Celem artykułu jest ocena wpływu procesu sedymentacji na redukcję zanieczyszczeń ze ścieków opadowych. Próbki ścieków do badań pobierano z rowów przydrożnych przy ul. Półłanki w Krakowie-Bieżanowie w kwietniu 2003 i lutym 2004 r. w czasie zaobserwowania spływu powierzchniowego. W pobranych próbkach ścieków surowych i po 120 minutach sedymentacji oznaczano zawartość następujących wskaźników zanieczyszczeń: BZT5, ChZTCr i zawiesinę ogólną oraz sporadycznie fosforany, natomiast po 15, 30, i 60 minutach sedymentacji tylko zawiesinę ogólną i ChZTCr. Przeprowadzone badania wykazały przydatność procesu sedymentacji do redukcji zanieczyszczeń ze ścieków opadowych. W czasie dwugodzinnego procesu sedymentacji nastąpiła redukcja zawiesiny ogólnej w granicach 58,7–76,2% i ChZT – 45,7–90,4%, przy czym największą jej intensywność obserwowano w pierwszych 15 minutach procesu. Zaobserwowano, że z zawiesinami skorelowane są substancje organiczne wyrażane przez ChZT, przy czym zawarte są one głównie w drobnej frakcji, najmniej podatnej na sedymentację. Z tego względu zalecane jest dodatkowe oczyszczenie ścieków opadowych celem usunięcia zanieczyszczeń zaadsorbowanych na najdrobniejszej frakcji zawiesin. ...
Celem artykułu jest przedstawienie zmian jakie zaszły w gospodarce wod-nej i ściekowej w kraju w okresie przed i w trakcie wdrażania RDW. Podstawą analizy były dane z roczników statystycznych GUS – Ochrona Środowiska oraz raportów z wdrażania Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych. Całkowita ilość oczyszczanych ścieków w Polsce wzrosła o około 37,9% w wieloleciu 1980–2007, natomiast aż o 83,4% zmniejszyła się ilość ścieków nie-oczyszczonych odprowadzanych do środowiska. Obserwuje się przy tym tendencje do wzrostu ilości ścieków oczyszczanych w wysokosprawnych technologiach. Bezpośrednim przejawem poprawy sytuacji w zakresie oczyszczania ścieków jest tendencja do zmniejszania się ładunków BZT5, zawiesiny ogólnej, azotu ogólnego i fosforu ogólnego w ściekach odprowadzanych do wód lub do ziemi. Tendencja ta jest zwłaszcza widoczna w przypadku dwóch pierwszych wskaźników. W związku z wprowadzaniem Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków od 1990 roku wi-doczny jest wyraźny przyrost ludności miast korzystających z oczyszczalni ście-ków. Występują niestety dysproporcje w zakresie liczby mieszkańców miast i wsi korzystających z kanalizacji i oczyszczalni ścieków. Na koniec 2006 r. około 85% ludności miast korzystała z kanalizacji i oczyszczalni ścieków, natomiast na wsi wartość ta nie przekroczyła 25%. W obszarach wiejskich obserwuje się dużą dy-namikę rozwoju systemów sanitarnych, bowiem przeciętnie każdego roku przyra-sta około 1,3% ludności korzystającej ...
