Zeszyt: 2012, vol. 9 / 02 / 3 (Sep 2012)

Dr inż. Andrzej Wałęga

Próba opracowania zależności regionalnych do obliczania parametrów synte-tycznego hydrogramu jednostkowego Snydera

W artykule dokonano próby opracowania zależności regionalnych do okre-ślenia parametrów w modelu Snydera. Model ten należy do grupy syntetycznych hydrogramów jednostkowych, którego parametry są ustalane w oparciu o charakte-rystyki zlewni. To stwarza możliwość jego stosowania w zlewniach niekontrolo-wanych do obliczeń przepływów maksymalnych prawdopodobnych oraz konstru-owania fal hipotetycznych. W praktyce model ten jest stosowany powszechnie na świecie, natomiast w Polsce jest on zalecany do praktycznego wykorzystania, jednak z uwagi na brak ustalonych wartości parametrów modelu właściwych dla naszych warunków jego stosowanie jest mało wiarygodne. Optymalizacja parametrów modelu została przeprowadzona dla wybranych epizodów opad-odpływ w zlewni Rudawy, Kamienicy, Grabinki, Stobnicy, Jasiołki i Wielopolki. Dane hy-drologiczne wykorzystane w obliczeniach zostały udostępnione przez Instytut Me-teorologii i Gospodarki Wodnej Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie oraz pochodziły z Roczników hydrologicznych dla dorzecza Wisły. Analiza wykazała, że model Snydera bardzo dobrze lub dobrze opisuje obserwowane wezbrania (wartości współczynnika efektywności E wahały się od 68 do 93%). Wykorzystując analizę regresji wielokrotnej opisano wartości parametrów modelu Snydera, które są uzależnione od kształtu zlewni, wyrównanego spadku cieku oraz parametru CN charakteryzującego pokrycie zlewni i przepuszczalność podłoża. Mimo, że wartości współczynnika korelacji wielokrotnej R w opracowanych zależnościach nie są istotne statystycznie, co wynika głównie z ograniczonej liczby danych wykorzysta-nych w analizie, ...

Dr inż. Edyta Kosterna

Dr hab. , prof. nzw. UPH Anna Zaniewicz-Bajkowska

Dr inż. Robert Rosa

Dr. hab. , prof. nzw. UPH Jolanta Franczuk

Wpływ agrohydrogelu na plonowanie i wybrane elementy wartości odżywczej trzech odmian kalarepy

Eksperyment polowy przeprowadzono w latach 2007-2009 na terenie ośrodka szklarniowego Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach. Doświadczenie założono w trzech powtórzeniach metodą losowanych bloków. Ba-dano wpływ sposobu stosowania AgroHydroGelu (kontrola, AgroHydroGel zasto-sowany pod rozsadę, AgroHydroGel zastosowany pod roślinę w gruncie, połowa dawki AgroHydroGelu zastosowana pod rozsadę, połowa pod roślinę w gruncie) oraz odmiany (‘Gabi', ‘Delikates Biała', ‘Wiedeńska Biała') na wielkość i jakość plonu kalarepy, uprawianej w gruncie w warunkach klimatycznych środkowo-wschodniej Polski. Kalarepę uprawiano z rozsady przygotowanej w szklarni nie-ogrzewanej. Nasiona każdej odmiany wysiano w trzeciej dekadzie marca do skrzy-nek wypełnionych substratem torfowym z dodatkiem AgroHydroGelu lub tylko samym substratem. Zbiór kalarepy przeprowadzono dwukrotnie w odstępach 7-10 dniowych, minimalna średnica zgrubienia wynosiła 3 cm. Początek zbiorów przy-padał po 50-51 dniach od wysadzenia rozsady. Na podstawie uzyskanych wyników badań stwierdzono, że warunki pogodowe w latach badań miały istotny wpływ na wielkość plonu, średnią masę i średnicę zgrubienia, a także na zawartość składników odżywczych w zgrubieniach kalarepy. Najbardziej korzystnie na wzrost plonów badanych odmian kalarepy oddziaływał AgroHydroGel zastosowany w całości pod roślinę w gruncie. Spośród badanych odmian ‘Gabi' i ‘Wiedeńska Biała' charakteryzowały się większym plonem oraz większą masą i średnicą zgrubienia w porównaniu z odmianą ‘Delikates Biała'. Stwierdzono, że sposób stosowania AgroHydroGelu nie miał ...

