W Polsce na terenach wiejskich dość ważnym źródłem zaopatrzenia ludności w wodę na cele spożywcze są indywidualne ujęcia wody. Ujęcia takie często nie są objęte badaniami z zakresu przydatności wody do spożycia, dlatego też znaczna liczba mieszkańców wsi korzysta z wody o nieznanych parametrach fizyczno-chemicznych i biologicznych mogącej zawierać szkodliwe dla człowieka zanieczyszczenia. Celem pracy jest określenie dynamiki zmian stężeń fosforanów w wodach ujmowanych ze studni zlokalizowanych we wsi Przeździedza. Okres badawczy obejmował okres od marca 2009 roku do lutego 2010 roku. Badaniami objęto 6 studni kopanych zbudowanych z kręgów betonowych lub z kamienia. Wyniki badań potwierdzają fakt iż, słabo zabezpieczone studnie cechują się gorszą jakością wody. Jednakże w analizowanym przypadku, średnie stężenie fosforanów we wszystkich studniach było bardzo niskie, a wody z nich ujmowane zaliczono do II i III klasy według Rozporządzenia MŚ (2008).
...
Właściwa gospodarka ściekowa na terenach wiejskich jest zagadnieniem trudnym, zwłaszcza, iż w dalszym ciągu widoczna jest dysproporcja pomiędzy stopniem zwodociągowania a skanalizowania gmin. Z roku na rok długość sieci kanalizacyjnej zwiększa się, co świadczy o podejmowaniu przez gminy działań mających na celu poprawę stanu sanitarnego. Zgodnie z Krajowym Programem Oczyszczania Ścieków Komunalnych [Krajowy Program Oczyszczania Ścieków Komunalnych 2010] jeżeli budowa kanalizacji jest nieuzasadniona, gmina powinna rozwiązać problem utylizacji ścieków we własnym zakresie. W pracy przedstawiono podstawowy obiekt przydomowej oczyszczalni ścieków (POŚ) - osadnik gnilny. Odpowiedzialny jest on przede wszystkim za mechaniczne oczyszczanie ścieków z części stałych oraz za wstępną stabilizację (beztlenową) osadów. Autorzy zwrócili uwagę na jakość ścieków doprowadzanych do zbiorników jak również odprowadzanych na kolejne stopnie oczyszczania. W pracy oprócz studiów litera-turowych zawarto wyniki kilkuletnich obserwacji parametrów ścieków po mecha-nicznym oczyszczeniu. Podawane w literaturze skuteczności pracy kształtują się na poziomie 40,0-94,0% dla zawiesiny, 23,3 - 66,0% dla BZT5. Najniższa redukcja obserwowana była dla związków azotu i fosforu.
...
W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczących zmian stężeń fosforu ogólnego na odpływie z kolejnych złóż gruntowo-roślinnej oczyszczalni w Pasz-kowie. Analizowano ścieki bytowe wprowadzane na cztery złoża pracujące w technologii constucted wetland. Złoża zaprojektowano z poziomym przepływem podpowierzchniowym w konfiguracji mieszanej (szeregowo - równoległej). Ocenie poddano skład ścieków bytowych wprowadzanych na złoża jak również skład fizyko-chemiczny odpływów. Badania prowadzono w okresie VII 2008 - III 2011. Stwierdzono średnią skuteczność pracy obiektu dla fosforu ogólnego na poziomie 40,0 %, przy czym najwyższe roczne efekty pracy obserwowano dla złoża 1. Śred-nie stężenie fosforu ogólnego w ściekach odprowadzanych do odbiornika wynosiło 4,4 mgP∙dm-3. Ze względu na warunki jakim powinien odpowiadać odpływ z oczyszczalni dla RLM < 2000, oczyszczalnia spełniała warunki jedynie dla wartości BZT5 i ChZT. W przypadku zawiesiny przekroczenia dopuszczalnych norm ob-serwowano przez cały okres badawczy. ...