Krótkoterminowe prognozy wielkości zużycia wody, mają podstawowe znaczenie przy optymalizacji pracy sieci wodociągowych i kanalizacyjnych, a tak-że oczyszczalni ścieków. W pracy dokonano oceny możliwości prognozowania szeregów czasowych dobowego zużycia wody na cele bytowe w gospodarstwie wiejskim z wykorzystaniem metod Data Mining. Do opracowania 10-dniowej pro-gnozy zużycia wody wykorzystano wyrównanie wykładnicze i metodę ARIMA. Materiałem źródłowym do analizy były dobowe ilości wody zużywanej na cele by-towe w wytypowanym gospodarstwie wiejskim w okresie 22 miesięcy. Szczegól-nie przydatne do prognozowania zużycia wody okazało się wyrównanie wykładni-cze, które uwzględnia nie tylko wartości, ale także zróżnicowanie ważności przeszłych obserwacji. Znaczna nierównomierność dobowego zużycia wody po-woduje wzrost błędów prognoz. Metody prognozowania oparte na algorytmach wyrównania wykładniczego są łatwe do zastosowania i nie wymagają założenia o stacjonarności szeregu czasowego. W analizowanym przypadku stosunkowo do-brą prognozę dobowego zużycia wody na cele bytowe uzyskano stosując addytyw-ny model Wintersa. Z kolei modele klasy ARIMA pozwalają na dokładną progno-zę zużycia wody pod warunkiem właściwej identyfikacji parametrów modelu i spełnienia warunku stacjonarności szeregu. W przypadku braku stacjonarności, przed analizą szeregu, należy przekształcić go wykorzystując np. metodę różnico-wania. W celu prognozowania wielkości dobowego zużycia w gospodarstwie wiejskim zastosowano model ARIMA (0,1,2) przy dwóch parametrach średniej ruchomej. Zarówno wyrównanie wykładnicze jak i ...
Tradycyjnie uważa się, że źródłem zanieczyszczenia wód na terenach miej-skich są jedynie ścieki bytowe i przemysłowe. Za dostateczną ochronę miejskiego środowiska wodnego uznaje się więc uporządkowanie gospodarki ściekowej, a zatem budowę czy rozbudowę systemów kanalizacyjnych. Tereny zurbanizowa-ne, a w szczególności aglomeracje miejsko-przemysłowe stanowią wielkie skupi-ska źródeł zanieczyszczenia powietrza, wód, gleby, a także powierzchni ulic, pla-ców, dachów i terenów niezabudowanych. Zanieczyszczenia spłukiwane z ulic, czy innych powierzchni uszczelnionych, w trakcie trwania opadów czy roztopów stanowią poważne zagrożenie dla środowiska glebowego i wodnego. W artykule dokonano przeglądu obowiązujących aktów prawnych w zakre-sie odprowadzania i zagospodarowania wód opadowych z terenów zurbanizowa-nych. Skupiono głównie uwagę na możliwości retencji i infiltracji wód opado-wych, a więc ich zagospodarowaniu w miejscu powstania opadu. Przedstawiono również przykłady wykonanych i eksploatowanych obiektów do retencji i infiltra-cji z podaniem efektów redukcji zanieczyszczeń w oczyszczanych wodach opado-wych. Podstawowymi aktami prawnymi mówiącymi o możliwościach zagospoda-rowania i standardach jakościowych wód opadowych jest Ustawa Prawo Wodne z dnia 18.07.2001 r. ze zm. i Rozporządzenie Ministra Środowiska w dnia 24.07.2006 r. w sprawie warunków jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ście-ków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego. W przytoczonych aktach prawnych wody opadowe zakwali-fikowano jako ścieki w ...
Jednym z celów działalności poznawczej jest charakterystyka, grupowanie oraz klasyfikacja zjawisk, przedmiotów i zachowań. Podział jakiegoś zbioru przedmiotów, obiektów lub urządzeń na podzbiory oddaje szczególne usługi w pracach normalizacyjnych. W wyniku obiektywnej analizy struktury badanego zbioru jest możliwe m.in. ustalenie wzajemnych powiązań między elementami tworzącymi dany zbiór. Jest to szczególnie istotne w hydrologii, a zwłaszcza w modelowaniu procesów zachodzących w zlewni czy dorzeczu. Relacje pomię-dzy charakterystykami zlewni i parametrami modeli hydrologicznych są niezwykle ważne przy estymowaniu parametrów rozkładów statystycznych, oceny zmian w zlewniach i prognozowaniu zjawisk hydrologicznych w zlewniach niekontrolowanych. Znajomość przestrzennego rozkładu charakterystyk hydrologicznych jest coraz częściej wykorzystywana w gospodarce wodnej, a zwłaszcza podczas sporządzaniu planów gospodarowania wodami w obszarze zlewni czy dorzeczy. W celu oszacowania interesujących charakterystyk hydrologicznych w zlewniach niekontrolowanych często stosuje się metodę częstości regionalnych, dzięki której można wydzielić obszary o jednorodnym przebiegu analizowanego zjawiska. Do wydzielania jednorodnych obszarów powszechnie wykorzystuje się również me-tody regresji dwu lub wielu zmiennych, analizy skupień, krigingu czy sztucznych sieci neuronowych. Metody skupiania bazują na wewnętrznym kryterium podzia-łu, jakim jest matematycznie zdefiniowane podobieństwo między obiektami. Od-powiednie procedury skupiania tworzą grupy obiektów. W praktyce odległości między skupieniami określa się następującymi metodami: pojedynczego wiązania, pełnego wiązania, średnich połączeń, średnich połączeń ...
