Zeszyt: 2017, vol. 14 / I / 2
Realizując scalenie gruntów rolnych przebudowuje się bez wątpienia gruntownie strukturę wsi i wzbogaca ją o dodatkowe elementy projektowe np. nowe drogi czy ścieżki rowerowe. Jednocześnie poprawiana jest struktura obszarowa gospodarstw rolnych, zmniejszana liczba działek o nieregularnych kształtach, czy też zmniejszane są odległości pomiędzy siedliskiem a poszczególnymi działkami gospodarstw. Ponadto zapewniany jest każdej działce dostęp do drogi publicznej, urządzeń melioracyjnych, likwidowane są zaniedbane i nieuprawiane tereny wsi (tzw. nieużytki rolnicze). Jest więc scalenie dla obszaru wiejskiego przedsięwzięciem o charakterze innowacji rolniczej. Biorąc pod uwagę powyższe przesłanki można zauważyć, że ważne jest ustalenie zakresu realizacji tych przedsięwzięć na terenie Polski i województwa lubelskiego. Przeanalizowano także wykorzystanie środków na to przedsięwzięcie z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (skrót: EFRROW). W Badaniach zakresu prac scaleniowych uwzględniono okres 2004-2013. Dodatkowo uwzględniono prognozę realizacji scaleń na lata 2014-2020 dla województwa lubelskiego. Wybór jednostki badawczej wynikał z możliwości pozyskania danych do analizy oraz faktu, iż w województwie lubelskim realizowanych jest najwięcej tych prac urządzeniowo-rolnych. W badaniach wykorzystano metody analizy ilościowej oraz z grupy podejść przestrzenno-statystycznych. ...
Ewidencja gruntów i budynków (EGiB) nazywana też przez ustawodawcę katastrem nieruchomości powinna funkcjonować w zgodzie z aktualnymi przepisami prawa spełniając jednocześnie społeczne oczekiwania i zapewniając powszechny dostęp do danych ewidencyjnych przez użytkowników, którzy z nich korzystają. Niewątpliwy wpływ na wiarygodność i użyteczność danych znajdujących się w tym państwowym rejestrze ma sposób jego prowadzenia, który co do zasady może być czynny bądź bierny. W przypadku czynnego prowadzenia EGiB i jego nieustannej aktualizacji informacje w nim zawarte będą miały wysoką wartość użytkową. Bierne prowadzenie EGiB powoduje z kolei nieodwracalną nieaktualność danych ewidencyjnych i brak ich wiarygodności. Głównym celem artykułu jest ocena jakości danych zgromadzonych w ewidencji gruntów i budynków oraz wskazanie, iż czynne prowadzenie tego rejestru odgrywa niezmiernie ważną rolę z punktu widzenia późniejszego użytkownika i odbiorcy danych ewidencyjnych. Na potrzeby analiz zaprezentowano dane z obszaru gminy Michałowice, woj. małopolskie. W pracy zaproponowano i przedstawiono także sposób, który może poprawić aktualność tego publicznego rejestru. ...
Celem niniejszej publikacji jest wskazanie konieczności przeprowadzenia kompleksowych prac scalenia i wymiany gruntów województwa Małopolskiego, w celu przyspieszenia lub uzupełnienia modernizacji EGiB. Obszar badań cechuje się dużymi wadliwościami w zakresie struktury przestrzennej obszarów wiejskich. Działania w kierunku modernizacji EGiB mają na celu głównie uzupełnienie bazy danych ewidencyjnych, utworzenie pełnego zakresu zbiorów danych ewidencyjnych oraz modyfikację istniejących danych do wymagań określonych w przepisach prawa. W procesie modernizacji ewidencji gruntów i budynków nie uwzględniono działań w kierunku poprawy struktury przestrzennej gruntów. Procedury modernizacyjne wydają się słuszne jedynie dla obszaru objętego wpływem katastru pruskiego. Na ziemiach objętych oddziaływaniem katastru austro-węgierskiego (w tym województwa małopolskiego) i byłego zaboru rosyjskiego (gdzie praktycznie kataster nie istniał) powinno się rozważyć możliwość zastąpienia modernizacji scaleniami o charakterze katastralnym. Czy proces scalenia we wskazanym obszarze badań może stanowić alternatywę lub wsparcie dla procesu modernizacji EGiB w kierunku utworzenia pełnowartościowego KN w Polsce? ...
