Prawidłowa praca systemów odprowadzania i oczyszczania ścieków w głównej mierze zależy od właściwego ich zaprojektowania, wykonania, a następnie poprawnie prowadzonej eksploatacji. W projektowaniu sieci kanalizacyjnych najważniejszym parametrem wpływającym na ustalenie średnic przewodów jest miarodajna objętość ścieków, określana często w odniesieniu na 1 mieszkańca, jako jednostkowy odpływ ścieków w dm3∙M-1∙d-1. Celem przeprowadzonych badań było określenie jednostkowych odpływów ścieków z kanalizacji wiejskiej w Koszycach w ujęciu roku, miesięcy i dni tygodnia w latach 2002–2005. Objętość ścieków odpływających z kanalizacji sanitarnej w Koszycach określona została na podstawie pomiaru, wykonywanego na kanale dopływowym do oczyszczalni ścieków we Włostowicach. Gmina Koszyce położona jest w województwie małopolskim w powiecie proszowickim. Aktualnie z sieci kanalizacyjnej na terenie gminy korzysta 1673 mieszkańców. Ścieki odprowadzane są z 280 gospodarstw. Średnie jednostkowe odpływy ścieków (przy pogodzie bezdeszczowej) w okresie badawczym wahały się od 58,7 w roku 2005 do 75,1 dm3∙M-1∙d-1 w roku 2003. W całym okresie badań średni odpływ jednostkowy wyniósł 67,1 dm3∙M-1∙d-1, przy odchyleniu standardowym 11,5 dm3∙M-1∙d-1 i współczynniku nierównomierności 1,34. Wielkości średnich jednostkowych odpływów ścieków w poszczególnych latach korespondowały z wielkościami jednostkowego zużycia wody w 7 badanych gospodarstwach we Włostowicach w latach 2002–2003. Najwyższe jednostkowe odpływy ścieków w Koszycach występują w miesiącach zimowych, natomiast najniższe w miesiącach letnich. ...
W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczących wielkości oraz redukcji związków azotu i fosforu w przydomowych oczyszczalniach ścieków. Analizowane oczyszczalnie ścieków to obiekty pracujące na podstawie metody osadu czynnego. Pierwszy obiekt to oczyszczalnia typu Turbojet EP-4 zainstalowana w miejscowości Ibramowice w gminie Pałecznica w województwie małopolskim. Oczyszczalnia obsługuje szkołę podstawową, do której uczęszcza około 100 uczniów oraz dom nauczyciela zamieszany przez 6 osób. Drugi obiekt to oczyszczalnia typu Biocomopact BCT S-12. Przedmiotowa oczyszczalnia wybudowana jest w miejscowości Rajbrot w gminie Lipnica Murowana w województwie małopolskim. Do oczyszczalni dopływają ścieki z zespołu szkół, do którego uczęszcza około 300 uczniów oraz z domu nauczyciela zamieszkanego przez 12 osób. Badaniami objęto okres czteroletni (1999–2003), w którym pobierano próby ścieków surowych oraz oczyszczonych. Wyniki badań jakości ścieków surowych i oczyszczonych poddane zostały analizie statystycznej pozwalającej scharakteryzować wielkość i zmiany stężenia azotu ogólnego oraz fosforanów. W ramach analizy obliczono także częstość względną występowania określonych stężeń związków biogennych w ściekach oczyszczonych oraz scharakteryzowano wielkość redukcji tych wskaźników w procesie oczyszczania. Skład ścieków dopływających do obu oczyszczalni odpowiadał wartościom typowym dla ścieków bytowych, a średnia redukcja wskaźników eutroficznych azotu ogólnego i fosforanów wyniosła średnio dla obu oczyszczalni 63,6% i 51,4%. Średnie wartości stężenia azotu ogólnego i fosforanów w ...
Celem przeprowadzonych badań była ocena działania mechanicznobiologicznej oczyszczalni ścieków typu ECOLO-CHIEF zlokalizowanej w gminie Spytkowice. Obiekt o przepustowości projektowej 300 m3·d-1, pracuje na podstawie technologii niskoobciążonego osadu czynnego wraz z tlenową stabilizacją osadu nadmiernego. Badaniami objęto skład ścieków surowych dopływających do badanej oczyszczalni oraz ścieków oczyszczonych odprowadzanych do odbiornika. Ocenę sprawności działania oczyszczalni oparto na wielkości redukcji 5 wybranych wskaźników zanieczyszczeń, takich jak: BZT5, ChZT, zawiesina ogólna, azot ogólny i fosfor ogólny. Badania wykazały, że wielkości poszczególnych wskaźników zanieczyszczeń w ściekach oczyszczonych, z wyjątkiem fosforu ogólnego, były dużo niższe od wielkości dopuszczalnych z pozwolenia wodnoprawnego. W przypadku fosforu ogólnego w połowie prób stwierdzono przekroczenie wartości dopuszczalnej 2,5 mgPog·dm-3. Wartość dopuszczalna była przekraczana średnio o 62,8%. Problemy z redukcją fosforu mogą być związane z niedostatecznym obciążeniem hydraulicznym obiektu, nadmiernym rozcieńczeniem ścieków surowych lub zbyt małą dawką dozowanego PIXu. ...