Dr inż. Katarzyna Kocur-Bera

Identyfikacja zagrożeń występujących na obszarach wiejskich

W artykule podjęto temat związany z próbą identyfikacji istniejących za-grożeń występujących na obszarach wiejskich. Termin „obszary wiejskie" przyjmuje różne definicje. Dla celów artykułu wzięto pod uwagę tę, która wskazuje, iż są to obszary poza granicami administracyjnymi miast. W artykule wykorzystano metodę analizy piśmiennictwa oraz indywidualnych wywiadów pogłębionych, które pomogły zidentyfikować rodzaje działań oraz skutki dla środowiska naturalnego, krajobrazu oraz dóbr kultury. Mówiąc o zagrożeniach na obszarach wiejskich, skupiono się głównie na takich działaniach, jak: rolnictwo, gospodarka wodna, le-śnictwo, działalność przemysłowa i usługowa, transport, budownictwo, turystyka i rekreacja oraz działaniach spowodowanych przez anomalie pogodowe. Najwięcej różnorodnych skutków można zauważyć w przypadku oddziaływania rolnictwa. Nie oznacza to jednak, że działania te mają największy skutek dla środowiska, czy krajobrazu. Zagrożenia powszechnie występujące to eutrofizacja wód, ubożenie krajobrazu wiejskiego, ustępowanie gatunków roślin i zwierząt wrażliwych, degra-dacja gleby, czy siedlisk. Przedstawiona w artykule lista zagrożeń jest otwarta, gdyż rozpatrując problem w skali lokalnej, można zauważyć ich indywidualny charakter. ...

Dr inż. Małgorzata Dudzińska

Szachownica gruntów rolnych jako czynnik kształtujący przestrzeń wiejską

Celem opracowania jest przedstawienie szachownicy gruntów rolnych jako czynnika, który ogranicza możliwości użytkowania ziemi rolniczej. W artykule przeanalizowano literaturę krajową i zagraniczną wyznaczając występujące ograni-czenia i korzyści związane z fragmentacja obszarów wiejskich. Zaobserwowano, iż w analizach krajowych problematyka ta jest postrzegana głównie jako szczególne ograniczenie w wykorzystaniu potencjału rolnego. W literaturze światowej pro-blematyka ta przedstawia także korzyści związane z fragmentacją obszaru wiej-skiego. Do badań wykorzystano metodę analizy piśmiennictwa. Jej istota polega na wykazaniu oryginalności i nowego podejścia do problemu. ...

Dr Jerzy Oleszek

Funkcja wypoczynkowa na wsi – próba systematyki, nowe zadania obszarów wiejskich

Postać wsi nie może być zmienną objaśnianą tylko i wyłącznie poziomu i jakości rolnictwa. Muszą nastąpić przeobrażenia. Rolnictwo polskie, które jest bardzo skomplikowane i regionalnie zróżnicowane, winno być tylko jedną ze sty-mulant wizerunku wsi. Aby zrealizować wyzwanie winno się rozwinąć i zintensy-fikować funkcję wypoczynkową. Uważa się, że rozwiązaniem jest propozycja Wolbera [2011], gdzie paletę ofert interpretuje się jako system, a tworzącymi są następujące podsystemy: a) pobyt, b) gastronomia. c) kultura, wolny czas i d) eventy. System zawarty jest w trzech, wzajemnie uzupełniających się ujęciach. Pierwsze z nich to turystyka na obszarach wiejskich, gdzie zależność formuł z ob-szarem wiejskim jest luźny i wynika tylko i wyłącznie z lokalizacji obiektu; drugie - turystyka wiejska, której formy są ściśle związane z wiejską kulturą regionalną oraz trzecie - agroturystyka, czyli pobyt, wyżywienie, spędzenie czasu wolnego w gospodarstwie rolnym. Układ nie uwzględnia wypoczynku indywidualnego realizowanego w do-mach letniskowych i weekendowych na wsi. Analiza wskazuje, że wynajem obiektu, to układ I-szy czyli turystyka na obszarach wiejskich Korzystanie przez właściciela, to albo ujęcie I-sze albo II-gie. Kwalifikacja szczegółowa jest wynikiem funkcji stopnia identyfikacji turysty z środowiskiem wiejskim oraz poziomem aprobaty formy wypoczynku przez społeczeństwo lokalne. ...

