Prof. dr hab. inż. Stanisław Harasimowicz

Dr hab. inż. Jarosław Janus

Ocena przydatności podziału obszaru wsi na elementy równowartościowe w procesie optymalizacji układów gruntowych

Prezentowany referat przedstawia w skrócie wybrane zagadnienia związane z wykorzystaniem informacji zawartych na mapach numerycznych dla celów automatyzacji niektórych elementów procesu scalenia gruntów. Jako przykład zaprezentowano rozważania na temat metod podziału obszaru wsi na elementy powierzchniowe przydatne dla celów optymalizacji układu gruntowego na rozpatrywanym obszarze. Szczególny nacisk położono na opis koncepcji podziału na elementy równowartościowe. Do wykonania takiego podziału niezbędne są następujące dane wejściowe w postaci numerycznej: granice zewnętrzne obszarów, które będą dzielone na elementy powierzchniowe, kierunki linii projektowych dla każdego z obszarów oraz granice istniejących konturów szacunkowych, które wyznaczają obszary o jednakowej wartości określonej w postępowaniu scaleniowym. Wymienione zbiory, z wyjątkiem kierunków linii projektowych, muszą być poprawne pod względem topologicznym. Kolejnym etapem jest utworzenie na podstawie określonych danych wejściowych zbioru elementów o jednakowej wartości. Zbiór ten jest następnie wykorzystywany do optymalizacji rozmieszczenia gruntów na badanym obszarze z punktu widzenia zmniejszenia łącznej długości dróg transportu rolnego. Zasada optymalizacji opiera się na obliczaniu efektów wymian elementów o równej wartości pomiędzy poszczególnymi gospodarstwami, aż do uzyskania rozwiązania najlepszego. Optymalizacja taka może mieć zastosowanie przy próbach automatyzacji wstępnego naboru do kompleksów projektowych. Czynność ta jest jednym z ważniejszych etapów postępowania scaleniowego. ...

Prof. dr hab. inż. Stanisław Harasimowicz

Dr hab. inż. Jarosław Janus

Określenie macierzy odległości między działkami a siedliskami gospodarstw we wsi na podstawie grafu sieci drogowej i przemieszczeń po granicach działek

W artykule przedstawiono ogólny zarys metody określania odległości gruntów od siedlisk na podstawie mapy numerycznej, bardziej szczegółowo omawiając procedury dotyczące wyznaczenia najkrótszej trasy łączącej działki z siedliskami. Dojazd z siedlisk do kompleksu działek opisany został grafem obejmującym sieć drogową i przejazdy po terenie w granicach tego kompleksu. Trasę przejazdu z siedliska do działki określono jako najkrótszą ścieżkę między węzłami grafu. Przyjęto odpowiednie zróżnicowanie trudności przejazdu po drogach i po terenie. Przedstawione procedury dotyczące określania odległości gruntów od siedlisk zostały opracowane przy założeniu, że przemieszczenia odbywają się po granicach dróg oraz po miedzach działek. Zestawiony przy tych założeniach graf opisujący przemieszczenia między pojedynczą działką a siedliskiem, nawet przy dużym rozdrobnieniu gruntów, nie przekracza zwykle 1-2 tysięcy wierzchołków, co nie wydłuża nadmiernie czasu obliczeń i umożliwia praktyczne zastosowanie opracowanej metody. Podane zasady określanie odległości i trasy przejazdu z siedliska do działek gospodarstwa na podstawie mapy ewidencyjnej przedstawionej w formie cyfrowej pozwalają na automatyzację większości procedur obliczeniowych, a tym samym na zmniejszenie ich pracochłonności. Umożliwia to określanie odległości wszystkich działek rolnych położonych na rozpatrywanym obszarze od siedlisk gospodarstw, co stanowić może wartościowy materiał dla oceny struktury przestrzennej wsi oraz jej zmian zachodzących w wyniku prowadzenia prac urządzeniowych. Tablica zawierająca odległości wszystkich działek położonych ...

