Dr Ewa Pałka

Ekonomiczne aspekty produkcji rolniczej metodami ekologicznymi w województwie Świętokrzyskim

Rolnictwo polskie w znacznej części produkuje metodami ekstensywnymi. Z tego też powodu zużywa 2-3-krotnie mniej nawozów mineralnych i 7 razy mniej pestycydów niż średnio w państwach OECD. Warunki takie stwarzają duże możliwości produkcji metodami ekologicznymi. W chwili obecnej w Polsce obserwuje się coraz większe zainteresowanie tym sposobem produkcji. Przyczyniło się do tego wprowadzenie dotacji dla gospodarstw produkujących metodami ekologicznymi. Rolnictwo ekologiczne jest coraz bardziej rozpowszechnione również na terenie województwa świętokrzyskiego. Celem niniejszego artykułu jest określenie ekonomicznych aspektów produkcji rolniczej metodami ekologicznymi oraz określenie stopnia rozwoju rolnictwa ekologicznego w województwie świętokrzyskim. ...

Dr Ewa Pałka

Próba oceny podaży turystycznej w gospodarstwach agroturystycznych województwaświętokrzyskiego

Agroturystyka stanowi bardzo ważny czynnik wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich. W opracowaniu przedstawiono wyniki badań przeprowadzonych w województwie świętokrzyskim dotyczące gospodarstw agroturystycznych w okresie transformacji systemu społeczno- gospodarczego Polski. Artykuł stanowi próbę oceny podaży turystycznej w gospodarstwach agroturystycznych województwa świętokrzyskiego. Rozwój agroturystyki i turystyki wiejskiej może stanowić alternatywne formy działalności małych gospodarstw rolnych, które nie są w chwili obecnej wystarczająco dochodowe. Spośród wszystkich form turystyki agroturystyka jest szczególnie podporządkowana wymogom rozwoju zrównoważonego, jako że jest ona oparta na atrakcyjności środowiska przyrodniczego i naturalnego krajobrazu. Zorganizowane formy agroturystyki rozwijają się w województwie świętokrzyskim od 1990 roku. W województwie agroturystyka rozwinęła się najlepiej w kilku regionach, gdzie doszło współcześnie do koncentracji tej formy działalności (szczególnie w modelowej wsi agroturystycznej Śladów Mały). Rozwój agroturystyki był niekiedy możliwy dzięki pomocy finansowej pochodzącej ze środków UE. Agroturystyka przynosi różnorodne korzyśc,i zarówno dla właścicieli gospodarstw, gmin, turystów, jak i miejscowej społeczności. ...

Dr Ewa Pałka

Diagnoza bazy agroturystycznej w województwie świętokrzyskim w aspekcie procesów integracyjnych

W warunkach transformacji gospodarki rozpoczętej w latach dziewięćdziesiątych XX wieku w Polsce zaistniała poważna szansa dla rozwoju agroturystyki i turystyki wiejskiej, ponieważ zmiany systemu gospodarowania objęły również obszary wiejskie. Przemiany społeczno-ekonomiczne, które zachodzą w rolnictwie stwarzają zapotrzebowanie na alternatywne, uzupełniające źródła dochodu dla ludności zamieszkującej obszary wiejskie. Województwo świętokrzyskie ze względu na lokalizację obszarów chronionych oraz specyficzny charakter rolnictwa ma szczególne możliwości rozwoju turystyki na obszarach wiejskich. Znaczne walory turystyczne sprzyjają napływowi turystów. Istotny udział w przyroście bazy noclegowej w województwie świętokrzyskim w ostatnich latach mają gospodarstwa agroturystyczne. Celem ustalenia aktualnej liczby gospodarstw agroturystycznych w województwie świętokrzyskim wykorzystano różnorodne niepublikowane źródła informacji. Do określenia potencjału agroturystycznego w poszczególnych gminach posłużono się wyliczo-nymi wskaźnikami statystycznymi, jak np.: gęstość gospodarstw agroturystycznych na 100 km2, wskaźnik gęstości bazy noclegowej (Gb), wskaźnik intensywności ruchu turystycznego wg Charvata oraz wskaźnik funkcji turystycznej (Tf). ...