Dr Alina Kulczyk-Dynowska

Sąsiedztwo przestrzeni wiejskiej i dużego miasta

Dążenie do wielofunkcyjności wsi oraz poszukiwanie nowych miejsc dla realizacji inwestycji z zakresu budownictwa mieszkaniowego sprawia, że wieś traktowana jest dziś nie tylko jako miejsce produkcji rolnej. O sposobie wykorzy-stania czynników produkcji - a przecież jednym z nich jest ziemia - w gospodarce rynkowej decyduje rachunek ekonomiczny. Wskutek powyższego spadek opłacal-ności produkcji rolnej doprowadza do ograniczenia działalności rolniczej i prze-znaczenia ziemi na inne cele.Przekształcenia w przestrzeni wiejskiej pociągają za sobą szeroko pojęte zmiany w lokalnej społeczności - wzrasta w niej udział osób nieposiadających go-spodarstwa rolnego i całkowicie niezwiązanych z rolnictwem. Tradycyjnie pojmo-wane procesy urbanizacyjne zakładały przepływ ludności wiejskiej do miasta. Tymczasem coraz silniej występuje tendencja odwrotna. Ze względu na niewielką liczebność społeczności wiejskich ważnym zagadnieniem są kontakty na linii rdzenni mieszkańcy wsi - nowoprzybyli. Trudności w asymilacji nowoprzybyłych mieszkańców i podział społeczności na dwie, reprezentujące odmienne wartości i interesy, grupy może być początkiem wytworzenia się specyficznych wewnętrznych barier rozwoju lokalnego. Skutek sąsiedztwa wsi i dużego miasta można ukazać m.in. na przykładzie regionu Dolnego Śląska. Będący największym miastem regionu Wrocław niejako konsumuje sąsiadującą przestrzeń wiejską - wg danych GUS w podregionie Wro-cław w roku 1995 powierzchnia użytków rolnych wynosiła 13.068 ha, a w roku 2005 już tylko 9.684 ha. Trudno ...

Dr inz. Maria Hełdak

Mgr inż. Agnieszka Stacherzak

Mgr inż. Jan Kazak

Problemy realizacji ustaleń planu miejscowego w zakresie komunikacji na obszarach wiejskich

Stosownie do przepisów ustawy o samorządzie gminnym, sprawy gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego należą do zadań własnych gminy. Zarządcą dróg gminnych jest wójt (burmistrz, prezydent miasta). Zaliczenie drogi do kategorii dróg gminnych następuje w drodze uchwały rady gminy po zasięgnięciu opinii właściwego zarządu powiatu. Z budową i utrzymaniem dróg gminnych wiążą się duże koszty obciążające budżet gmin, związane m.in. z przejęciem terenów komunikacji publicznej za odszkodowaniem, budową drogi oraz bieżącym utrzymaniem drogi (naprawa nawierzchni, odśnieża-nie). Działki gruntu wydzielone pod nowe drogi publiczne lub pod poszerzenie istniejących dróg publicznych stają się z mocy z prawa własnością podmiotów publicznoprawnych z dniem, w którym decyzja o podziale stała się ostateczna lub z dniem wejścia w życie uchwały rady gminy o scaleniu i podziale nieruchomości. Gmina powinna ponadto zapewnić dostępność komunikacyjną do terenów zainwe-stowanych lub planowanych do zabudowy w miejscowych planach zagospodaro-wania przestrzennego. W pracy przedstawiono problematykę związana z zadaniami gminy w odniesieniu do dróg gminnych, a następnie wskazano błędy w projektowaniu powiązań komunikacyjnych w planach miejscowych i sposoby ich naprawy. ...

