Zeszyt: 2012, vol. 9 / 02 / 1 (Mar 2012)
Zaprezentowano prognozę społeczno-ekonomicznych przemian w gospo-darstwach rolniczych i w równoważonym rolnictwie do 2030 r., na tle niezbędnych przemian energetycznych i ekologicznych zachodzących na wsi i w całej Polsce.Do określenia kierunków przemian na wsi i w rolnictwie wykorzystano wy-niki Powszechnego Spisu Rolnego z 2010 r. (PSR'10) i wstępne wyniki Narodo-wego Spisu Powszechnego GUS z 2011 r. Prognozowano, że około 2030r. na ob-szarach wiejskich zamieszkiwać będzie 39% ludności Polski, prowadząc 33,0% samodzielnych gospodarstw domowych. Ludność rolnicza w gospodarstwach po-wyżej 1,0 ha UR będzie stanowiła 13,3% ludności wiejskiej i 5,2% ludności całego kraju. Produkcyjnych gospodarstw (przedsiębiorstw) rolniczych bedzie około 530 tys. i będą one dostarczać na rynek prawie całą towarową produkcję surowców żywnościowych. Wprowadzenie produkcji zrównoważonej i nowych technologii opartych na nowych agregatach maszynowych, zmniejszy jednostkowe nakłady pracy i energii, przyczyniając się równocześnie do poprawy ekologicznych wyma-gań dotyczących ochrony gleby, wody, powietrza, roślin, zwierząt i ludzi na obsza-rach wiejskich. Rolnictwo będzie zmniejszać emisję do atmosfery metanu (CH4) i dwutlenku węgla (CO2) między innymi poprzez wzrost wykorzystywania odnawial-nych zasobów energii (OZE). Krytycznie i z rezerwą należy odnosić się do energe-tycznego spalania słomy, ziarna, drewna i innych rodzajów nieprzetworzonej lub przetworzonej biomasy (np. biopaliw).Opracowana prognoza ITP pozwala na wnioskowanie odnośnie dalszej re-alizacji polityki agrarnej i ...
Artykuł omawia problematykę oceny pojemności krajobrazu - stopnia, w jakim dany krajobraz jest w stanie przyjmować kolejne zmiany w strukturze przestrzennej, bez utraty swoich dotychczasowych walorów wizualnych. Badania przedstawiono na przykładzie miejscowości Sulistrowice, znajdującej się w gminie Sobótka, położonej w granicach Wrocławskiego Obszaru Funkcjonalnego, ok. 40 km od Wrocławia. Dyskusja dotycząca narzędzi i metod oceny krajobrazu jest szczególnie istotna w odniesieniu do obszarów o dużych walorach krajobrazowych (analizowany obszar znajduje się w granicach Ślężańskiego Parku Krajobrazowego), które należy uznać za priorytetowe w aspekcie określenia zasad zrównoważonego gospodarowania zasobami krajobrazu. Zaproponowano metodę oceny bazującą na analizach materiałów kartograficznych oraz na inwentaryzacji zasobów krajobrazu mających wpływ na możliwość ukrycia zmian w strukturze przestrzennej. Przeprowadzone badania pozwoliły wskazać obszary, gdzie zmiany w strukturze przestrzennej, związane z lokalizacją nowej zabudowy, spo-wodują znaczną utratę walorów widokowych oraz obszary, gdzie utrata tych walorów nastąpi dopiero po znacznym wyróżnieniu formy, gabary-tów czy koloru nowych obiektów. Decyzje planistyczne dotyczące wyznaczenia nowych terenów zabudowa-nych, których powierzchnia jest często nieadekwatna do aktualnego zapotrzebowania społecznego, są podejmowane bez analizy skutków tych decyzji i zmian, jakie spowodują w krajobrazie. Ocena pojemności krajobrazu może być doskonałym narzędziem zrównoważonej gospodarki krajobrazem, wykorzystywanym jeszcze przed przystąpieniem do sporządzenia planu miejscowego lub wyborem ...
