Zeszyt: 2011, vol. 8 / 06

Dr Bogumił Jakubiak

Prof. dr hab. Witold Cieślikiewicz

Mgr Leszek Herman-Iżycki

Dr Paweł Lech

Dr Witold Rudnicki

Doc. dr hab. Waldemar Treder

Cele, zadania i wstępne wyniki projektu PROZA

Rozpoczęty we wrześniu 2009 roku trzyletni projekt „PlatfoRma wspoma-gania decyzji Operacyjnych Zależnych od stanu Atmosfery" (PROZA) jest reali-zowany przez konsorcjum czterech instytucji: Interdyscyplinarne Centrum Mode-lowania Matematycznego i Komputerowego (ICM) Uniwersytetu Warszawskiego, Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa (ISK), Instytut Badawczy Leśnictwa (IBL) oraz Instytut Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego (IOUG). Projekt powstał w odpowiedzi na realne zapotrzebowanie podmiotów gospodarczych. Wzrastająca potrzeba uzyskania lepszych regionalnych i lokalnych prognoz pogody z wyprze-dzeniem kilkudniowym wynika z istotnego wpływu pogody na wiele dziedzin działalności ludzkiej. Zdecydowane zwiększenie użyteczności badań dotyczących numerycznych prognoz pogody umożliwia praktyczne zastosowanie ich wyników w różnych dziedzinach gospodarki i życia społecznego. Tematy realizowane w ramach projektu dotyczą zarówno rozwoju operacyjnego systemu numerycznych prognoz pogody jak i opracowania szeregu aplikacji dla wybranych dziedzin gospodarki: energetyki, leśnictwa, sadownictwa i gospodarki morskiej. Ogólnym celem projektu jest zmniejszenie ryzyka przy podejmowaniu decyzji gospodarczych zależnych od zmieniających się warunków atmosferycznych. Cele szczegółowe obejmują doskonalenie systemu numerycznych prognoz pogody, wzrost stopnia wykorzystania tych prognoz przez podmioty gospodarcze w ich codziennej działalności, podniesienie konkurencyjności polskich ośrodków badawczych i wspieranie rozwoju współpracy jednostek naukowych z przedsiębiorstwami. ...

Dr Bogumił Jakubiak

Dr Richard Hodur

Wpływ włączenia zaawansowanego modułu oddziaływania podłoża z atmosferą na jakość prognoz modelu COAMPS Impact of an implementation of advanced scheme of land surface

W ICM na Uniwersytecie Warszawskim działa operacyjnie kilka modeli numerycznych prognoz pogody. Na przykładzie modelu COAMPS, rozwijanego od kilku lat, omówiono główne elementy systemu numerycznych prognoz pogody, z ukazaniem złożoności takiego systemu i rozproszonego środowiska obliczeniowego, w którym system prognoz numerycznych działa. We współczesnych systemach numerycznych prognoz pogody jakość i skomplikowanie każdego z jego elementów ma swój wpływ na ostateczną jakość wyników. Dla zastosowań agro-meteorologicznych szczególnie istotny jest moduł oddziaływania podłoża z atmos-ferą. Przedstawiono wyniki eksperymentów dotyczących wpływu włączenia do standardowego systemu Coupled Ocean/Atmosphere Mesoscale Prediction System (COAMPS) zaawansowanego modelu powierzchni gruntu NOAH opracowanego przez kilka amerykańskich instytucji. Do oceny zachowania się tego modułu połą-czonego z modelem numerycznych prognoz pogody o wysokiej rozdzielczości COAMPS wykorzystano zarówno wybrane przypadki konwekcji przy dobrej pogodzie jak i konwekcyjnych okresów burzowych. Eksperymenty opracowano w taki sposób, żeby różne warunki podłoża (wilgotna powierzchnia gruntu w trakcie burz oraz sucha powierzchnia gruntu w dni z dobrą pogodą) wraz z różnorodnością sytuacji atmosferycznych mogły być wykorzystane do pogłębienia naszego rozumienia zachowania modelu numerycznych prognoz pogody.     ...