W pracy przedstawiono symulacje i ocenę wskaźnika hydrotermicznego (HTC) Sieljaninowa w 2015 roku w kontekście warunków aktualnych i oczekiwanych zmian klimatu dla potrzeb rolnictwa. Dla wybranej stacji meteorologicznej w centralnej Polsce wygenerowano dobowe wartości temperatur powietrza i opadów dla warunków aktualnych i oczekiwanych zgodnie z trzema typowymi dla Polski scenariuszami GISS Model E, zakładającymi podwojenie koncentracji CO2 - co jest spodziewane w latach 2050-2060.Dla roku 2015 oraz dwóch 500-letnich serii temperatur powietrza i opadów obliczono w okresach kroczących 30-dniowych wskaźnik hydrotermiczny HTC w istotnych z punktu widzenie nawodnień okresach od kwietnia do września. Łącznie w każdym roku wyznaczono 154 wartości wskaźnika HTC. Przebieg średnich wartości wskaźnika hydrotermicznego przedstawiono na wykresach wraz z odchyleniami standardowymi, 90% i 50% obszarami ufności.W badaniach wykazano, że rok 2015 należał do lat suchych bądź bardzo suchych w większości całego okresu wegetacji. Podobnie oceniony byłby w latach 2050-60 przy założeniu scenariusza zmian klimatu GISS. W pracy wykazano również, że wskaźnik HTC w sytuacjach nagłych dużych opadów przeszacowuje ocenę suszy meteorologicznej (zawyża wartości wskaźnika HTC). ...
Użytki rolne zajmują ponad 60% powierzchni Polski. Ze względu jednak na rozwój gospodarczy kraju oraz zmieniające się potrzeby społeczne coraz częściej następuje ich wyłączanie z rolniczego sposobu użytkowania. Zgodnie z założeniami strategicznymi rozwoju wsi, obszary wiejskie powinny stanowić atrakcyjne miejsce pracy, zamieszkania, wypoczynku oraz prowadzenia działalności rolniczej lub pozarolniczej. Wyłączenie gruntów rolnych z produkcji oznacza zmniejszenie zasobów ziemi, która jest podstawowym środkiem trwałym w produkcji rolniczej, dlatego szczególnie ważne jest racjonalne gospodarowanie ziemią, z uwzględnieniem konieczności ochrony gruntów rolnych. Celem badań jest analiza przekształceń gruntów rolnych, jakie miały miejsce na przestrzeni lat w wybranych gminach województwa dolnośląskiego. Ze względu na szczególne procesy zachodzące w Polsce w strefach podmiejskich, do analiz wybrano gminy: Wisznia Mała i Kobierzyce bezpośrednio graniczące z Wrocławiem. Zasięg, rodzaj oraz kierunek przekształceń analizowano w oparciu o dostępne zestawienia. Wykorzystano dane: z badań ankietowych „Obszary wiejskie i grunty rolnicze w Polsce" (1988), zestawień ewidencyjnych z „Planu urządzeniowo-rolnego gminy Wisznia Mała" (2004) i „Planu urządzeniowo-rolnego gminy Kobierzyce" (2008) oraz zestawień statystycznych.W badanych gminach na przestrzeni 18 i 20 lat stwierdzono zmiany struktury użytkowania gruntów rolnych. W obu gminach mimo bardzo dobrych warunków glebowych nastąpił znaczny wzrost powierzchni terenów zabudowanych. Największe przekształcenie użytków rolnych na tereny mieszkaniowe zaobserwowano w gminie ...
W poszukiwaniu bardziej wydajnych i ekologicznych metod otrzymywania nanocząstek metali, coraz częściej zwraca się uwagę na możliwość zastosowania różnych czynników fizycznych, wspomagających procesy syntezy. Celem niniejszej pracy badawczej była próba otrzymania monodyspersyjnych i stabilnych w czasie nanocząstek metalicznych na przykładzie nanosrebra i nanozłota. Zastosowano metodę redukcji chemicznej wspomaganej promieniowaniem mikrofalowym. Czynnikami różnicującymi były warunki prowadzenia reakcji oraz wpływ wybranych parametrów na uzyskane nanomateriały. Kluczowym punktem badań była analiza spektrofotometryczna i analiza rozkładu wielkości nanocząstek oraz określenie ich stabilności w czasie. W większości przypadków otrzymano pożądany produkt, który jednak w zależności od warunków prowadzenia procesu, charakteryzował się różną wielkością i stabilnością nanocząstek. ...
