Zeszyt: 2012, vol. 9 / 03 / 2 (Jun 2012)

Prof. dr hab.inż. Krzysztof Gawroński

Dr hab. inż. Józef Hernik

Planistyczno-przestrzenne i inwestycyjne problemy związane z występowaniem obiektów zabytkowych i stanowisk archeologicznych

W pracy przedstawiono planistyczno-przestrzenne i inwestycyjne uwarun-kowania związane z występowaniem obiektów dziedzictwa kulturowego. W szczególności przestawiono zasady postępowania inwestora na terenie objętym ograniczeniami związanymi z występowaniem stanowisk archeologicznych. Zapre-zentowano instytucje ochrony zabytków w Polsce oraz ich kompetencje. Określono rolę planowania przestrzennego jako instrumentu ochrony obiektów dziedzictwa kulturowego. Ponadto zaprezentowano problemy ochrony zabytków na terenie podkrakowskiej gminy Michałowice. ...

Dr inż. Barbara Prus

Miejscowe planowanie przestrzenne na przykładzie Krakowa

Miejscowe planowanie przestrzenne realizowane jest na poziomie samorządu gminnego poprzez sporządzenie opracowań planistycznych: studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Powyższe dokumenty stanowią podstawę wydawania tzw. decyzji lokalizacyjnych: decyzji o warunkach zabudowy i zago-spodarowania terenu oraz decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego. Praca ma na celu ukazanie sytuacji planistycznej Krakowa po roku 2003 r., w którym zaczęła obowiązywać nowa ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Analizie poddano odsetek powierzchni objętych planami miejsco-wymi, udział planów sporządzonych na podstawie ustawy z 1994 r. oraz z 2003 r., średni koszt sporządzenia 1 ha planu, jak również statystyki dotyczące wydawanych pozytywnych decyzji lokalizacyjnych. Podstawę analiz stanowiły dane Głównego Urzędu Statystycznego pochodzące z badań „PP-1 Planowanie prze-strzenne w gminie" przeprowadzonych w latach 2004-2010. Do badań przyjęto ra-porty o stanie miasta Krakowa z lat 2003-2009 „Kraków w liczbach 2010", jak również informacje Biura Planowania Przestrzennego Urzędu Miasta Krakowa oraz Biuletynu Informacji Publicznej. ...

Prof. dr hab. inż. Krzysztof Koreleski

Odnowa wsi w Turyngii jako element zintegrowanego rozwoju obszarów wiej-skich

W artykule zarysowano historię odnowy wsi w Turyngii, aktualne jej kie-runki, instytucje zajmujące się zintegrowanym rozwojem terenów ruralnych i stojące przed nimi zadania, skalę prac oraz ich efekty. Największe koszty pochłania rewitalizacja sieci drogowej, urządzeń melioracyjnych oraz restrukturyzacja sub-stancji budowlanej. Znaczące osiągnięcia Turyngii w zakresie odnowy wsi uwa-runkowane są odpowiednim poziomem finansowania działań, istnieniem wyspecja-lizowanych instytucji oraz aktywnym wsparciem społeczeństwa. ...

Mgr inż. Barbara Czesak

Koncepcja systemu informacji geograficznej wspomagającego wycenę nieruchomości w nawiązaniu do niemieckiego systemu BORIS plus

Systemy GIS są coraz bardziej popularnym narzędziem wspomagającym proces wyceny nieruchomości, przykładem takiego systemu jest istniejący w Niemczech BORISplus. System może być wzorcem dla podobnych projektów. Jest przejrzystym rozwiązaniem, zawierającym dane przeznaczone zarówno dla zwykłych użytkowników jak i rzeczoznawców majątkowych. Wycena nieruchomości w Polsce wymaga przede wszystkim dostępu do Re-jestru Cen i Wartości Nieruchomości. Z tego powodu projekt opiera się na RCiWN. Projekt systemu został utworzony w programie GeoMedia firmy Intergraph. Dane można wyświetlić w postaci mapy i tworzyć do nich zapytania przestrzenne i atrybutowe. Zastosowanie systemu GIS do prowadzenia Rejestru Cen i Wartości Nieruchomości może znacznie przyspieszyć proces wyceny i umożliwić wieloaspektową analizę danych. ...