Celem badań było określenie zmian temperatury ścieków w kanalizacji oraz otwartym reaktorze biologicznym pod wpływem temperatury powietrza atmosferycznego. W literaturze związanej z oczyszczaniem ścieków nie ma jednoznacznych informacji na temat wpływu temperatury powietrza na temperaturę ścieków w kanalizacji. Niektórzy autorzy uważają, że taki związek nie występuje. Badania przeprowadzone na terenie oczyszczalni ścieków w gminie Koszyce wykazały, że istnieje istotny związek pomiędzy średnią dobową temperaturą powietrza atmosferycznego (tpow) a średnią dobową temperaturą ścieków w kanalizacji (tść). Związek ten można z dużą dokładnością (R2=0,78, p<0,001) opisać za pomocą równania wielomianu 3 stopnia: tść = -0,0011·(tpow)3 + 0,0232·(tpow)2 + 0,3704·tpow + 9,0554. W okresie badań średnia dobowa temperatura ścieków w kanalizacji ulegała dużym wahaniom od 6,35 do 17,56°C. Zmiany temperatury ścieków w kolektorze w ciągu doby zawierały się w przedziale od 0,35°C do 4,60°C. W okresie zimowym, przy średniej dobowej temperaturze powietrza poniżej 5°C, temperatura ścieków w kanalizacji obniżała się poniżej 10°C, osiągając wartość minimalną 5,37°C. W reaktorze biologicznym zbudowanym jako żelbetowy zbiornik otwarty, średnia dobowa temperatura ścieków zmieniała się w przedziale od 5,68 do 21,04°C. Przy czym w okresie zimowym (grudzień, styczeń, luty) temperatura ścieków w reaktorze obniżała się poniżej 10°C, osiągając wartość minimalną 5,32°C. Jest to temperatura stanowczo za niska dla ...
Celem badań było określenie stężenia zanieczyszczeń w ściekach bytowych odprowadzanych z osiedli wiejskich lub miejsko-wiejskich zlokalizowanych na te-renie województwa małopolskiego. Badania oparto na analizie 140 próbek ścieków surowych pobranych z 34 systemów kanalizacyjnych w latach 2000-2009. Anali-zie poddano wartości pięciu wybranych wskaźników zanieczyszczeń, tj. BZT5, ChZT, zawiesiny ogólnej, azotu ogólnego oraz fosforu ogólnego. Uzyskane wyniki porównano z wartościami zestawionymi w ogólnodostępnej literaturze związanej z tematyką unieszkodliwiania ściekówPrzeprowadzone badania wykazały, że średnie wartości wskaźników zanie-czyszczeń w ściekach bytowych, odprowadzanych z osiedli wiejskich i miejsko-wiejskich województwa małopolskiego, różnią się od wartości tych wskaźników przedstawianych w literaturze. Największą różnicę stwierdzono w przypadku azotu ogólnego (wartość wyższa o 48%) i ChZT (wartość wyższa o 4,4%). Natomiast uzyskane w badaniach średnie stężenie fosforu ogólnego, wynoszące 11 mgP•dm-3, okazało się być o 45,8% niższe od wartości średniej przedstawionej w literaturze. Maksymalne wartości BZT5, ChZT, zawiesiny ogólnej i azotu ogól-nego w badanych ściekach były znacznie wyższe od wartości maksymalnych przedstawianych w analizowanej literaturze.Na podstawie zależności pomiędzy wartościami średnimi wskaźników za-nieczyszczeń ChZT:BZT5, BZT5:Nog, BZT5:Pog stwierdzono, że ścieki odprowa-dzane z osiedli wiejskich i miejsko-wiejskich województwa małopolskiego można skutecznie poddawać zaawansowanym metodom oczyszczania biologicznego z usuwaniem związków biogennych.Wyniki przeprowadzonych badań wskazują, że przy projektowaniu oczysz-czalni ścieków należy zachować pewną ostrożność ...