W pracy przedstawiono wyniki badań wielkości dobowego ładunku azotu ogólnego odpływającego systemami drenarskimi i rowami melioracyjnymi na Dol-nym Śląsku. Wielkość dobowego ładunku wykazuje duże zróżnicowanie sezonowe. Maksymalne ładunki dobowe stwierdzano na obiekcie położonym w terenie podgórskim wynosiły one dla sieci drenarskiej 6,27 kg N • d-1 • ha-1, dla rowu za-notowano aż 12,2 kg N • d-1 • ha-1. Zdecydowanie niższe wartości stwierdzono na obiekcie nizinnym. W warunkach nizinnych zagrożenie zanieczyszczeniem wody odbiornika azotem odpływającym z użytków rolnych występuje głównie w okresie wczesno wiosennym. Na obiekcie położonym na przedgórzu, charakteryzującym się większymi opadami, występuje drugi okres krytyczny przypadający na lipiec i sierpień. Ładunek azotu wynoszony ze zlewni pogórskiej w okresie roku to aż 75,5 kg N • ha-1, natomiast ze zlewni nizinnej odpływało znacznie mniej azotu - 12,7 kg N • ha-1. Przeprowadzone badania i analiza jednoznacznie wskazują, że o wielkości ładunku azotu wynoszonego ze zlewni w znacznym stopniu decyduje przebieg warunków atmosferycznych, a zwłaszcza wysokość opadów.
...
W pracy podjęto próbę oceny efektywności oczyszczania ścieków na obiekcie w Paczkowie, który jest eksploatowany w technologii hydroponicznej. W celu określenia efektywności pracy oczyszczalni w zakresie usuwania azotu, fosforu, zawiesiny ogólnej, BZT5 i ChZT, analizie poddano wyniki badań ścieków pobieranych na wlocie do oczyszczalni oraz ścieków oczyszczonych na wylocie z obiektu. Okres badawczy obejmował lata 2009 - 2011. Analiza uzyskanych danych wykazała, że skuteczność oczyszczania w odniesieniu do wszystkich parametrów nie spadała poniżej 77,0%. Największą skuteczność oczyszczania odnotowano dla zawiesiny ogólnej (99,0%), dla BZT5 i fosforu wynosiła ona minimum 98,0% i 98,1%, a dla ChZT - 94,8%. Najniższą skuteczność oczyszczania (jednak nie mniejszą niż 77,0%) uzyskano dla azotu ogólnego, którego dopuszczalne stężenie na odpływie z oczyszczalni zostało kilkukrotnie przekroczone w ciągu okresu badawczego. Na podstawie analiz wyników badań oraz przeprowadzonych studiów literaturowych stwierdzono, że blok hydrobotaniczny stanowiący trzeci stopień oczyszczania ścieków komunalnych pozwala na znaczną redukcję wartości poszczególnych zanieczyszczeń w odprowadzanych ściekach tak, aby możliwe było uzyskanie na odpływie wartości BZT5 poniżej 4,8 mgO2/dm3, ChZT w granicach 24,2-33,0 mgO2/dm3, zawiesiny ogólnej poniżej 3,4 mg/dm3, fosforu ogólnego nie więcej niż 0,3 mgP/dm3 oraz azotu ogólnego poniżej 20,4 mgN/dm3. Uzyskane wyniki badań świadczą o tym, że makrofity oraz inna roślinność ...
W pracy przedstawiono średnie zużycie zimnej wody w gospodarstwach domowych zlokalizowanych w miejscowości Gorlice (woj. małopolskie) w ujęciu miesięcznym oraz dobowy rozkład zużycia wody w gospodarstwie domowym zlokalizowanym w Ząbkowicach Śląskich (woj. dolnośląskie). Gospodarstwa domowe objęte analizą zużycia wody umieszczone były w budynkach jednorodzinnych z poddaszem użytkowym. Wszystkie budynki były obiektami zabudowy niskiej do 12 metrów nad poziom terenu wyposażone w V klasę instalacji wodociągowo - kanalizacyjnych. Dla każdego z obiektu wyznaczono średnie dobowe zużycie wody, które kształtowało się w przedziale 0,11 - 0,18 m3 M-1 d-1. Najwyższe średnie dobowe zużycie wody obserwowano w budynku zlokalizowanym w Ząbkowicach Śląskich. ...
W pracy poddano analizie warunki glebowo-klimatyczne wybranych miej-scowości gminy Namysłów po kątem przydatności rolniczego wykorzystania ście-ków do nawodnień roślin energetycznych. Korzystając z dostępnej literatury wska-zano możliwość zagospodarowania ścieków pochodzących z sołectw: Brzozowiec, Mikowice, Ligota Książęca, Przeczów. Przedstawiono korzyści wynikające z pro-ponowanego rozwiązania, a także zwrócono uwagę na istniejącą infrastrukturę techniczną oraz możliwości jej rozbudowy.
...
