Streszczenie:

W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczących oddziaływania na krajobraz obiektów i urządzeń infrastruktury wodociągowo-kanalizacyjnej. Podstawą do przeprowadzonej analizy były z jednej strony uwarunkowania formalnoprawne i techniczne dotyczące lokalizacji obiektów infrastruktury wodociągowo kanalizacyjnej, a z drugiej ocena ich wpływu na krajobraz. W celu udowodnienia tezy, iż taki wpływ istnieje dokonano przeglądu systemów wiejskiej infrastruktury wodociągowo-kanalizacyjnej, głównie na terenie Polski południowej, wykorzystując zgromadzoną w Katedrze dokumentację fotograficzną, a także dokonując dodatkowych wizji terenowych dla jej uzupełnienia. W pracy przedstawiono przykłady lokalizacji obiektów z pozytywnym lub negatywnym wpływem na krajobraz. Korzystne oddziaływanie na krajobraz stwierdzono w przypadku ujęć wód powierzchniowych i zlokalizowanych w ich sąsiedztwie otwartych zbiorników wody surowej. W przypadku zbiorników zapasowo-wyrównawczych presja na krajobraz uzależniona jest od ich rozmiarów i przyjętego rozwiązania (zbiorniki wieżowe czy terenowe). Najbardziej niekorzystny wpływ na krajobraz wywierają oczyszczalnie ścieków usytuowane w miejscach eksponowanych. Przeprowadzone badania wykazały, że przy wyborze lokalizacji obiektów infrastruktury wodociągowo- kanalizacyjnej na terenach o wysokich walorach turystycznych i krajobrazowych, a także w sąsiedztwie istniejących zabudowań o charakterze historycznym wskazana jest konsultacja z architektami krajobrazu. W sytuacji obiektów już istniejących w terenie, w znacznym stopniu można poprawić ich estetykę poprzez nasadzenie odpowiednio dobranej roślinności nisko lub wysokopiennej pełniącej funkcję zarówno ozdobną, jak i maskującą. Przy projektowaniu nowych elementów infrastruktury wodociągowo-kanalizacyjnej w Polsce należy kłaść nacisk, aby były one budowane poprawnie nie tylko pod względem technicznym, ale także w pełnej harmonii z krajobrazem i architekturą polskiej wsi.