Dr inż. Beata Warczewska

Dr Katarzyna Przybyła

Implikacje wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich w strefie podmiejskiej Wrocławia

Rozwój obszarów wiejskich zmierza w kierunku wielofunkcyjności. Szcze-gólne predyspozycje mają obszary zlokalizowane w strefie oddziaływania wielkich i dużych miast. Stają się one już od kilkunastu lat areną dynamicznych przemian. Transformacja ta wywołuje skutki zarówno pozytywne, jak i negatywne. Do istot-nych skutków pozytywnych można zaliczyć: poprawę struktury demograficznej ludności obszarów wiejskich, zróżnicowanie zawodowości, wzrost budżetu gmin, rozwój infrastruktury społecznej i technicznej. Do najbardziej rażących skutków negatywnych zaliczamy szczególnie przekształcenia w sferze: społecznej, prze-strzennej i środowiskowej (zwłaszcza zubożenie zasobów środowiska przyrodni-czego). Skutki negatywne objawiają się wzrostem konfliktów społecznych i przestrzennych, w wyniku zaburzenia dotychczasowego porządku społecznego i przestrzennego, harmonii egzystencji człowieka ze środowiskiem przyrodniczym. ...

Prof. dr hab. Franciszek Woch

Ocena efektywności scaleń gruntów realizowanych w Polsce w ramach wspolnej polityki rolnej Unii Europejskiej

Celem pracy jest dokonanie oceny efektywności gospodarczej i ekonomicznej projektów realizowanych w okresie po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej, tj. projektów realizowanych od 2004 roku. W badaniach oparto się na reprezentatywnej próbie 12 obiektów (wsi) na których wykonano prace scaleniowe z różnych części Polski, proporcjonalnie do liczby dokonywanych scaleń.Rozłogi gruntów badanych gospodarstw dokonano na podstawie danych map ewidencyjnych i rejestrów gruntów uzyskanych od starostw powiatowych.Ocenę poziomu dochodów jako skutek ukształtowania rozłogów ustalono następująco. Badaniami objęto 300 gospodarstw, które są w systemie Polskiego FADN z Regionu Mazowsze i Podlasie, tj. z województw: lubelskiego, podlaskie-go, mazowieckiego i łódzkiego. Dla gospodarstw roślinnych i mieszanych z tej grupy ustalono oddalenie gruntów oraz dochód oraz poddano analizie statystycznej.Ocenę efektywności scaleń według metody wewnętrznej stopy zwrotu (IRR) ustalono według reguł proponowanych przez Trockiego i Gruczy.Na podstawie badań stwierdzono, że scalanie gruntów pozwoliło na uzy-skanie następujących efektów: - gospodarczych: zmniejszenie liczby działek w gospodarstwie o 48,9%, zwiększenie powierzchni o 95,0%, zmniejszenie oddalenia gruntów od zagród o 24,6%,- ekonomicznych: szacunkowy wzrost dochodu po scaleniu na poziomie 12,0 - 43,8%, roczna stopa zwrotu poniesionych kosztów (IRR) na poziomie 4,9% do 15,%, a okres zwrotu poniesionych kosztów ustalono średnio na 6-7 lat. ...

