Prezentowany referat przedstawia w skrócie wybrane zagadnienia związane z wykorzystaniem informacji zawartych na mapach numerycznych dla celów automatyzacji niektórych elementów procesu scalenia gruntów. Jako przykład zaprezentowano rozważania na temat metod podziału obszaru wsi na elementy powierzchniowe przydatne dla celów optymalizacji układu gruntowego na rozpatrywanym obszarze. Szczególny nacisk położono na opis koncepcji podziału na elementy równowartościowe. Do wykonania takiego podziału niezbędne są następujące dane wejściowe w postaci numerycznej: granice zewnętrzne obszarów, które będą dzielone na elementy powierzchniowe, kierunki linii projektowych dla każdego z obszarów oraz granice istniejących konturów szacunkowych, które wyznaczają obszary o jednakowej wartości określonej w postępowaniu scaleniowym. Wymienione zbiory, z wyjątkiem kierunków linii projektowych, muszą być poprawne pod względem topologicznym. Kolejnym etapem jest utworzenie na podstawie określonych danych wejściowych zbioru elementów o jednakowej wartości. Zbiór ten jest następnie wykorzystywany do optymalizacji rozmieszczenia gruntów na badanym obszarze z punktu widzenia zmniejszenia łącznej długości dróg transportu rolnego. Zasada optymalizacji opiera się na obliczaniu efektów wymian elementów o równej wartości pomiędzy poszczególnymi gospodarstwami, aż do uzyskania rozwiązania najlepszego. Optymalizacja taka może mieć zastosowanie przy próbach automatyzacji wstępnego naboru do kompleksów projektowych. Czynność ta jest jednym z ważniejszych etapów postępowania scaleniowego. ...
Tereny wiejskie mają ogromne znaczenie zarówno dla środowiska przyrodniczego jak i życia gospodarczego Polski. Coraz większego znaczenia nabierają ich funkcje pozarolnicze, takie jak: mieszkalnictwo, gospodarka wodna, regeneracja sił i zdrowia ludności, ochrona walorów środowiska przyrodniczego, leśnictwo itd. Konieczność przebudowy struktur agrarnych, uregulowania procesów związanych z obiegiem wody i erozją wodną oraz potrzeba ochrony zasobów wodnych i biocenoz naturalnych będzie wymagała uformowania na tych obszarach nowego modelu użytkowania oraz wprowadzenia gruntownych zmian w kierunkach rolniczego gospodarowania. Akcesja Polski do Unii Europejskiej w 2004 roku stworzyła możliwość podjęcia długofalowych, niezwykle kosztownych, ale niezbędnych, działań realizujących najważniejsze cele ogólnospołeczne, takich jak ochrona przeciwpowodziowa i regulacja stosunków wodnych, ochrona zasobów i walorów środowiska przyrodniczego i jego częściowa renaturyzacja, kształtowanie pożądanych walorów klimatycznych i krajobrazowych terenów wiejskich, poszerzenie funkcji rolniczej gospodarstw rolnych (obok działalności produkcyjnej) o działalność ekologiczną (ochronną i konserwatorską) oraz pielęgnowanie cech kulturowych i etnograficznych obszarów wiejskich. Działania te, ze względów organizacyjnych i ich prospołeczny charakter, powinno się prowadzić w ramach rządowych programów operacyjnych programowanych i realizowanych na obszarach kilku województw o zbliżonych cechach struktur agrarnych i środowiska przyrodniczego Finansowane powinny być głównie ze środków funduszy unijnych i środków budżetowych. Niezwykle ważnym zadaniem dla rządu powinno stać się opracowanie takich programów dla regionów ...
Artykuł porusza problem projektowania działek na zadaną wartość metodą kolejnych przybliżeń. Autor zwraca uwagę na możliwość osiągnięcia końcowego wyniku, przeprowadzając z góry określoną ilość iteracji. Dla większości przypad-ków maksymalna ich ilość nie przekracza 17. Odnosi się także do uniwersalności tej metody projektowania. Jest ona niezależna od kształtu poszukiwanej granicy i kierunku projektowania. Może być użyta do projektowania ortogonalnego jak i biegunowego.
...