Dr Ewa Pałka

Główne kierunki rozwoju społeczno-gospodarczego obszarów chronionych na przykładzie miasta i gminy Chęciny

Podstawowym celem opracowania jest próba oceny wybranych elementów środowiska przyrodniczego i społeczno-gospodarczego gminy Chęciny oraz wskazanie głównych kierunków rozwoju społeczno-gospodarczego badanego obszaru. Gmina zaliczana jest w województwie świętokrzyskim do obszarów o najsłabszych warunkach przyrodniczych rozwoju rolnictwa, a jednocześnie charakteryzuje się wysokim stopniem urbanizacji i uprzemysłowienia. Gminę Chęciny można traktować jako obszar modelowy, ponieważ jej powierzchnia w 85% należy do Chęcińsko-Kieleckiego Parku Krajobrazowego oraz jego otuliny. Zatem jej rozwój gospodarczy winien być podporządkowany wymogom środowiskowym. ...

Dr Ewa Pałka

Uwarunkowania i stan rozwoju agroturystyki w powiecie Pińczowskim

W artykule przedstawiono kompleksową analizę rozwoju agroturystyki na obszarze powiatu pińczowskiego. Przeprowadzona ona została w odniesieniu do opracowanego przez Urząd Marszałkowski „Programu rozwoju turystyki w województwie świętokrzyskim”. Zagadnienie to rozpatrywano na tle współczesnych trendów w światowej turystyce. Autor wskazuje na potencjał przyrodniczy i kulturowo- historyczny powiatu pińczowskiego. Ze względu na udział obszarów chronionych, rangę obszarów wiejskich i obowiązujące trendy we współczesnej turystyce, preferowanym kierunkiem rozwoju turystyki na badanym obszarze jest agroturystyka. Rozbudowa infrastruktury agroturystycznej powinna przebiegać w ujęciu systemowym, a środki finansowe powinny być pozyskiwane między innymi z funduszy Unii Europejskiej. W okresie transformacji gospodarczej polskie rolnictwo traktowane było drugorzędnie. Małe powierzchniowo, podzielone, indywidualne gospodarstwa rolne w połączeniu z niską jakością warunków przyrodniczych wywołały niską efektywność rolnictwa. Głównym sposobem poprawy trudnej sytuacji rolnictwa w chwili obecnej jest przede wszystkim wzrost zatrudnienia w pozarolniczych sektorach gospodarki narodowej. Może to wpłynąć na rozwój regionalny obszarów wiejskich. Województwo świętokrzyskie, w tym również powiat pińczowski, są obszarami, na których obszary wiejskie odgrywają dużą rolę. Corocznie funkcja agroturystyczna odgrywa coraz większe znaczenie w gospodarce zarówno powiatu pińczowskiego, jak i województwa świętokrzyskiego. ...

Dr Ewa Pałka

Działalność pozarolnicza w gospodarstwach rolnych na obszarach wiejskich województwa Świętokrzyskiego

W okresie postępującego procesu restrukturyzacji gospodarki narodowej i dynamicznego rozwoju własności indywidualnej szczególnie ważnym problemem jest zmiana zachowań indywidualnych gospodarstw rolnych. Ten rodzaj podmiotów gospodarczych wymaga podjęcia empirycznych badań diagnostycznych, na podstawie których postawione zostaną cele rozwoju, będą dobrane instrumenty sterujące i metody strategii prowadzące do realizacji przyjętych celów. Artykuł prezentuje istotę, stan oraz zróżnicowanie wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich na obszarze województwa świętokrzyskiego. Przedstawia on korzyści i zmiany zachodzące na obszarach wiejskich w zakresie struktury funkcjonalnej. Współczesne funkcje produkcji rolniczej zostają coraz częściej zastępowane przez usługi, produkcję dla potrzeb rolnictwa, czy agroturystykę. Opracowanie prezentuje analizę rozwoju pozarolniczej działalności w gospodarstwach rolnych przeprowadzoną w skali lokalnej. Powyższa analiza została dokonana w celu identyfikacji głównych czynników stymulujących rozwój pozarolniczej aktywności gospodarstw rolnych. Badania empiryczne pokazały, że rozwój pozarolniczej działalności w indywidualnych gospodarstwach rolnych wywiera wpływ na rolnictwo i może poprawić trudną sytuację ekonomiczną gmin wiejskich województwa świętokrzyskiego. ...

