Zeszyt: 2013, vol. 10 / 03 / 2 (Sep 2013)

Inż. Paweł Pałka

Dr inż. Mikołaj Skulich

Analiza obserwacji kątowo-liniowych w aspekcie wyznaczania odkształceń terenu osuwiskowego

Celem niniejszej pracy było wyznaczenie poziomych odkształceń terenu na podstawie obserwacji kątowo-liniowych w specjalistycznej konstrukcji pomiarowej. Konstrukcja ta, w formie rozety obserwacyjnej, została założona na obszarze zagrożonym ruchami osuwiskowymi, na terenie gminy Milówka. W pracy przedstawiono podstawowe informacje dotyczące wyznaczania odkształceń liniowych oraz ruchów osuwiskowych. Zaprezentowano również spo-sób stabilizacji punktów pomiarowych oraz technologię pomiarową wykorzystaną w opisywanych badaniach. W kolejnych częściach zostały zestawione wyniki dla różnych wariantów wyrównania obserwacji. Na tej podstawie dokonano wyzna-czenia odkształceń, które zostały przedstawione w formie tabelarycznej oraz gra-ficznej. Została wykonana również analiza dokładności, która pozwoliła ocenić istotność otrzymanych wyników. ...

Dr inż. Anna Bielska

Mgr inż. Paulina Barcikowska

Inż. Maria Witkowska

Scalenie i podział nieruchomości jako proces wspomagający planowanie przestrzenne na przykładzie wybranych obszarów

Proces eksurbanizacji zwiększył się w latach 90 i trwa do dziś. Jest to jedna z najważniejszych zmian w przeobrażeniach struktury przestrzennej współczesnych obszarów metropolitalnych. Celem pracy była analiza możliwości wprowadzenia procedury scalania i podziału nieruchomości dla potrzeb racjonalnego zagospodarowania przestrzennego nieruchomości przeznaczonych na cele budow-nictwa mieszkaniowego w wybranych podwarszawskich miejscowościach. Uznano, że procedura scalenia i podziału nieruchomości wszczęta z urzędu (granice obszaru scalenia i podziału nieruchomości zostały określone w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego) znacznie poprawi możliwości rozwoju tego terenu oraz wpłynie pozytywnie na jakość życia mieszkańców. Przeprowadzone analizy dowiodły, że na badanych obszarach występują konflikty przestrzenne, które można niwelować kompleksowym planowaniem przestrzennym, przy wyko-rzystaniu procedury scalenia i podziału nieruchomości dla obszarów przeznaczonych pod zabudowę jak również procedury scalenia i wymiany gruntów, która jest niezbędna dla rozwoju obszarów przeznaczonych na potrzeby produkcji rolnej. Możliwość przeprowadzenia scalenia i podziału jest uzależniona od obowiązywania na danym terenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Zatem procedurę scaleniowo-podziałową traktować należy jako kolejny etap, po uchwaleniu planu miejscowego, na drodze płynnego i planowego przejścia od rol-niczego użytkowania gruntów do wykorzystywania ich jako tereny mieszkaniowe. ...

Dr inż. Agnieszka Trystuła

Geowizualizacja w procesie urządzania przestrzeni wiejskiej

Scalanie gruntów jest jednym z istotniejszych i zarazem najtrudniejszych procesów przekształcających strukturę funkcjonalno - przestrzenną obszarów wiejskich Unii Europejskiej. Aby jednak jakość prac scaleniowych miała znaczący wpływ m.in. na stworzenie silnych i przynoszących dochód gospodarstw rolnych, umożliwienie dostępu do dróg dojazdowych i innych elementów infrastruktury technicznej przy zachowaniu dotychczasowych walorów krajobrazowych i różnorodności biologicznej, a także ochronę obszarów wiejskich przed katastro-falnymi skutkami zagrożeń naturalnych, wykonawcy prac scaleniowych muszą mieć zapewniony bezproblemowy i szybki dostęp nie tylko do aktualnych i umiejętnie dobranych danych, ale także narzędzi i rozwiązań umożliwiających ich analizy przestrzenne (2D, 3D) wraz z wizualizacją wyników tych analiz.W opracowaniu przedstawiono możliwość wykorzystania geowizualizacji jako działania wspomagającego opracowanie analiz i studiów obiektu scaleniowego pod kątem m.in. istniejących warunków przyrodniczych, a także wystąpienia ekstremalnych zjawisk przyrodniczych. Dzięki zastosowaniu geowizualizacji możliwa będzie jeszcze bardziej dokładna i precyzyjna interpretacja zjawisk i zmian zachodzących w przestrzeni. ...

