Zeszyt: 2010, vol. 7 / 08 / 1
Celem pracy była ocena możliwości retencjonowania wody w jeziorach, przez które przepływa rzeka Struga Dormowska, do zwiększenia gwarancji pokrycia potrzeb wodnych stawów rybnych położonych w zlewni. Struga Dormowska jest rzeką trzeciego rzędu, lewym dopływem rzeki Warty. Całkowita powierzchnia zlewni wynosi 57,2 km2. Zlewnia Strugi Dormowskiej jest zlewnią rolniczo-leśną. Struga Dormowska przepływa przez dwanaście jezior o łącznej powierzchni około 240 ha. Powierzchnia jezior jest zróżnicowana od 2 do 79,6 ha. Zlewnia Strugi Dormowskiej charakteryzuje się bardzo niskimi zasobami wodnymi. Spływ powierzchniowy wynosi około 2 dm3.s-1.km-2, a współczynnik odpływu 0,1.Realizując piętrzenie wody w jeziorach w zakresie naturalnych wahań stanów wody od 0,2 do 0,3 m, można uzyskać około 0,4 mln m3 wody w warstwie retencji użytecznej. Pozwoli to na wyrównanie odpływu w zakresie od 6 do 21% w latach wilgotnych i suchych. Piętrzenie wody w jeziorach powinno być realizowane w okresie od marca do lipca, następnie szandory z zastawek powinny być usuwane, aby przywrócić ciągłość ekologiczną rzeki.
...
W pracy przedstawiono wyniki kalibracji i weryfikacji jednowymiarowego modelu numerycznego rzeki Wisłok na odcinku od zbiornika Besko po ujście do Sanu. Do oceny jakości modelu wykorzystano współczynnik korelacji, specjalny współczynnik korelacji, całkowity błąd kwadratowy oraz błędy odtworzenia stanu kulminacji, przepływu kulminacyjnego, przesunięcia kulminacji i objętości fali wezbraniowej.Obserwacje stanów wody na rzece Wisłok prowadzone są na 5 wodowska-zach. Kolejnych 5 znajduje się na dopływach do tej rzeki. Proces weryfikacji i ka-libracji przeprowadzony na falach z 1987 i 1998 pozwolił na stwierdzenie o po-prawności modelu hydraulicznego na odcinku od wodowskazu Besko do wodowskazu Rzeszów. Na odcinku pomiędzy wodowskazami Rzeszów i Tryńcza objętości fal nie bilansują się, co wymusza w modelu hydrologicznym przyjęcie ujemnych wartości dopływu bocznego. Objętość przepływu fali powodziowej z 1987 w węźle trzech wodowskazów w układzie Wisłok - San wskazuje na bilan-sowanie się z fali na wodowskazie Tryńcza.Wykonane symulacje transformacji fali powodziowej na całym odcinku Wisłoka dla różnych scenariuszy obliczeniowych z wykorzystaniem oprogramo-wania hydroinformatycznego - model 1D MIKE 11 pokazują, że pominięcie w modelu hydrologicznym wpływu wodowskazu Rzeszów na transformację fali powodziowej pozwala uzyskać falę najbardziej zbliżoną do fali historycznej w przekroju wodowskazowym Tryńcza na rzece Wisłok.
...