Prof. dr hab. inż. Stanisław Harasimowicz

Dr hab. inż. Jarosław Janus

Ocena efektów scalenia gruntów dla wybranej grupy gospodarstw rolnych we wsi Wojków

W pracy przedstawiono próbę oceny efektów scalenia gruntów przeprowadzonego na obszarze wsi Wojków w powiecie mieleckim, w której największe znaczenie przypisano porównaniu sieci transportowych wybranej grupy gospodarstw rolnych przed i po przeprowadzeniu zabiegów urządzeniowo-rolnych. Zaprezentowane zostały metody pozyskania oraz przygotowania danych wejściowych do zaprojektowanych procedur obliczeniowych. Opisana została również zasada działania procedur oceniających oraz zastosowanych algorytmów określających najkrótszą drogę pomiędzy siedliskiem gospodarstwa a działkami wchodzącymi w jego skład. Następnie zaprezentowane i omówione zostały otrzymane wyniki obliczeń, które dla grupy wybranych do analizy gospodarstw rolnych wskazały na korzystne skutki przeprowadzonego scalenia gruntów. W podsumowaniu przedstawione zostały najważniejsze zalety oraz wady proponowanego sposobu oceny scalenia gruntów oraz wskazania dotyczące możliwości jego poprawy. ...

Prof. dr hab. inż. Stanisław Harasimowicz

Dr hab. inż. Jarosław Janus

Dr inż. Barbara Ostrągowska

Korekty optymalizacji przydziału gruntów do gospodarstw uwzględniającej odległości od siedlisk

Celem optymalizacji przydziału działek do gospodarstw jest minimalizacja odległości gruntów od zabudowań gospodarczych. Uzyskiwany w procesie optymalizacji przydział działek do gospodarstw nie jest określony jednoznacznie. Przydział ten ma w dużym stopniu charakter przypadkowy i wymaga zastosowania odpowiednich korekt. W artykule przedstawiono trzy korekty rozwiązania optymalnego, które dotyczą zbędnego przemieszczania działek w gospodarstwach, zmniejszania ich liczby oraz usuwają nadmierne przyrosty odległości uprawianych gruntów od zabudowań gospodarczych. Opracowane korekty przedstawiono na przykładzie wsi Wojków. Po dokonanej korekcie gospodarstwa zachowują w możliwie największym stopniu działki, które należały do nich przed optymalizacją, składają się z najmniejszej liczby działek i nie wykazują zbędnego przyrostu odległości z siedlisk gospodarstw do gruntów. Skorygowane przydziały działek do gospodarstw mogą być przydatne nie tylko do określania rozmieszczenia gruntów gospodarstw w wydzielonych kompleksach projektowych przy ich scalaniu, ale także do opracowywania wymian działek między gospodarstwami, umożliwiających zbliżenie gruntów do siedlisk. ...

Prof. dr hab. inż. Stanisław Harasimowicz

Dr hab. inż. Jarosław Janus

Wykorzystanie techniki komputerowej do oceny zmian sieci transportowej w wyniku scalenia gruntów na wybranym przykła-dzie

Artykuł podejmuje zagadnienia związane z wykorzystaniem technik komputerowych do wspomagania oceny zmian struktury przestrzennej gruntów rolnych, jakie dokonują się w wyniku scalenia gruntów. Omawiany w prezentowanym artykule sposób oszacowania efektów przeprowadzonego scalenia gruntów związany jest z analizą efektów zmian sieci transportowej w jego wyniku i wpływu tych zmian na funkcjonowanie gospodarstw rolnych. Zaprezentowane zostały metody umożliwiające określenie dostępności działek do sieci transportowej oraz obliczenie zmian w długości dróg dojazdowych pomiędzy siedliskami gospodarstw a działkami wchodzącymi w ich skład na podstawie danych w postaci map numerycznych obszaru scalenia. Wyniki obliczeń zaprezentowano na przykładzie wybranego gospodarstwa rolnego we wsi Lipnica Wielka na Orawie, gdzie w 2007 roku zakończyło się postępowanie scaleniowe. ...

