Streszczenie:

Celem podjętych badań było poznanie wpływu nawadniania kroplowego i zróżnicowanego nawożenia azotem na plonowanie cebuli odmiany ‘Kutnowska' uprawianej na bardzo lekkiej glebie, w rejonie o obniżonych opadach atmosfe-rycznych w okresie wegetacji. Ścisłe doświadczenie polowe przeprowadzono w la-tach 2003 - 2004 w Kruszynie Krajeńskim k. Bydgoszczy na glebie zaliczanej do VI klasy bonitacyjnej (czarna ziemia zdegradowana zaliczana do kompleksu żytniego słabego i żytniego bardzo słabego). Polowa pojemność wodna gleby (PPW) w warstwie 0-50 cm wynosiła zaledwie 57,5 mm, zaś efektywna retencja użyteczna (ERU) 29,3 mm. Doświadczenie polowe założono i przeprowadzono - w trzech powtórzeniach - jako dwuczynnikowe w zależnym układzie losowanych podbloków „split-plot". Nawadnianie zastosowane w dwóch wariantach było czynnikiem pierwszego rzędu: W0 - bez nawadniania (kontrola), W1 - nawadnianie kroplowe. Czynnikiem drugiego rzędu było nawożenie azotem, zróżnicowane na 4 poziomach: N0 - 0 kg N.•ha-1 (kontrola), N1 -70 kg N.•ha-1, N2 - 140 kg N.•ha-1, N3 - 210 kg N.•ha-1. Doświadczenie obejmowało łącznie 24 poletka (2 x 4 x 3), każde o po-wierzchni 2,16 m2. Terminy nawodnień ustalano w oparciu o wskazania tensjome-trów. Nawadnianie rozpoczynano przy potencjale wody w glebie wynoszącym - 30 kPa. Nawadnianie kroplowe okazało się zabiegiem umożliwiającym uprawę cebuli na luźnej glebie piaszczystej. Plon handlowy na poletkach nawadnianych - średnio dla lat i dawek azotu - wyniósł 33,2 t•ha-1. W warunkach optymalnego uwilgotnie-nia gleby zapewnianego przez nawadnianie kroplowe wzrastała efektywność na-wożenia azotowego. Plon handlowy nawadnianej cebuli wzrastał, aż do poziomu 51,1 t•ha-1 przy najwyższej (210 kg N.•ha-1) dawce azotu, jednak różnica w plonach pomiędzy dawką 140 a 210 N.•ha-1nie była istotna statystycznie, dlatego za optymalną - dla badanych warunków wilgotnościowo-glebowych - należy uznać dawkę 140 N.•ha-1. Nawadnianie kroplowe - średnio dla lat i dawek nawożenia azotem - zwiększyło masę pojedynczej cebuli z 10,6 g do 61,9 g. Najwyższą poje-dynczą masę cebuli (w zakresie 82,9 g - 88,8 g) stwierdzono w wariancie z na-wadnianiem kroplowym połączonym z najwyższą dawką azotu. Cebula uprawiana w warunkach nawadniania kroplowego charakteryzowała się niższym poziomem azotanów. Prawidłowość ta wystąpiła dla każdej z testowanych dawek nawożenia azotem.