przechodzi główny tor wodny pomiędzy portem Schwedt a Zatoką Pomorską. Zbiornik ten jest intensywnie zanoszony rumowiskiem polifrakcyjnym ze znaczną zawartością cząstek pylastych i ilastych oraz materii organicznej. Wysoka zawartość cząstek pyłów i iłów nadaje rumowisku cechy materiału częściowo spoistego względnie spoistego. Osadzające się rumowisko powoduje utrudnienia w eksploatacji zbiornika oraz istotne zmniejszenie jego pojemności. W ciągu 34 lat jego pojemność zmniejszyła się o 12,1 mln m3, a średni roczny przyrost objętości osadów oceniany jest na 356 000 m3. Autorzy przeprowadzili wstępną ocenę parametrów erozji osadów z jeziora Dąbie na podstawie jego cech fizycznych i reologicznych. ...
Praca dotyczy małego zaporowego zbiornika wodnego Młyny II zlokalizowanego w km 6,968 rzeki Julianpolki, w miejscowości Młyny, w gminie Rudniki w województwie opolskim. Zbiornik ten jest jednym z dziewięciu małych zbiorników zaporowych, znajdujących się na terenie województwa opolskiego. Spełnia wiele funkcji, do których należy zaliczyć m.in. rolniczą (wykorzystanie wody do nawodnień rolniczych i hodowli ryb) oraz rekreacyjną. Powierzchnia zbiornika wynosi 4,53 ha, a jego pojemność 81 540 m3. Celem pracy jest przedstawienie wyników badań jakości wody rzeki Julianpolki przepływającej przez zbiornik Młyny. Badania wykonywano w okresie od stycznia 2006 do grudnia 2006 roku. Pomiarami objęto następujące wskaźniki jakości wody: azotany, azotyny, amoniak, fosforany, BZT5, odczyn wody, przewodność elektrolityczną i temperaturę wody. Rozpoczęte na terenie zbiornika Młyny badania dostarczają informacji o jakości wody dopływającej i odpływającej ze zbiornika, co przyczyni się do podejmowania właściwych decyzji gospodarczych związanych z użytkowaniem wód retencjonowanych w zbiorniku i ich ochrony. ...