Prof. dr hab. inż. Stanisław Harasimowicz

Dr hab. inż. Jarosław Janus

Ocena efektów scalenia gruntów w pasie oddziaływania autostrady A-4 we wsi Brzezie

Artykuł przedstawia próbę oceny efektów przeprowadzonych prac scale-niowych we wsi Brzezie w gminie Kłaj. Wydzielona w wyniku szeregu prac stu-dialnych część wsi została poddana procedurze przebudowy struktury przestrzen-nej w związku z budową autostrady A4 na odcinku Kraków–Tarnów. Prace związane z opracowaniem projektu scalenia gruntów rozpoczęły się w 2006 roku i trwały 2 lata. W chwili obecnej wszystkie prace geodezyjne związane z projektem zostały zakończone i oczekiwane jest wydanie decyzji starosty zatwierdzającej opracowany projekt scalenia. Ocenie poddano zbiory danych o działkach i gospodarstwach dla stanu przed i po wykonaniu prac scaleniowych. W jednym z wariantów uwzględniono zwarte obszary, które nie zmieniły się w trakcie scalenia, wyłączając należące do nich działki z procesu obliczeniowego. Dokonano również próby oceny poprawno-ści wyznaczenia obszaru, na którym prowadzone były prace. Otrzymane wyniki wskazują na poprawę struktury przestrzennej w zakresie zmniejszenia liczby dłu-gich tras przejazdów pomiędzy siedliskiem a gospodarstwami oraz eliminacji dzia-łek bez dojazdów do dróg publicznych. Nie stwierdzono istotnych zmian średniej powierzchni działek ewidencyjnych. Jednocześnie wykazano możliwości korekty granic obszaru objętego postępowaniem scaleniowym, co wskazuje na potrzebę opracowania dokładniejszych metod określających granice terenów, na których konieczne jest wykonanie prac scaleniowych podejmowanych w związku z budo-wą inwestycji liniowych. ...

Prof. dr hab. inż. Stanisław Harasimowicz

Dr hab. inż. Jarosław Janus

Dr inż. Barbara Ostrągowska

Optymalizacja przydziału gruntów do gospodarstw i jej powiązanie ze strefami różnic odległości z siedlisk do działek

W artykule przedstawiono podstawowe zasady przydziału działek do go-spodarstw uwzględniające przebieg stref różnic odległości z siedlisk do działek i rozgraniczających je linii równych różnic odległości. Zarówno granice rozpatry-wanych stref jak i zasięgi ich obszarów stanowią istotną przesłankę dla kształto-wania właściwego przydziału gruntów do gospodarstw. Warunkiem poprawności przydziału działek do dwu wybranych gospodarstw jest występowanie działek obu gospodarstw tylko w jednej strefie różnic odległości, która oddziela działki należą-ce do tych gospodarstw. Przez tę strefę oddzielającą przebiega również linia rów-nych różnic odległości rozdzielająca działki obu gospodarstw w przypadku ich najkorzystniejszego położenia względem siedlisk. Wykorzystane w tym opracowa-niu przykłady optymalizacji rozmieszczenia gruntów gospodarstw oraz przebiegu linii równych różnic odległości z siedlisk do działek i zasięgi stref odległości doty-czą dwu gospodarstw położonych we wsi Filipowice. ...