Nadmierne rozdrobnienie gruntów rolnych jest jednym z najważniejszych przeszkód uniemożliwiających racjonalne ich użytkowanie na dużej części obszaru Polski. W szczególności problem ten dotyczy południowo-wschodnich rejonów kraju. Narzędziem umożliwiającym kompleksową poprawę struktury przestrzennej gruntów na obszarach całych wsi są scalenia gruntów. Jego powszechne wykorzy-stanie jest jednak ograniczone dużymi kosztami oraz długim czasem trwania całej procedury.Artykuł przedstawia próbę oceny zmian struktury przestrzennej gruntów, która jest wynikiem zakończonego procesu scalenia gruntów we wsi Lipnica Wiel-ka. Scalenie to rozpoczęło się w latach osiemdziesiątych XX wieku i w praktyce zostało zakończone dopiero w 2010 roku. Założono wtedy nową ewi-dencję gruntów oraz uaktualniono informacje o właścicielach gruntów zawarte w księgach wieczystych. Obszar scalenia charakteryzował się bardzo dużą po-wierzchnią opracowania oraz dużą liczbą działek, która w starym stanie wynosiła ponad 49 tysięcy. Liczba uczestników postępowania przekraczała dwa tysiące. W wyniku scalenia poprawiły się wszystkie istotne parametry rozłogu grun-tów gospodarstw. Dotyczy to zarówno znacznego zmniejszenia przeciętnej liczby działek w gospodarstwach, powiększenia ich powierzchni oraz likwidacji obsza-rów, które nie posiadały dostępu do drogi publicznej. W chwili obecnej najważ-niejszym problemem na obszarze wsi Lipnica Wielka jest pozyskanie środków fi-nansowych na realizację wszystkich przewidzianych w projekcie dróg dojazdowych do zaprojektowanych działek. ...
Scalenie gruntów jest inwestycją, wymagającą odpowiedniego przygotowa-nia i zaplanowania. Zgodnie z aktami prawnymi regulującymi postępowanie scale-niowe, opracowanie założeń do projektu scalenia gruntów jest wystarczające na etapie prac przygotowawczych. Teza niniejszej pracy jest następująca: w przypad-ku opracowanego planu urządzenioworolnego wsi, w której ma być przeprowa-dzone scalenie gruntów, możliwe jest wykorzystanie wybranych wniosków wyni-kających z przeprowadzonego postępowania planistycznego dla potrzeb opracowania założeń do projektu scalenia gruntów. Zakres tematyczny planu urzą-dzenioworolnego jest znacznie szerszy. Wskazane jest więc wykorzystanie doku-mentacji już istniejącej. Wynikiem przeprowadzonych badań jest określenie zakre-su wspólnej problematyki tych dokumentów. ...
W badaniach zjawisk przestrzenno-gospodarczych terenów wiejskich stosuje się sposób grupowania pojedynczych wsi w większe jednostki typologiczne ze względu na podobieństwo przyjętych cech. Klasyfikacja ta została wykorzystana przy opracowywaniu metody szacunku gruntów dla potrzeb prac scalenia i wymiany gruntów. Jako klasyfikacja użytkowa może mieć lepsze wykorzystanie w praktyce gospodarczej poprzez ujęcie jej jedną liczbą w postaci wskaźnika wartości produkcyjnej a niżeli jako współczynnik bonitacji gleb. Z tej właśnie przesłanki wynika cel pracy, którym jest obliczenie wskaźnika przydatności gruntów ornych i użytków zielonych dla potrzeb wydzielenia podob-nych wsi w tym zakresie. Badania przeprowadzono w 44 wsiach powiatu Brzozów położonego woj. Podkarpackim. Dane powierzchniowe poszczególnych klas grun-tów uzyskano z ewidencji gruntów i budynków, a podstawą do obliczenia wskaź-nika były wielkości punktowe przypisane w 100-punktowej skali pracy.
...
Scalenie gruntów jest inwestycją publiczną. Jako inwestycja powinna cha-rakteryzować się w określonej perspektywie zwrotem zainwestowanych środków finansowych. Ostatecznym beneficjentem przedsięwzięcia jest przedsiębiorca rolny, a więc, w celu określenia przyszłych korzyści, należy wykorzystać ewidencję przychodów i rozchodów prowadzoną przez rolników. Nie wszyscy rolnicy zobo-wiązani są do ewidencjonowania przepływów pieniężnych, stąd rozwiązanie pro-blemu efektywności inwestycji scalenia gruntów musi się opierać na rozwiązaniu modelowym. Takie rozwiązanie jest popularne również w innych krajach Unii Eu-ropejskiej np. w Hiszpanii, na Litwie. Metodyka oszacowania mierników prostych i dyskontowych bezwzględnej oceny opłacalności inwestycji jest obliczana na pod-stawie analizy finansowych przepływów dodatnich i ujemnych.Przepływy ujemne stanowią kwoty zainwestowane w opracowanie projektu scalenia gruntów i jego wyniesienie. Przepływy dodatnie stanowią korzyści wyni-kające z poprawy kształtu pól płodozmianowych.