Celem badań było określenie, jaka objętość wód deszczowych może przedostawaćsię przez otwory techniczne we włazach studzienek do wnętrza przewodówkanalizacji rozdzielczej. Niewłaściwe wykonawstwo nawierzchni ulic lubnieodpowiednio wykonane zwieńczenia studzienek kanalizacyjnych prowadzą dosytuacji, gdy powierzchnia włazu ulega obniżeniu w stosunku do powierzchniterenu. Spływająca podczas opadu deszczu lub roztopów po powierzchni terenuwoda wypełnia powstałe obniżenie i przelewa się do wnętrza studzienki przezszczeliny, a głównie przez otwory techniczne we włazie. Otwory te służą dowprowadzania klucza lub dźwigni do podnoszenia lub otwierania pokrywy włazu.Badania terenowe wykazały, że wiele studzienek kanalizacyjnych wykonanychjest niewłaściwie. W wielu przypadkach pokrywa włazu usytuowana jest od10,6 do 38,3 mm poniżej poziomu terenu. Sprzyja to przelewaniu się wód deszczowychlub roztopowych przez szczeliny lub otwory we włazie do wnętrza studzienki.Na podstawie badań laboratoryjnych wykazano, że dopływ wód deszczowychdo studzienki, przez otwór służący do podnoszenia pokrywy włazu, możnaopisać za pomocą równania Q = 25 · h2 + 7,7679 · h, w którym h stanowi zagłębieniewłazu poniżej poziomu terenu.Przeprowadzone badania wykazały, że przy długotrwałych opadach deszczulub intensywnych spływach powierzchniowych, związanych z roztopami śniegu,otwory techniczne we włazach studzienek kanalizacyjnych, usytuowanych niewłaściwie poniżej poziomu terenu, mogą być istotną przyczyną dopływu wódprzypadkowych do kanalizacji ścieków bytowych. Wskazuje to na potrzebę większejstaranności w wykonywaniu zwieńczeń studzienek kanalizacyjnych oraz praczwiązanych ...
The aim of the study was to determine the extent to which heavy rainfall, that occurred in 2010, affected the infiltration into the selected sewage treatment plants in the Małopolskie voivodeship. The research was conducted in four separate sewer systems, located in poviats adjacent to the city of Kraków, dis-charging sewage to mechanical-biological treatment plants with a capacity below 1000 m3•d-1. The amount of sewage and extraneous water in the average wet year (2008) were used as control.As a result of heavy precipitation in 2010 the sewer system A received 18 539 m3 more extraneous water than in 2008 (increase by 343%), the sewer sys-tem B - 22 822 m3 (increase by 163%), the sewer system C - 109 715 m3 (increase by 248%) and the sewer system D - 30 796 m3 (increase by 303%). Heavy precipitation in 2010 caused the increase of infiltration and inflow by 264% on average in all studied sewer systems compared to the average wet year. As the result of precipitation, whose annual total in 2010 was higher by 65% than the normal value in 2008, there was an increase in the annual share of extraneous water from 5.3 to 19.7% depending on the ...
Celem badań było ustalenie wielkości dopływu wód infiltracyjnych oraz przypadkowych do wybranej kanalizacji sanitarnej przy wykorzystaniu metody ru-chomego minimum. Poddany badaniom system kanalizacyjny zlokalizowany jest w powiecie krakowskim w województwie małopolskim. Dopływ wód obcych do ka-nalizacji badano w wieloleciu 2008-2011. Na podstawie analizy wyników badań, uzyskanych metodą ruchomego minimum ustalono, że udział wód infiltracyjnych w rocznych dopływach wód zanieczyszczonych do kanalizacji wynosił od 19,0 do 20,7%, natomiast udział wód przypadkowych od 19,5 do 31,4%. Największe do-pływy wód przypadkowych w analizowanym wieloleciu wystąpiły w roku 2010 (30 210 m3). Był to rok, który ze względu na roczną sumę opadów oceniany był jako bardzo wilgotny. Najniższe dopływy do kanalizacji wód przypadkowych (15 053 m3) wystąpiły w roku 2011 (rok bardzo suchy). Najwyższe dopływy wód infiltracyjnych (20 675 m3) wystąpiły natomiast w roku 2009 (rok suchy), a najniż-sze (14 805 m3) w roku 2011. Na podstawie przeprowadzonych badań wykazano, że w przypadku analizowanego systemu kanalizacyjnego występuje silna zależność pomiędzy roczną sumą opadów atmosferycznych i roczną objętością wód obcych dopływających do kolektorów ściekowych. Przeprowadzone badania wykazały, że metoda ruchomego minimum może być z powodzeniem stosowana do ustalania objętości wód infiltracyjnych i przypadkowych dopływających do kanalizacji sani-tarnej. ...