Prof. dr hab. inż. Stanisław Harasimowicz

Dr hab. inż. Jarosław Janus

Korekta wiejskiego układu gruntowego zwiększająca wielkości udziałów w kompleksach projektowych

Opracowana korekta zwiększająca udziały gospodarstw w kompleksachdotyczy modelu optymalizacji położenia gruntów względem siedlisk, opartego napodziale kompleksów projektowania działek na niewielkie paski elementarne.Celem tej korekty jest wyeliminowanie zbyt małych udziałów gospodarstw uniemożliwiającychwydzielanie działek mających wystarczająco dużą powierzchnię.Skuteczność korekty zwiększającej udziały gospodarstw w kompleksach projektowaniadziałek została potwierdzona na przykładzie wsi Wojków. Po zastosowaniutej korekty wyeliminowana została większość (ponad 90%) udziałów gospodarstwmniejszych od 1 ha. Pozostałe niewielkie udziały gospodarstw o niewielkich powierzchniachwynikają przeważnie ze zbyt małej powierzchni gospodarstw i kompleksów. ...

Prof. dr hab. inż. Stanisław Harasimowicz

Dr hab. inż. Jarosław Janus

Optimisation of spatial structure exemplified by the village of Filipowice

The developed method of optimising a farmland arrangement system con-siders two basic directions when improving the layout of plots and farms: the aim of bringing farmlands closer to a farmstead site and the aim to improve the size and shape of plots. The basis for constructing this optimisation model comprises the division of consolidated land complexes into small elementary strips and the de-termination of distances between those strips and farmstead sites. The final result of the entire optimisation procedure is a complete digital map of a new farmland arrangement system. With this map, it is possible to compile all the documents necessary to create a cadastre. The time- and labour consuming processes of pre-paring data, constructing the model and solving it have been automated through the application of relevant software programs, thus, the method developed can be used in practice. The optimisation principles of farmland arrangement system were exemplified in the case of the village of Filipowice located near the city of Cracow. The optimisation performed resulted in, among other things, enlarging the mean plot area by four times and in bringing it 30% closer to a farmstead site. ...

Prof. dr hab. inż. Stanisław Harasimowicz

Dr hab. inż. Jarosław Janus

Dr inż. Barbara Ostrągowska

Korekta wiejskiego układu gruntowego ograniczająca liczbę małych udziałów gospodarstw w kompleksach projektowych

Opracowana korekta zwiększająca udziały gospodarstw w kompleksach do-tyczy modelu optymalizacji położenia gruntów względem siedlisk, opartego na po-dziale kompleksów projektowania działek na niewielkie paski elementarne. Celem tej korekty jest wyeliminowanie zbyt małych udziałów gospodarstw uniemożliwia-jących wydzielanie działek mających wystarczająco dużą powierzchnię. Skutecz-ność korekty zwiększającej udziały gospodarstw w kompleksach projektowania działek została potwierdzona na przykładzie wsi Wojków. Zastosowaniu tej korek-ty pozwoliło na wyeliminowanie wszystkich możliwych do usunięcia udziałów go-spodarstw mniejszych od założonego obszaru równego 1 ha. Pozostałe nieliczne udziały gospodarstw, mniejsze od 1 ha, wynikają ze zbyt małej powierzchni go-spodarstw lub kompleksów. ...

Prof. dr hab. inż. Stanisław Harasimowicz

Dr hab. inż. Jarosław Janus

Wyznaczanie granic obszaru objętego negatywnym wpływem projektowanej autostra-dy na strukturę przestrzenną gruntów rolnych we wsi Jodłówka