Mgr Małgorzata Melonek

Porównanie wyników weryfikacji modeli numerycznych prognoz pogody działających operacyjnie w ICM

W ICM w trybie quasi-operacyjnym liczone są dwa niehydrostatyczne modele numeryczne prognoz pogody - model UM (Unified Model) rozwijany przez Brytyjską Służbę Meteorologiczną oraz COAMPS (Coupled Ocean/Atmosphere Mesoscale Prediction System) rozwijany przez US Naval Research Laboratory. Model UM posiada rozdzielczość poziomą 4 km i 38 poziomów w pionie. Jego domena obejmuje obszar Europy Środkowej. Obliczenia modelu COAMPS prze-prowadzane są dla trzech różnych siatek obliczeniowych o rozdzielczościach kolejno 39, 13 i 4,3 km. Wyniki modelu COAMPS dla siatki obliczeniowej o rozdzielczości 13 km obejmującej obszar Europy Środkowej i modelu UM zostały porównane z danymi pomiarowymi pochodzącymi z 60 polskich stacji synoptycznych. Do weryfikacji użyte zostały dane prognostyczne z węzła obliczeniowego najbliższego położeniu stacji synoptycznej. W obu przypadkach porównane zostały wyniki obliczeń z przebiegu z godz. 00 UTC. Dla temperatury powietrza na wysokości 2 m, kierunku i prędkości wiatru na wysokości 10 m, ciśnienia zredukowanego do poziomu morza przedstawione zostały trzy wskaźniki statystyczne: ME, MAE i RMSE. W przypadku 12 godzin-nych sum opadów zastosowano tablice wielodzielcze dla różnych progów opado-wych do wyliczenia następujących wskaźników statystycznych: FBI, ETS, POD i FAR. Weryfikacja obejmuje dane z okresu od lata 2009 do jesieni 2010.     ...

Doc. dr hab. Waldemar Treder

Mgr Katarzyna Wójcik

Mgr Anna Tryngiel-Gać

Dr Krzysztof Klamkowski

Ocena jakości prognozowania pogody

Postęp w technikach pomiarowych, obliczeniowych i informatycznych wpłynął na znaczny wzrost jakość a przez to przydatność prognoz pogody. Dzie-dziną gospodarki która jest szczególnie zależna od przebiegu pogody jest rolnictwo. Dlatego też często prognozy agrometeorologiczne są elementem składowym całego systemu wspomagania decyzji związanych z agrotechniką i ochroną roślin. Podstawowym warunkiem jaki tu musi być spełniony jest wysoka sprawdzalność prognozowania pogody. Celem podjętych analiz była ocena jakości prognozowania pogody wyznaczanej za pomocą mezoskalowych modeli numerycznych. Oceną trafności prognoz (temperatury maksymalnej, minimalnej i średniej oraz wysokości opadów) w odniesieniu do parametrów mierzonych za pomocą automa-tycznych stacji meteorologicznych przeprowadzono dla Skierniewic (51,º57' N, 20º08' E), Białej Rządowej (51º 15' N, 18º 27' E) i Białous (53º 24' N, 23º 13' E). Dla wszystkich trzech miejscowości oceniana była jakość prognozowania za pomocą modeli numerycznych UM i COAMPS. Prognozy za pomocą tych modeli prowadzone były w Interdyscyplinarnym Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego (ICM) Uniwersytetu Warszawskiego. Dodatkowo dla Skierniewic oceniane były jeszcze prognozy opracowywane przez firmę Meteoblue ze Szwajcarii, która korzysta z modeli NOAA/NCEP GFS. Przedstawiona ocena pro-gnozowania przebiegu temperatury oraz występowania opadów wykazała dużą zmienność przestrzenną i czasową odchyleń wartości prognozowanych od mierzo-nych. Na podstawie oceny prowadzonej w sezonie wegetacyjnym 2010 roku naj-bardziej wiarygodne prognozy uzyskano ...

Prof. dr hab. Witold Cieślikiewicz

Dr Aleksandra Dudkowska

Dokładność modelowania wybranych parametrów meteorologicznych dla obszaru południowego Bałtyku

W ramach projektu PROZA w Instytucie Oceanografii UG prowadzone są prace nad uruchomieniem zintegrowanego modelu falowo-prądowego dla obszaru Morza Bałtyckiego. Wykorzystywane w tym celu modele falowy WAM i prądowy POM zasilane są danymi z numerycznych prognoz pogody modelu Coupled Oce-an/Atmosphere Mesoscale Prediction System (COAMPS), działającego w ICM. Dokładność prognoz parametrów meteorologicznych wpływa bezpośrednio na prognozy falowania i prądów morskich. Oceniono dokładności wyników modeli numerycznych krótkoterminowych prognoz pogody COAMPS oraz Unified Model (UMPL), działających w ICM dla dwóch lokalizacji na polskim wybrzeżu Morza Bałtyckiego. Dla dwóch badanych lokalizacji (Łeba i Hel) z największą dokładnością prognozowana jest temperatura powietrza (r>90%), natomiast prognozy prędkości, a zwłaszcza kierunku wiatru cechuje mniejsza dokładność (r<85%). ...