W pracy dokonano analizy możliwości modernizacji ciągu technologiczne-go oczyszczalni ścieków w Łopusznej w aspekcie zwiększenia intensywności usu-wania zanieczyszczeń biogennych. Wysoka efektywność pracy badanej oczysz-czalni jest ważna w aspekcie ochrony wód kaskady zbiorników retencyjnych Czorsztyn-Niedzica-Sromowce Wyżne przed nadmiernym zanieczyszczeniem. Ocenę możliwości modernizacji oczyszczalni przeprowadzono na podstawie wielu symulacji komputerowych bazujących na modelu ASIM2d. Model ten uwzględnia 21 procesów jednostkowych, które zostały podzielone na: procesy hydrolizy, pro-cesy zachodzące z udziałem bakterii heterotroficznych XH, procesy zachodzące z udziałem bakterii akumulujących polifosforany XPAO, procesy zachodzące z udzia-łem bakterii nitryfikujących XAUT i procesy chemiczne.Analiza wykazała, że niska efektywność usuwania biogenów na przedmio-towej oczyszczalni wynika z braku recyrkulacji osadu czynnego do komory anae-robowej, w wyniku czego nie zachodzi w wystarczającym stopniu proces biolo-gicznej defosfatacji. Sytuacja ulegnie poprawie w przypadku korekty ciągu recyrkulacji wewnętrznej i zewnętrznej oraz włączeniu komory anaerobowej do ciągu technologicznego przedmiotowej oczyszczalni. ...
W artykule dokonano oceny możliwości opisu obserwowanych hydrogra-mów jednostkowych za pomocą syntetycznych hydrogramów jednostkowych wy-rażonych w funkcji rozkładu prawdopodobieństwa beta i Weibulla w przekrojach: Gorliczyna na Mleczne, Iskrzynia na Morwawie, Jasło na Jasiołce i Brzeźnica na Wielopolce. Podstawą przeprowadzonej analizy były obserwowane hydrogramy z wielolecia 1980-82 z półroczy letnich i zimowych. Właściwa analiza bazowała na hydrogramach jednostkowych opisujących odpływ bezpośredni ze zlewni. Pa-rametry kształtu i skali obu analizowanych funkcji określono za pomocą funkcji celu bazującej na minimalizacji różnicy pomiędzy obserwowanym i symulowanym przepływem w kulminacji dla analizowanego epizodu. Poprawność opisu fal jed-nostkowych analizowanymi funkcjami testowano za pomocą współczynnika efek-tywności Nasha i Sutcliffe. Analiza wykazała, że funkcja beta i Weibulla dobrze opisują analizowane hydrogramy jednostkowe (nieznacznie lepsze rezultaty obliczeń uzyskano dla funkcji beta). Zaledwie w 27% wszystkich analizowanych epizodów jakość modeli była niesatysfakcjonująca. W przypadku obu funkcji wartości przepływów w kulminacji najsilniej uzależnione są od parametru skali β.
...