Mgr inż. Ernest Rymarczyk

Dr hab. inż., prof. AGH Piotr Parzych

Mgr inż. Aleksandra Szabat-Pręcikowska

Problematyka wspólnot gruntowych w aspekcie ewidencyjnoprawnym

Tematyka związana z powstawaniem i funkcjonowaniem wspólnot grun-towych bazuje na prawie stworzonym przez ustawodawcę pól wieku temu. Archa-iczne przepisy ustawy z roku 1963 nie rozwiązują wszystkich zagadnień wspólnot związanych z obecnym funkcjonowaniem ewidencji gruntów i budynków. W artykule poruszone zostały kwestie związane z funkcjonowaniem wspólnot gruntowych, nadzorem nad mieniem wspólnoty i wprowadzania zmian geodezyjno-prawnych w zakresie działań wspólnoty. Wiele trudności pod względem formalnym przysparza brak wskazania procedury przekazania i posiadania udziałów we wspólnocie gruntowej. Kolejną kwestią pozostaje droga dochodzenia praw do udziału we wspólnocie, co wynika z braku istnienia ksiąg wieczystych dla nieruchomości wspólnoty. Sprawą nie mniej istotną jest forma związana ze zbywaniem udziałów we wspólnocie. Autorzy podjęli próbę rozwiązania wyżej wymienionych kwestii w oparciu o doświadczenia zebrane przy funkcjonowaniu wybranych wspólnot gruntowych. ...

Dr inż. Małgorzata Akińcza

Mgr inż. Miłosz Błaż

Zapotrzebowanie na zabiegi urządzenioworolne we wsi Mieczków

W pracy określono zapotrzebowanie na wybrane zabiegi urządzenioworolne we wsi Mieczków (gmina Kostomłoty, powiat średzki). Scharakteryzowano stan aktualny w zakresie użytkowania gruntów, liczby gospodarstw rolnych oraz warunków przyrodniczych.Badania przeprowadzono w oparciu o inwentaryzację terenową, dane uzyskane w Starostwie powiatu średzkiego oraz z innych źródeł ta-kich jak: ewidencja gruntów i budynków, opracowania strategiczne i pla-nistyczne, dane statystyczne. Analizą objęto następujące prace: scalenie gruntów, melioracje wodne, modernizację dróg transportu rolnego, rekul-tywację gruntów oraz zadrzewienia i zakrzewienia przydrożne. Określono zarówno zapotrzebowanie na poszczególne zabiegi jak i zapotrzebowanie łączne. We wsi Mieczków konieczne jest, przede wszystkim, wykonanie modernizacji dróg transportu rolnego, oraz zadrzewień i zakrzewień przydrożnych. Na tym obszarze łączne zapotrzebowanie na prace urzą-dzeniowo-rolne jest duże. Zaproponowano możliwe źródła finansowania tych zabiegów. ...

Kamila Modelska

Wybrane problemy aktualizacji użytków gruntowych na przykładzie inwestycji drogowych

W pracy przeanalizowano uwarunkowania aktualizacji użytków gruntowych w procesie przygotowania i realizacji inwestycji drogowych. W celu prawidłowego określenia zasięgu użytku „drogi" porównano definicje pasa drogowego i drogi. Na przykładzie wybranych inwestycji drogowych z obszaru m. st. Warszawy, zbadano czasochłonność procesu zmiany kwalifikacji użytków gruntowych w katastrze. Określono zespół czynników wpływających na możliwości zmiany do-tychczasowego użytku gruntowego na potrzeby opracowania dokumentacji geode-zyjnej oraz rejestracji przez organ prowadzący ewidencję gruntów i budynków. Zbadano dokumenty, stanowiące podstawę dokonania zmiany użytku w ewidencji gruntów i budynków na „drogi", niezależnie od trybu realizacji inwestycji w zakresie dróg. Zaprezentowano dwa rozwiązania, różniące się momentem dokonania zmiany użytku w długotrwałym procesie budowy drogi. Na podstawie analizy SWOT dokonano identyfikacji i bilansu silnych i słabych stron każdego z przyjętych rozwiązań. Określono konsekwencje nieaktualności danych ewidencyjnych w zakresie gruntów i budynków. Podkreślono istotność aktualizacji użytku grunto-wego dla gospodarki przestrzennej. Zaproponowano uspójnienie regulacji celem ujednolicenia procedur weryfikacji użytków gruntowych w obszarze prowadzonej inwestycji. ...