Miron B. Kursa

Mgr Sławomir Walkowiak

Dr Witold Rudnicki

Przewidywanie ewapotranspiracji wskaźnikowej w sadzie na podstawie numerycznej prognozy pogody

Numeryczne prognozy pogody osiągnęły już dostateczny poziom dokładno-ści i wiarygodności by w wypadku braku danych pomiarowych traktować przewi-dywania z modeli jako najlepszą możliwą reprezentację stanu atmosfery w danym miejscu i czasie. W pracy omawiamy zastosowanie modelu numerycznego CO-AMPS do obliczania i prognozowania ewapotranspiracji wskaźnikowej ET0. ET0 jest obliczana na podstawie danych z modelu, mieszanych danych z modelu i pomiarowych. Zastosowano również metody uczenia maszynowego do poprawy jakości przewidywań modelu. Wyniki wskazują, że w wypadku braku danych po-miarowych zastosowanie danych z numerycznej prognozy daje bardzo dobrą zgodność przewidywanego ET0 z obliczonym z danych pomiarowych. Modele hybrydowe wykazują nieco większą dokładność od modeli czysto symulacyjnych a zastosowanie uczenia maszynowego pozwala na kolejne podniesienie jakości mo-delu ET0.     ...

Dr inż. Oksana Mychayliv

Prof. dr hab. Zbigniew Sierota

Dr Paweł Lech

Wpływ warunków pogodowych na występowanie w młodnikach chorób aparatu asymilacyjnego

W pracy określono i sprecyzowano charakter zależności pomiędzy wystę-powa w drzewostanach do 20 lat najistotniejszych, z gospodarczego punktu wi-dzenia, chorób infekcyjnych aparatu asymilacyjnego drzew leśnych, a warunkami pogodowymi. W analizach wykorzystano do tego celu dane o występowaniu w Polsce osutki sosny, skrętaka sosny, zamierania pędów sosny i mączniaka dębu w uprawach i młodnikach z okresu 1975-2004 oraz informacje meteorologiczne z 30 stacji zlokalizowanych na terenie kraju z lat 1966-2005. W obliczeniach uwzględniono łącznie 130 wskaźników pogodowych, odnoszących się do tempera-tury powietrza i gleby, opadów atmosferycznych, wilgotności powietrza, synte-tycznych wskaźników hydrotermicznych (średnie miesięczne, roczne, sezonowe, wieloletnie) oraz ich odchyleń od średnich wieloletnich. Do określenia najsilniej związanych z występowaniem chorób zmiennych pogodowych stosowano analizę korelacyjną i analizę składowych głównych, zaś funkcję zależności pomiędzy wy-stępowaniem chorób i wybranymi czynnikami pogodowymi określono przy użyciu analizy regresji wielokrotnej. Dla wszystkich analizowanych chorób stwierdzono silną, statystycznie istotną zależność pomiędzy areałem występowania chorób w danym roku, a różnymi charakterystykami meteorologicznymi z tego samego ro-ku, jak i z lat poprzednich.     ...

Dr hab., prof. nzw Barbara Gąsiorowska

Dr inż. Danuta Buraczyńska

Krystyna Struk

Wpływ warunków pogodowych na plonowanie zbóż uprawianych w rolniczej stacji doświadczalnej w Zawadach

W pracy przedstawiono charakterystykę warunków glebowo-klimatycznych Rolniczej Stacji Doświadczalnej w Zawadach, należącej do Uniwersytetu Przyrod-niczo-Humanistycznego w Siedlcach, podano powierzchnię zasiewów, plony ziarna i zbiory czterech roślin zbożowych (żyta ozimego, pszenżyta ozimego, pszenżyta jarego i pszenicy jarej). W warunkach glebowo-klimatycznych RSD na największej powierzchni uprawiane było pszenżyto ozime, które plonowało na najwyższym poziomie, co pozwoliło uzyskać największe zbiory. Natomiast najmniejszy plon ziarna uzyskano z żyta ozimego i pszenicy jarej. Plon ziarna zbóż w latach badań był różnicowany przez warunki opadowo-termiczne. Różnica plonu ziarna w odniesieniu do średniej z dziesięciolecia wahała się od -36,5% do +58,3%, w zależności od lat i gatunku.     ...