Do obliczenia układu zwierciadła wody dla przepływów prawdopodobnych w przypadku wyznaczenia stref zagrożenia powodziowego stosuje się modele jed-nowymiarowe, np. HEC-RAS, MIKE 11. Programy hydroinformatyczne HEC-RAS i MIKE 11 służą do modelowania przepływu wody w korycie i dolinie rzecz-nej wraz z obiektami inżynierskimi o złożonych konstrukcjach (mosty, przepusty, jazy i inne). Etapami powstawania modelu są: schematyzacja sieci rzecznej, pomiary geodezyjne, obejmujące koryto rzeczne i budowle inżynierskie, identyfikacja współczynników szorstkości, obliczenia hydrologiczne przepływów w wybranych przekrojach modelowanego cieku, stanowiące warunki brzegowe, obliczenia nu-meryczne wraz z kalibracją i weryfikacją modelu oraz wizualizacja wyników obli-czeń. W artykule przedstawiono wyniki modelowania odcinka rzeki Lubcza w zlewni Wisłoka o długości ok. 8,7 km (zlewnia niekontrolowana), na którym zlokalizowanych jest 17 mostów oraz 12 stopni i progów wodnych. Podstawą analiz i porównania uzyskanych wyników modelowania są rzędne zwierciadła wody dla przepływów o określonym prawdopodobieństwie przewyższenia oraz utworzony na ich podstawie Numeryczny Model Powierzchni Wody (NMPW). Strefy zagrożenia powodziowego powstają z przecięcia numerycznego modelu terenu (NMT) i NMPW. Znajomość układu zwierciadła wody umożliwia określenie stref zagrożenia powodziowego.
...
W artykule przedstawiono problem wpływu składu chemicznego wód geo-termalnych na urządzenia techniczne systemu ciepłowniczego w Pyrzycach, a tym samym na koszty jego eksploatacji. Omówiono także zasoby geotermalne w Polsce i zakres ich wykorzystania oraz scharakteryzowano złoże wód na terenie Pyrzyc.Oceny wpływu zasolenia wody geotermalnej na system ciepłowniczy doko-nano na podstawie badań jej składu fizykochemicznego oraz dokumentacji tech-nicznej dotyczącej eksploatacji geotermii. Stwierdzono bardzo dużą mineralizację wody rzędu 115,00 g/dm3, co było przyczyną kolmatacji otworów oraz korozji rur, mimo rozwiązań technicznych zastosowanych na etapie budowy instalacji. W re-zultacie spowodowało to zwiększenie przewidywanych kosztów eksploatacji, a tym samym kosztów wytwarzania energii.
...
W programie małej retencji wodnej w województwie dolnośląskim, przewi-dziano m.in. budowę zbiornika retencyjnego w Maleszowie na Małej Ślęzie o pojemności całkowitej 5,60 mln m3. Długość projektowanej zapory wyniesie 338 m, maksymalna wysokość H = 11,11 m.W dokumentacji geotechnicznej sporządzonej do potrzeb opracowania kon-cepcji projektowej podano, że górne warstwy podłoża głębokości do około 3,0 m budują lessopodobne gliny pylaste i gliny pylaste zwięzłe w stanie plastycznym (IL = 0,40), pod którymi zalegają gliny pylaste w stanie twardoplastycznym IL = 0,17.Na podstawie tych ustaleń autorzy dokumentacji geotechnicznej sformułowali wniosek, w którym nie zalecają posadowienia zapory na czwartorzędowych osadach lessopodobnych.Z badań przedstawionych w dokumentacji geologicznej, opracowanej przy udziale autorów referatu wynika, że w dnie doliny zalegają holoceńskie namuły gliniaste, w stanie plastycznym na granicy miękkoplastycznego, z częściami orga-nicznymi Iom= 5÷10 %. Maksymalna miąższość tych osadów wynosi 9,0 m. Obli-czenia stateczności zapory metodą Felleniusa i Bishopa wykonano przy użyciu programu autorskiego. Badania stateczności i odkształceń wskazują na możliwość posadowienia zapory w projektowanym przekroju Małej Ślęzy.Dla zapewnienia konsolidacji gruntów podłoża nasyp zapory realizować na-leżałoby w dwóch etapach, w okresie minimum 2-letnim, a w podłożu namułów wykonać pionowy drenaż, np. w postaci pali piaskowych.
...