W ciągu ostatnich kilku lat znacząco zwiększył się rozmiar prac scalenio-wych wykonywanych w związku z realizacją inwestycji liniowych, głównie auto-strad i dróg ekspresowych. W przyszłości prace takie mogą mieć również związek z tworzeniem nowych tras kolejowych. Precyzyjne określenia granic obszaru, który powinien zostać objęty postępowaniem scaleniowym jest zadaniem trudnym  i czasochłonnym, z uwagi na konieczność wykonania bardzo dużej ilości obliczeń. Jednocześnie uzyskany wynik ma zasadnicze znaczenie zarówno dla możliwości uzyskania odpowiednich efektów prac scaleniowych, jak i na ich koszty, zależne głównie od powierzchni wyznaczonego obszaru. Dynamiczny postęp w metodach przechowywania i udostępniania danych ewidencji gruntów i budynków oraz szybki wzrost wydajności komputerów pozwala obecnie na zaproponowanie metod umożliwiających szybkie i jednocześnie bardzo precyzyjne wyznaczenie obszarów, dla których negatywny wpływ danej inwestycji uzasadnia wykonanie na danym obszarze scalenia gruntów. Prezentowany artykuł przedstawia propozycję takiej metody, wykorzystującej jako materiały wejściowe dane z ewidencji gruntów i bu-dynków rozpatrywanego obszaru w formacie SWDE oraz przebieg planowanej in-westycji liniowej. Zaprezentowane zostaną kolejne etapy procesu obliczeniowego, którego efektem jest wygenerowanie zasięgów obszarów kwalifikujących się do przeprowadzenia scaleń gruntów związanych z daną inwestycją. ...

Prof. dr hab. inż. Stanisław Harasimowicz

Dr hab. inż. Jarosław Janus

Korekta wiejskiego układu gruntowego łącząca udziały gospodarstw w kompleksach projektowych w zwarte działki

Opracowana korekta łącząca udziały gospodarstw w kompleksach w zwarte działki dotyczy modelu optymalizacji położenia gruntów względem siedlisk opartego na podziale kompleksów projektowania działek na niewielkie paski elementarne. Celem tej korekty jest połączenie rozproszonych udziałów gospodarstw w zwarte działki pozwalające na uzyskanie plików umożliwiających wykreślenie mapy nowego układu gruntowego wsi.Skuteczność korekty łączącej udziały gospodarstw w kompleksach w zwarte działki została potwierdzona na przykładzie wsi Wojków. Zastosowanie tej korekty pozwoliło na wyeliminowanie wszystkich możliwych do usunięcia udziałów gospodarstw mniejszych od założonego obszaru równego 1 ha i połączenie ich w zwarte działki. Dało to podstawę do wykreślenia na mapie numerycznej nowego układu gruntowego charakteryzującego się zbliżoną do najmniejszej odległością do gruntów i poprawnym rozłogiem działek.     ...

Prof. dr hab. inż. Stanisław Harasimowicz

Dr hab. inż. Jarosław Janus

Dr inż. Jacek Gniadek

Optymalizacja struktury przestrzennej wsi Filipowice połączona ze zmianą pasmowego układu działek

Zastosowana metoda optymalizacji wiejskiego układu gruntowego bierze pod uwagę dwa podstawowe kierunki poprawy rozłogu działek i gospodarstw: przybliżenie gruntów do siedlisk oraz wielkość i kształt działek. Podstawą budowy modelu optymalizacyjnego jest podział kompleksów scaleniowych na niewielkie paski elementarne oraz określenie odległości tych pasków od siedlisk gospodarstw. Ostatecznym efektem procedury optymalizacyjnej jest kompletna mapa numerycz-na nowego układu gruntowego pozwalająca na zestawienie wymaganej dokumen-tacji ewidencyjnej. Pracochłonne procesy przygotowania danych, budowy modelu oraz jego rozwiązania zostały zautomatyzowane przy pomocy odpowiednich pro-gramów komputerowych, co umożliwia praktyczne stosowanie tej metody. Przeprowadzona optymalizacja układu gruntowego we wsi Filipowice wy-kazała, że zmiana istniejącego układu gruntowego, tak by główny kierunek działek był równoległy do osi zabudowy umożliwia znaczne zmniejszenie długości i po-wierzchni dróg. Udział powierzchni dróg w całym obszarze wsi zmniejszył się w wyniku optymalizacji z 3 do 2% przy równoczesnym przybliżeniu gruntów do sie-dlisk o około 200 m i około czterokrotnym zmniejszeniu liczby działek.     ...