Ekosystemy torfowiskowe wraz ze swoim ogromnym bogactwem gatunko-wym stanowią bardzo ważny element przyrodniczy. Zachowanie zbiorowisk ro-ślinnych charakterystycznych dla torfowisk wysokich jest bardzo ważne ze względu na ochronę bioróżnorodności Kotliny Orawsko-Nowotarskie. Celem pracy było dokonanie oceny stanu procesu torfotwórczego przy zastosowaniu metody kana-dyjskiej opisanej przez Rochefort i in. (1997). Badaniom zostało poddane torfowi-sko wysokie Puścizna Długopole zlokalizowane w Kotlinie Orawsko-Nowotar-skiej. Obiekt ten był przez wiele lat intensywnie eksploatowany, co spowodowało znaczne przesuszenie ekosystemu torfowiskowego. Doprowadziło to do degradacji szaty roślinnej na badanym obszarze, świadczy o tym pojawienie się gatunków na-leżących do klas: Molinio-Arrhenatheretea, Nardo-callunetea, Epiolobietea angu-stifolia, które powodują zanikanie cennych gatunków wysokotorfowiskowych.Z przeprowadzonych badań wynika, że średni stopień pokrycia terenu przez warstwę mszystą wynosi 45,27%. Z oceny stanu procesu torfotwórczego na torfo-wisku Puścizna Długopole wynika, że na badanym obiekcie proces torfotwórczy został spowolniony ale nie zatrzymany. W związku z powyższym zachodzi pilna potrzeba jego renaturyzacji i objęcia ochroną prawną. ...
Artykuł przedstawia zagadnienie inwentaryzacji zabytków nieruchomych oraz opracowanie kart adresowych w celu stworzenia gminnej ewidencji zabytków w gminie Tomice, w powiecie wadowickim w woj. małopolskim. Utworzenie gminnej ewidencji zabytków stało się obowiązkiem samorządów gminnych po wejściu w życie ustawy z 2010r. o zmianie ustawy o ochronie zabytków. Ponadto, ewidencjonowania zabytków oraz ich ochrony wymaga ustawodawstwo związane z prowadzeniem polityki planistyczno-przestrzennej na terenie gminy.Praca powstała w oparciu o informacje przekazane przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, Urząd Gminy Tomice, a przede wszystkim o wywiad te-renowy, w ramach którego zweryfikowano aktualność posiadanej ewidencji zabyt-ków, uzupełniono o dodatkowe informacje, w tym zdjęcia, opis zabytku, stanu technicznego, współrzędne w obowiązującym układzie odniesienia. ...
Rozwój obszarów wiejskich opiera się o realizację założeń wielofunkcyjnego rozwoju jednostki terytorialnej. Ma to szczególne znaczenie w gminach, które dotychczas uznawane były za jednostki pełniące funkcje rolnicze. Przemiany za-chodzące w przestrzeni wiejskiej prowadzą do wniosku, że niezbędne staje się wprowadzanie nowych funkcji na tych terenach. Elementem związanym z ideą rozwoju wielofunkcyjnego są inwestycje prowadzone na terenie jednostek teryto-rialnych. Inwestycje te powiązane są z systemem planistycznym funkcjonującym na obszarze kraju, w którym najważniejszą rolę odgrywają gminy. To w tych jed-nostkach narzędziami polityki przestrzennej są studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, miejscowe plany zagospodarowania prze-strzennego, czy decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Artykuł opiera się na analizie decyzji o warunkach zabudowy wydanych przez władze gminy Sierpc w latach 2006 - 2011. Badanie stało się podstawą do wskazania obszarów w wybranej gminie, które podlegają największej presji inwe-stycyjnej oraz określenia charakteru zamierzeń budowlanych na tym terenie. Analiza pozwoliła również na sformułowanie wniosków w zakresie konieczności opra-cowania planów miejscowych na obszarach o największej presji inwestycyjnej. ...