Dr Daniel Puciato

Przesłanki lokalizacji wybranych przedsiębiorstw hotelowych w Opolu

Zarówno dla konsumenta (turysty), jak i producenta (przedsiębiorcy) usług hotelowych, bardzo ważną cechą hotelu jest jego lokalizacja. Atrakcyjna lokalizacja obiektu oraz odpowiednio dopasowany do niej program usługowy, decydują bowiem o poziomie rentowności, a w konsekwencji o perspektywach rozwojowych przedsiębiorstwa hotelowego. Jednym z etapów procedury wyboru najbardziej od-powiedniej lokalizacji hotelu jest wyodrębnienie czynników decydujących o jej wyborze. W sposób najbardziej ogólny czynniki te można podzielić na te, które dotyczą walorów popytu oraz walorów zasobów (podaży). Należy jednak zazna-czyć, że obok tych dwóch grup czynników ważną przesłanką decydującą o lokalizacji hotelu mogą być także działania władz lokalnych mające na celu sty-mulowanie rozwoju inwestycji hotelowych na obszarach recepcyjnych. Celem po-znawczym pracy jest próba określenia najważniejszych kryteriów wyboru lokalizacji obiektów hotelowych. Do określenia najważniejszych czynników decydujących o lokalizacji hoteli wykorzystano dwie metody badawcze: metodę dokumentacyjną oraz metodę sondażu diagnostycznego. Na pierwszym etapie badań wykorzystano metodę dokumentacyjną (obserwacji pośredniej), w obrębie której pozyskano dane statystyczne ze źródeł wtórnych, dotyczące hoteli zlokalizowanych w Opolu. W ramach drugiego etapu badań, w oparciu o metodę sondażu diagnostycznego za-stosowano wywiad pogłębiony, skategoryzowany o charakterze jawnym. Narzę-dziem badawczym był kwestionariusz wywiadu skonstruowany przez autora dla potrzeb pracy, złożony z pięciu pytań otwartych dotyczących czynników lokalizacji oraz z metryczki. Dobór próby ...

Dr inż. Agnieszka Trystuła

Kataster nieruchomości w zarządzaniu kryzysowym

W procesie zarządzania kryzysowego wyróżnić można działania, których celem jest zapobieganie wystąpieniu zagrożeń naturalnych takich jak powodzie czy osuwiska oraz prognozowanie ich potencjalnych skutków. Na etapie zapobiegania podejmuje się przedsięwzięcia związane np. z modernizacją istniejącychwałów przeciwpowodziowych czy budową nowych obiektów infrastruktury hydrotechnicznej.Etap dotyczący prognozowania potencjalnych skutków zagrożeń jest czasem przygotowania wszelkich zabezpieczeń w postaci m.in. baz danych niezbędnych w procesie zarządzania kryzysowego - np. rejestru osuwisk.Celem opracowania jest przedstawienie katastru nieruchomości w obliczu ekstremalnych zagrożeń naturalnych takich jak powodzie czy osuwiska. Dane katastralne odgrywają istotną rolę w procesie zarządzania kryzysowego, który obejmuje jak już wspomniano - działania związane m.in. z zapobieganiem oraz przygotowaniem do sytuacji kryzysowej. Dzięki czemu możliwe jest m.in. przestrzenne rozpoznanie terenu pod kątem zagrożenia powodziowego czy osuwiskowego przy jednoczesnej analizie jego stanu władania i użytkowania. ...

Dr inż. Janusz Gołąb

Symulacja objętości powierzchniowego spływu wody z sieci dróg leśnych w terenie górskim

W pracy przedstawiono symulacyjne wyliczenia objętości wody pochodzącej ze spływu powierzchniowego formującego się na leśnych drogach górskich. Podstawą wykonywanych obliczeń były rzeczywiste pomiary natężenia spływu powierzchniowego z dróg przeprowadzone przez autora w Beskidzie Śląskim w la-tach 2003-2004, a także założenia jednolitości warunków w obszarze 100 ha, dla którego je wykonano. Dla różnych gęstości sieci drogowej (od 10 do 30 m∙ha-1), różnych opadów atmosferycznych (1,1; 2,1; 5,2; 9,8 mm) i przyjętego 3-godzinnego czasu trwania opadu podano symulowane ilości wody oraz ich sto-sunek procentowy w odniesieniu do opadu (P) na całym rozpatrywanym terenie. Otrzymano między innymi: dla gęstości sieci 10 m∙ha-1 i opadu 1,1 mm - 376 litrów (0,03% opadu); dla gęstości sieci 30 m∙ha-1 i opadu 9,8 mm - 58 077 litrów (0,6% opadu). Obliczono także ilości spływu powierzchniowego na podstawie danych z pomiaru w czasie tajania śniegu (również w ciągu 3 godzin) i otrzymano: dla gęstości sieci 10 m∙ha-1 - 75 588 litrów; dla gęstości sieci 30 m∙ha-1 - 226 765 litrów. W dyskusji wielkości te porównano z normatywnym zużyciem wody przez statystyczną osobę. W porównaniu tym otrzymano między innymi: objętość spływu dla opadu 9,8 mm i gęstości sieci dróg 30 m∙ha-1 581 razy większą niż dzienne, normatywne zużycie wody ...