Degradacja koryta Odry jest obserwowana głównie poniżej ostatniego stop-nia na skanalizowanym odcinku tej rzeki. Średni poziom dna obniża się o około 4-8 cm rocznie, powodując odpowiednie obniżenie tak zwierciadła wody w rzece, jak i poziomu wody gruntowej w przyległej dolinie. Ta degradacja powoduje poważne problemy tak dla żeglugi, jak i dla rolnictwa i środowiska przyrodniczego. Budowa kolejnego ostatniego stopnia we Wrocławiu (1897), Rędzina (1922) i Brzeg Dolny (1958) miała tylko okresowy pozytywny skutek. Poniżej każdego z tych stopni zasięg erozji dna wyniósł 50-60 km. W 1994 r. Parzonka zaproponował koncepcję „karmienia" Odry tuż poniżej nowego stopnia Malczyce (km 300,0), który będzie działał prawdopodobnie od 2012 r. Władze administracyjne zdecydowały w 2008 r., że stopień może wejść do eksploatacji pod warunkiem wykonania ważnych działań naprawczych, uwzględniających potrzeby środowiska przyrodniczego, żeglugi, rolnictwa i mieszkańców doliny Odry. Program tych działań naprawczych przewiduje dwa etapy: - odbudowę (podniesienie) poziomu dna Odry w poszczególnych prze-krojach na odcinku objętym erozją liniową wywołaną oddziaływaniem stopnia Brzeg Dolny, do wysokości odpowiadającej co najmniej połowie różnicy między rzędną dna Odry z początku okresu eksploatacji stopnia Brzeg Dolny i rzędną aktualną, będącą skutkiem 50-letniego okresu erozji dna rzeki (Etap I),- trwałe utrzymanie tak uzyskanej rzędnej dna Odry w poszczególnych przekrojach poniżej stopnia ...
Specyficzna podatność wód podziemnych na zanieczyszczenie przez pesty-cydy organiczne zależy od czynników naturalnych (glebowych, klimatycznych i hydrologicznych) oraz od właściwości pestycydów, takich jak współczynnik sorpcji oraz czas połowicznego rozkładu. Problematyka oceny podatności wód podziemnych na zanieczyszczenie sprowadza się najczęściej do opracowania mapy lub map podatności i ich późniejszej analizy. Mapy podatności wód podziemnych na zanieczyszczenie przez pestycydy opracowano w środowisku GIS, wykorzystując system oparty na liczbowym indeksie AF, zaproponowany przez Rao i wsp. w 1985 r. Dla obszaru zlewni rolniczej Ciesielska Woda opracowano mapy podatności wód podziemnych na zanieczyszczenie przy różnych kombinacjach współczynnika sorpcji i czasu połowicznego rozkładu (tab. 2, rys. 1, 2). Analiza opracowanych map podatności pozwoliła na identyfikację pestycydów, których stosowanie w danych warunkach naturalnych badanej zlewni może stanowić naj-większe ryzyko zanieczyszczenia wód podziemnych (rys. 3).
...
Roślinność o cechach sprężystych w odmienny sposób kształtuje warunki przepływu niż roślinność sztywna. Rozpoznanie charakterystyk hydraulicznych ro-ślinności elastycznej stanowi istotny element oceny przepustowości terenów zale-wowych. W pracy przedstawiono wyniki badań przeprowadzonych w laboratorium wodnym Katedry Inżynierii Wodnej i Sanitarnej Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu oraz Instytutu Inżynierii Środowiska Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Przedmiotem badań wykonanych w korycie hydraulicznym była ocena oporów naturalnej roślinności odkształcającej się sprężyście pod wpływem prze-pływu wody. Do analizy tego zjawiska adaptowano model oporu przepływu dla ro-ślinności wodnej, pozwalający wyznaczyć wypadkową sił oporu roślinności, z uwzględnieniem przepływu przez strukturę roślinną i ponad nią. Odpowiadało to warunkom przepływu przez zarośla wierzbowe z udziałem liści.
...
