Streszczenie:

Przedmiotem badań są formy przekształcenia zabudowy we wsiach granicz-nych gminy Lądek Zdrój, powiat Kłodzko, województwo dolnośląskie. Głównym i wiodącym wynikiem obserwacji było potężne skomplikowanie form użytkowania. Funkcjonują obiekty nowe, którymi są domy letniskowe, oraz pochodzące najczę-ściej z lat 1920 - 30 budynki, które użytkowane są w sposób różnorodny, najczęściej odmienny od pierwotnego założenia. Analizy wskazują, że w strukturze prze-strzennej zabudowy wsi Orłowiec dominują domy letniskowe. Jest to dowód, że aktualna postać jednostki to hybryda, gdzie na podstawie wsi, tworzy się osiedle rekreacyjne. Dalsze preferowanie budownictwa letniskowego tylko osłabi już wątłą tkankę wiejską.
W Lutyni nowe budownictwo letniskowe lokalizuje się tylko w nieodległej kolonii, a już samo użytkowanie jest autonomiczne, niezależne od wsi. W samej zaś wsi funkcjonuje substancja budowlana, która reprezentuje bardzo szerokie spektrum sposobów użytkowania. Występują obiekty porzucone, w ogóle nie użytkowane. Funkcjonowanie wsi ocenia się jako postać letargu z tendencją do sukcesywnego zubażania. Konieczne są działania aktywizujące. Uważa się, że
w I-szym etapie wystarczy spopularyzowanie i upowszechnienie szlaków tury-stycznych prowadzących na szczyt Borówkowa, czy traktem przez wieś do Repu-bliki Czeskiej. Z pewnością działanie wstrzyma tempo degradacji - to po pierwsze i po drugie - zainspiruje do zintensyfikowania funkcji usługowej.