...
Uwarunkowania ekonomiczne naszego kraju powodują, że scalenia gruntów w Polsce są pilną koniecznością. Silna konkurencja z rolnictwem Unii Europejskiej wymusza na producentach uzys¬kiwanie produktów coraz tańszych, a jednocześnie lepszych jakościowo. Chcąc sprostać tym wymogom, konieczne staje się organizowanie przestrzeni rolniczej w sposób racjonalny, a więc jak najbliżej sie-dlisk, w możliwie największych do uzyskania kształtnych działkach. Scalenie gruntów bezpośrednio przekształca strukturę władania, zmienia układ dróg, a po-średnio wpływa na zmianę sposobu użytkowania, intensyfikację produkcji rolno-spożywczej i inne czynniki społeczno-gospodarcze. Scalenia stanowią więc jeden z podstawowych i wysoce efektywnych czynników „urządzeniowo-rolnych". Gospodarstwa rolne, z powodu złej ich organizacji przestrzennej, tracą średnio 20-30% dochodu rolniczego. Konieczne jest tworzenie skutecznych rozwiązań warunkujących bardzo szybkie przekształcenia gospodarcze i przestrzenne obszarów wiejskich, umożliwiające wchłanianie finansowych środków unijnych i wspierających je środków budżetowych. Doskonałym środkiem do uzyskania tych celów jest właśnie proces scaleniowy. Celem artykułu jest przedstawienie wybranych efektów postępowania sca-leniowego oraz jego wpływu na wieś Brzozowy Kąt, powiat Ostrołęka, gmina Czarnia.
...
W pracy przedstawiono opis procesu przygotowawczego, zmierzającego do optymalizacji wiejskiego układu gruntowego wsi Wojków, wykorzystującego ele-menty powierzchniowe wydzielane w działkach objętych scaleniem. Zarówno wstępne procedury jak i specjalistyczne oprogramowanie komputerowe, umożliwią przygotowanie danych, które w późniejszym etapie badań będą mogły posłużyć do budowy i rozwiązania nowego modelu optymalizacji struktury przestrzennej wy-branej wsi i pozwolą na porównanie wyników w odniesieniu do poprzedniej metody optymalizacji, wykorzystującej podział kompleksów na paski elementarne. ...
Występowanie szachownicy gruntów jest jednym z istotnych czynników wywierających ujemny wpływ na organizację i poziom produkcji rolniczej. Grunty te znajdują się w na obszarze wsi, w której zamieszkują ich właściciele jak również znajdować się mogą poza jej obszarem. Grunty znajdujące się w szachownicy ze-wnętrznej są w posiadaniu mieszkańców wsi, a także mieszkańców ośrodków gminnych czy miast. Mieszkańcy ośrodków administracyjnych, usługowych, prze-mysłowych i kulturalno - oświatowych przeważnie są spadkobiercami po rodzicach mieszkających na wsi, czy tych co wyemigrowali do miast. Należy jednak wspomnieć o różniczanach, którzy kupowali działki budowlane na wsi ze względu na atrakcyjną lokalizację i ceny. Prowadzone badania pozwoliły na określenie wpływu oddziaływania ośrodków kulturowo-administracyjnych, usługowo-przemysłowych na rozmiary gruntów będących w szachownicy zewnętrznej. Bada-nia zostały przeprowadzone w 44 wsiach powiatu Brzozów położonego w woj. Podkarpackim. ...