Prof. dr hab. inż. Stanisław Harasimowicz

Dr hab. inż. Jarosław Janus

Ocena struktury przestrzennej wsi Sękowa na podstawie danych z ewidencji gruntów oraz analizy stanu faktycznego

Struktura przestrzenna gospodarstw rolnych na większości obszaru Polski jest bardzo niekorzystna, w szczególności dotyczy to Polski południowej oraz po-łudniowo-wschodniej. Daleko idące zmiany wybranych parametrów tej struktury są najczęściej wynikiem prac scaleniowych, realizowanych zgodnie z zapisami ustawy o scalaniu i wymianie gruntów z dnia 26 marca 1982 roku. Jedną z najważniejszych przesłanek kwalifikujących dany obszar do przeprowadzenia na nim scalenia jest nadmierne rozdrobnienie gruntów, którego efektem jest duża liczba działek należących do poszczególnych gospodarstw, najczęściej powiązana z niewielka przeciętna powierzchnią takiej działki. Dane wykorzystywane przy wykonywaniu analiz rozdrobnienia gruntów pozyskiwane są najczęściej w wyniku przetworzenia części opisowej operatu ewi-dencji gruntów i budynków. Takie podejście może w niektórych przypadkach być źródłem nieprawidłowego opisu faktycznego stanu struktury przestrzennej gospo-darstw na danym obszarze, co wykazano w prezentowanym artykule na przykładzie wsi Sękowa położonej w gminie Sękowa w powiecie gorlickim. Na jej obszarze można zaobserwować znaczne rozbieżności pomiędzy rozdrobnieniem gruntów wynikającym z analizy danych z ewidencji gruntów, a rozdrobnieniem faktycznym, którego wielkość oszacowano traktując sąsiadujące ze sobą grunty należące do jednego właściciela jako jedną działkę. Po przeanalizowaniu grupy dwudziestu go-spodarstw o największej liczbie działek, różnica pomiędzy uzyskanymi tymi dwoma sposobami wartościami przedstawiającymi liczbę działek w gospodarstwie oraz przeciętną wielkość działki w gospodarstwie wyniosła 300% (wzrost ...

Prof. dr hab. inż. Stanisław Harasimowicz

Dr hab. inż. Jarosław Janus

Dr inż. Barbara Ostrągowska

Wpływ długości działek na ich dostępność z dróg i jego wykorzystanie do korekty dróg rolniczych

Praca dotyczy zasad określania sposobów dostępności do działek z dróg. Konieczność zapewnienia dojazdu do każdej działki ogranicza możliwości przebiegu dróg do dwu przypadków. Między sąsiednimi drogami może występować jeden lub dwa rzędy działek, co określane jest jako dostęp jednostronny i obustronny. W pracy wykazano, że w przypadku działek krótkich do około 150 m , niezależnie od ich powierzchni, powinien występować dostęp jednostronny. W układach działek o długościach większych, drogi należy tak projektować, aby zapewniały do nich obustronny dostęp. Przedstawione zasady mogą być przydatne przy korektach sieci drogowej bez zmiany rozłogów działek. ...

Prof. dr hab. inż. Stanisław Harasimowicz

Dr hab. inż. Jarosław Janus

Strefy dostępności do działek uwzględniające zmiany ich długości oraz odległo-ści między drogami