Prof. dr hab. inż. Jacek Żarski

Doc. dr hab. Waldemar Treder

Dr inż. Stanisław Dudek

Dr inż. Renata Kuśmierek-Tomaszewska

Ustalanie terminów nawadniania na podstawie prostych pomiarów meteorolo-gicznych

Celem opracowania było porównanie terminów nawadniania ustalonych za pomocą różnych parametrów i wskaźników atmosferycznych oraz wstępna wery-fikacja ich praktycznej przydatności. W pracy porównano cztery metody ustalania terminów stosowania nawodnień, wykorzystujące wyniki prostych pomiarów me-teorologicznych. Obliczenia zostały wykonane dla pełnego sezonu nawadniania, obejmującego okres od 11 maja do 15 września. Symulacje przeprowadzono dla dwóch okresów wegetacyjnych: suchego w 2008 r. oraz wilgotnego, ale cechują-cego się bardzo nierównomiernym rozkładem opadów atmosferycznych, sezonu 2010 r. Wykorzystano dane meteorologiczne ze standardowego pomiaru prowa-dzonego w Stacji Badawczej UTP, zlokalizowanej w Mochełku pod Bydgoszczą. Stwierdzono, że porównywane wskaźniki zużycia wody, obliczone na podstawie różnych parametrów meteorologicznych znacznie różniły się, zarówno pod wzglę-dem wartości średnich sezonowych jak i ekstremalnych, ale cechowała je istotna współzależność. Najbardziej wodooszczędne okazało się sterowanie nawadnianiem według metody bilansowej Drupki, a w drugiej kolejności na podstawie pomiarów opadów atmosferycznych. Najwięcej terminów nawadniania, zarówno w roku suchym jak i mokrym, ustalono na podstawie metody bilansowej z wykorzy-staniem wskaźnika zużycia wody Hargreavesa. Ustalanie terminów nawadniania roślin według bilansowania przychodów i rozchodów wody na podstawie wskaźni-ków Drupki oraz według wyłącznie pomiaru opadów atmosferycznych warto zale-cać praktyce, ze względu na stwierdzoną wodooszczędność tych metod oraz wyko-rzystywanie tylko najprostszych wyników pomiarów meteorologicznych standardowych lub automatycznych.     ...

Dr hab. inż. , prof. nadzw. Józef Błażewicz

Mgr inż. Agnieszka Zembold-Guła

Prof. dr hab. inż. Jacek Żarski

Dr inż. Stanisław Dudek

Dr inż. Renata Kuśmierek-Tomaszewska

Wpływ deszczowania i nawożenia azotem w technologii uprawy jęczmienia browarnego na wydajność procesu słodowania

Celem pracy było określenie wpływu cech odmianowych, deszczowania i nawożenia azotowego na przydatność gospodarczą badanych odmian jęczmienia browarnego. Przydatność gospodarczą określono na podstawie plonu ziarna celnego oraz wydajności słodowania i masy słodu możliwej do pozyskania z powierzchni 1 hektara uprawy. Doświadczenie polowe przeprowadzono w sezonie wegetacyj-nym 2010 na glebie lekkiej w Mochełku koło Bydgoszczy. Stwierdzono, że wyższą przydatnością gospodarczą, określoną na podstawie plonu ziarna celnego oraz masy słodu i wydajności słodowania, charakteryzowała się browarnicza odmiana jęczmienia jarego ‘Marthe'. Wprowadzenie deszczowania w technologii uprawy jęczmienia browarnego przyczyniło się do zwiększenia plonu ziarna celnego oraz wydajności procesu słodowania z jednostki powierzchni. Optymalny poziom nawożenia azotem deszczowanych upraw jęczmienia browarnego, pod względem wielkości plonu użytecznego ziarna oraz masy uzyskanego słodu, powi-nien wynosić 30 kg.ha-1. Zwiększenie nawożenia do 60-90 kg.ha-1nie spowodowało istotnego wzrostu masy ziarna celnego i słodu.     ...