Problematyka związana z gospodarką na obszarach rolnych wymaga pilnie opracowań modelowych. Zagrożenia utrudniające i spowalniające ich rozwój pro-wadzą do widocznej degradacji przestrzeni rolniczej i ubożenia społeczności wiej-skiej. Na szczególną uwagę zasługują tereny górskie ze względu na zasoby środo-wiska przyrodniczego. Występujące w tych rejonach trudne warunki klimatyczne i terenowe zdecydowanie nie sprzyjają rozwojowi rolnictwa. Tereny te wymagają sporządzenia aktualnej koncepcji rozwoju. Jedną z propozycji ukierunkowania rozwoju wsi może być turystyka i rekreacja. Sprzyjają temu odpowiednie warunki klimatyczne i przyrodnicze oraz bogactwo w walory krajobrazowe i kulturowe.W pracy podjęto próbę przedstawienia znaczenia scalenia gruntów rolnych w terenach górskich. Scalenie nie rozwiązuje w pełni istotnych problemów w tym rejonie. Wymagane jest przeprowadzenie uwielofunkcyjnienia obszarów wiejskich. Określone w strategii rozwoju gminy zadania nie są właściwie realizowana na tych terenach.Prognozę efektów scalenia gruntów rolnych przedstawiono na przykładzie wsi górskiej położonej w powiecie nowotarskim województwa małopolskiego. Wieś ta charakteryzuje się dużym rozdrobnieniem gruntów. Przeciętna wielkość gospodarstwa wynosi średnio 5 ha użytków rolnych i składa się z około 42 działek o średniej powierzchni 11 arów. ...
Prace scaleniowe to zespół zaplanowanych zabiegów organizacyjnych i technicznych uwzględniających uwarunkowania: przyrodnicze, ekonomiczne, prawne i społeczne, mających na celu dostosowanie struktury przestrzennej do po-trzeb racjonalnego wykorzystania terenów rolnych [Gospodarka ziemią w rolnictwie 1997]. Inaczej mówiąc, podstawowym celem urządzeń rolnych jest poprawa warunków życia, a co za tym idzie również warunków pracy ludności wiejskiej z uwzględnieniem ochrony obszarów, na których ta działalność jest prowadzona. Ochrona środowiska jest istotnym czynnikiem a raczej koniecznością ze względu na to, że obszary, na których nie ingeruje się w przyrodę kurczą się coraz bardziej. Ponad 90% obszarów Polski stanowią tereny wiejskie, tak więc prowadząc gospo-darkę na tych terenach siłą rzeczy ingerujemy w przyrodę. Ponieważ jest to dobro stale kurczące się i bez którego raczej trudno sobie wyobrazić funkcjonowanie człowieka i innych istot żywych, jest rzeczą bardzo ważną by chronić te tereny prowadząc działalność gospodarczą m.in. poprzez scalenia w sposób jak najmniej inwazyjny, zmieniający i wpływający na wszystkie elementy całego ekosystemu. Funkcjonowanie ludzi na obszarach wiejskich jest ściśle związane z przekształcaniem tej przestrzeni w kierunku własnych potrzeb, poprzez racjonalne gospodarowanie, a racjonalne gospodarowanie to m.in. poprawny rozłóg gruntów rolnych, którego nie możemy osiągnąć bez poprawnie zaprojektowanej infra-struktury, dzięki wybudowaniu której jesteśmy w stanie się poruszać - drogi, ...
Karpaty są regionem posiadającym ogromne znaczenie dla właściwego funkcjonowania zarówno środowiska przyrodniczego jak i życia gospodarczego Polski. Badania naukowe prowadzone i koordynowane przez Komitet Zagospoda-rowania Ziem Górskich PAN wskazują jednoznacznie, że uprzywilejowanymi funkcjami terenów górskich powinny być; gospodarka wodna, regeneracja sił i zdrowia ludności, ochrona walorów środowiska przyrodniczego, leśnictwo oraz rolnictwo o kierunku hodowlanym.Konieczność przebudowy struktur agrarnych, uregulowania procesów związanych z obiegiem wody i erozją wodną oraz potrzeba ochrony zasobów wod-nych i biocenoz naturalnych, możliwa dzięki wsparciu finansowemu z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej, będzie wymagała uformowania na analizowanym obszarze nowego modelu użytkowania oraz wprowadzenia gruntownych zmian w kierunkach rolniczego gospodarowania. Do realizacji tych zadań może być wykorzystane, pod warunkiem wprowadzenia pewnych zmian w przepisach i procedurach, scalenie gruntów jako efektywne narzędzie przebudowy struktur przestrzennych obszarów wiejskich. ...
Postępowanie scaleniowe jest procesem wieloetapowym, a co za tym idzie długotrwałym. Osiągnięcie zamierzonego celu, uwarunkowane jest w dużej mierze aktualnością materiałów źródłowych, w tym mapy klasyfikacji gruntów. Obowiązujące od listopada 2012 roku nowe rozporządzenie w sprawie klasyfikacji gruntów, jednoznacznie wskazuje na konieczność aktualizacji gleboznawczej klasyfikacji gruntów w ramach procesu scalenia. Niniejszy artykuł wskazuje na podobieństwa i różnice w przypadku obu postępowań, wskazuje także na zagrożenia, które mogą być przyczyną opóźnień w realizacji scaleń. Dodatkowo autorzy podkreślają wpływ klasyfikacji gruntów na prawidłowość ustalenia szacunku gruntów oraz inne pozytywne aspekty klasyfikacji gruntów dla poszczególnych szczebli administracji samorządowej: starostw, gmin, oraz dla obywateli. ...