Duża liczba niewielkich i niekontrolowanych zlewni skłania do poszukiwania metod, pozwalających na określenie zasobów wodnych. W przypadku zlewni, w których nie dysponuje się danymi hydrologicznymi wykorzystuje się metody po-średnie: analityczne które jednak obarczone są dużym błędem, lub ostatnio coraz bardziej popularne modele matematyczne. Celem pracy było określenie przepływów maksymalnych o prawdopodo-bieństwie wystąpienia wynoszącym: 0,5%, 1%, 2%, 5%, 10%, 20% i 50%, w zlewni niekontrolowanej Sielskiego Potoku, z wykorzystaniem konceptualnego modelu Wackermana oraz syntetycznego hydrogramu jednostkowego NRCS, dla dwóch poziomów uwilgotnienia zlewni.Uzyskane wyniki wykazały różnice w wartościach przepływów maksymal-nych prawdopodobnych. W przypadku modelu Wackermana otrzymano typowy hydrogram wezbrania charakteryzujący rzeki górskiej, natomiast w przypadku mo-delu NRCS-UH fala wezbraniowa nie oddawała w pełni górskiego charakteru rzeki Sielski Potok. W obydwu metodach wartości przepływów maksymalnych malały wraz ze wzrostem prawdopodobieństwa. ...
Badania miały na celu określenie wpływu temperatury ścieków dopływają-cych z kanalizacji oraz wpływu temperatury powietrza atmosferycznego na tempe-raturę ścieków w otwartym - przepływowym reaktorze biologicznym. Do badań wytypowano mały system kanalizacyjny, wraz z oczyszczalnią ścieków, zakwalifi-kowany do grupy systemów do 2000 RLM, zlokalizowany na terenie gminy wiej-skiej w województwie małopolskim. W okresie badań do analizowanego systemu kanalizacyjnego odprowadzano ścieki z 250 budynków. Średni dobowy przepływ ścieków w badanym roku wynosił 115 m3•d-1. Badania objęły okres 12 miesięcy od 1 stycznia do 31 grudnia 2010 roku. Aby wykazać wpływ omawia-nych czynników na temperaturę ścieków w bioreaktorze posłużono się analizą re-gresji wielokrotnej, która pozwala liczbowo określić wpływ poszczególnych zmiennych niezależnych, którymi są temperatura ścieków w kanalizacji oraz tem-peratura powietrza atmosferycznego na zmienną zależną, którą jest temperatura ścieków w bioreaktorze. W rocznym okresie badań stwierdzono dużą zmienność średniej dobowej temperatury ścieków odpływających z kanalizacji oraz średniej dobowej temperatury powietrza atmosferycznego. Średnia dobowa temperatura ścieków dopływających do reaktora wyniosła 11,0oC. Najniższa odnotowana tem-peratura ścieków dopływających wynosiła 4,9 oC, natomiast najwyższa 20,5oC. W badanym roku średnia dobowa temperatura powietrza atmosferycznego wyniosła 8,3oC. Na podstawie wyników korelacji cząstkowej stwierdzono, iż większy wpływ na temperaturę ścieków w bioreaktorze miała temperatura ścieków dopływających z kanalizacji niż temperatura powietrza. ...
W pracy przedstawiono opis procesu przygotowawczego, zmierzającego do optymalizacji wiejskiego układu gruntowego wsi Wojków, wykorzystującego ele-menty powierzchniowe wydzielane w działkach objętych scaleniem. Zarówno wstępne procedury jak i specjalistyczne oprogramowanie komputerowe, umożliwią przygotowanie danych, które w późniejszym etapie badań będą mogły posłużyć do budowy i rozwiązania nowego modelu optymalizacji struktury przestrzennej wy-branej wsi i pozwolą na porównanie wyników w odniesieniu do poprzedniej metody optymalizacji, wykorzystującej podział kompleksów na paski elementarne. ...
Odwiedzając polskie lasy bez trudu można zauważyć między drzewami większe lub mniejsze stosy śmieci. Nie są od nich wolne również tereny Natura 2000. Istotnym jest określenie ile tych odpadów znajduje się w lasach i jakiego są rodzaju. W roku 2010 przeprowadzono na terenie lasów gminy Ostrów Mazowiecka badania, które miały na celu między innymi określenie położenia śmietnisk i ich wielkości. Dane zebrane przy użyciu techniki GPS zostały wprowadzone do sys-temu GIS (Geographical Information System). Dzięki temu możliwe było prze-prowadzenie analiz przestrzennych badanego zjawiska. ...