Dr inż. Stanisław Dudek

Prof. dr hab. inż. Jacek Żarski

Dr inż. Renata Kuśmierek-Tomaszewska

Wpływ deszczowania na plonowanie bobiku uprawianego na glebie lekkiej

W pracy przedstawiono wyniki ścisłego doświadczenia polowego z desz-czowaniem bobiku odmiany ‘Bobas' przeprowadzonego w latach 2005-2009 w stacji badawczej Wydziału Rolnictwa i Biotechnologii UTP w Mochełku koło Bydgoszczy na glebie lekkiej. Poszczególne sezony wegetacji roślin były bardzo zróżnicowane, dotyczyło to zwłaszcza opadów atmosferycznych, które determino-wały wysokość zastosowanych dawek nawodnieniowych. W 2009r. potrzeba desz-czowania nie wystąpiła, a w 2008 dodatkowo rozdeszczowano 200 mm wody. Plon nasion bobiku na obiektach kontrolnych wahał się w kolejnych latach od 0,58 t.ha-1 (2008) do 5,26 t.ha-1 (2009r.). Pod wpływem deszczowania uzyskano istotny przyrost plonu dochodzący do 3,12 t.ha-1, był on wysoce skorelowany z sumą opadów atmosferycznych okresu maj-lipiec i wielkością dawki nawodnie-niowej. Im mniejsze opady i większe dawki nawodnieniowe, tym większe były efekty produkcyjne deszczowania. W doświadczeniu stwierdzono wysoką jednost-kową efektywność nawadniania, która wahała się od 14,8 do 34,8 kg dodatkowo uzyskanego plonu dzięki każdemu 1 mm wody, w zależności od roku badań.     ...

Dr inż. Roman Rolbiecki

Dr hab. inż. prof. UTP Stanisław Rolbiecki

Dr hab. inż., Prof. nadzw. Cezary Podsiadło

Porównanie reakcji dyni zwyczajnej odmiany ‘Danka’ na nawadnianie kroplowe w warunkach opadowo-termicznych Bydgoszczy i Stargardu Szczecińskiego

Celem przeprowadzonych badań było określenie wpływu nawadniania kro-plowego na plonowanie dyni zwyczajnej odmiany ‘Danka' uprawianej w Lipniku koło Stargardu Szczecińskiego i Kruszynie Krajeńskim koło Bydgoszczy. Do-świadczenia polowe przeprowadzono w latach 2005-2006, na glebie kompleksu żytniego słabego (V klasa bonitacyjna) - w Kruszynie Krajeńskim, a w Lipniku - na glebie kompleksu żytniego dobrego (IVb klasa bonitacyjna). Eksperymenty po-lowe założono jako jednoczynnikowe, gdzie czynnikiem stanowiącym źródło zmienności było nawadnianie kroplowe zastosowane w dwóch wariantach (obiekty kontrolne, obiekty nawadniane kroplowo). Nawadnianie kroplowe przeprowa-dzano na podstawie wskazań tensjometrów glebowych (-0,04 MPa). Nawadnianie kroplowe - tak w Lipniku jak i w Kruszynie Krajeńskim - istotnie zwiększyło plon handlowy owoców dyni zwyczajnej ‘Danka'. Wyższe przyrosty plonów pod wpływem nawadniania stwierdzono w Kruszynie Krajeńskim. Wydaje się to być połączone bezpośrednio z warunkami pluwio-termicznymi występującymi na obiektach badawczych. Średni plon handlowy owoców dyni zwyczajnej uzyskany w Lipniku był wyższy od otrzymanego w Kruszynie Krajeńskim. Wyższe masy pojedynczych owoców stwierdzono również w Lipniku, natomiast większą liczbą owoców charakteryzowały się - niezależnie od wariantu wodnego doświadczenia - rośliny uprawiane w Kruszynie Krajeńskim.     ...

Dr inż. Robert Lamparski

Dr hab. inż. prof. UTP Stanisław Rolbiecki

Dr inż. Piotr Piszczek

Wpływ stosowania fertygacji podpowierzchniowej azotem wybranych odmian szparaga na występowanie poskrzypek