Mgr inż. Grzegorz Olejniczak

Dr hab. inż. Józef Hernik

Polityka rozwoju przestrzennego Unii Europejskiej w aspekcie krajobrazów kulturowych

Obszary Unii Europejskiej charakteryzują się przede wszystkim dużą różnorodnością i odrębnością kulturową, będącymi potencjalnie jednymi z naj-ważniejszym czynników rozwoju. Problematyka polityki przestrzennej UE staje się coraz ważniejszym obszarem działań i nawet jeśli cele najczęstszych jej działań politycznych nie mają bezpośredniego charakteru przestrzennego, to stoi za nimi wiele wizji przestrzennych. Poprzez oddziaływanie na strukturę przestrzenną stara się zachować i wzmocnić regionalne odrębności, co jest istotne dla ochrony krajo-brazów kulturowych.W niniejszym artykule przedstawiona została Europejska Perspektywa Rozwoju Przestrzennego, której głównym zadaniem jest zapewnienie różnorodności na obszarze Unii Europejskiej, gdyż niedopuszczalne jest poprzez wpływ na strukturę przestrzenną i osadniczą ujednolicanie tożsamości lokalnej i regionalnej. W tej analizie zwrócono szczególną uwagę na krajobrazy kulturowe, które odgrywają coraz to większą rolę w polityce przestrzennej UE. ...

Dr inż. arch. Michał Uruszczak

Przemiany przydomowych ogrodów wiejskich w Małopolsce na przykładzie Jury Krakowsko-Częstochowskiej

W pracy przedstawiono obraz dawnych ogrodów uprawianych przez miesz-kańców małopolskich wsi z obszaru Jury Krakowsko-Częstochowskiej, na tle to-warzyszącej im architektury. Jednocześnie ukazano współczesny obraz przydomo-wych ogrodów, stworzony na podstawie badań podjętych przez autora. Scharakteryzowane zostały przeobrażenia zarówno ogrodów (kompozycja, dobór roślin, mała architektura), jak i układ budynków w obrębie siedlisk. Pracę kończą wnioski dotyczące obrazu współczesnych przeobrażeń opracowywanych terenów zielonych i propozycje działań dla ich popularyzacji i ochrony. ...

Dr inż. Grażyna Magiera-Braś

Mgr inż. Agnieszka Janus

Zagrożenia środowiskowe a ustalenia dokumentów planistycznych i programowych na przykładzie gminy Wieliczka

W pracy przedstawiono zagrożenia środowiskowe występujące na terenie gminy Wieliczka w województwie małopolskim w kontekście ustaleń zawartych w dokumentach planistycznych i programowych. Opisano występujące na terenie gminy i miasta Wieliczka naturalne zagrożenia środowiska tj. powodzie i osuwiska oraz antropogeniczne - hałas, pola elektromagnetyczne, zanieczyszczenie powietrza, wód, odpady oraz szkody górnicze. Przeanalizowano istniejące dla gminy opracowania planistyczne i programowe tj. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, Miejscowy plan zagospodarowania przestrzen-nego, Program ochrony środowiska, Plan gospodarki odpadami, oraz przeprowa-dzono obserwacje terenowe. Na podstawie przeprowadzonej analizy stwierdzono, że wszystkie aspekty związane z ochroną środowiska są ważne dla władz miasta i gminy Wieliczka. Gmina w oparciu o istniejące opracowania planistyczne i pro-gramowe prowadzi gospodarkę zgodną z zasadami ochrony środowiska, precyzuje reguły przeciwdziałania skutkom zagrożeń uwzględniając je w projektowanych inwestycjach i niweluje, często w stopniu zbyt powolnym, niekorzystny wpływ za-grożeń środowiskowych na swoim terenie. ...