Celem badań było określenie w jakim zakresie wody przypadkowe dopły-wające go kanalizacji sanitarnej podczas pogody mokrej wpływają na stężenie związków azotu i fosforu w ściekach surowych dopływających do oczyszczalni i oczyszczonych odprowadzanych do odbiornika. Badania przeprowadzono w czterech wybranych systemach kanalizacyjnych zlokalizowanych w wojewódz-twie małopolskim. Na podstawie uzyskanych wyników wykazano, że wody przypadkowe do-pływające do kanalizacji sanitarnej, podczas pogody mokrej w każdym analizowa-nym przypadku wpływały na obniżenie stężenia azotu ogólnego i fosforu ogólnego w ściekach surowych. Nie stwierdzono negatywnego wpływu wód przypadkowych na wzrost stę-żenia azotu ogólnego w ściekach oczyszczonych odprowadzanych do odbiornika podczas pogody mokrej. Badania wykazały natomiast, że stężenie tego wskaźnika ulegało obniżeniu od 2,7 do 4,8% przy wzroście udziału wód przypadkowych o 10% w przepływie dobowym. Badania wykazały negatywny wpływ wód przypadkowych na stężenie fos-foru ogólnego w ściekach oczyszczonych w przypadku obiektów o małej przepu-stowości hydraulicznej. Podwyższone wodami przypadkowymi przepływy ścieków powodowały wynoszenie osadu czynnego, zawierającego związki fosforu, z komór bioreaktora oraz lejów osadników wtórnych. W obiektach charakteryzują-cych się dużą rezerwą przepustowości hydraulicznej dopływy do kanalizacji wód przypadkowych powodowały natomiast obniżenie stężenia fosforu ogólnego w ściekach oczyszczonych od 0,9 do 3,9% na każdy 10% wzrost udziału tych wód w przepływie dobowym. ...
Celem badań było wykorzystanie metody trójkąta do obliczenia objętości wód infiltracyjnych i przypadkowych dopływających do kanalizacji sanitarnej, funkcjonującej w powiecie krakowskim (województwo małopolskie). Analizowana kanalizacja, o długości 10 km, wykonana jest z rur kamionkowych o średnicach 200, 250 i 300 mm. Wody infiltracyjne i przypadkowe, nazywane także wodami obcymi wpływają niekorzystnie na funkcjonowanie kanalizacji oraz oczyszczalni ścieków, co w konsekwencji może przekładać się na zanieczyszczenie wód odbiornika. Ich ilość w dopływach do kanalizacji powinna być szacowana za pomocą dostępnych metod obliczeniowych, a przyczyny występowania na bieżąco eliminowane. Przeprowadzone badania wykazały alarmujące objętości wód obcych dopływających do analizowanej kanalizacji, w roku 2010 stanowiły one 41,1%, w roku 2011 - 28,7%, a w roku 2012 - 23,4% łącznej rocznej objętości wód zanieczyszczonych. Objętość wód infiltracyjnych i przypadkowych dopływająca do badanej kanalizacji uzależniona była przede wszystkim od częstości występowania opadów, natomiast w mniejszym stopniu od ich sumy rocznej. Główną przyczyną dopływu wód przypadkowych do analizowanego systemu kanalizacyjnego, ustaloną na podstawie wizji terenowych oraz przeprowadzonych przez przedsiębiorstwo wodociągowe testów dymnych, są nielegalne podłączenia do przykanalików ściekowych wylotów rynien dachowych lub wpustów podwórzowych. ...
Jednym z głównych priorytetów polityki ekologicznej państwa jest gospodarka odpadami. W tym celu, w 2001 r. weszła w życie ustawa o odpadach, która określa zasady postępowania z odpadami w sposób zapewniający ochronę życia i zdrowia ludzi oraz ochronę środowiska zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju. Zgodnie z ustawą, na każdym szczeblu administracji państwowej zostały opracowane plany gospodarki odpadami. W planach tych dokonano podziału odpadów na 2 zasadnicze grupy: odpady powstające w sektorze komunalnym i sektorze gospodarczym. W referacie dokonano analizy ilościowej odpadów komunalnych, porównując ilości oszacowane na podstawie wskaźników generowania strumieni odpadów z rzeczywistą ilością odpadów zebranych w 5 gminach wiejskich województwa małopolskiego. Przeprowadzona analiza wykazała, że oszacowane ilości odpadów wahały się od 812,5 do 1614,3 Mg∙rok-1, natomiast ilości odpadów zebranych od 180,5 do 580,8 Mg∙rok-1. Różnica pomiędzy ilością szacunkową a rzeczywistą wyniosła średnio w tych gminach 986,2 Mg∙rok-1. Podobne rozbieżności zaobserwowano analizując jednostkową ilość odpadów odniesioną do 1 mieszkańca. Obliczona na podstawie wskaźników wynosiła 223,59 kg∙M-1∙rok-1, co w porównaniu z ilością odpadów zebranych, wynoszącą od 31,00 do 84,46 kg∙M-1∙rok-1, dawało różnicę kształtującą się średnio na poziomie 165,85 kg∙M-1∙rok-1. Stwierdzono również, że w stosunku do ilości odpadów oszacowanych do wytworzenia, od mieszkańców odebrano zaledwie ok. 26%. Dysproporcja pomiędzy wartościami szacunkowymi a ...