dr inż. arch. Leszek Stanek

Rola władz centralnych państwa, organów terenowej administracji rządowej oraz władz samorządowych w przywracaniu ładu przestrzennego w Polsce

Analiza hierarchii systemu planowania i zagospodarowania przestrzennego wskazuje, że jej niespójność to jedna z przyczyn naruszenia zasad zrównoważonego rozwoju oraz deprecjacji walorów krajobrazowych w Polsce. Brak rzetelnego zbilansowania potrzeb obszarowych, zwłaszcza w oparciu o prognozy demogra-ficzne, stymuluje rabunkową gospodarkę terenami, szczególnie w studiach uwa-runkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz w planach miej-scowych gmin. Artykuł przedstawia ich odzwierciedlenie w przykładach zbędnego rozproszenia zabudowy, nadmiernej podaży gruntów i wzroście kosztów infra-struktury, rzutujących na spekulacyjne kształtowanie się ekonomicznej wartości nieruchomości. ...

dr inż. arch. Leszek Stanek

Prawne oraz ekonomiczne aspekty określania rynkowej i wywłaszczeniowej wartości nieruchomości rolnych wyznaczonych na realizację zadania celu publicznego – analiza przypadku

Artykuł analizuje przebieg wywłaszczenia części nieruchomości rolnej we wsi sąsiadującej z dużym miastem, zrealizowanego w 2009 roku na podstawie de-cyzji wojewody o ustaleniu lokalizacji autostrady płatnej - z 2003 roku. W szerszym kontekście przedstawia tło prawne, decyzje i działania organów administracji publicznej oraz konsekwencje dokonanych przesądzeń przestrzennych celem realizacji zadania publicznego. Wskazuje też na możliwości postępowania wy-właszczanego w świetle art. 64 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Tłem jest faktyczna wartość przedmiotu wywłaszczenia i szczególny przypadek sposobu funkcjonowania prawa w Polsce, zwłaszcza w aspekcie poprawności administra-cyjnej, okresu wydawania decyzji, wyceny nieruchomości oraz pozbawienia wy-właszczanego źródeł utrzymania. ...

Dr inż. Monika Siejka

Dr inż. Marek Ślusarski

Wpływ lokalizacji specjalnej strefy ekonomicznej na dynamikę rynku nieruchomości gruntowych

Specjalna Strefa Ekonomiczna (SSE) to wyodrębniony obszar na terenie którego obowiązują preferencyjne warunki do zakładania i funkcjonowania firm i przedsiębiorstw tak krajowych jak i zagranicznych. Działalność gospodarcza prowadzona na takim obszarze daje możliwość skorzystania z szeregu ulg i zwol-nień, co zachęca inwestorów do lokowania kapitału w SSE. Obecnie na terytorium Polski funkcjonuje 14 specjalnych stref ekonomicznych, które istotnie przyczyniają się do rozwoju gospodarczego danego regionu, między innymi poprzez zagospodarowanie istniejącego majątku, jak również wykorzystanie niezagospo-darowanych zasobów naturalnych ze szczególnym uwzględnieniem zasad równo-wagi ekologicznej. Usytuowanie SSE przynosi także wymierne korzyści dla lokalnej społeczności, bowiem powstają nowe miejsca pracy, wzrasta konkurencyjność wyrobów i usług, a także następuje rozwój infrastruktury. Często istniejące zaplecze techniczne w postaci obiektów przemysłowych, biurowych czy magazynowych okazuje się niewystarczające wobec czego zachodzi potrzeba pozyskania terenu pod nowe inwestycje [Ministerstwo Gospodarki, 2009]. Celem pracy jest badanie wpływu lokalizacji SSE na dynamikę rynku nie-ruchomości gruntowych. Przeprowadzone badania wykazały jednoznacznie, że na analizowanych obszarach ustanowienie specjalnej strefy ekonomicznej przyczyniło się zarówno do wzrostu obrotu jak i cen nieruchomości. Sytuacja ta dotyczy nieruchomości zlokalizowanych w strefie jak i w terenach bezpośrednio z nią sąsiadujących. Do-datkowo okazało się, że wzrost obrotu nieruchomościami obejmuje nie tylko tereny o funkcji przemysłowej, ale także tereny mieszkaniowe ...