Prof. dr hab. Waldemar Mioduszewski

Mgr Justyna Stankiewicz

Przestrzenne ograniczenia w rolniczym użytkowaniu obszarów wiejskich

W Polsce produkcja rolna prowadzona jest na prawie 60% powierzchni kra-ju. Znaczna część tej działalności ma miejsce na terenach objętych różnymi formami ochrony lub wykazującymi niekorzystne warunki dla produkcji rolniczej. Stwarza to szereg ograniczeń dla intensyfikacji rolnictwa. Ograniczenia te posiadają różny charakter i różny stopień „dolegliwości" dla rolnika. Ponadto bardzo często utrudnienia różnego typu nakładają się w danym obszarze. Celem pracy było przedstawienie przestrzennego rozkładu tych ograniczeń przy zastosowaniu narzędzi GIS. Analiza wykazała, że najtrudniejsze warunki gospodarowania (ponad 80% gruntów rolnych województwa leży w obszarach o utrudnionej produkcji rolnej) napotyka rolnictwo w województwie podkarpackim, lubelskim oraz w małopolskim. Najmniej niekorzystne warunki, około 53% powierzchni gruntów rolnych w obszarach o utrudnionej produkcji rolnej, są w województwie kujawsko-pomorskim. ...

Dr inż. Agnieszka Ziernicka-Wojtaszek

Cyrkulacyjne uwarunkowania susz rolniczych w województwie podkarpackim

Treścią artykułu jest analiza cyrkulacyjnych uwarunkowań suszy rolniczej na obszarze dzisiejszego województwa podkarpackiego w okresie wegetacyjnym IV-X lat 1901-2000. Materiał badawczy stanowią: kalendarz codziennych typów cyrkulacji dla Polski południowej autorstwa Niedźwiedzia i kalendarz warunków meteorologicznych wegetacji roślin uprawnych na obszarze Polski południowo-wschodniej autorstwa Zawory dla okresów miesięcznych. Metoda pracy polegała na określeniu częstości typów cyrkulacji atmosfery w miesiącach uznanych przez korespondentów rolnych za suche z powodu niedoboru opadów. Zagrożenie suszą można wyrazić przez stosunek częstości danego typu cyrkulacji przy występowaniu suszy do ogólnej częstości typów cyrkulacji. I tak w okresie wegetacyjnym typ cyrkulacji antycyklonalnej z adwekcją powietrza z południowego - zachodu SEa w przypadku suszy występuje 1,38 razy częściej, niż ogólna częstość tego typu cyr-kulacji, podobnie typ Sa i Ea 1,35 i 1,33 razy częściej. Odpowiednie wartości dla innych typów cyrkulacji wynoszą: dla klina antycyklonalnego Ka - 1,21, sytuacji antycyklonalnej z adwekcją powietrza z kierunku północno-wschodniego NEa i sy-tuacji centralnej antycyklonalnej Ca - 1,20. Dla sytuacji antycyklonalnej z adwekcją powietrza z kierunku południowo-zachodniego SWa i północnego Na, odpowiednie relacje częstości wynoszą 1,1 i 1,05. Z drugiej strony ważna jest częstość występowania tego typu sytuacji. Można ją uszeregować w następującej kolejności: Ka - 16,7%, Ea - 7,2%, SEa - 5,5%, NWa ...