Dr Ewa Pałka

Determinanty pozarolniczej działalności gospodarstw rolnych w województwie świętokrzyskim

W końcu lat 80. rozpoczęły się w Polsce procesy przemian ekonomicznych. Wprowadzone zostały prawa gospodarki rynkowej, które wywołały szczególne trudności w działalności rolniczej. W tym czasie polskie rolnictwo było jednym z sektorów gospodarki narodowej, w którym najbardziej ujawniły się różnorodne problemy. Artykuł ocenia możliwości rozwoju alternatywnych funkcji na obszarach wiejskich województwa świętokrzyskiego. Okres ostatniego dziesięciolecia wywołał przekształcenia w zakresie funkcji rolniczej szczególnie w centralnej i wschodniej Polsce, podczas gdy w części zachodniej i południowej wzrosła rola funkcji pozarolniczych. Największy rozwój pozarolniczej działalności gospodar-czej miał miejsce w strefach podmiejskich i dotyczył przede wszystkim sektora usług i handlu. Analiza przeprowadzona w niniejszym artykule pozwoliła zidentyfikować główne społeczne i ekonomiczne czynniki warunkujące pozarolniczą aktywność gospodarczą w województwie świętokrzyskim. Przeprowadzona analiza wykazała, że koncentracja pozarolniczej działalności odznacza się terytorialnym zróżnicowa-niem. Badania empiryczne wykazały, że pozarolnicza aktywność w indywidual-nych gospodarstwach rolnych wpływa na ich dochodowość oraz sytuację ekono-miczną gmin. Pozarolnicza działalność gospodarcza prowadzona na obszarach wiejskich odgrywa dużą rolę w ich rozwoju ekonomicznym. Jest ona szczególnie istotna dla tych gospodarstw rolnych, które są zlokalizowane na terenach o nieko-rzystnych warunkach rozwoju. ...

Dr Ewa Pałka

The agrotourist product illustrated by the example of rural areas

Transformation of Polish economy (started at the turn of the eighties and nineties of the 20th century) has changed many socio-economic conditions of the development of all regions in Poland. The various processes which were based on transformation of the previous structures created in the centrally-steered management system and on the development of new structures, are observed in many places in Poland. One of the most popular forms of development of rural areas is agrotourism at present times. An analysis of the agrotourist development in Poland is performed in the paper. The current tendencies in the world-wide tourism have been taken into consideration The place and role of tourism both in the state policy and regional pol-icy have been shown in the state and regional documents. In the Świętokrzyskie voivodship a considerable development of agrotourist farms, with that of cooperating institutions, like agrotourist associations, consultative teams and agrotourist chambers is recently observed. The voivodship is very attractive due to its nature, landscape and monuments of culture. Basic natural resources of this region are forests. The agrotourism is a very important function of this area. First agrotourist farms were organized in 1993. Most of them are small and are not profitable, ...

Dr Ewa Pałka

The identification and estimation of local conditions of agrotourism development in rural areas

An analysis, identification and assessment of the local conditions of agrotourismdevelopment in rural areas is performed in the paper. The important role oftourism both in the state policy and regional policy have been shown in the stateand regional documents. In most of European countries off-farming activities becomemore and more important as a source of income for farmers' families. Insome regions agrotourism can be regarded as a significant non-agricultural activity.In Poland the data of Agricultural Census indicates that the number of farmswith off-farms activity increased. The agrotourist farms are still more and moreimportant in many parts of Poland, especially in the wi tokrzyskie voivodship.The local and voivodship authorities are obliged to improve and invest in agrotouristbase, also using the European Union funds.This study is the analysis of natural and social-economic elements of geographicalenvironment in the wi tokrzyskie voivodship. The article is a trial ofshowing how rural areas are diversified for agrotourism. ...

Dr Ewa Pałka

Kierunki rozwoju pozarolniczej działalności na obszarach wiejskich w Polsce

Pozarolnicza działalność gospodarcza prowadzona na obszarach wiejskich jest uważana za niezbędną do rozwoju gospodarczego tych terenów. Ma ona istot-ne znaczenie dla gospodarstw rolnych działających szczególnie na terenach o mniej korzystnych warunkach dla produkcji rolnej. W opracowaniu przedstawiono analizę rozwoju pozarolniczej działalności gospodarczej w indywidualnych gospodarstwach rolnych. Rozważania dotyczą identyfikacji głównych czynników sprzyjających rozwojowi tej działalności  gospodarczej. Badania wykazują wpływ pozarolniczej aktywności gospodarstw rolnych na ich sytuację dochodową i kondycję finansową gmin. Ogólne wnioski wynikające z analizy literatury przedmiotu i dostępnej bazy danych statystycznych zweryfikowano wynikami badań terenowych wykonanych w wybranych jednost-kach administracyjnych. W pracy wskazano główne, możliwe kierunki rozwoju pozarolniczej działalności gospodarczej w gospodarstwach rolnych. ...