Dokładna analiza struktury agrarnej daje możliwość m.in. racjonalnego pla-nowania przestrzennego, monitorowania gospodarki mieniem samorządu teryto-rialnego, czy też wspomagania w pozyskiwaniu funduszy strukturalnych ze środ-ków unijnych.Celem artykułu jest wskazanie obszarów o najtrudniejszych warunkach go-spodarowania związanych z niekorzystną strukturą agrarną. Odpowiednia analiza danych katastralnych umożliwiła trafne wskazanie obszarów o największych po-trzebach pilności przeprowadzenia poprawy struktury agrarnej. Racjonalne pro-gramowanie prac urządzeniowo-rolnych, czyli wyznaczenie obszarów prioryteto-wych do tego typu zabiegów, z poziomu województwa, możliwe jest jedynie w przypadku analizy aktualnych danych przestrzennych, dla których podstawą infor-macji jest ewidencja gruntów i budynków. Obszarem badawczym zostało objęte całe województwo małopolskie. ...
W artykule zawarto wyniki badań rozłogu pól przeznaczonych pod użytki zielone, wchodzących w skład gospodarstw rolnych we wsi Filipowice. Do okre-ślenia podstawowych cech rozłogu pól i gospodarstw wykorzystano specjalistyczne programy komputerowe: „MKTopo GUTR", „Plikpol" i „Pole". Podstawowym elementem powierzchniowym przyjętym do badań były pola, stanowiące ciągłe części działek ewidencyjnych, objęte jedną formą użytkowania. Przeprowadzona analiza objęła podstawowe cechy rozłogu pól, do których należą: przestrzenne pa-rametry pola, oszacowane koszty uprawowe zależne od rozłogu, położenie pola we wsi i w gospodarstwie oraz podstawowe cechy gospodarstwa. W celu wykonania szczegółowych badań wykorzystano metody statystyczne, umożliwiające określenie współczynników korelacji pomiędzy badanymi cechami oraz sporządzenie ko-relacyjnych wykresów rozrzutu. Wykonana analiza pozwoliła na stwierdzenie w jakim zakresie rozłóg pól przeznaczonych pod użytki zielone oraz przestrzenne cechy gospodarstw wpływają na wielkości ponoszonych kosztów związanych z ich uprawą. ...
W artykule dokonano analizy możliwość redukcji fal powodziowych o prawdopodobieństwie 1% poprzez zastosowanie suchych zbiorników retencyj-nych. Analizy przeprowadzono w zlewni rzeki Serafy, która z uwagi na bardzo duży stopień uszczelnienia stwarza zagrożenie powodziowe dla mieszkańców, co pokazała choćby powódź z maja 2010 roku. Wzrost stopnia uszczelnienia powoduje szybszą reakcję zlewni na opad, a w konsekwencji większe przepływy w kulminacji. Pewną alternatywą na wzrost stopnia uszczelnienia zlewni są działania zmierzające do zwiększania jej retencji. Jednym z takich sposobów jest budowa suchych zbiorników retencyjnych. Powodują one przetrzymanie fali spływu po-wierzchniowego, a przez to redukcję przepływów maksymalnych. Szczególną zaletą tych zbiorników jest to, że działają automatycznie, a więc bez konieczności ste-rowania. W artykule dokonano wariantowej analizy pracy wspomnianych zbiorników - w I wariancie przyjęto jeden zbiornik na rzece Serafie, w II - dwa zbiorniki, jeden na dopływie Malinówka w jego ujściu do Serafy i drugi - jak w wariancie I. Pojemności zbiorników wynikały z analiz map topograficznych i nu-merycznego modelu terenu oraz z Programu Małej Retencji dla Województwa Ma-łopolskiego. Wszystkie obliczenia przeprowadzono w programie HEC-HMS. W przypadku analizowanej zlewni najkorzystniejszym okazał się wariant II. Obliczenia wykazały, że w tym wariancie istnieje możliwość zredukowania przepływu maksymalnego o 50% w stosunku do wariantu z ...