W artykule wykonano analizy wrażliwości modelu NRCS UH na zmiany parametrów wejściowych. Badano wpływ kształtu hietogramu opadu, parametru CN i czasu opóźnienia na zmiany przepływów Qmax1% w zlewni niekontrolowanej. Do analizy wybrano zlewnię potoku Izwór o powierzchni 2,169 km2, która jest zlewnią typowo górską i leśną - 86% jej powierzchni stanowią lasy. Wszystkie ob-liczenia przeprowadzono w programie HEC-HMS 3.4. W programie tym zlewnia została podzielona na zlewnie elementarne, dla których obliczono średnią ważoną wartość parametru CN oraz czas opóźnienia. Tak określone parametry stanowiły dane wejściowe w obliczeniach. Wpływ zmian wielkości parametrów na wyniki uzyskane z modelu ustalono zmieniając ich wielkości o 10% w stosunku do wartości wyjściowych a następnie przeprowadzano symulacje. Przyjęto, iż parametry w modelach będą zmieniane maksymalnie do ±50% wartości wyjściowej. Obliczenia wykazały, że model NRSC-UH jest wrażliwy na zmiany kształtu hietogramu opadu i parametru CN charakteryzującego zdolności retencyjne zlewni. Z kolei, zmiana czasu opóźnienia nie wpływa istotnie na zmianę wielkości prze-pływów maksymalnych.
...
W artykule dokonano analizy możliwość redukcji fal powodziowych o prawdopodobieństwie 1% poprzez zastosowanie suchych zbiorników retencyj-nych. Analizy przeprowadzono w zlewni rzeki Serafy, która z uwagi na bardzo duży stopień uszczelnienia stwarza zagrożenie powodziowe dla mieszkańców, co pokazała choćby powódź z maja 2010 roku. Wzrost stopnia uszczelnienia powoduje szybszą reakcję zlewni na opad, a w konsekwencji większe przepływy w kulminacji. Pewną alternatywą na wzrost stopnia uszczelnienia zlewni są działania zmierzające do zwiększania jej retencji. Jednym z takich sposobów jest budowa suchych zbiorników retencyjnych. Powodują one przetrzymanie fali spływu po-wierzchniowego, a przez to redukcję przepływów maksymalnych. Szczególną zaletą tych zbiorników jest to, że działają automatycznie, a więc bez konieczności ste-rowania. W artykule dokonano wariantowej analizy pracy wspomnianych zbiorników - w I wariancie przyjęto jeden zbiornik na rzece Serafie, w II - dwa zbiorniki, jeden na dopływie Malinówka w jego ujściu do Serafy i drugi - jak w wariancie I. Pojemności zbiorników wynikały z analiz map topograficznych i nu-merycznego modelu terenu oraz z Programu Małej Retencji dla Województwa Ma-łopolskiego. Wszystkie obliczenia przeprowadzono w programie HEC-HMS. W przypadku analizowanej zlewni najkorzystniejszym okazał się wariant II. Obliczenia wykazały, że w tym wariancie istnieje możliwość zredukowania przepływu maksymalnego o 50% w stosunku do wariantu z ...
W artykule dokonano próby opracowania zależności regionalnych do okre-ślenia parametrów w modelu Snydera. Model ten należy do grupy syntetycznych hydrogramów jednostkowych, którego parametry są ustalane w oparciu o charakte-rystyki zlewni. To stwarza możliwość jego stosowania w zlewniach niekontrolo-wanych do obliczeń przepływów maksymalnych prawdopodobnych oraz konstru-owania fal hipotetycznych. W praktyce model ten jest stosowany powszechnie na świecie, natomiast w Polsce jest on zalecany do praktycznego wykorzystania, jednak z uwagi na brak ustalonych wartości parametrów modelu właściwych dla naszych warunków jego stosowanie jest mało wiarygodne. Optymalizacja parametrów modelu została przeprowadzona dla wybranych epizodów opad-odpływ w zlewni Rudawy, Kamienicy, Grabinki, Stobnicy, Jasiołki i Wielopolki. Dane hy-drologiczne wykorzystane w obliczeniach zostały udostępnione przez Instytut Me-teorologii i Gospodarki Wodnej Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie oraz pochodziły z Roczników hydrologicznych dla dorzecza Wisły. Analiza wykazała, że model Snydera bardzo dobrze lub dobrze opisuje obserwowane wezbrania (wartości współczynnika efektywności E wahały się od 68 do 93%). Wykorzystując analizę regresji wielokrotnej opisano wartości parametrów modelu Snydera, które są uzależnione od kształtu zlewni, wyrównanego spadku cieku oraz parametru CN charakteryzującego pokrycie zlewni i przepuszczalność podłoża. Mimo, że wartości współczynnika korelacji wielokrotnej R w opracowanych zależnościach nie są istotne statystycznie, co wynika głównie z ograniczonej liczby danych wykorzysta-nych w analizie, ...