Celem prezentowanej pracy jest ocena zmian warunków hydrodynamicznych na odcinku potoku Smolnik, jakie zaszły w okresie 3 lat po umocnieniu lewego brzegu narzutem kamiennym oraz gabionami prostopadłymi do koryta potoku. W latach 2008 i 2009 wykonano serie pomiarów, każda z nich zawierała pomiary profilu podłużnego, przekrojów poprzecznych koryta i składu granulometrycznego materiału dennego. Wyniki tych prac wykorzystano do obliczenia wielkości hydrodynamicznych, takich jak: średnia prędkość, moc strumienia, naprężenia styczne i intensywność transportu rumowiska wleczonego przy zastosowaniu równania Bagnolda. Można było stwierdzić, że prace regulacyjne spełniły swoje zadania i erozja boczna została zahamowana. Lokalnie wystąpiło nasilenie erozji wgłębnej. Analiza zmian w profilu podłużnym potoku oraz przebieg zmian składu granulometrycznego rumowiska wykazały, że po 2 latach od wykonania prac regu-lacyjnych pojawiła się tendencja na badanym odcinku do powrotu do wcześniej-szych warunków hydrodynamicznych.
...
Składowisko odpadów poflotacyjnych „Żelazny Most" jest jednym z naj-większych tego typu obiektów na świecie. Ze względu na obecną wysokość zapór wykonanych z materiałów odpadowych, a także położenie geograficzne, eksploatacja i rozbudowa składowiska stanowi duże wyzwanie dla inżynierów. Projektowanie zapór składowiska odbywa się na podstawie tak zwanej metody obserwacyjnej, która jest metoda aktywną - obserwacje zachowania się składowiska dają podstawę do procesu projektowania. W tym celu niezbędne jest bardzo staranne monito-rowanie składowiska. Na składowisku „Żelazny Most" stosuje się rozbudowany system monitoringu do pomiarów i obserwacji różnego rodzaju parametrów pracy składowiska. Monitoring prowadzony na składowisku dotyczy: zjawisk filtracji w korpusie zapory i w podłożu, przemieszczeń poziomych i pionowych zapory i pod-łoża, aktywności parasejsmicznej w podłożu, wydajności filtracji oraz pewnych wybranych parametrów ekologicznych, np. zasolenia wód podziemnych. Dane otrzymywane z sieci aparatury kontrolno-pomiarowej i wyniki okresowych inspekcji wizualnych są wykorzystywane do codziennej oceny stanu technicznego skła-dowiska „Żelazny Most". Składowisko „Żelazny Most" jest przykładem obiektu hydrotechnicznego, przy którym do eksploatacji i projektowania dalszej rozbudowy wykorzystuje się wyniki monitoringu.
...
Proces inwestycyjny w budownictwie zaczyna się od sformułowania idei przedsięwzięcia a kończy w momencie przekazania budowli do użytkowania. Składa się on z wielu etapów, z których na szczególną uwagę zasługuje etap realizacji obiektu. Wynika to ze specyfiki robót budowlanych, do których należy m.in. długoterminowość, niepowtarzalność i sezonowość większości prac, znaczne uza-leżnienie prowadzonych robót od warunków atmosferycznych oraz konieczność ingerencji w środowisko przyrodnicze. Czynników tych jest znacznie więcej, a w przypadku realizacji oczyszczalni ścieków i kanalizacji dochodzą jeszcze do-datkowe wymagania związane z funkcją tych obiektów w gospodarce wodno--ściekowej. Wszystkie te czynniki powodują zagrożenia, które generują różnego rodzaju ryzyko. Powinno być ono uwzględniane już na etapie szacowania kosztów inwestycji budowlanej oraz opracowywania harmonogramów szczegółowych i ustalania czasu trwania robót. W pracy określono zdarzenia, które mogą wystąpić w trakcie wykonywania oczyszczalni ścieków oraz kanalizacji, których następstwem jest wzrost kosztów inwestycji oraz wydłużenie czasu jej trwania. Do oceny, czy opracowana lista zawiera najważniejsze źródła ryzyka wykorzystano metodę ankiet eksperckich. O opinię poproszono wybranych specjalistów mających długoletnią praktykę w wykonawstwie oczyszczalni ścieków i sieci kanalizacyjnych. Przeprowadzone badania pozwoliły na opracowanie listy zawierającej 24 zdarzenia, które mogą generować ryzyko kosztowe i harmonogramowe na etapie wykonywania oczyszczalni ścieków i kanalizacji. Na 8 zdarzeń z tej ...