Rola aktywności fizycznej w życiu dzisiejszych społeczeństw stale wzrasta, dlatego też bardzo ważne jest zapewnienie niezbędnych warunków dla realizacji różnych form aktywności fizycznej, szczególnie na obszarach wiejskich.Celem artykułu jest zidentyfikowanie, analiza i ocena wyposażenia polskich obszarów wiejskich w wybrane obiekty bazy sportowej w układzie regionalnym.Zakres przestrzenny badań obejmuje obszary wiejskie. Dla celów poznaw-czych analizę przeprowadza się według województw, traktując każde z nich jako jednostkę badawczą.Rozmieszczenie obiektów infrastruktury sportowej na obszarach wiejskich w poszczególnych województwach w Polsce nie jest równomierne. Największe za-gęszczenie odnotowano w województwie śląskim, a dalej w woj. podkarpackim i małopolskim. Najmniej obiektów sportowych jest natomiast w województwie pod-laskim.Regularna aktywność fizyczna jest jednym z podstawowych składników zdrowego stylu życia. Można wskazać wiele korzyści z tego płynących m.in.: zmniejszenie ryzyka otyłości, zapadalności na choroby serca, czy nowotwory. W Polsce, zwłaszcza ludzie młodzi, okazują niewielkie zainteresowanie swoim zdrowiem i jego ochroną. Musimy więc wzmacniać postawy prozdrowotne, rozbudzając potrzeby rekreacyjne. Ważne jest inwestowanie lokalnych władz w ciągły rozwój infrastruktury sportowej w celu propagowania aktywności rucho-wej w społeczeństwie zamieszkującym wiejskie obszary naszego kraju. ...
Przedmiotem badań są formy przekształcenia zabudowy we wsiach granicz-nych gminy Lądek Zdrój, powiat Kłodzko, województwo dolnośląskie. Głównym i wiodącym wynikiem obserwacji było potężne skomplikowanie form użytkowania. Funkcjonują obiekty nowe, którymi są domy letniskowe, oraz pochodzące najczę-ściej z lat 1920 - 30 budynki, które użytkowane są w sposób różnorodny, najczęściej odmienny od pierwotnego założenia. Analizy wskazują, że w strukturze prze-strzennej zabudowy wsi Orłowiec dominują domy letniskowe. Jest to dowód, że aktualna postać jednostki to hybryda, gdzie na podstawie wsi, tworzy się osiedle rekreacyjne. Dalsze preferowanie budownictwa letniskowego tylko osłabi już wątłą tkankę wiejską. W Lutyni nowe budownictwo letniskowe lokalizuje się tylko w nieodległej kolonii, a już samo użytkowanie jest autonomiczne, niezależne od wsi. W samej zaś wsi funkcjonuje substancja budowlana, która reprezentuje bardzo szerokie spektrum sposobów użytkowania. Występują obiekty porzucone, w ogóle nie użytkowane. Funkcjonowanie wsi ocenia się jako postać letargu z tendencją do sukcesywnego zubażania. Konieczne są działania aktywizujące. Uważa się, że w I-szym etapie wystarczy spopularyzowanie i upowszechnienie szlaków tury-stycznych prowadzących na szczyt Borówkowa, czy traktem przez wieś do Repu-bliki Czeskiej. Z pewnością działanie wstrzyma tempo degradacji - to po pierwsze i po drugie - zainspiruje do zintensyfikowania funkcji usługowej. ...