Prof. dr hab. inż. Krzysztof Koreleski

Semantyczne aspekty wybranych terminów stosowanych w gospodarce przestrzenią rolniczą

Niektóre terminy stosowane w praktyce gospodarki przestrzenią w Polsce budzą wątpliwości natury językowej oraz prawnej. Na przykład słowo „rolny" czę-sto używane jest wymiennie ze słowem „rolniczy". Podobnie, dosyć powszechne jest stosowanie wymiennie pojęć: „ grunt rolny" i „użytek rolny". Zdarza się rów-nież, że „grunty rolne" utożsamiane są z „gruntami ornymi". Autor proponuje, aby trzymać się ściśle definicji zawartych w dokumentach prawnych, które są spójne pod względem merytorycznym, chociaż obarczone pewnymi wadami semantycznymi. ...

Dr inż. Agnieszka Jaszczak

Dr hab. inż. Józef Hernik

Potencjał krajobrazów kulturowych podstawą kreacji przestrzeni rekreacyjnej

Obecnie coraz częściej spotykany jest pogląd o nowym podejściu do krajo-brazów kulturowych. Z jednej strony stanowią one przedmiot ochrony w ujeciu hi-storycznym, środowiskowym, z drugiej zaś warunkują rozwój lokalny i regionalny. Krajobrazy kulturowe decydują także o atrakcyjności turystycznej obszarów wiej-skich. W pracy podano przykłady kształtowania przestrzeni turystycznej tych ob-szarów z kraju i za granicy, które są lub mogą stanowić istotny produkt turystyczny wspomagający rozwój lokalny i regionalny. Wskazano przy tym możliwości aran-żacji przestrzeni rekreacyjnej obszarów wiejskich uwzględniając ich potencjał kul-turowy, a także rozwój społeczno-gospodarczy. Przy kreacji przestrzeni rekreacyjnej duże znaczenie ma aktywizacja społeczna oraz możliwość współpracy wielu instytucji.Przestrzeń powinno się kształtować w oparciu o autentyzm miejsca, odnie-sienie do warunków środowiskowych, kulturowych i społecznych. Szczególna uwaga powinna być skierowana na te elementy krajobrazu kulturowego, których obecność wyrobiła w sposób trwały wizerunek krajobrazów kulturowych danego obszaru, regionu, kraju. ...

Mgr inż. Renata Różycka

Badanie preferencji potencjalnych nabywców lokali mieszkalnych w Krakowie

Liczba transakcji zawieranych na rynku nieruchomości zależy nie tylko od atrybutów i mechanizmów ekonomicznych, ale także od czynników personalnych, psychologicznych. Analizując dany rynek nieruchomości obok danych finansowych, pod uwagę należy zatem brać także psychologiczny aspekt zachowań nabywców.W celu dostarczenia informacji na temat uczestników rynku oraz ich prefe-rencji dotyczących mieszkań w Krakowie, przeprowadzono badanie ankietowe. Celem badania było wyodrębnienie głównej grupy nabywców i poznanie najważ-niejszych czynników wpływających na wybór lokalu mieszkalnego. W konkluzji przeprowadzonych badań można stwierdzić, iż wśród ankietowanych największym powodzeniem cieszą się mieszkania zlokalizowane w niskich blokach, na istnieją-cych już osiedlach. Najchętniej wybierano mieszkania małe i średnie, a za najważ-niejsze cechy przesądzające o ich zakupie uznano cenę oraz lokalizację. Informacje uzyskane dzięki badaniom ankietowym stanowią zbiór informacji niemożliwy do otrzymania na podstawia analizy treści innych źródeł danych, typowych dla rynku mieszkaniowego, tj. rejestrów cen i wartości, transakcji czy ofert. Systematycznie prowadzone badania preferencji mogą zatem stanowić nieza-stąpione źródło informacji dla uczestników rynku nieruchomości poszukujących i wykorzystujących informacje opisowe. Wyniki przeprowadzonych badań mogą być pomocne w pracy rzeczoznawców majątkowych, zarządców nieruchomości, jak również pośredników i doradców finansowych. ...