W pracy zaprezentowano wyniki bezpośrednich badań zużycia wody prowadzonych w ciągu jednego roku w dwóch gospodarstwach wiejskich, znajdujących się na terenie Włostowic i Stanisławic w województwie małopolskim. Pierwsze z analizowanych gospodarstw miało typowo rolniczy charakter, drugie zaś – charakter miejski. Przeprowadzona analiza wielkości zużycia wody wykazała niższe zużycie wody w gospodarstwie rolniczym, w porównaniu do gospodarstwa o charakterze miejskim. Średnie zużycie wody na przeliczeniowego mieszkańca w tym gospodarstwie wyniosło 86,1 dm3·PM-1·d-1, natomiast w gospodarstwie w Stanisławicach – 129,9 dm3·PM-1·d-1. Stwierdzona nierównomierność poboru wody potwierdziła występowanie tzw. cyklu tygodniowego. Największe zużycie wody w obu gospodarstwach odnotowano w sobotę, a najniższe we wtorek. W przypadku gospodarstwa rolnego zaobserwowano w każdym miesiącu występowanie dwóch szczytów poboru wody: porannego i wieczornego. W gospodarstwie w Stanisławicach ich wyodrębnienie było niemożliwe. Analiza nierównomierności dobowego zużycia wody dla całego okresu badań wykazała, że wartości Nd dla obydwu analizowanych gospodarstw były bardzo zbliżone i wyniosły ok. 3,5. Z kolei obliczony współczynnik nierównomierności godzinowej w gospodarstwie we Włostowicach wyniósł 2,3 natomiast w Stanisławicach 8,9. Duży wpływ na nierównomierność zużycia wody w gospodarstwach wiejskich miało występowanie tzw. celów dodatkowych. W przypadku analizowanych gospodarstw, do celów tych zaliczono: chów zwierząt gospodarskich, podlewanie zieleńców i upraw oraz mycie samochodów. ...
W artykule przedstawiono analizę struktury zużycia wody przez mieszkańców w gminie wiejskiej Drwinia, położonej w powiecie bocheńskim w województwie małopolskim. Gmina Drwinia, składająca się z 13 sołectw, zamieszkałych przez 6300 osób, zajmuje powierzchnię 108,8 km2. Gminna sieć wodociągowa obsługiwana jest przez Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Bochni. Po wybudowaniu i oddaniu do użytku wodociągu część mieszkańców nadal korzysta z indywidualnych źródeł zaopatrzenia w wodę i nie wyraża zgody na przyłączenie ich gospodarstw do sieci. Ogólnie z wodociągu grupowego korzysta blisko 77% gospodarstw domowych gminy. W poszczególnych sołectwach liczba gospodarstw korzystających z wodociągu waha się od 53% do 93%. Mała liczba mieszkańców korzystających z wody wodociągowej oraz przyzwyczajenia ludności do oszczędzania wody spowodowały dużą rozbieżność pomiędzy zużyciem zakładanym w projekcie a rzeczywistym. W fazie projektowej zakładano zużycie wody na poziomie 140 dm3·M-1·d-1, natomiast w okresie badań (lata 2003–2006) rzeczywiste zużycie wody wyniosło średnio na terenie gminy niecałe 33 dm3·M-1·d-1. Jest to wielkość niższa od zakładanej o blisko 77%. Sieć wodociągowa (średnice przewodów oraz prędkości przepływu wody) została zaprojektowana i wykonana na znacznie większe rozbiory wody niż występujące obecnie. W sytuacji, gdy woda przebywa w sieci znacznie dłużej od czasu zakładanego, można się spodziewać jej wtórnego zanieczyszczenia. Taka sytuacja występuje najczęściej ...