Jednym z najważniejszych celów procesu kształtowania układu gruntowego wsi w trakcie prac scaleniowych jest tworzenie korzystnych warunków funkcjono-wania występujących na danym obszarze gospodarstw rolnych. Cel ten może zostać osiągnięty poprzez zaproponowanie układu gruntowego, który w jak największym stopniu zmniejszy koszty związane z uprawą poszczególnych działek wchodzących w skład gospodarstw rolnych. Niewątpliwie jednym z najważniejszych czynników decydujących o możliwościach projektowania nowego układu gruntowego jest sieć transportu rolnego na rozpatrywanym obszarze, a elementem ściśle z nim powiązanym zagadnienie wyboru sposobu dostępności działek z dróg.Ustalenie najkorzystniejszego w danym przypadku sposobu dostępności z dróg do działek nie jest zadaniem oczywistym, ponieważ zależy on między innymi od odległości między drogami oraz od długości działek. Czynniki te są ze sobą w sposób oczywisty powiązane, ale ich wzajemne oddziaływanie na optymalną do-stępność do działek jest zagadnieniem stosunkowo skomplikowanym. Prezentowany artykuł przedstawia wyniki badań nad wyznaczeniem gra-nicznych wielkości takich cech działek jak ich długość oraz powierzchnia, przy których powinna następować zmiana sposobu dostępności tych działek z dróg. Przedstawione rozważania poszerzają wiedzę na temat zasad kształtowania układu gruntowego wsi. ...

Prof. dr hab. inż. Stanisław Harasimowicz

Dr hab. inż. Jarosław Janus

Dr inż. Barbara Ostrągowska

Korekta wiejskiego układu gruntowego ograniczająca nadmierne przyrosty odległości do gruntów uzyskiwane w procesie jego optymalizacji

Optymalizacja wiejskiego układu gruntowego połączona z wymaganymi korektami pozwala uzyskać niewielką (zbliżoną do najmniejszej) przeciętną odległość gruntów od siedlisk oraz poprawne rozłogi wydzielanych działek. Uzyskany w wyniku optymalizacji podział gruntowy wsi cechuje zwykle znaczne zróżnicowanieodległości do gruntów, a także występowanie w niektórych gospodarstwach nadmiernych przyrostów odległości w stosunku do stanu wyjściowego. Opracowana korekta umożliwia wyeliminowanie nadmiernych przyrostów odległości w gospodarstwach, bez istotnego przyrostu odległości do gruntów, wiąże się to jednak z pewnym zwiększeniem rozdrobnienia działek. Szczególnie duże zwiększenie tego rozdrobnienia występuje w przypadku niewielkiej powierzchni gospodarstw wydzielonych w pojedynczych działkach. W rozpatrywanej wsi Wojkówzastosowanie przedstawionej korekty spowodowało zwiększenie liczby działek należących do gospodarstw miejscowych (posiadających siedliska w rozpatrywanej wsi) aż o ponad 20%. ...

Prof. dr hab. inż. Stanisław Harasimowicz

Dr hab. inż. Jarosław Janus

Określenie najkrótszej trasy między działką a siedliskiem za pomocą grafu sieci drogowej i przemieszczeń po granicach działek

W artykule przedstawiono ogólny zarys metody określania odległości gruntów od siedlisk na podstawie mapy numerycznej, bardziej szczegółowo omawiając procedury dotyczące wyznaczenia najkrótszej trasy łączącej działkę z siedliskiem. Dojazd z siedliska do działki opisany został grafem obejmującym sieć drogową i przejazdy po terenie w kompleksach działek. Trasę przejazdu z siedliska do działki określono jako najkrótszą ścieżkę między węzłami grafu. Przyjęto odpowiednie zróżnicowanie trudności przejazdu po drogach i po terenie. Przedstawione procedury dotyczące określania odległości gruntów od siedlisk zostały opracowane przy założeniu, że przemieszczenia odbywają się po granicach dróg oraz po miedzach działek. Zestawiony przy tych założeniach graf opisujący przemieszczenia między pojedynczą działką a siedliskiem, nawet przy dużym rozdrobnieniu gruntów, nie przekracza zwykle 1–2 tysięcy wierzchołków, co nie wydłuża nadmiernie czasu obliczeń i umożliwia praktyczne zastosowanie opracowanej metody. Podane zasady określanie odległości i trasy przejazdu z siedliska do działek gospodarstwa na podstawie mapy ewidencyjnej przedstawionej w formie cyfrowej pozwalają na automatyzację większości procedur obliczeniowych, a tym samym na zmniejszenie ich pracochłonności. Umożliwia to określanie odległości wszystkich działek rolnych położonych na rozpatrywanym obszarze od siedlisk gospodarstw, co stanowić może wartościowy materiał dla oceny struktury przestrzennej wsi oraz jej zmian zachodzących w wyniku prowadzenia prac urządzeniowych. Tablica zawierająca odległości wszystkich działek położonych w danej ...