W pracy przeanalizowano wyniki badań zawartości azotu azotanowego i ogólnego w odciekach drenarskich i wodach powierzchniowych pochodzących z dwóch obiektów położonych na Dolnym Śląsku. Szczegółowej analizie poddano udział azotanów w ogólnej zawartości azotu. Odcieki drenarskie charakteryzowały się znaczną zawartością azotu ogólnego: średnie stężenie w okresie badawczym wynosiło od 22,4 mg N • dm-3 do 36,9 mg N • dm-3. W odciekach drenarskich, po-chodzących z różnych działów drenarskich, stosunek N-NO3:N nie wykazywał istotnych różnic i zawierał się w granicach 75 88%, mimo, że wody te różniły się istotnie zawartością azotu ogólnego i azotanowego. Odprowadzenie odcieków dre-narskich zasobnych w związki azotowe na obu obiektach powodowało wzrost średnich stężeń azotu ogólnego w wodach powierzchniowych. W półroczu letnim wody te wykazywały mniejszy stosunek N-NO3:N, co należy tłumaczyć intensyw-nym pobieraniem tego jonu przez rośliny w okresie wegetacji. Niezależnie od ana-lizowanego półrocza wyższy udział azotanów stwierdzano w wodach poniżej obiektu. Jedynie w przypadku obiektu nizinnego różnice te były istotne dla poziomu istotności p=0,05. Mniejszy udział azotu azotanowego w ogólnej zawartości azotu w wodach powierzchniowych sprzyjał większym wahaniom stosunku N-NO3:N. ...
W pracy przedstawiono możliwości uprawy roślin energetycznych oraz przewidywane efekty ekologiczne oraz ekonomiczne. Podkreślono potencjał tkwiący w infrastrukturze wsi polskiej - niewykorzystane budynki gospodarcze, wyłączone z produkcji rolnej tereny, nieza-gospodarowane plony uboczne oraz niewykorzystana siła robocza. Wymieniono rośliny które mogą być przeznaczone na cele energetyczne oraz kierunki ich wykorzystania. Zasygnalizo-wane zostały potencjalne korzyści wynikające z wykorzystania ścieków w nawadnianiu upraw roślin energetycznych oraz istniejące utrudnienia. Opisywane kierunki rozwoju wsi wymagają zaangażowania społeczności lokalnych, organizacji samorządowych oraz środków finansowych ...
Przedmiotem artykułu są wymagania prawne stawiane budowie i eksploatacji przydomowych oczyszczalni ścieków. Publikacja składa się z dwóch części. W prezentowanej pierwszej części przedstawiono definicję i podstawowe rodzaje przydomowych oczyszczalni oraz ich skuteczność. Zaprezentowano w jakich przypadkach można wyposażyć nieruchomość w taką oczyszczalnię, m.in. brak kanalizacji oraz ograniczeń wynikających z ustaleń aktów prawa miejscowego. Wyszczególniono przypadki, w których budowa przydomowej oczyszczalni wymaga uzyskania pozwolenia na budowę i/lub pozwolenia wodnoprawnego (w tym wymagania stawiane projektom) oraz innych zezwoleń wynikających z przepisów szczególnych. W drugiej części artykułu (Jawecki i in. 2016) wskazano ograniczenia lokalizacji przydomowych oczyszczalni ścieków wynikające z aktów prawa miejscowego. Zaprezentowano wymagania techniczne jakie należy spełnić przy lokalizowaniu indywidualnej oczyszczalni w obrębie działki budowlanej. Przedstawiono także standardy jakości ścieków oczyszczonych wprowadzanych z przydomowych oczyszczalni do wód lub do ziemi. Wskazano na obowiązek zgłoszenia eksploatacji przydomowej oczyszczalni ścieków. ...
Results of air temperature measurements in the 1957-2014 multi-annual period were analysed in the paper. The data originated from Jelcz-Laskowice locality situated in the south-western part of Poland, at the flat part of the Lower Silesia, on Silesian Lowlands. Average annual and monthly air temperatures and the number of days of thermal seasons duration were analysed. Trends of changes were set and extreme values of average monthly air temperatures were analysed. Mean annual air temperatures in the studied multi-annual period revealed a tendency to increase. Average monthly extreme values of the analysed factor revealed a similar direction of changes; however, more apparent changes occurred for the maximum values. Over the analysed period, average monthly air temperatures revealed a tendency to increase. The most serious changes occurred in July, slightly lesser in August, May and April. The number of days in the years 1957-2014 in the interval limited by the air temperature threshold values: 0oC, 5oC and 15oC was greatly diversified. Analysed results had a clear growing tendency for the summer, slightly lower for the spring, but evidently declining for the autumn. ...