W artykule przedstawiono dwie metody oceny efektywności pracy oczyszczalni ścieków: pierwszą – z wykorzystaniem teorii niezawodności i drugą, opartą na statystycznej kontroli jakości procesu z zastosowaniem kart kontrolnych. Analizę przeprowadzono na przykładzie oczyszczalni ścieków zlokalizowanej we wsi Rokiciny Podhalańskie pracującej w systemie A2/O. Ocenę efektywności pracy oczyszczalni przeprowadzono dla następujących wskaźników zanieczyszczeń w ściekach oczyszczonych: BZT5, azot amonowy i ogólny oraz fosfor ogólny. Powyższa analiza wykazała, iż badana oczyszczalnia pracuje prawidłowo w przypadku redukcji BZT5 i fosforu ogólnego. Wyznaczony dla tych wskaźników poziom niezawodności wyniósł odpowiednio 93,3% i powyżej 99,9%. Nieco niższa niezawodność w przypadku redukcji azotu ogólnego, wynosząca ponad 46% dla rozkładu empirycznego i ponad 37% dla normalnego jest spowodowana charakterem dopływających ścieków. Analiza kart kontrolnych wykazała, że badana oczyszczalnia pracuje stabilnie w przypadku redukcji związków organicznych, natomiast brak takiej tendencji widoczny jest dla azotu amonowego i fosforu ogólnego w okresie wiosenno-letnim. Tylko raz zaobserwowano zachwianie efektywności procesu w przypadku przemian azotu ogólnego, wywołane prawdopodobnie dopływem do kanalizacji wód roztopowych. ...
Artykuł zawiera ocenę wpływu czasu eksploatacji na efekty oczyszczania ścieków w oczyszczalni typu Lemna w Mniowie (woj. świętokrzyskie). Podstawą do jej sformułowania były badania składu fizykochemicznego ścieków surowych, dopływających do oczyszczalni i oczyszczonych, odpływających z niej do odbiornika, wykonane na obiekcie najpierw w latach 1998–2000 i powtórzone w latach 2004–2005. Ich zakres obejmował każdorazowo oznaczenie takich parametrów, jak: temperatura, odczyn, tlen rozpuszczony, BZT5, zawiesina ogólna, azot amonowy i fosforany. Stwierdzono, że wraz z upływem czasu eksploatacji nastąpił wzrost obciążenia hydraulicznego badanej oczyszczalni, a mianowicie z 75% w latach 1998–2000, aż do planowanych 100%, tj. do 150 m3 ścieków oczyszczanych w ciągu doby, w latach 2004–2005. Towarzyszyła temu tendencja do wzrostu stężeń w ściekach surowych przede wszystkim takich parametrów, jak: zawiesina ogólna, azot amonowy i fosforany. Wzrost obciążenia hydraulicznego i ładunkiem zanieczyszczeń zaznaczył się wyraźnym pogorszeniem jakości odpływu z oczyszczalni, aczkolwiek w przypadku zawartych w nim związków organicznych (BZT5 – średnio 24,6 mgO2∙dm-3) i zawiesiny ogólnej (średnio – 26,4 mg∙dm-3), spełniał on w zdecydowanej większości przypadków wymogi pozwolenia wodno-prawnego. Do pogorszenia się jakości odpływu z badanej oczyszczalni mógł się przyczynić także wzrost ilości zdeponowanych na dnie stawów osadów ściekowych. Bardzo wysokie stężenie oznaczanych w odpływie związków biogennych, a zwłaszcza fosforanów (średnio ...