Przestrzeń obszarów wiejskich podlega zmianom, które są uwarunkowane różnorodnymi czynnikami, zarówno tymi o charakterze środowiskowym, jak i będącymi skutkiem działalności człowieka. W pracy analizowano zapotrzebowanie na: melioracje, scalenie gruntów, modernizację i budowę dróg transportu rolnego, rekultywację oraz zagospodarowanie gruntów odłogowanych, dla wszystkich obrębów w gminie Trzebnica (województwo dolnośląskie). Określono, dla których wsi w gminie występuje potrzeba wykonania co najmniej trzech spośród wybranych zabiegów urządzeniowo - rolnych. Ponadto wytypowano tzw. wsie depresyjne, czyli takie, które oprócz potrzeb na tego typu prace charakteryzują się dominacją gospodarstw dużych. Podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, czy nadal te same obszary wykazują wadliwości w organizacji przestrzeni rolniczej i jakie są przyczyny takiego stanu. Wykorzystano dane z badań ankietowych „Obszary wiejskie i grunty rolnicze w Polsce" (1988), „Zagospodarowanie przestrzeni rolniczej w gminie Trzebnica" (1995) i „Planu urządzeniowo-rolnego gminy Trzebnica" (2008).Potrzeby melioracyjne na obszarze gminy Trzebnica są coraz większe. Konieczność wykonania prac z zakresu melioracji szczegółowych postulowana jest kolejno w 10, 18 i 41 obrębach. Dodatkowo, w 34 wsiach, w 2008 roku, zarejestrowano potrzeby z zakresu melioracji podstawowych. Cele wykonania scalenia gruntów w okresie 30 lat były odmienne, stąd konieczność wykonania tego zabiegu zarejestrowano w różnej liczbie wsi. Potrzeby dotyczące budowy i modernizacji sieci dróg transportu rolnego nadal ...
W niniejszym artykule przedstawiono opis wyników analiz statystycznych dotyczących różnych form użytkowania gruntów na Wrocławskim Obszarze Funkcjonalnym (WrOF). Celem było porównanie struktury użytkowania gruntów w gminach WrOF, rozpoznanie jej zmian oraz wpływu na tę zmianę odległości od granic Wrocławia. Analizom poddano użytkowanie gruntów w gminach wiejskich i miejsko - wiejskich w latach 2012 - 2014. Wrocławski Obszar Funkcjonalny charakteryzuje się znacznym zróżnicowaniem zachodzących zmian. Największe przekształcenia dotyczą gmin zlokalizowanych w bezpośrednim sąsiedztwie Wrocławia. Wyjątek stanowią gminy Wisznia Mała oraz Oborniki Śląskie. Znaczny spadek powierzchni użytków rolnych zanotowano w gminie Długołęka oraz Kobierzyce. W planowaniu rozwoju WrOF należy dążyć do zwiększenia efektywności wykorzystania terenów już zurbanizowanych, co pozwoli na skuteczniejszą ochronę gruntów rolnych i leśnych oraz ograniczenie nadmiernego rozlewania się strefy podmiejskiej Wrocławia ...
Budowa autostrady, drogi ekspresowej czy linii kolejowej z jednej strony podnosi walory dostępności transportowej województwa, z drugiej strony powoduje zaburzenia w przestrzeni, w tym przede wszystkim w przestrzeni rolniczej. Scalenia gruntów (w szczególności te o charakterze infrastrukturalnym) są doskonałym narzędziem do zminimalizowania negatywnego oddziaływania planowanych inwestycji liniowych na strukturę przestrzenną obszarów rolniczych. Ustawodawca przewidział na tę okoliczność zapisy w ustawie o scalaniu i wymianie gruntów, mówiące o tym, że w związku z pogorszeniem rozłogów gruntów spowodowanym przebiegiem istniejących lub budowanych dróg publicznych czy kolei może zostać wszczęte z urzędu postępowanie scaleniowe. Samorząd województwa jest ustawowo zobowiązany do programowania prac geodezyjno-urządzeniowych na potrzeby rolnictwa oraz do koordynowania i wykonywania prac scaleniowych na terenie województwa. Województwo Małopolskie posiada duże doświadczenie w wykonywaniu scaleń infrastrukturalnych, przede wszystkim w oparciu o scalenia wokółautostradowe wykonywane przez KBGiTR na mocy porozumienia z GDDKiA na odcinku ok.80 km wzdłuż autostrady A4: węzeł Wielicka - węzeł Krzyż. Celem niniejszego artykułu jest propozycja rozwiązań w zakresie minimalizacji negatywnego wpływu inwestycji liniowych na rolniczą przestrzeń produkcyjną, w związku z planowanym rozpoczęciem prac związanych z budową odcinka drogi ekspresowej S7 Igołomska - granica województwa o długości około 57 km. Będzie on przebiegał przez powiaty krakowski i miechowski, które to stanowią ...