Dr Ewa Pałka

Rozwój sektora turystycznego w województwie świętokrzyskim na tle rozwoju w Polsce

Obszary wiejskie w Polsce tworzą specyficzne tereny, na rozwój których wpływ wywierają różnorodne czynniki o charakterze fizyczno-geograficznym, ekonomicznym i społecznym. Turystyka na obszarach wiejskich może stać się sposobem osiągnięcia roz-woju społeczno-ekonomicznego. W tym celu muszą być stworzone sprzyjające wa-runki do rozwoju różnych form turystyki, które są niezbędne do rozpoczęcia i intensyfikowania ruchu turystycznego. Ponadto muszą wystąpić korzystne czynniki rozwoju innych form działal-ności ściśle związanych z turystyką jak np. usługi dla turystów, które mogą przy-czynić się do osiągnięcia korzyści przez lokalne społeczności. Oceniając rozwój sektora turystycznego w województwie świętokrzyskim w ostatnich latach stwierdzić można, że stało się ono bardzo atrakcyjne dla różno-rodnych inwestycji związanych z tworzeniem bazy noclegowej. Wpływ na to miały przede wszystkim: dynamiczny rozwój Targów Kielce, powstanie nowych atrakcji i produktów turystycznych oraz intensywna promocja województwa świętokrzy-skiego w kraju i za granicą. ...

Dr Ewa Pałka

Agrotourist as a new quality for rural areas. The Świętokrzyskie Voivodship case

Since the half of the 1990's, the development of rural areas was directed into a multi-functional form. Apart from main agricultural functions, dominating in the central steering period, different forms of non-agriculture activity started to develop in rural areas. In new conceptions of rural areas development, of important meaning was tourism, including agrotourism. The main aim of this paper is an attempt to discuss the role of tourism in multi-functional development of rural areas, especially in the Świętokrzyskie voi-vodship. In the Świętokrzyskie voivodship, a considerable development of agrotourist farms, with that of cooperating institutions, like agrotourist associations, con-sultative teams and agrotourist chambers is recently observed. The agrotourism is very important function of this area. First agrotourist farms were organized in 1993. Most of them are small and are not profitable, thus most of their owners became part-time farmers. The income outside the agriculture can be for them just the agrotourism. At present the Świętokrzyskie voivodship is visited by many tourists from various part of Poland. Agrotourism is a real chance for the Świętokrzyskie voivodship farmers, to ameliorate their difficult economic situation.     ...

Dr Ewa Pałka

Agritourism business entities in Poland in the light of selected theories on economic activity location

At present theories explaining location of different firms from all economical sectors create special scientific stream in economical geography. Many theories have been put forward to explain the location of various types of economic activities since the 19th century. Some of them concern only to agriculture or industry. Others concern to modern forms of human, economical activity. In the modern approach, the location of a business also includes the results of the procedure of selecting a site at which an economic activity of a certain kind will be conducted. The location theory aims to define the spatial organisation of a company and to find the variables which will make it possible to state the location and to find analytical solutions. Agglomerations, due to high power of attracting and retaining the capital and entrepreneurial-minded staff, provide a good location for small and medium-sized enterprises (SMEs). Some theories of industrial location base on the concept of networking, which perceives the enterprise operation as a chain of various activities. Businesses develop while manufacturing goods, then they transfer those goods to successive entities. At present there are not many researches in literature explaining location, including sector of SMEs. Agritourism activity is the example ...

Dr Ewa Pałka

Doc. dr Nazar Kudla

Rynkowy charakter produktu agroturystycznego na podstawie badań ankietowych wybranych grup mieszkańców Kielc