Celem artykułu jest rozpoznanie właściwości fizykochemicznych ścieków z przemysłu cukierniczego pod kątem ich podatności na procesy biologicznego oczyszczania, a głównie usuwania związków azotu. Przedmiotowe badania prowadzono w skali laboratoryjnej, wykorzystując ciąg technologiczny, składający się z komory beztlenowej, gdzie realizowany był proces denitryfikacji i napowietrzanego zbiornika, w którym zachodził proces nitryfikacji z wbudowanym współśrodkowo osadnikiem wtórnym. Przeprowadzone badania wykazały, że skład analizowanych ścieków cukierniczych był zmienny w czasie i uzależniony od prowadzonego w zakładzie procesu produkcyjnego. Wykazano również, że analizowane ścieki są podatne na rozkład biologiczny, gdyż zawierają znaczny udział (92% całkowitego ChZT) substancji organicznej ulegającej biodegradacji. Utrzymywanie długiego wieku osadu (średnio 17 d) spowodowało ustabilizowanie się osadu, na co wskazywała niska wartość testu OUR równa 7,77 mgO2·gsm-1·h-1. Z powodu okresowych szczytowych obciążeń osadu ładunkiem azotu amonowego proces nitryfikacji przebiegał niestabilnie (średnia szybkość nitryfikacji wynosiła 0,67 mgN-NO3·gsm-1·h-1). Średnia szybkość denitryfikacji wynosiła 0,52 mgN-NO3·gsm-1·h-1. ...
Ścieki przemysłowe stanowią aktualnie dominującą pozycję w ogólnym bilansie powstających ścieków, przy obserwowanej tendencji do zmniejszania się ich ilości. W przypadku oczyszczania przedmiotowych ścieków występują znaczne problemy technologiczne z uwagi na specyfikę produkcji w zakładach przemysłowych, która wpływa na nierównomierność i wielkość ładunku wprowadzanych zanieczyszczeń. Duża zmienność ilościowa i jakościowa powstających ścieków jest widoczna nawet w obrębie zakładów o takim samym profilu produkcji. Stąd konieczne jest dokładne rozpoznanie właściwości ścieków powstających nie tyle z tych samych gałęzi przemysłu, ale nawet z poszczególnych zakładów produkcyjnych. Spośród wszystkich zakładów sektora spożywczego dotychczas najmniej rozpoznane literaturowo są właściwości fizykochemiczne ścieków powstające w przemyśle cukierniczym. Stąd celem pracy jest charakterystyka ścieków powstających w zakładach przemysłu cukierniczego i porównanie ich z właściwościami ścieków z innych zakładów przemysłu spożywczego. Główny nacisk położono na analizę wyników badań nad oczyszczaniem ścieków cukierniczych w modelowym bioreaktorze z osadem czynnym. Cechą charakterystyczną powstających ścieków w zakładach przemysłu cukierniczego są duże wahania ilości zanieczyszczeń, co bardzo często jest powodem obserwowanych trudności w eksploatacji ciągu technologicznego oczyszczalni. Na tle innych zakładów przemysłu spożywczego (mleczarni, rzeźni, browarów, cukrowni) ścieki cukiernicze charakteryzują się mniejszymi zawartościami zanieczyszczeń, lecz podobnymi ich wahaniami w odpływie. Natomiast w porównaniu do ścieków bytowych zawierają nieco więcej zanieczyszczeń organicznych, zawiesin ...
W artykule przedstawiono wyniki badań dotyczących wpływu temperatury otoczenia na temperaturę ścieków w przydomowej oczyszczalni ścieków. Przedmiotowe oczyszczalnie (4 szt.) składały się z osadnika gnilnego i filtra piaskowego o przepływie pionowym każda. Badania przeprowadzono od marca 2003 roku do maja 2006 roku. Pomierzono temperaturę powietrza, ścieków surowych (dopływających do osadnika gnilnego), ścieków wstępnie oczyszczonych (po osadniku gnilnym) oraz ścieków oczyszczonych (na odpływie z filtra piaskowego). Zbadano statystycznie czy, temperatura otoczenia istotnie wpływa na temperaturę ścieków surowych, wstępnie oczyszczonych i oczyszczonych. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że temperatura powietrza ma istotny wpływ na temperaturę ścieków surowych wstępnie oczyszczonych i oczyszczonych. ...