Celem przeprowadzonego doświadczenia było określenie wpływu stosowa-nia fertygacji podpowierzchniowej azotem różnych odmian szparaga na występo-wanie poskrzypek. Doświadczenia polowe zostały przeprowadzone w latach 2009-2010 we wsi Kruszyn Krajeński koło Bydgoszczy na młodej nieplonującej plantacji szparaga. Badania prowadzono jako dwuczynnikowe w układzie losowanych podbloków, w czterech replikacjach. Czynnikiem pierwszego rzędu było nawadnianie: bez na-wadniania (kontrola) i podpowierzchniowe nawadnianie kroplowe połączone z fer-tygacją azotem. Drugim czynnikiem prowadzonych doświadczeń były odmiany szparaga: 5 z USA: ‘Apollo', ‘Atlas', ‘UC-157', ‘Grande' i ‘Purple Passion' oraz 3 niemieckie: ‘Ramada', ‘Rapsody' i ‘Ravel'. Trzykrotnie w okresie wzrostu pędów asymilacyjnych (w lipcu i sierpniu, co 3 tygodnie) przeprowadzono makroskopową obserwację stanu liczebności owadów doskonałych i larw poskrzypki szparagowej oraz dwunastokropkowej przebywających na wszystkich roślinach rosnących na poszczególnych poletkach doświadczalnych. Powierzchnia poletka doświadczalnego wynosiła 14,7 m2 (20 roślin x 0,35 m x 2,1 m). Badane odmiany szparagów chętniej zasiedlane były przez imagines i larwy poskrzypki dwunastokropkowej, w porównaniu do poskrzypki szparagowej. Ima-gines poskrzypki dwunastokrokowej preferowały fertygowane podpowierzchniowo odmiany szparaga: ‘Atlas', ‘UC-157', ‘Grande' i ‘Rapsody', niż rośliny nienawad-niane tych odmian. Liczebność larw gatunku nie różnicowały, zarówno stosowanie fertygacji, jak i właściwości odmianowe szparagów. Stadium doskonałe poskrzypki szparagowej zasiedlało chętniej nienawadniane odmiany szparaga: ‘Grande' i ‘Purple Passion' a larwy odmianę Rapsody, w ...

Dr inż. Roman Rolbiecki

Dr hab. inż. prof. UTP Stanisław Rolbiecki

Dr inż. Piotr Piszczek

Plonowanie kawona odmiany ‘Bingo’ na glebie bardzo lekkiej zależnie od ferty-gacji azotem systemem nawodnień kroplowych i sposobu produkcji rozsady

W ścisłym doświadczeniu polowym, przeprowadzonym w roku 2008 na glebie bardzo lekkiej w Kruszynie Krajeńskim koło Bydgoszczy, badano wpływ fertygacji systemem kroplowym i dwóch sposobów produkcji rozsady na wielkość plonu kawona odmiany ‘Bingo'. Doświadczenie założono jako dwuczynnikowe w układzie zależnym, w czterech powtórzeniach. Pierwszym czynnikiem była ferty-gacja kroplowa azotem, zastosowana w dwóch wariantach: KP - nawadnianie kro-plowe + nawożenie posypowe (kontrola), KF - nawadnianie kroplowe + fertygacja azotem 3 razy w sezonie wegetacyjnym. Fertygację przeprowadzono przy użyciu proporcjonalnego dozownika do nawozów. Drugim czynnikiem było stosowanie różnej barwy światła w czasie produkcji rozsady kawona, w 2 wariantach: S - naturalne światło słoneczne - szklarnia (kontrola), F - światło sztuczne - fito-tron - (lampy). Podawanie azotu w formie płynnej systemem kroplowym (fertyga-cja) istotnie zwiększyło plony owoców z 40,1 do 51,0 t .ha-1 (o 10,9 t .ha-1 tj. o 27%). Rośliny z sadzonek wyprodukowanych w szklarni przy naturalnym świetle słonecznym wydały istotnie wyższy plon (48,1 t .ha-1) w porównaniu do roślin po-chodzących z sadzonek wytworzonych w fitotronie - przy świetle sztucznym (43,0 t .ha-1). Najwyższe plony (56,0 t .ha-1) wydały uprawiane w warunkach fertygacji rośliny kawona z sadzonek pochodzących ze szklarni.     ...

Dr inż. Anna Jaroszewska

Zawartość barwników asymilacyjnych w liściach drzew pestkowych w zależności od nawadniania i nawożenia

Badania polowe prowadzono w latach 2003 - 2005 w Rolniczej Stacji Do-świadczalnej w Lipniku k/Stargardu Szczecińskiego, na glebie lekkiej. Celem badań było określenie wpływu nawadniania podkoronowego oraz nawożenia mineralnego na zawartość chlorofilu całkowitego i karotenoidów w liściach wiśni, brzoskwini i śliwy. Nawadnianie zastosowano w postaci systemu podkoronowego, w którym woda rozprowadzana była za pomocą minizraszaczy typu Hadar, gdy potencjał wodny gleby obniżył się poniżej -0,01 MPa. Nawozy azotowe stosowano wczesną wiosną, przed ruszeniem wegetacji, natomiast fosforowe i potasowe jesienią zgodnie z zaleceniami agrotechnicznymi. Wszystkie doświadczenia były założone metodą losowanych podbloków w układzie zależnym (ang. split-plot), w siedmiu powtórzeniach w doświadczeniu z wiśnią, pięciu z brzoskwinią i czterech powtórzeniach w doświadczeniu ze śliwą. Wszystkie doświadczenia były przeprowadzone na drzewach 4, 5 i 6-letnich. Drzewa sadzono w rozstawie: wiśnia - 4 x 2 m, brzoskwinia - 3,5 x 3 m, śliwa - 4,5 x 4 m. Na hektarze znajdowało się 1250 szt. drzew wiśni, 952,4 szt. drzew brzoskwini oraz 555,5 szt. drzew śliwy. Między drzewami utrzymywano murawę, a w rzędach drzew - ugór herbicydowy. Materiał roślinny do badań laboratoryjnych pobierano w każdym roku w trzech terminach: w okresie wegetacji w czasie zawiązywania owoców (1 termin), zbiorów (2 termin), oraz miesiąc po zbiorach ...