Dr hab. inż. ,prof. ndzw. WAT Elżbieta Bielecka

Mgr inż. Beata Całka

Analiza procesu wyłączeń gruntów z produkcji rolnej i leśnej na terenach wiejskich

W niniejszym artykule przedstawiono kierunki procesu z wyłączenia gruntów z produkcji rolnej i leśnej dla gminy wiejskiej Siedlce. Celem pracy było prze-analizowanie ogólnych tendencji zmian sposobu użytkowania gruntów oraz celów, na które zostały wydawane decyzje wyłączeniowe w latach 2000-2005, a także pokazanie tego procesu na tle obowiązujących przepisów prawnych o ochronie gruntów rolnych i leśnych. Procedura związana z wyłączeniem gruntów z produkcji rolnej jest dosyć skomplikowana i wymaga czasu oraz zaangażowania dużej liczby osób. W niniejszym artykule przedstawiono ogólny zarys całej proce-dury, a także co jest z tym związane, kierunki rozwoju gospodarki i wiele danych o rynku nieruchomości rolnych i leśnych na terenie gminy Siedlce. Wyniki zostały omówione jak również przedstawione na wykresach i mapach. ...

Dr Adam Erechemla

Strategiczne wytyczne wspólnotowe jako prawny instrument kształtowania krajowych planów strategicznych i programów wspierania obszarów wiejskich

Artykuł przedstawia cele i zakres rozporządzenia umożliwiającego wspieranie rozwoju obszarów wiejskich w okresie programowania 2007- 2013, ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW). Cele określone są na podstawie analizy obszernych motywów wstęp-nych aktu oraz jego części normatywnej. Cele normatywne wskazują priorytety tematyczne rozporządzenia i są nimi:- poprawa konkurencyjności rolnictwa i leśnictwa poprzez wspieranie restrukturyzacji, rozwoju i innowacji,- poprawa jakości środowiska naturalnego i terenów wiejskich poprzez wspieranie gospodarowania gruntami,- poprawa jakości życia na obszarach wiejskich oraz popierania różnicowania działalności gospodarczej.W artykule szczególna uwaga poświęcona jest strukturze i charakterowi prawnemu wprowadzonym przez rozporządzenie strategicznym wytycznym wspólnotowym, mającym pomóc w określeniu obszarów na których wykorzystanie wsparcia UE stworzy największą wartość dodaną oraz w przełożeniu priorytetów gospodarczych, społecznych i środowiskowych na politykę rozwoju obszarów wiejskich i zapewnieniu spójności tej polityki z innymi politykami Wspólnoty, jak również we wdrożeniu nowej polityki rolnej.Wytyczne określają wiążące priorytety służące do konstruowania krajowych planów strategicznych oraz krajowych programów rozwoju obszarów wiejskich. Zawierają przyporządkowane poszczególnym priorytetom kluczowe, opisane w punktach niewiążące działania, mające znaczenie „ilustracyjne". Uwagi końcowe artykułu, to próba oceny przydatności wytycznych do realizacji wsparcia obszarów wiejskich. ...

Dr inż Łukasz Bąk

Zmiana warunków hydrodynamicznych wzdłuż uregulowanego odcinka potoku Słomka

W artykule przedstawiono wpływ prac regulacyjnych, wykonanych na od-cinku potoku Słomka, na zmiany warunków hydrodynamicznych. W latach 2004-2005 wykonano badania, które obejmowały: pomiary przekrojów poprzecznych koryta oraz pobór i określenie składu granulometrycznego materiału dennego. Wyniki pomiarów wykorzystano do obliczenia następujących wielkości hydrody-namicznych: naprężenia styczne, moc strumienia, jednostkowa moc strumienia, średnia prędkość przepływu oraz intensywność transportu rumowiska dennego według równania Bagnolda. Następnie wykonano porównanie i analizę obliczonych parametrów. W sekcjach A1, A3 i A5 zaobserwowano wzrost wartości rozpa-trywanych wielkości po regulacji oraz nasilenie procesów erozyjnych. W pozosta-łych sekcjach wartości parametrów hydrodynamicznych pozostały na porównywalnym poziomie (sekcja A4) lub się zmniejszyły (sekcja A2). W przekro-jach 2 i 9 stwierdzono wzrost procentowej zawartości frakcji żwirowej w materiale dennym. Średnica charakterystyczna d50, w tych przekrojach, zmniejszyła się od-powiednio o 1,8 cm i 2,8 cm. ...