Scalenia gruntów są jedynym postępowaniem urządzeniowo - rolnym umożliwiającym dokonanie w krótkim czasie korzystnych zmian struktury przestrzennej gruntów na dużym obszarze. Bardzo duże potrzeby w zakresie realizacji prac tego typu w Polsce, w powiązaniu z ograniczoną pulą środków finansowych dostępnych na ten cel, wskazują na konieczność wypracowania metod w sposób precyzyjny identyfikujących obszary, gdzie realizacja prac scaleniowych jest konieczna i gdzie procedura ta może dać największe efekty. Zadanie koordynowania i programowania prac urządzeniowo - rolnych należy do samorządów województw. W ramach tego zadania, Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego zlecił autorom niniejszego artykułu wykonanie ekspertyzy o nazwie: "Analiza struktury przestrzennej obszarów wiejskich województwa małopolskiego w celu identyfikacji obszarów kwalifikujących się do przeprowadzenia prac scaleniowych". Celem tego opracowania było przedstawienie dla poszczególnych obrębów ewidencyjnych Małopolski informacji istotnych w procesie programowania i przygotowania prac urządzeniowo-rolnych. Wyniki analiz wykonanych w ramach ekspertyzy zostały opublikowane na portalu Małopolskiej Infrastruktury Informacji Przestrzennej (miip.geomalopolska.pl).Celem niniejszej pracy jest prezentacja wyników ekspertyzy oraz ich wdrożenia jako narzędzia do programowania prac scaleniowych w Małopolsce w ramach Małopolskiej Infrastruktury Informacji Przestrzennej ...
Wykorzystanie produktów ubocznych pochodzących z produkcji wyrobów spożywczych i ferm wylęgowych, jakimi są skorupki jaj kurzych, stanowi interesującą alternatywę dla klasycznych metod otrzymywania potencjalnego materiału implantacyjnego - fosforanów wapnia. Popularność ceramiki hydroksyapatytowej w środowisku medycznym spowodowana jest właściwościami jakimi obdarzone są te materiały tj. bioaktywność, biozgodność oraz osteokonduktywność. Celem badań było wykorzystanie skorupek jaj kurzych jako surowca do produkcji fosforanów wapnia. Wstępnie oczyszczone skorupki zostały poddane jednostopniowej kalcynacji w piecu komorowych w zmiennych warunkach temperaturowych, które miały na celu zbadanie wpływu temperatury na właściwości finalnego produktu. Skorupki jaj kurzych zawierają w swym składzie ok. 94% (m/m) węglanu wapnia, który w procesie termicznym ulega rozkładowi do tlenku wapnia. Syntezę hydroksyapatytu przeprowadzono metodą mokrą, stosując jako substraty zawiesinę wodorotlenku wapnia pozyskanego z produktu kalcynacji skorupek oraz roztwór kwasu fosforowego(V). Otrzymane proszki poddano analizie fizykochemicznej potwierdzającej występowanie hydroksyapatytu ...
Tematem podjętym w niniejszym artykule jest delimitacja jednostek krajobrazowych oraz wstępne określenie cech charakterystycznych poszczególnych krajobrazów na przykładzie strefy podmiejskiej Wrocławia. W ramach badań stworzono trzystopniową strukturę, w której wyodrębniono 4 typy krajobrazu, 9 podtypów krajobrazu oraz 36 jednostek krajobrazowych. Każda z jednostek krajobrazowych została scharakteryzowana pod kątem jej elementów swoistych. Wyniki badań stanowią wkład w tematykę zarządzania krajobrazem oraz przybliżają problematykę aplikacji tych rozwiązań w skali lokalnej ...