W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczących oddziaływania na krajobraz obiektów i urządzeń infrastruktury wodociągowo-kanalizacyjnej. Podstawą do przeprowadzonej analizy były z jednej strony uwarunkowania formalnoprawne i techniczne dotyczące lokalizacji obiektów infrastruktury wodociągowo kanalizacyjnej, a z drugiej ocena ich wpływu na krajobraz. W celu udowodnienia tezy, iż taki wpływ istnieje dokonano przeglądu systemów wiejskiej infrastruktury wodociągowo-kanalizacyjnej, głównie na terenie Polski południowej, wykorzystując zgromadzoną w Katedrze dokumentację fotograficzną, a także dokonując dodatkowych wizji terenowych dla jej uzupełnienia. W pracy przedstawiono przykłady lokalizacji obiektów z pozytywnym lub negatywnym wpływem na krajobraz. Korzystne oddziaływanie na krajobraz stwierdzono w przypadku ujęć wód powierzchniowych i zlokalizowanych w ich sąsiedztwie otwartych zbiorników wody surowej. W przypadku zbiorników zapasowo-wyrównawczych presja na krajobraz uzależniona jest od ich rozmiarów i przyjętego rozwiązania (zbiorniki wieżowe czy terenowe). Najbardziej niekorzystny wpływ na krajobraz wywierają oczyszczalnie ścieków usytuowane w miejscach eksponowanych. Przeprowadzone badania wykazały, że przy wyborze lokalizacji obiektów infrastruktury wodociągowo- kanalizacyjnej na terenach o wysokich walorach turystycznych i krajobrazowych, a także w sąsiedztwie istniejących zabudowań o charakterze historycznym wskazana jest konsultacja z architektami krajobrazu. W sytuacji obiektów już istniejących w terenie, w znacznym stopniu można poprawić ich estetykę poprzez nasadzenie odpowiednio dobranej roślinności nisko lub wysokopiennej pełniącej funkcję zarówno ozdobną, jak i maskującą. ...
Badania miały na celu określenie wpływu temperatury ścieków dopływają-cych z kanalizacji oraz wpływu temperatury powietrza atmosferycznego na tempe-raturę ścieków w otwartym - przepływowym reaktorze biologicznym. Do badań wytypowano mały system kanalizacyjny, wraz z oczyszczalnią ścieków, zakwalifi-kowany do grupy systemów do 2000 RLM, zlokalizowany na terenie gminy wiej-skiej w województwie małopolskim. W okresie badań do analizowanego systemu kanalizacyjnego odprowadzano ścieki z 250 budynków. Średni dobowy przepływ ścieków w badanym roku wynosił 115 m3•d-1. Badania objęły okres 12 miesięcy od 1 stycznia do 31 grudnia 2010 roku. Aby wykazać wpływ omawia-nych czynników na temperaturę ścieków w bioreaktorze posłużono się analizą re-gresji wielokrotnej, która pozwala liczbowo określić wpływ poszczególnych zmiennych niezależnych, którymi są temperatura ścieków w kanalizacji oraz tem-peratura powietrza atmosferycznego na zmienną zależną, którą jest temperatura ścieków w bioreaktorze. W rocznym okresie badań stwierdzono dużą zmienność średniej dobowej temperatury ścieków odpływających z kanalizacji oraz średniej dobowej temperatury powietrza atmosferycznego. Średnia dobowa temperatura ścieków dopływających do reaktora wyniosła 11,0oC. Najniższa odnotowana tem-peratura ścieków dopływających wynosiła 4,9 oC, natomiast najwyższa 20,5oC. W badanym roku średnia dobowa temperatura powietrza atmosferycznego wyniosła 8,3oC. Na podstawie wyników korelacji cząstkowej stwierdzono, iż większy wpływ na temperaturę ścieków w bioreaktorze miała temperatura ścieków dopływających z kanalizacji niż temperatura powietrza. ...
Celem badań było określenie skuteczności usuwania związków azotu w dwóch przydomowych oczyszczalniach ścieków działających w oparciu o technologię osadu czynnego. Ponadto określono wpływ temperatury ścieków w reaktorach biologicznych na skuteczność eliminacji analizowanego wskaźnika. Analizowane obiekty to oczyszczalnia ścieków Turbojet EP-2 o przepustowości projektowanej od 1,2 do 1,8 m3•d-1, oraz oczyszczalnia Turbojet EP-4 o przepustowości projektowanej 3,5÷5,0 m3•d-1. W okresie badań oba obiekty były niedociążone hydraulicznie. Na podstawie badań prowadzonych w latach 2008-2010 stwierdzono, że średnie stężenia azotu ogólnego w ściekach surowych wynosiły 82,6 mgNog•dm-3 w oczyszczalni Turbojet EP-2 oraz 102,0 mgNog•dm-3 w oczyszczalni Turbojet EP-4, natomiast średnie stężenia azotu ogólnego w ściekach oczyszczonych wynosiły 30,2 mgNog•dm-3 w oczyszczalni Turbojet EP-2 i 65,5 mgNog•dm-3 w oczyszczalni Turbojet EP-4. W okresie badań stwierdzono duże wahania stężeń azotu ogólnego w ściekach oczyszczonych, które wynosiły od 12,2 do 77,1 mgNog•dm-3 w oczyszczalni Turbojet EP-2 i od 15,3 do 130,7 mgNog•dm-3 w oczyszczalni Turbojet EP-4. Świadczy to o niestabilnie zachodzących procesach nitryfikacji i denitryfikacji. Duży wpływ na skuteczność procesów unieszkodliwiających azot miała temperatura ścieków w reaktorach biologicznych. Wpływ ten potwierdzono zależnością korelacyjną, która w oczyszczalni Turbojet EP-2 była wysoka (rxy=0,67) a w oczyszczalni Turbojet EP-4 bardzo wysoka (rxy=0,72). Skuteczność usuwania azotu ogólnego w oczyszczalni Turbojet ...