Dr inż. Stanisław Bacior

Prof. dr hab. inż. Stanisław Harasimowicz

Oddziaływanie autostrady na grunty rolne na przykładzie odcinka Cikowice–Bochnia

Opracowana uproszczona metoda szacowania oddziaływania budowy autostrady na grunty rolne pozwala na określenie wszystkich strat związanych z wymienionymi kierunkami tego oddziaływania. Podstawą do ustalenia rozpatrywanych strat jest analiza zmienności użytkowania gruntów i klas bonitacyjnych oraz rozmieszczenie dróg dojazdowych do gruntów wzdłuż osi projektowanej autostrady. Przyjętą miarą wielokierunkowego oddziaływania autostrady na grunty rolne jest pewna odmiana wartości gruntów, przy której określaniu uwzględniono jedynie zróżnicowanie ich przydatności do produkcji rolniczej. Wartość ta jest więc w istocie miernikiem waloryzacji przydatności gruntów do produkcji rolniczej. Przyjętym miernikiem oddziaływania autostrady nie jest więc wartość rynkowa, a wielkości te będą zbliżone do siebie jedynie w rejonach typowo rolniczych, gdzie głównymi atrybutami kształtującymi cenę gruntów są ich możliwości produkcyjne. Opracowana metoda szacowania wpływu autostrady na grunty rolne zostanie przedstawiona na przykładzie projektowanego odcinka autostrady A-4 długości około 7 km przebiegającego między Cikowicami a Bochnią. Budowa jednego kilometra rozpatrywanego odcinka autostrady spowoduje obniżenie wartości gruntów rolnych wynoszące 2468 jednostki zbożowej. Przejmowanie gruntów pod budowę autostrady oraz toksyczne jej oddziaływanie obejmuje około 80% całkowitej utraty wartości gruntów rolnych. Pozostałe 20% utraty wartości gruntów wiąże się z przyrostem transportu i pogorszeniem rozłogu działek. ...

Dr inż. Jacek Gniadek

Prof. dr hab. inż. Stanisław Harasimowicz

Zróżnicowanie ukształtowania rozłogów działek ornych na przykładzie wsi Filipowice

Badania rozłogów działek ornych we wsi Filipowice przeprowadzono na podstawie danych uzyskanych z mapy numerycznej za pośrednictwem opracowanego programu komputerowego. Procedura znacząco przyczyniła się do przyspieszenia i obniżenia pracochłonności wykonywanych analiz. Badaniami objęto wszystkie działki orne należące do gospodarstw położonych we wsi Filipowice, dla których określono podstawowe parametry rozłogu działek oraz zależne od nich koszty uprawowe zależne od rozłogu. ...

Dr inż. Jacek Gniadek

Prof. dr hab. inż. Stanisław Harasimowicz

Podstawowe etapy kształtowania podziałów gruntowych uwzględniające elementy powierzchniowe wydzielane w działkach objętych scaleniem

W pracy przedstawiono opis procesu przygotowawczego, zmierzającego do optymalizacji wiejskiego układu gruntowego wsi Wojków, wykorzystującego ele-menty powierzchniowe wydzielane w działkach objętych scaleniem. Zarówno wstępne procedury jak i specjalistyczne oprogramowanie komputerowe, umożliwią przygotowanie danych, które w późniejszym etapie badań będą mogły posłużyć do budowy i rozwiązania nowego modelu optymalizacji struktury przestrzennej wy-branej wsi i pozwolą na porównanie wyników w odniesieniu do poprzedniej metody optymalizacji, wykorzystującej podział kompleksów na paski elementarne. ...