Głównym celem pracy była analiza rynkowego wizerunku produktu agroturystycznego oraz preferencji potencjalnych turystów odnośnie wypoczynku w gospodarstwach agroturystycznych. Jako próbę statystyczną wybrano mieszkańców miasta Kielce. W badaniach przeprowadzonych w 2011 roku wzięli udział przedstawiciele czterech wybranych grup społecznych i zawodowych. Grupy te wybrano w sposób celowy i są to osoby dość często wypoczywające w gospodarstwach agroturystycznych. Z uzyskanych badań wynika, że wizerunek produktu agroturystycznego jest często kreowany na podstawie ogólnie prezentowanych opinii (np. w środkach masowego przekazu), a nie własnych doświadczeń. Mimo, iż większość ankietowanych osób potrafiła sformuować własne oczekiwania odnośnie produktu turystycznego, to miała trudności w określeniu wymagań co do jego charakteru. Przeprowadzone badania potwierdziły tezę, że deklarowane zainteresowanie agroturystyką nie przekłada się na rzeczywiste korzystanie z ofert gospodarstw agroturystycznych. Rozwój turystyki w wielu regionach kraju następuje poprzez promowanie idei tworzenia i promocji produktów markowych. Takie produkty pozostają w pamięci turysty, jako produkty unikalne, dostarczające wielu korzyści. Mają one sprawiać, aby konsumenci usług turystycznych chcieli w dane miejsce wracać oraz polecać innym. Zróżnicowanie świętokrzyskich obszarów wiejskich stwarza potrzebę podjęcia wielu różnorodnych działań przez miejscowe samorządy oraz zaangażowane organizacje i mieszkańców w celu wykreowania marki odpowiadającej oczekiwaniom turystów. ...

Dr Ewa Pałka

Patryk Brambert

Syntetyczna ocena predyspozycji obszarów wiejskich do rozwoju agroturystyki w świetle metody wzorca rozwoju Hellwiga na przykładzie regionu Gór Świętokrzyskich

W opracowaniu przedstawiono analizę predyspozycji obszarów wiejskich regionu Gór Świętokrzyskich do rozwoju agroturystyki. Rozważania dotyczą także oceny ogólnych możliwości rozwojowych badanych gmin. W analizie uwzględniono różnorodne predyspozycje rozwoju obszarów wiejskich regionu. Pokazano również podział gmin regionu Gór Świętokrzyskich uwzględniając zróżnicowany potencjał ich rozwoju. Dane statystyczne, wykorzystane do przeprowadzenia procedury obliczeniowej w części analitycznej, pochodzą z Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego w Kielcach.Region Gór Świętokrzyskich został wybrany jako obszar badań, gdyż ma on specyficzne warunki rozwoju, które wyznaczają mu modelowy charakter. Ogólne wnioski wynikające z analizy literatury przedmiotu zweryfikowano wynikami badań przeprowadzonymi w oparciu o dostępne informacje empiryczne. Wykazano istnienie dużych dysproporcji w predyspozycjach rozwoju obszarów wiejskich rozpatrywanego obszaru. W końcowej części artykułu zawarto praktyczne wnioski. Problem przyszłości rolnictwa i obszarów wiejskich wielu regionów w Polsce nie został jak dotąd wyczerpany w literaturze. W oparciu o przeprowadzone wyniki można stwierdzić potrzebę ponowienia badań o podobnym charakterze w przyszłości, aby sprawdzić występujące kierunki i tendencje rozwojowe. ...

Dr Ewa Pałka

Wpływ środków unijnych na pobudzenie inicjatyw społeczności wiejskich obszarów opóźnionych w rozwoju. Przykład województwa świętokrzyskiego

Głównym celem pracy było przedstawienie wpływu środków Unii Europejskiej na pobudzenie inicjatyw społeczności wiejskiej wojewódz¬twa świętokrzyskiego. Badany region zaliczany jest do obszarów opóź¬nionych w rozwoju. Lokalne Grupy Działania (LGD) przez aktywizację mieszkańców wsi przyczyniają się do kreowania rozwoju regionalnego. W opracowaniu zaprezentowano idee funkcjonowania lokalnych grup działania, które realizują inicjatywę LEADER. Ponadto w pracy ukazano ich znaczącą rolę we wdrażaniu procesów innowacyjnych na wsi. Roz¬wój zrównoważony, a szczególnie na obszarach opóźnionych w rozwoju, nie jest współcześnie możliwy bez bezpośredniego i znaczącego udziału mieszkańców wsi. Artykuł przedstawia wyniki badań terenowych prowa¬dzonych w wybranych gminach województwa świętokrzyskiego. W opra¬cowaniu ukazano również przykładowe działania integrujące i aktywizu¬jące badane społeczności wiejskie. Za przykład wybrano świętokrzyskie wsie tematyczne. Całość kończy podsumowanie i wnioski aplikacyjne.     ...