W pracy dokonano oceny stanu technicznego 70 sieci wodociągowych zlokalizowanych na terenach gmin wiejskich i miejsko-wiejskich w województwie małopolskim i podkarpackim. Z uwagi na duże zróżnicowanie wodociągów pod względem wielkości, podzielono je na pięć grup w zależności od liczby mieszkańców obsługiwanych przez wodociąg. Na podstawie danych na koniec 2009 r., pochodzących z dokumentacji eksploatacyjnych poszczególnych wodociągów, dokonano charakterystyki wieku i struktury materiałowej sieci wodociągowych, a następnie oceny ich stanu technicznego. W analizie poszczególnych wskaźników sieci wodociągowych, uwzględniono ich podział strukturalny tzn. analizowano przewody tranzytowe i magistralne, przewody rozdzielcze oraz przyłącza wodociągowe. Dodatkowym elementem analizy było zbadanie struktury uszkodzeń przewodów. Na podstawie przeprowadzonej analizy stwierdzono, iż w strukturze wiekowej sieci wodociągowych dominowały przewody w wieku do 25 lat, co po uwzględnieniu materiału z którego zostały wykonane pozwala stwierdzić, że w większości przypadków znajdowały się one na półmetku okresu trwałości technicznej. Analizowane sieci wodociągowe w zdecydowanej większości wybudowano z tworzyw termoplastycznych oraz w znacznie mniejszym procencie ze stali. W strukturze materiałowej przewodów, z kilkuprocentowym udziałem występowało również żeliwo i azbestocement. Intensywność uszkodzeń przewodów wodociągowych w woj. podkarpackim, w większości przypadków była nieco niższa niż w woj. małopolskim, co świadczy o lepszym ich stanie technicznym. Średnia intensywność uszkodzeń poszczególnych rodzajów przewodów wodociągowych w ...
W artykule przedstawiono w okresie dziewięciolecia 1993-2002 przestrzenną i czasową zmienność stężeń jonów żelaza i manganu w ujmowanych podziemnych wodach wielootworowego ujęcia „Bzin" zaopatrującego wodociąg dla m. Skarżysko-Kamienna. Ujęcie Bzin składa się z sześciu studni wierconych o głębokości od 37 do 60 m i wydajności od 74 do 341 m3*h-1, ujmujących wody podziemne z węglanowych, szczelinowych utworów triasowych. Analiza badań zmienności przestrzennej stężeń jonów żelaza i manganu w okresie od 1993 do 2002 r. wskazuje na występowanie dużych zmian stężeń żelaza na początku badanego wielolecia szczególnie na kierunku N-E oraz EE-S, stężeń manganu przez cały okres badań na kierunku S-E, wysokich stężeń żelaza na końcu (studnie 1 i 1a) oraz w połowie okresu badawczego (studnia 4), natomiast manganu w początkowym okresie badań, w całym okresie eksploatacji ujęcia w ujmowanych wodach stężeń jonów żelaza w zakresie 0,01-1,24 mg*dm-3, a stężeń jonów manganu 0,01-0,75 mg*dm-3.Analiza czasowej zmienności stężeń jonów Fe i Mn w triasowych wodach podziemnych ujęcia Bzin wskazuje natomiast na to, że w wodach studni 2 i 3 następuje w miarę postępującej eksploatacji zmniejszanie się zarówno stężeń Mn jak i Fe, w studniach 1 i 1a zmniejszanie wyłącznie stężeń Mn przy zwiększających się stężeniach Fe, w studniach natomiast 3b i ...