Dr inż. Anna Jaroszewska

Dr hab. inż., Prof. nadzw. Cezary Podsiadło

Róża Kowalewska

Analiza wykorzystania wody przez wiśnię, w różnych warunkach wodnych i nawozowych

Doświadczenie polowe przeprowadzono w latach 2003 i 2005 w Stacji Do-świadczalnej Lipnik k/Stargardu Szczecińskiego, na glebie brunatnej kwaśnej. Gleba ta zaliczana jest do IVb klasy bonitacyjnej, kompleksu żytniego dobrego, a pod względem uprawy do gleb lekkich o małej retencji wody użytecznej. Oceniano wykorzystanie wody przez wiśnię odm. 'Łutówka' uprawianą w zróżnicowanych warunkach wodnych i nawozowych. Doświadczenie założono metodą losowanych podbloków w układzie zależnym (ang. split-plot), w siedmiu powtó-rzeniach. Przeprowadzono je na drzewach w czwartym roku po posadzeniu, wcho-dzących w trzeci rok owocowania. Między drzewami utrzymywano murawę, a w rzędach drzew - ugór herbicydowy. Czynnikiem I było nawadnianie podkoronowe (minizraszanie): O-kontrola (bez nawadniania); W-obiekty nawadniane, gdy potencjał wodny gleby obniżył się poniżej 0,01 MPa. Do nawadniania zastosowano system podkoronowy, w którym woda rozprowadzana była za pomocą minizraszaczy typu Hadar o zasięgu zraszania r-1m. Czynnikiem II było nawożenie mineralne, 0 NPK - kontrola (bez nawożenia), 2 NPK - 260 kg NPK•ha-1 (80+60+120). Nawozy azotowe stosowano wczesną wiosną, przed ruszeniem wegetacji, natomiast fosforowe i potasowe jesienią zgodnie z zaleceniami agrotechnicznymi. Na podstawie ilorazu intensywności fotosyntezy do transpiracji wyznaczono fotosyntetyczny współczynnik wykorzystania wody (WUE) i chwilowy fotosyntetyczny współczynnik wykorzystania wody (WUEI). Na wzrost aktywności fotosyntetycznej, transpiracji oraz przewodność szparkową miały wpływ oba zastosowane zabiegi ...

Dr hab. inż. prof. UTP Andrzej Klimek

Dr hab. inż. prof. UTP Stanisław Rolbiecki

Dr inż. Roman Rolbiecki

Prof. dr hab. inż. Jacek Długosz

Dr inż. Maciej Kuss

Wykorzystanie próchnicy leśnej do rewitalizacji gleby w rocznym cyklu produkcji sadzonek sosny zwyczajnej

W pracy badano wpływ nawożenia kompostem przygotowanym z próchnicy leśnej oraz ściółkowania świeżą ektopróchnicą na właściwości gleb, wzrost jedno-rocznych sadzonek sosny zwyczajnej oraz na aktywność biologiczną gleb w szkółce leśnej. Aktywność tę oceniano metodą bioindykacyjną - wskaźnikami były roztocze (Acari), szczególnie saprofagiczne mechowce (Oribatida).Z przeprowadzonych badań wynika, iż poziom powierzchniowy badanej pokrywy glebowej charakteryzował się odczynem kwaśnym. Nawożenie organiczne zwiększyło istotnie świeżą masę części nadziemnych sadzonek sosny. Nie odno-towano natomiast wpływu przeprowadzonego we wrześniu ściółkowania na badane parametry roślin. Wiosną zagęszczenie roztoczy na badanym terenie było niskie. Wśród tych stawonogów najliczniej występowały Actinedida, które stanowiły od 91 do 100% wszystkich roztoczy. Po przeprowadzeniu ściółkowania znacznie wzrosła liczebność zaliczanych do saprofagów mechowców - stanowiły 51-82% Acari. Na stanowiskach tych odnotowano 11-19 gatunków mechowców, a najliczniejszym przedstawicielem tego rzędu roztoczy był Tectocepheus velatus.     ...