Scalenia gruntów to złożony proces wymagający uwzględnienia bogatego zasobu danych o przebudowywanym terenie, preferencji uczestników scalenia dotyczących rozmieszczenia nowoprojektowanych działek, wykonania wielu analiz przestrzennych i podejmowania decyzji dotyczących wyboru optymalnych rozwiązań projektowych spośród wielu scenariuszy. Tak wieloaspektowy proces wymaga tworzenia narzędzi w środowisku, które technologicznie jest w stanie sprostać tym kryteriom. Takim środowiskiem są obecnie systemy informacji geograficznej (ang. Geographical Information System). Zalety technologiczne tych systemów w procesie przekształcania obszarów wiejskich doceniono w wielu krajach, czego przykładem są liczne publikacje o zasięgu międzynarodowym na ten temat. Jednak w Polsce systemy te nie są jeszcze w pełni swoich możliwości wykorzystywane przy realizacji poszczególnych etapów procesu scalenia gruntów. W artykule przedstawiono przykład zastosowania analiz przestrzennych w kształtowaniu przestrzeni na obszarach wiejskich. Dokonano oceny zagrożenia erozją wodną obszaru północnej części wsi Harta (woj. podkarpackie) w oparciu o podstawowe kryteria: stosunki wodne, sposób użytkowania gruntu i rzeźbę terenu, przy użyciu oprogramowania ArcGIS ESRI. Dane źródłowe (baza danych ewidencyjnych, ortofotomapa, mapa glebowo-rolnicza w skali 1:5000) zorganizowano w postaci geobazy plikowej. ...
Optymalizacja wiejskiego układu gruntowego połączona z wymaganymi korektami pozwala uzyskać niewielką (zbliżoną do najmniejszej) przeciętną odległość gruntów od siedlisk oraz poprawne rozłogi wydzielanych działek. Uzyskany w wyniku optymalizacji podział gruntowy wsi cechuje zwykle znaczne zróżnicowanieodległości do gruntów, a także występowanie w niektórych gospodarstwach nadmiernych przyrostów odległości w stosunku do stanu wyjściowego. Opracowana korekta umożliwia wyeliminowanie nadmiernych przyrostów odległości w gospodarstwach, bez istotnego przyrostu odległości do gruntów, wiąże się to jednak z pewnym zwiększeniem rozdrobnienia działek. Szczególnie duże zwiększenie tego rozdrobnienia występuje w przypadku niewielkiej powierzchni gospodarstw wydzielonych w pojedynczych działkach. W rozpatrywanej wsi Wojkówzastosowanie przedstawionej korekty spowodowało zwiększenie liczby działek należących do gospodarstw miejscowych (posiadających siedliska w rozpatrywanej wsi) aż o ponad 20%. ...
Celem niniejszego artykułu była analiza rozmiarów zjawiska szachownicy gruntów pod kątem ustalenia pierwszeństwa w rankingu obszarów przeznaczonych do prac scaleniowych, w gminie Sławno, w województwie łódzkim. Warunkiem koniecznym zakwalifikowania wsi do scalenia gruntów, zgodnie z ustawą z dnia 26 marca 1982 roku o scalaniu i wymianie gruntów (Dz. U. z 2003r. Nr 178 poz. 1749 z późn. zm.), jest zebranie ponad 50% podpisów właścicieli. Z kolei zasadą przy zakwalifikowaniu danej wsi do scalenia, w ramach danego programu, jest najwyższy procent właścicieli przystępujących do tego kroku. Często spotykanym utrudnieniem podczas zbierania podpisów wśród właścicieli gruntów, jest to, że część z nich mieszka poza obszarem analizowanej wsi (grunty różniczan zamiejscowych). Dla wytypowania obszarów do prac scaleniowych we wsiach gminy Sławno, ze względu na rozmiary szachownicy gruntów, określono i obliczono 9 czynników charakteryzujących każdą wieś. Czynnikami tymi były: x1 - % udział gruntów gospodarstw indywidualnych, x2 - % liczba działek w sektorze prywatnym, x3 - liczba mieszkańców, x4 - liczba różniczan zamiejscowych, x5 - liczba działek różniczan zamiejscowych, x6 - powierzchnia gruntów różniczan zamiejscowych, x7 - liczba różniczan miejscowych, x8 - liczba działek różniczan miejscowych, x9 - powierzchnia gruntów różniczan miejscowych. ...