Zgodnie z ustawą o gospodarce nieruchomościami w podejściu kosztowym wyceny wyznaczana jest wartość odtworzeniowa nieruchomości. Określanie kosztu odtworzenia budynków jako składowej wartości odtworzeniowej nieruchomości zabudowanych wymaga zastosowania cenników jednostkowych robót lub elementów scalonych. Katalogi z cenami różnych specjalistycznych wydawnictw różnią się odniesieniem cen do innych regionów Polski. Wymagana jest przy tym korekta kosztu odtworzenia tzw. współczynnikiem regionalnym.Autor zdefiniował rynkowy współczynnik regionalny wynikający z odniesienia kosztu odtworzenia do danych rynkowych z lokalnego rynku nieruchomości. Przedstawione zostały wzory do estymacji rynkowego współczynnika regionalnego wraz z zależnościami do analizy dokładności. Rozważania teoretyczne zostały poparte przykładem liczbowym ...
Celem artykułu jest analiza i ocena stanu zagospodarowania przestrzennego powiatu kieleckiego, koncentrująca się na stopniu pokrycia poszczególnych gmin obowiązującymi planami miejscowymi przy uwzględnieniu dynamiki zmian od 2005 roku. Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca 2003 roku nie wprowadza bowiem obowiązku sporządzania planów miejscowych dla całych terytoriów miast lub gmin. Badania te mają także na celu określenie czynników, które powodują, iż miejscowe plany przestrzenne nie są sporządzane. Aby w sposób właściwy i obiektywny dokonać przeglądu stopnia pokrycia powiatu kieleckiego miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego wykorzystano metodę badań ankietowych. Badania ankietowe przeprowadzono w 2014 roku wśród służb planistyczno - urbanistycznych wszystkich dziewiętnastu gmin powiatu kieleckiego. Dostarczyły one informacji na temat pokrycia poszczególnych gmin miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego, przyczyn braku sporządzania planów, liczby wydanych w 2013 roku decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu oraz wypisów z miejscowych planów. To ostatnie zagadnienie wskazuje na ożywienie w ruchu inwestycyjnym na analizowanym obszarze ...
System zysków bezpośrednich ze słońca w budynkach mieszkalnych polega on na maksymalnym pozyskiwaniu promieniowania słonecznego przenikającego przez okna i inne przeszklone przegrody. Najpowszechniejszymi systemami do biernego pozyskiwania ciepła są: okna, przegrody akumulacyjno kolektorowe, ogrody zimowe.Celem pracy była analiza trzech przyjętych rozwiązań materiałowo-konstrukcyjnych służących do biernego pozyskiwania ciepła słonecznego w modelowym budynku o konstrukcji szkieletowej pod kątem zapotrzebowania na energie grzewczą. Zakres badań obejmował na wykonanie dokumentacji technicznej oraz niestacjonarną analizę energetyczną budynku. Jako kryterium rozstrzygające o wyborze najkorzystniejszego systemu biernego pozyskiwania energii słonecznej został przyjęty wskaźnik ilości energii którą można zaoszczędzić na 1 m2 powierzchni użytkowej budynku.Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że najefektywniejszym systemem pozyskującym energię cieplną ze słońca są duże przeszklenia okienne na południowej ścianie budynku. Dzięki zastosowaniu takiego rozwiązania można ograniczyć zużycie energii grzewczej w budynku modelowym nawet o 14% przy jego prawidłowej lokalizacji względem stron świata ...
Znaczna część powierzchni Europy jest użytkowana rolniczo, co powoduje, że rolnictwo ma ogromny wpływ na środowisko naturalne oraz życie i działalność człowieka. Właściwości gleb mają bezpośredni wpływ na wielkość i jakość otrzymywanych plonów. Badania gleb odgrywają ważną rolę w produkcji rolniczej. Określenie właściwości fizykochemicznych oraz składu pierwiastkowego ma wpływ na otrzymywane plony oraz dawkowanie nawozów. Gleba jest zróżnicowanym materiałem, dlatego ważne jest stosowanie odpowiednich metod analitycznych. Celem pracy była analiza wybranych właściwości fizykochemicznych gleb i oznaczanie wybranych pierwiastków. Badania obejmowały analizę granulometryczną, pomiar zawartości wilgoci oraz pomiar pH gleby. Wykonano analizę za pomocą spektrometrii fluorescencji rentgenowskiej w celu oznaczenia składu pierwiastkowego oraz za pomocą spektroskopii w zakresie promieniowania podczerwonego (FT-IR) w celu identyfikacji charakterystycznych ugrupowań chemicznych. Za pomocą spektrofotometrii UV-Vis oznaczono ilościowo zawartość Fe2+ oraz P2O5 w badanym materiale. Dokonano pomiaru zawartości magnezu, żelaza oraz wapnia za pomocą absorpcyjnej spektrometrii atomowej (AAS). ...