W pracy przedstawiono wyniki badań i pomiarów, przeprowadzonych dla oceny stanu technicznego i bezpieczeństwa obiektów stopnia wodnego Krępa na rzece Odrze. Przedstawiono zakres i metodologię prac dla oceny stopni wodnych niskiego spadu, wypracowaną w Instytucie Geotechniki i Hydrotechniki Politechniki Wrocławskiej. Omówiono zagadnienia, jakie analizowano w trakcie prac po-miarowych i badawczych na obiekcie. Podano wnioski wynikające z przeprowa-dzonych badań, których ostateczne sformułowanie zawiera ocenę stanu bezpieczeństwa badanego obiektu. W podsumowaniu podkreślono potrzebę wyko-nywania badań dla oceny stanu technicznego obiektów hydrotechnicznych, mających istotne znaczenie nie tylko dla bezpieczeństwa badanego obiektu, ale również dla terenów leżących poniżej stopnia.
...
W pracy przedstawiono propozycję wykorzystania piętrzenia w km 10+100 biegu rzeki Biała Lądecka. Z uwagi na wymóg nakazujący, aby do roku 2015 w ogólnej produkcji energii elektrycznej kraju członkowskiego UE, 15% pochodziło ze źródeł odnawialnych, na konkretnym przykładzie pokazano jedno z dostępnych źródeł - energetykę wodną, stąd każde dostępne piętrzenie powinno w jakimś stopniu poprawić istniejący w Polsce niekorzystny udział źródeł odna-wialnych w bilansie produkowanej energii elektrycznej. Dla piętrzenia w km 10+100 wykazano możliwość uzyskania mocy instalowanej do 100 kW, jak również możliwość zwiększenia piętrzenia o około 0,50 m i mocy instalowanej do około 125 kW. Opisano ujęcie wody i sposób jej doprowadzenia do budynku elektrowni na podstawie krótkiej derywacji. Zwrócono uwagę na wpływ istniejącego piętrzenia na ważną w Kotlinie Kłodzkiej problematykę ochrony przeciwpowodziowej, podkreślono potrzebę spełnienia wymogów ochrony środowiska, w tym zapewnienia swobodnej migracji ryb przez stopień piętrzący.
...
Roślinność porastająca koryto cieku istotnie oddziałowuje na warunki prze-pływu. Redukcji ulega czynny przekrój przepływowy, zaburzone jest pole prędkości i rosną opory przepływu. Konsekwencją tego jest zmiana położenia zwierciadła wody, wzrost głębokości w porównaniu do przepływu w korycie bez roślin.Jednym ze sposobów matematycznego opisu oddziaływania hydraulicznego roślin są równania zachowania pędu dla przepływu w korycie z drzewami oparte na koncepcji lepkości wirowej, zaproponowane przez Rowińskiego i Kubraka [2002]. Równania powyższe rozwiązano, wykorzystując jawny i niejawny schemat różnicowy, otrzymując jako rozwiązanie rozkład prędkości przepływu w profilu pionowym. Dokładność zaproponowanych algorytmów przetestowano, porównując rozwiązania numeryczne ze szczególnymi rozwiązaniami analitycznymi, uzyskując bardzo dobrą zgodność. Wyliczony z modelu rozkład prędkości wykorzystano do wyznaczenia wielkości przepływu.W celu oceny możliwości zastosowania opracowanego modelu do obliczeń małych cieków z roślinnością przeprowadzone zostały badania terenowe na odcinku cieku Ślęganina. Oprócz pomiarów geodezyjnych, wykonane zostały profile lokalnej prędkości przepływu dla przekrojów porośniętych oraz wolnych od roślinności. Wyniki pomiarów terenowych posłużyły do weryfikacji modelu matematycznego bazującego na równaniach zachowania pędu.