Dr Julia Gorzelany–Plesińska

Mgr inż. Renata Różycka

Zmiany społeczne i przeobrażenia gospodarczo-komunalne wsi w regionach metropolitarnych w latach 2000–2010 na przykładzie gminy Michałowice

W artykule skupiono się na analizie społecznych zmian i przeobrażeń go-spodarczo - komunalnych w latach 2000-2010, w gminie Michałowice. W pierw-szej części dokonano analizy społeczno - ekonomicznych przemian w badanej gminie. W związku z systematycznym wzrostem liczby ludności zamieszkującej te-reny wiejskie województwa małopolskiego, badania rozpoczęto od przedstawienia tendencji dotyczących liczby ludności w gminie Michałowice na przestrzeni 10 lat. Następnie skupiono się na analizie dynamicznej wskaźników ekonomicznych do-tyczących bezrobocia, przyrostu naturalnego, obciążenia ekonomicznego, starości demograficznej oraz dynamiki podmiotów gospodarczych w badanej gminie. Pierwsza część artykułu zawiera również dane dotyczące podziału ludności gminy Michałowice wg płci i ekonomicznych grup wieku. Druga część pracy dotyczy zmian związanych z urbanizacją komunalną w gminie Michałowice. Odpowiedzią na wzrost liczby ludności zamieszkującej teren gminy stała się intensyfikacja ruchu budowlanego. Badanie ww. trendu oparto o analizę danych mówiących o liczbie wydawanych pozwoleń na budowę, powierzchni gminy objętej pozwoleniami na budowę oraz liczbie nowo oddanych do użytku mieszkań. W dalszej części opra-cowania, przy wykorzystaniu kompleksowej analizy wskaźnikowej, dokonano oceny poziomu rozwoju infrastruktury technicznej gminy Michałowice na tle gmin powiatu krakowskiego. ...

Dr inż. Tomasz Salata

Realizacja pomiarów geodezyjnych wykorzystywa-nych do obliczeń hydrologicznych

Określając podstawowe parametry ukształtowania cieku wodnego, niezbędną czynnością jest wykonanie pomiarów położenia charakterystycznych punktów terenowych. Od jakości wykonania tych pomiarów i opracowania pozy-skanych danych uzależnione jest uzyskanie poprawnych wyników z pomiarów dy-namiki przepływu, na równie wysokim poziomie. Praca przedstawia sposób wy-konywania pomiarów geodezyjnych dla potrzeb pozyskania danych o stanach wody w rzece o charakterze podgórskim oraz o ukształtowania koryta rzeki. Kompleksowe wykonanie zadania obejmuje prace pomiarowe w terenie, związane z założeniem wysoko-dokładnej stabilizowanej osnowy pomiarowej, pomiar szczegółowy wybranych punktów rzeźby terenu i poziomu lustra wody oraz wykonanie obliczeń i niezbędnych prac kameralnych. Dokładności wykonywanych pomiarów powinny spełniać wymogi określone w odpowiednich rozporządzeniach, normach i geodezyjnych instrukcjach technicznych.Dane uzyskane z pomiarów mają zastosowanie na wstępnym etapie sporzą-dzania analizy dynamiki przepływu. W pracy zaprezentowano technologię pozyskania danych terenowych stosowaną w pracach hydrologicznych, czyli: wybór miejsca pomiarów, metody dokładnego oznaczania profilu w przekroju rzeki oraz gęstość wykonywania po-miarów w przekrojach poprzecznych. Są to rzadziej spotykane zadania dla wyko-nawstwa geodezyjnego, które mogą mieć znaczenie w opracowaniu przez zespół pomiarowy własnej techniki realizacji zadań wysokich dokładności. ...