Celem badań było ustalenie wielkości dopływu wód infiltracyjnych oraz przypadkowych do wybranej kanalizacji sanitarnej przy wykorzystaniu metody ru-chomego minimum. Poddany badaniom system kanalizacyjny zlokalizowany jest w powiecie krakowskim w województwie małopolskim. Dopływ wód obcych do ka-nalizacji badano w wieloleciu 2008-2011. Na podstawie analizy wyników badań, uzyskanych metodą ruchomego minimum ustalono, że udział wód infiltracyjnych w rocznych dopływach wód zanieczyszczonych do kanalizacji wynosił od 19,0 do 20,7%, natomiast udział wód przypadkowych od 19,5 do 31,4%. Największe do-pływy wód przypadkowych w analizowanym wieloleciu wystąpiły w roku 2010 (30 210 m3). Był to rok, który ze względu na roczną sumę opadów oceniany był jako bardzo wilgotny. Najniższe dopływy do kanalizacji wód przypadkowych (15 053 m3) wystąpiły w roku 2011 (rok bardzo suchy). Najwyższe dopływy wód infiltracyjnych (20 675 m3) wystąpiły natomiast w roku 2009 (rok suchy), a najniż-sze (14 805 m3) w roku 2011. Na podstawie przeprowadzonych badań wykazano, że w przypadku analizowanego systemu kanalizacyjnego występuje silna zależność pomiędzy roczną sumą opadów atmosferycznych i roczną objętością wód obcych dopływających do kolektorów ściekowych. Przeprowadzone badania wykazały, że metoda ruchomego minimum może być z powodzeniem stosowana do ustalania objętości wód infiltracyjnych i przypadkowych dopływających do kanalizacji sani-tarnej. ...
Ocenę wpływu zmian użytkowania terenu na odpływy wezbraniowe z ob-szarów o znacznym zalesieniu Roztocza Środkowego wykonano bazując na meto-dzie SCS-CN. Metoda ta pozwala wyliczyć z opadu całkowitego opad efektywny odpowiadający za odpływ bezpośredni. Oryginalna metoda SCS-CN opracowana została w zasadzie dla zlewni użytkowanych rolniczo [National Engineering Handbook 1956, 1985]. W niniejszej pracy zastosowano ideę adaptacji metody dla warunków leśnych [Okoński 2006; Okoński, Miler 2010]. Główny parametr meto-dy - CN jest funkcją m.in. sposobu użytkowania terenu. Wartość empiryczną pa-rametru CNemp obliczono bazując na pomiarach hydrometeorologicznych wezbrań deszczowych, w reprezentatywnej dla Roztocza Środkowego, zlewni w Nadleśnic-twie Tomaszów Lubelski, Leśnictwa Bełżec. Relacja pomiędzy wartością parametru empirycznego CNemp oraz wartością jego odpowiednika z metody oryginalnej stanowi podstawę idei adaptacji metody do warunków badanej zlewni. W konse-kwencji można prognozować jak zmiany użytkowania terenu, np. przebudowa drzewostanów, zalesienia lub wylesienia, zmiana upraw polowych, znaczące zmiany w infrastrukturze etc., będą wpływać na odpływy wezbraniowe (zmiany reten-cyjności) na reprezentatywnych terenach (quasi-jednorodnych w stosunku do ba-danej zlewni). Analizowana zlewnia rzeki Krynica (powierzchnia 19,1 km2, lesistość 49,3%) jest reprezentatywna dla Nadleśnictwa Tomaszów Lubelski. Jest również quasi-reprezentatywna dla Roztocza Środkowego. Obszar Nadleśnictwa Tomaszów Lubelski leży w południowo-wschodniej części województwa lubel-skiego i północno-wschodniej części województwa podkarpackiego. Badana zlewnia rzeki ...
Celem podjętych badań było poznanie wpływu nawadniania kroplowego i zróżnicowanego nawożenia azotem na plonowanie cebuli odmiany ‘Kutnowska' uprawianej na bardzo lekkiej glebie, w rejonie o obniżonych opadach atmosfe-rycznych w okresie wegetacji. Ścisłe doświadczenie polowe przeprowadzono w la-tach 2003 - 2004 w Kruszynie Krajeńskim k. Bydgoszczy na glebie zaliczanej do VI klasy bonitacyjnej (czarna ziemia zdegradowana zaliczana do kompleksu żytniego słabego i żytniego bardzo słabego). Polowa pojemność wodna gleby (PPW) w warstwie 0-50 cm wynosiła zaledwie 57,5 mm, zaś efektywna retencja użyteczna (ERU) 29,3 mm. Doświadczenie polowe założono i przeprowadzono - w trzech powtórzeniach - jako dwuczynnikowe w zależnym układzie losowanych podbloków „split-plot". Nawadnianie zastosowane w dwóch wariantach było czynnikiem pierwszego rzędu: W0 - bez nawadniania (kontrola), W1 - nawadnianie kroplowe. Czynnikiem drugiego rzędu było nawożenie azotem, zróżnicowane na 4 poziomach: N0 - 0 kg N.•ha-1 (kontrola), N1 -70 kg N.•ha-1, N2 - 140 kg N.•ha-1, N3 - 210 kg N.•ha-1. Doświadczenie obejmowało łącznie 24 poletka (2 x 4 x 3), każde o po-wierzchni 2,16 m2. Terminy nawodnień ustalano w oparciu o wskazania tensjome-trów. Nawadnianie rozpoczynano przy potencjale wody w glebie wynoszącym - 30 kPa. Nawadnianie kroplowe okazało się zabiegiem umożliwiającym uprawę cebuli na luźnej glebie piaszczystej. Plon handlowy na poletkach ...