Występowanie szachownicy gruntów jest zjawiskiem negatywnie wpływającym na poziom produkcji rolniczej. Obszar Polski południowej i południowo-wschodniej jest terenem charakteryzującym się dość dużym rozdrobnieniem oraz występowaniem wielu czynników wpływających niekorzystnie na uprawę gruntów rolnych. W artykule dokonano analizy struktury przestrzennej gruntów w 29 wsiach gminy Cyców, położonej w powiecie łęczyńskim, województwie lubelskim. Przy wykorzystaniu metody unitaryzacji zerowej autorzy ustalili kolejność podejmowania prac scalenia i wymiany gruntów na badanym obszarze. Podstawę obliczeń stanowi 10 czynników (x1-x10) przyjętych dla trzech grup zagadnień. W badaniach skupiono uwagę na gruntach osób fizycznych z podziałem na grunty różniczan zamiejscowych oraz miejscowych z gminy Cyców. Istotne zmiany w przestrzeni rolniczej są możliwe do osiągnięcia jedynie poprzez wykonywanie prac scalenia i wymiany gruntów. Działania te nie mogą jednak zostać wykonane w jednym czasie na całym wymaganym obszarze z uwagi na ograniczone środki finansowe. Istnieje zatem potrzeba określania terenów, które w pierwszej kolejności potrzebują wykonania prac urządzeniowo-rolnych. W pracy podjęto próbę określenia, które wsie z analizowanej gminy powinny zostać scalone w pierwszej kolejności. Przy zastosowaniu metod statystyki wielowymiarowej wykonano obliczenia dla każdej wsi. Otrzymane wyniki, w postaci miernika syntetycznego dla każdej wsi, pozwoliły na stworzenie hierarchii pilności wykonywania prac scaleniowych. ...
W opracowaniu przedstawione zostaną badania obejmujące ocenę istniejącego stanu gruntów gospodarstw rolnych w miejscowości Rudnik Stróża - woj. podkarpackie. Materiał badawczy obejmie wszystkie grunty należące do osób zamieszkujących badaną wieś. Wykorzystane dane źródłowe pozyskane zostaną z katastru nieruchomości a zastosowanie narzędzi informatycznych pozwoli na określenie niezbędnych parametrów przestrzennego ukształtowania działek i gospodarstw we wsi. Podstawowym elementem badań będą ciągłe części działek ewidencyjnych, objętych jedną formą użytkowania. Szczegółowe badania dotyczyć będą oceny działek ornych i działek z trwałym użytkiem zielonym oraz ich rozmieszczenia we wsi. Uzyskany wynik umożliwi określenie pozytywnych i negatywnych stron badanego układu gruntowego wskazując niezbędne przemiany w zakresie jego poprawy. ...
W artykule zostały zaprezentowane rozmiary gruntów będące w szachownicy gruntów we wsiach gminy Sławno, położonej w centralnej Polsce województwo Łódzkie. Analiza dotyczyła powierzchni, liczby działek oraz liczby właścicieli. Badania przeprowadzono metodą tablic szachownicowych umożliwiających określenie rozmiarów występowania różniczan zamiejscowych i miejscowych. Takie ujęcie, pozwala na ustalenie wymian gruntów między nimi oraz ich likwidację w procesie prac scaleniowych. Geneza występowania zjawiska szachownicy gruntów jest ściśle powiązana z faktami historycznymi. Na skutek przejęcia sposobu rejestracji stanu faktycznego i prawnego gruntów, od państw zaborców, u schyłku XIX wieku, w katastrze polskim zauważa się do dnia dzisiejszego wiele nieścisłości. Część z nich wynika z różnic w zakresie definicji obiektów katastralnych w zaborze austriackim, pruskim oraz rosyjskim oraz specyfiki prawa dziedziczenia gruntów. Terytorium Polski jest zróżnicowane co do stopnia nasilenia oraz kształtu i wymiarów szachownicy gruntów. Można wiec powiedzieć że badane zjawisko ma charakter lokalny o którym decyduje wspomniany wcześniej czynnik geograficzno-historyczny. ...