...
W pracy podjęto problematykę wykonania oceny oddziaływania na środo-wisko rekultywacji, polegającej na likwidacji mokrego składowiska odpadów EC Czechnica w Siechnicach. Zwrócono uwagę na cel likwidacji składowiska, zlokali-zowanego w pobliżu terenów wodonośnych Wrocławia, jak również w pobliżu ob-szarów Natura 2000. Na podstawie opracowanej w 2009 roku w Instytucie Geo-techniki i Hydrotechniki Politechniki Wrocławskiej koncepcji likwidacji tego obiektu, omówiono rozwiązania konstrukcyjne i zasady eksploatacji składowiska, warunkujące utrzymanie ciągłości produkcji energii elektrycznej i cieplnej. Podano stan środowiska naturalnego i możliwe jego zagrożenia w trakcie realizacji przed-sięwzięcia. Podkreślono wymóg indywidualnego traktowania tego typu obiektów budowlanych, z uwagi na to, że w trakcie prowadzonej likwidacji możliwe są róż-norodne oddziaływania na otoczenie, w którym obiekt wcześniej funkcjonował.
...
Głównym celem prezentowanych badań jest określenie zmian morfologicz-nych na „uregulowanym" odcinku rzeki Czarna Nida, spowodowanych czterema wezbraniami. Na odcinku tym wykonano pomiary geometrii dwunastu przekroi poprzecznych po przejściu fal wezbraniowych, składu uziarnienia materiału dennego oraz prędkości przepływu. Oceniono zmiany warunków hydrodynamicznych, mających decydujący wpływ na objętość transportowanego materiału dennego, rozmycie skarp i tym samym na kształt koryta. Oceniono objętość materiału zaku-mulowanego w obrębie koryta i równiny zalewowej oraz pochodzącego z erozji skarp. Objętość transportu rumowiska została obliczona równaniem Ackersa i White'a. Stwierdzono, że procesem mającym największy wpływ na transformacje koryta jest depozycja, a usunięcie wyspy śródkorytowej może wpłynąć na roz-mieszczenie stref erozji i sedymentacji w korycie.
...
Nysa Łużycka jest rzeką o stosunkowo ubogich zasobach wodnych, na co nakłada się silna antropopresja. Zjawiskiem charakterystycznym jest ciągła zmien-ność przepływów w profilu podłużnym rzeki. Zasadniczy wpływ na zasoby wodne zlewni Nysy Łużyckiej ma górnictwo węgla brunatnego i towarzyszące mu inwe-stycje, polskie i niemieckie kopalnie i elektrociepłownie. Wyrobisko pokopalniane po zamkniętej w 1997 roku niemieckiej kopalni Berzdorf poddawane jest rekulty-wacji przez zalewanie wodami Nysy Łużyckiej i jej lewostronnego dopływu Pliessnitz. Obliczenia bilansowe zasobów wodnych w zlewni pozwalają na okre-ślenie takich warunków poboru wody, które stanowią kompromis między koniecz-nością zalania wyrobiska, a skutkami poboru dla środowiska i zlokalizowanych poniżej użytkowników. Konieczne jest zagwarantowanie nie tylko przepływu nie-naruszalnego ekologicznie uzasadnionego, ale i utrzymania minimalnych przepły-wów gwarantowanych dla 19 polskich i niemieckich elektrowni wodnych. Powstałe w wyniku zalewania wyrobiska jezioro Berzdorf jest głównym użytkownikiem wód powierzchniowych w zlewni Nysy Łużyckiej. Zbiornik usytu-owany jest między miejscowościami Tauchritz i Klein Neudorf na zachód od lewego brzegu rzeki, ok. 10 km powyżej wodowskazu Zgorzelec. Instalacja umożliwia maksymalny pobór w ilości 10 m3/s, a warunkiem poboru jest zachowanie przepływu granicznego w Nysie Łużyckiej w ilości Qgr = 13,3 m3/s.