W pracy poddano analizie ośmioletni (1997–2004) okres badań zużycia wody w wybranym gospodarstwie na terenie osiedla domów jednorodzinnych w Krakowie. Zużycie wody odniesiono do liczby mieszkańców korzystających z wody w badanym gospodarstwie, określając jej jednostkowe zużycie, a następnie nierównomierność dobową jej poboru. Gospodarstwo składało się z 4 stałych mieszkańców. Podstawą do analizy były odnotowane w dzienniku obserwacyjnym codzienne stany wodomierza domowego, przejściowe zmiany liczby mieszkańców oraz występowanie celów zużycia wody poza mieszkaniem, np. podlewanie ogrodu, mycie samochodu itp. Budynek ma pełne wyposażenie w urządzenia wodociągowo-kanalizacyjne, tzn. woda wodociągowa doprowadzona jest do mieszkania wyposażonego w zlew kuchenny, spłukiwane ustępy i dwie łazienki z urządzeniami kąpielowymi. W początkowym okresie badań, ścieki z budynku były kierowane do zbiornika bezodpływowego, a od listopada 1997 były odprowadzane zbiorowym systemem kanalizacyjnym. Uzyskane wyniki badań wykazały, że jednostkowe dobowe zużycie wody wahało się w latach 1997–2004 od 5,9 do 693,3 dm3∙M-1∙d-1, natomiast średnie jednostkowe dobowe zużycie wody mieściło się w przedziale od 135,5 do 177,5 dm3∙M-1∙d-1 w zależności od roku. Największa różnica między jednostkowymi średnimi dobowymi poborami wody w poszczególnych miesiącach wystąpiła w roku 2000, wynosząc aż 132,8 dm3∙M-1∙d-1, natomiast najmniejsza w roku 1997 (44,6 dm3∙d-1). Maksymalne jednostkowe dobowe zużycie wody występowało najczęściej w okresie letnim, co ...
Zmiany jakości wód podziemnych pobieranych ujęciami zlokalizowanymi w rejonie intensywnego uprzemysłowienia i górnictwa spowodowane są często działalnością antropogeniczną. Charakter zmian jakości jest istotny ze względu na możliwości wykorzystania tych wód do celów wodociągowych. Pozwala on także przyjąć odpowiednie rozwiązania rozbudowy ujęcia czy wprowadzania ewentualnych zabezpieczeń w stosunku do źródeł wywołujących te zmiany. Przedmiotem badań przedstawionym w opracowaniu jest zmienność wybranych parametrów jakościowych, takich jak sucha pozostałość mineralna, twardość ogólna, stężenia jonów SO4, Cl, Ca i Mg w wodach podziemnych czterech ujęć zlokalizowanych we wschodniej części Zapadliska Górnośląskiego. Ujęcia Dobra 1 i 2, Bielany i Galmany, składają się z sześciu studni wierconych o głębokościach 88–101,5 m i wydajności 700–8000 m3*d-1 ujmujących wody z poziomu triasowego oraz szyb wentylacyjno-podsadzkowy J. Dąbrowski o głębokości 103 m i wydajności 2000 m3*d-1 ujmujący wody karbońskie. Szczegółowa analiza zmienności składu chemicznego wskazuje na duże zmiany suchej pozostałości w triasowych wodach ujęcia Galmany, nieco mniejsze w ujęciach Bielany i Dobra 1. Występuje również duża zmienność twardości, stężeń Ca, Mg, SO4 i Cl w ujęciu Dobra 1, Mg i SO4 w Dobra 2, Cl i SO4 w Bielany. Znaczna zmienność wszystkich badanych składników występowała w ujęciu Dobra 1, Mg i SO4 w Dobra 2, suchej pozostałości, SO4 i ...
W artykule przedstawiono strukturę zużycia zimnej i ciepłej wody w lokalu zamieszkanym przez 3-osobową rodzinę. W omawianym mieszkaniu zainstalowano 2 wodomierze wody zimnej i ciepłej w łazience oraz 2 wodomierze wody zimnej i ciepłej w kuchni. Zimna i ciepła woda w kuchni zużywana jest w trakcie przygotowywania posiłków oraz zmywania naczyń, natomiast w łazience woda zimna zużywana jest w celu spłukiwania miski ustępowej oraz na pranie, natomiast woda ciepła zużywana jest w celu utrzymania higieny osobistej mieszkańców. W kuchni występuje jeden punkt czerpalny wody zimnej i ciepłej (bateria nad zlewozmywakiem), natomiast w łazience cztery punkty czerpalne wody zimnej oraz dwa punkty czerpalne wody ciepłej.Celem pracy jest określenie struktury zużycia wody zimnej i ciepłej w wybranym gospodarstwie domowym. Szczegółowe cele to określenie faktycznej objętości wody zimnej, a także ciepłej zużywanej w łazience oraz w kuchni w badanym okresie. Woda zimna dostarczana jest z sieci wodociągowej, natomiast woda ciepła z elektrociepłowni MPEC S.A. w Krakowie. W roku badawczym 2004 mieszkańcy zużyli łącznie 96,08 m3 wody. Średnie zużycie jednostkowe wyniosło 101,0 dm3*M-1*d-1. Analiza zużycia wody w poszczególnych miesiącach roku 2004 wykazała, że najwyższe pobory wody wystąpiły w sierpniu, natomiast najniższe w kwietniu. Największa nierównomierność dobowa zużycia wody wystąpiła w ...