Dr inż. Monika Siejka

Dr inż. Marek Ślusarski

Analiza jakościowa danych geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu

Urzędowe bazy danych gromadzące dane przestrzenne powinny zawierać zbiory metadanych, służące do ich opisu. Zasadniczym elementem zbioru metada-nych są cechy opisujące jakość i ważność danych przestrzennych. W pracy zapro-ponowano metodę oceny jakości baz danych geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu (GESUT) opartą na czterech kryteriach: dokładności położenia, kompletności, aktualności i spójności logicznej. Jakość danych dla cechy dokładność położenia, obliczono na podstawie atrybutu źródło pochodzenia (określone, dla każdego badanego obiektu typu GESUT). Kompletność danych obliczono na podstawie analizy obiektów typu GESUT, które istnieją na cyfrowej mapie zasadniczej, a nie zarejestrowano ich w bazie GESUT. Aktualność danych określono poprzez analizę czasów oczekiwania na wprowadzenie do bazy geodezyjnych operatów pomiarowych. Spójność logiczną oceniono analizując poziom sprzecznych relacji w danych. Wyniki oceny dla poszczególnych własności opisano za pomocą wartości punktowych w skali od 1 do 100. Całościową ocenę jakości danych baz GESUT przeprowadzono poprzez obliczenie dwóch estymatorów: wartości przeciętnej absolutnej oraz współczynnika zmienności średnich. W badanym przypadku: dwie bazy o podobnej organizacji różnią się jakością gromadzonych danych o 16 punktów procentowych.Przedstawiona metoda to sposób na szybką i wiarygodną ocenę jakości da-nych GESUT na poziomie podstawowym. Zastosowanie tej metody nie wymaga angażowania dodatkowych środków, wszystkie potrzebne informacje zapisane są w systemie bazy danych. ...

Dr inż. Zbigniew Siejka

Testowanie przydatności wybranego odbiornika satelitarnego typu mobile mapper dla budowy bazy danych GIS w zakresie obiektów małej architektury

Realizacja zadań z zakresu ochrony i kształtowania krajobrazów wiejskich, zarządzania przestrzenią i planowania, wymaga posiadania odpowiednich danych geoinformacyjnych. Dane te gromadzone są obecnie w różnego rodzaju bazach, a kluczowym pytaniem jest ich aktualność i przydatność. Do prac geodezyjnych oraz do zbierania danych geoprzestrzennych dla sys-temów GIS najczęściej wykorzystywane są techniki satelitarnego pozycjonowania DGPS (Differential GPS) oraz RTK (Real Time Kinematic). W pracy przedstawiona została ocena przydatności wybranego odbiornika satelitarnego typu Mobile Mapper, Topcon GMS-2, do budowy bazy w zakresie obiektów małej architektury (kapliczki, krzyże przydrożne, pomniki, tablice pamiątkowe, itp.). Pomiary badawcze przeprowadzono w pasie drogi krajowej DK79 na odcinku Kraków - Sandomierz. W pracy wykazano, że zastosowana technika DGPS pozwala na lokalizację terenową obiektów w czasie rzeczywistym z dokładnością do 1m. Efektem pracy jest powstanie bazy danych geograficznych pomierzonych obiektów w programie Quantum GIS (QGIS). Przedstawiona metodyka potwierdziła wysoką przydatność zaproponowanego rozwiązania przy stosunkowo niskich kosztach zestawu pomia-rowego. ...

Dr inż. Leszek Dawid

Ocena naliczania opłat adiacenckich na przykładzie gminy wiejskiej Krokowa

Przedmiotem artykułu jest analiza opłat adiacenckich (OA) stanowiących jedną z grup opłat od nieruchomości. Opłaty te są źródłem pokrycia w całości lub w części kosztów, jakie poniósł Skarb Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego w związku z wykonywaniem i realizacją wyodrębnionych zadań własnych. Opłaty adiacenckie mogą być więc skutecznym narzędziem, za pomocą którego gmina może wykonywać swoje zadania inwestycyjne, co może skutkować jej rozwojem gospodarczym. Z drugiej strony OA budzą wiele wątpliwości, co do słuszności ich istnienia, ustalania ich wielkości, sposobu naliczania i zapłaty. Coraz częściej właściciele nieruchomości odwołują się od decyzji wójta, burmistrza czy prezydenta miasta do SKO (Samorządowe Kolegium Odwoławcze), kwestionując zasadność ich naliczania, wysokość opłaty. Celem artykułu jest ocena OA naliczanych w gminie wiejskiej Krokowa w latach 2009-2011 związanych ze wzrostem wartości nieruchomości na skutek po-działu nieruchomości i budowy infrastruktury technicznej. Celem analizy są OA w kontekście: prawidłowości ich naliczania zgodnie z ustawą o gospodarce nieru-chomościami, ich wpływu na budżet gminy, na rozwój infrastruktury gminy, kosz-tów związanych z ich naliczaniem, liczby naliczanych decyzji i odwołań do SKO. ...