Celem podjętych badań było poznanie wpływu nawadniania kroplowego na plonowanie dyni olbrzymiej odmiany ‘Rouge vif d'Etampes' na glebie bardzo lek-kiej, w rejonie o obniżonych opadach atmosferycznych w okresie wegetacji. Ścisłe doświadczenie polowe przeprowadzono w latach 2007 - 2008 w Kruszynie Kra-jeńskim k. Bydgoszczy na glebie zaliczanej do V-VI klasy bonitacyjnej (kompleks żytni słaby i żytniego bardzo słaby). Polowa pojemność wodna gleby (PPW) w warstwie 0-50 cm wynosiła zaledwie 57,5 mm, zaś efektywna retencja użyteczna (ERU) 29,3 mm. Doświadczenie polowe założono i przeprowadzono - w czterech powtórzeniach - jako jednoczynnikowe w układzie losowanych bloków. Pojedyncze poletko miało powierzchnię 11,2 m2. Nawadnianie zastosowano w dwóch wa-riantach: W0 - bez nawadniania (kontrola), W1 - nawadnianie kroplowe. Terminy nawodnień ustalano w oparciu o wskazania tensjometrów. Nawadnianie rozpoczy-nano przy potencjale wody w glebie wynoszącym - 0,04 MPa. Nawadnianie kro-plowe w sposób statystycznie udowodniony zwiększyło plony dyni olbrzymiej odmiany ‘Rouge vif d'Etampes' z 34,2 t.ha-1 do 75 t.ha-1 (wzrost o 40,8 t•ha-1, czyli o 119 %). Otrzymana zwyżka plonu wynikała przede wszystkim z istotnego zwiększenia masy owocu oraz jego rozmiarów (średnicy poziomej i pionowej) a także liczebności owoców. ...
Opracowana uproszczona metoda szacowania oddziaływania autostrady na grunty rolne pozwala na określenie wszystkich strat związanych z kierunkami tego oddziaływania. Podstawą dla ustalenia strat jest analiza zmienności użytkowania gruntów i klas bonitacyjnych oraz rozmieszczenia dróg dojazdowych do gruntów wzdłuż osi projektowanej autostrady. Przyjętą miarą wielokierunkowego oddzia-ływania autostrady na grunty rolne jest określona zmiana wartości gruntów, przy której wyznaczeniu uwzględniono jedynie zróżnicowanie ich przydatności do pro-dukcji rolniczej. Wartość ta, jest więc miernikiem przydatności gruntów do pro-dukcji rolniczej. Opracowana metoda określania oddziaływania autostrady na grunty rolne jest przedstawiona na przykładzie projektowanego odcinka autostrady A-4 między Tarnowem a Rzeszowem o długości 3,793 km biegnącego przez wsie Zaczernie - Nowa Wieś. Są to tereny położone w województwie Podkarpackim. Budowa jednego kilometra rozpatrywanego odcinka autostrady spowoduje obniżenie wartości gruntów rolnych wynoszące 1942 jednostki zbożowej. Przej-mowanie gruntów pod budowę autostrady oraz negatywne jej oddziaływanie obejmuje około 73 % całkowitej utraty wartości gruntów rolnych. Pozostałe 27% utraty wartości gruntów wiąże się z przyrostem transportu i pogorszeniem rozłogu działek. ...