Prof.dr hab.inż. Stanisław Kokoszka

Mgr inż. Wiktoria Maternowska

Wielkość gospodarstwa rolniczego a jego infrastruktura transportowa

Przedstawione wyniki badań dotyczą infrastruktury transportowej (liniowej i punktowej badanych gospodarstw. Odległości w transporcie wewnętrznym pole - obiekt gospodarczy są bardzo duże, średnio 2,91 km (od 2,04 dla gospodarstw najmniejszych do 3,50 km dla gospodarstw średnich). Uwzględniając współczynnik oporów przetaczania odległość faktyczna, średnio 2,91km odpowiada odległości przejazdu po nawierzchni asfaltowej w dobrym stanie 11,08 km. Średnia wielkość działki ewidencyjnej - jako podstawowego elementu generującego masę transportową wynosi 1,30 ha od 0,63 - 4,16 ha w zależności od wielkości gospo-darstwa. W analizowanych grupach średnio minimalna działka to 0,09 ha i mak-symalna 14,0 ha. Udział dróg o nawierzchni asfaltowej wynosi średnio 47,42% jednakże bezpośredni wjazd na pole tylko w 7,23% odbywa się z drogi asfaltowej a aż w 63,86% z drogi gruntowej. W grupie badanych gospodarstw średnio tylko w 31,33% obiektów zestaw ciągnik z przyczepą, 37,35% samochodów dostawczych oraz 35,54% samochodów ciężarowych bez przyczepy ma możliwość - w obiekcie gospodarczym (podwórko) nawrotu o 3600. ...

Dr inż. Iwona Michalina Batyk

Zagospodarowanie turystyczne obszarów chronionych na przykładzie Biebrzańskiego Parku Narodowego

W ostatnich latach niezwykle modnym i popularnym miejscem wypoczynku stał się Biebrzański Park Narodowy. Największym zainteresowaniem wśród tury-stów cieszą się Bagna Biebrzańskie - największy kompleks bagienny w Europie. Powodem odwiedzin Biebrzańskiego Parku Narodowego jest potrzeba kontaktu z przyrodą, obserwacje ptaków, poszerzenie wiedzy przyrodniczej, wędkarstwo i zwykła ciekawość bagiennego świata.Celem pracy jest przedstawienie zmian ilościowych i jakościowych jakie nastąpiły na przestrzeni ostatnich lat w gospodarce turystycznej Biebrzańskiego Parku Narodowego. Przeprowadzono analizę statystyczną materiałów i dokumentów uzyskanych w siedzibie BPN, w wyniku której zaprezentowano tendencje dotyczące sezonowości oraz zainteresowania turystów wybranymi atrakcjami turystycznymi. ...

Dr inż. Grzegorz Przydatek

Ocena sprawności systemu odwodnienia eksploatowanego składowiska odpadów komunalnych

W pracy omówiono podstawowe problemy ochrony środowiska wodnego w kontekście eksploatacji składowiska odpadów o ograniczonej infrastrukturze technicznej. Przeprowadzone badania, jakości wód podziemnych i odciekowych podczas zaawansowanej eksploatacji tj. w latach 2006-2008 po okresie zimowych roztopów, poddano szczegółowej analizie, w tym porównawczej, w której uwzględniono zmienność składu zarówno wód podziemnych na napływie i odpły-wie jak i odcieków gromadzonych na terenie składowiska. W ocenie środowiskowej uwzględniono elementy składowe konstrukcji eksploatowanego składowiska, a także rodzaj, ilość i pochodzenie deponowanych odpadów.Szczegółowa analiza na tle wyników przeprowadzonych badań, umożliwiła przede wszystkim dokonanie oceny sprawności systemu odwodnienia składowiska, ze wskazaniem rozwiązania dla ochrony środowiska wodnego w kontekście przy-rostu masy deponowanych odpadów komunalnych zbieranych w sposób nieselek-tywny. ...