...
W pracy przeanalizowano pomiary prędkości wiatru zanotowane o godzinach 6, 12, 18 UTC za pomocą automatycznych stacji meteorologicznych Maws 101 - Vaisala, w rejonie składowiska odpadów flotacji miedzi „Żelazny Most", w okresie 2003-2009. Pomiary wykonano na czterech stacjach różnie zlokalizo-wanych względem składowiska. Niski współczynnik tarcia powierzchni składowiska akwen o powierzchni 600 ha i nadbudowane plaże oraz jego wyniesienie na wysokość prawie 60 m po-wyżej naturalnego terenu, powoduje wzrost prędkości wiatru. Ważne jest położenie stacji, pora dnia oraz pora roku. Największe różnice między stacjami zaobser-wowano o godzinie 12 UTC, a najmniejsze o 6 UTC. Największe prędkości wiatru notowane są również wiosną i jesienią oraz na stacji Zapora, położonej na plaży składowiska.
...
Przeanalizowano wpływ szaty roślinnej na różnicowanie bilansu radiacyj-nego powierzchni rolniczych. Pod uwagę wzięto dwie kontrastowe powierzchnie: trawiastą (łąka) i nieporośniętą roślinnością (stale przekopywany ugór). Opraco-wano materiał pomiarowy z badań aktynometrycznych prowadzonych w roku 2009 w Obserwatorium Agro- i Hydrometeorologii Uniwersytetu Przyrodniczego Wro-cław-Swojec. Wykorzystano dane pochodzące z ciągłej rejestracji gęstości stru-mienia całkowitego promieniowania słonecznego K, gęstości strumienia promie-niowania odbitego od powierzchni trawy i ugoru K, gęstości strumienia promieniowania zwrotnego atmosfery L i gęstości strumienia promieniowania powierzchni bez roślin i porośniętej trawą L. Kontrastowość cech fizyczno-biologicznych rozpatrywanych dwóch powierzchni czynnych wpływa istotnie na różnicowanie ich właściwości radiacyjnych (absorpcyjnych i dystrybucyjnych). W efekcie występują wyraźne różnice w wartościach synchronicznych pomierzo-nych parametrów radiacyjnych tych powierzchni. Skoncentrowano się na ukazaniu tych różnic i ich przyczyn. Szczególną uwagę poświęcono różnicom w średnich wartościach dobowych i miesięcznych całkowitego bilansu promieniowania i jego najważniejszych składowych. Zwrócono uwagę na topoklimatyczne skutki zaob-serwowanych różnic radiacyjnych.
...
Wykorzystanie wód podziemnych oraz eksploatacja i ochrona ich ujęć to jedne z ważniejszych zagadnień, którymi zajmuje się współczesna hydrogeologia. Niniejszy referat przedstawia możliwości wykorzystania Systemów Infor-macji Geograficznej (GIS) z zastosowaniem aplikacji ArcGis i Surfer do analizy danych archiwalnych i wyników badań terenowych. Dzięki zastosowaniu technik GIS szerokie spektrum informacji geograficznych, geologicznych i hydrogeolo-gicznych zostało ujęte w formę bazy danych opisowych oraz połączonych z nią danych graficznych. Jako przykład pokazano użycie warstw informacyjnych stwo-rzonych w wymienionym oprogramowaniu w modelowaniu hydrogeologicznym oraz w wyznaczeniu strefy ochronnej dla ujęcia Serby.
...