Mgr Magdalena Ptaszek

Leszek B. Orlikowski

Aleksandra Trzewik

Prof. dr hab. Teresa Orlikowska

Leszek Lenc

Chorobotwórczość izolatów phytophthora spp. uzyskanych z cieków i zbiorników wodnych

Badano chorobotwórczość izolatów Phytophthora spp. uzyskanych z cieków i zbiorników wodnych w stosunku do Ligustrum vulgare, Chamaecyparis lawsoniana, Lavandula angustifolia i Rhododendron sp. Źródłem izolatów były 3 stawy zlokalizowane na terenie szkółek ozdobnych, 3 rzeki oraz kanał odwadnia-jący w szkółce. Wszystkie analizowane izolaty P. citrophthora i P. cinnamomi ko-lonizowały tkanki testowanych roślin w warunkach laboratoryjnych i szklarnio-wych. Nie stwierdzono różnic w patogeniczności izolatów z roślin żywicielskich, w porównaniu do kultur uzyskanych z wody.     ...

Dr inż. Grzegorz Koc

Dr inż. Jacek Rak

Dr hab., prof. nzw Barbara Gąsiorowska

Dr inż. Elżbieta Radzka

Dr inż. Jolanta Jankowska

Hydrożele w uprawie pieczarki dwuzarodnikowej

Jednym z preparatów mających wpływ na jakość i plonowanie pieczarek, są hydrożele. Są to substancje chemiczne powodujące podniesienie pojemności wodnej okrywy przy jednoczesnym zmniejszeniu strat wody na skutek parowania. Sto-sowanie sorbentów przyczynia się więc do zredukowania częstotliwości podlewania, a tym samym do zmniejszenia nakładów finansowych. Badania prowadzono w latach 2010-2011, które są kontynuacją wcześniejszych badań przeprowadzono je w dwóch cyklach uprawowych. Do produkcji użyto podłoże pasteryzowane w masie z wysianą grzybnią pieczarki dwuzarodnikowej rasy Sylwan 737. Hydrożel za-stosowano w dawkach od 0 do 200 g٠m-2. W doświadczeniu użyto hydrożel AgroHydroGel. W badaniach określano wielkość i najważniejsze parametry plonu handlowego: zawartość suchej masy, masę jednego owocnika. Celem pracy było określenie wpływu hydrożeli na cechy jakościowe i plon pieczarki dwuzarodniko-wej. W wyniku przeprowadzonych badań wykazano różnice w wysokości i jakości plonu w zależności od zastosowanej dawki i rodzaju hydrożelu. W obu cyklach uprawowych najwyższe plony uzyskano przy użyciu hydrożelu w dawce 200 g٠m-2, najniższe zaś na poletkach bez hydrożelu.     ...

Dr inż. Roman Rolbiecki

Dr hab. inż. prof. UTP Stanisław Rolbiecki

Dr inż. Piotr Piszczek

Plonowanie trzech odmian sałaty rzymskiej na glebie bardzo lekkiej w warunkach fertygacji kroplowej azotem

W ścisłym doświadczeniu polowym, przeprowadzonym w latach 2009-2010 na glebie bardzo lekkiej w Kruszynie Krajeńskim koło Bydgoszczy, badano reakcję trzech odmian uprawnych sałaty rzymskiej na fertygację kroplową azotem. Do-świadczenie założono jako jednoczynnikowe w układzie losowanych bloków, w czterech powtórzeniach. Badanym czynnikiem była odmiana uprawna: ‘Barracuda', ‘Chiquina' i ‘Romora'. Fertygację przeprowadzono przy użyciu proporcjonalnego dozownika do nawozów. Zastosowanie nawadniania kroplowego z fertygacją azotem umożliwiło uprawę sałaty rzymskiej na zbiór jesienny oraz zapewniało prawidłowy wzrost i rozwój roślin na glebie bardzo lekkiej, w rejonie o niskich opadach w okresie wegetacji, pozwalając na uzyskanie wartościowych plonów. Z trzech badanych odmian uprawnych najwyżej plonowała oraz cechowała się naj-większą główką i najwyższym poziomem suchej masy odmiana ‘Barracuda'.     ...