Celem artykułu było gruntowne przedstawienie rozwiązań konstrukcyjnych stosowanych przy budowie filtrów piaskowych o przepływie pionowym, opisanie materiałów stosowanych do ich budowy oraz przedstawienie skuteczności ich działania. Filtry piaskowe stosowane są głównie jako drugi stopień oczyszczania ścieków po osadnikach gnilnych lub osadnikach Imhoffa, jak również jako trzeci stopień po biologicznych procesach oczyszczania, gdy wymagany jest odpływ ustabilizowany i o wysokiej jakości. Filtry piaskowe zalecane są do oczyszczania ścieków z pojedynczych domów oraz z ich zespołów, jak również mogą być sto-sowane w większych oczyszczalniach ścieków z obiektów użyteczności publicz-nej i usługowej. W artykule przedstawiono dodatkowo skuteczności oczyszczania ścieków w filtrach piaskowych o przepływie pionowym. Artykuł kończy się pod-sumowaniem i wnioskami gdzie stwierdza się, że filtry piaskowe o przepływie pionowy stanowią bardzo dobre rozwiązanie przy budowie przydomowych oczysz-czalni ścieków, na terenach gdzie nie można zastosować kanalizacji zbiorczej. Ponadto skuteczność oczyszczania ścieków w tych obiektach jest bardzo wysoka. ...
Duża liczba niewielkich i niekontrolowanych zlewni skłania do poszukiwania metod, pozwalających na określenie zasobów wodnych. W przypadku zlewni, w których nie dysponuje się danymi hydrologicznymi wykorzystuje się metody po-średnie: analityczne które jednak obarczone są dużym błędem, lub ostatnio coraz bardziej popularne modele matematyczne. Celem pracy było określenie przepływów maksymalnych o prawdopodo-bieństwie wystąpienia wynoszącym: 0,5%, 1%, 2%, 5%, 10%, 20% i 50%, w zlewni niekontrolowanej Sielskiego Potoku, z wykorzystaniem konceptualnego modelu Wackermana oraz syntetycznego hydrogramu jednostkowego NRCS, dla dwóch poziomów uwilgotnienia zlewni.Uzyskane wyniki wykazały różnice w wartościach przepływów maksymal-nych prawdopodobnych. W przypadku modelu Wackermana otrzymano typowy hydrogram wezbrania charakteryzujący rzeki górskiej, natomiast w przypadku mo-delu NRCS-UH fala wezbraniowa nie oddawała w pełni górskiego charakteru rzeki Sielski Potok. W obydwu metodach wartości przepływów maksymalnych malały wraz ze wzrostem prawdopodobieństwa. ...
W pracy przedstawiono możliwość zwiększenia bezpieczeństwa powodziowego terenów odwadnianych miejscowości Zarzecze za pomocą zbiornika retencyjnego, gromadzącego nadmiar wód powodziowych. Przedstawiono również opracowaną koncepcję rozdziału wód z rowu R do kanału ulgi. W warunkach powodziowych, przy zwiększeniu się poziomu zwierciadła wody w Wiśle następuje zamknięcie klap śluz wałowych odprowadzających wody rowu R do Wisły. Na skutek stałego dopływu wody do rowu R i jego spiętrzenia w wyniku zamknięcia śluzy wałowej dochodzi do wystąpienia wody z rowu R i zatopienia terenów osiedla Łączany-Zarzecze. W celu zmniejszenia ryzyka zatopienia tych terenów zaproponowano utworzenie zbiornika retencyjnego z kanału ulgi, prowadzącego wodę do pompowni Zarzecze. Określono pojemność zbiornika retencyjnego i czas jego napełnienia, zakładając stały dopływ o natężeniu 2,13 m3∙s-1. Stwierdzono, że aktualny stan techniczny kanału ulgi z koroną brzegów o licznych lokalnych obniżeniach, umożliwia retencjonowanie maksymalnie 4080 m3 wody. Zwiększenie nawet ponad dwukrotne pojemności zbiornika retencyjnego jest możliwe poprzez zniwelowanie nierówności linii brzegowej kanału ulgi. ...
Badania prowadzono w zlewni rzeki Kamienicy. Zlewnia ta zaliczana jest do trzech mezoregionów: Beskidu Sądeckiego - górna część zlewni, Beskidu Niskiego i Kotliny Sądeckiej - środkowa i dolna część zlewni. W celu weryfikacji przydatności metody NRCS do obliczania odpływu bezpośredniego wybrano siedem wezbrań jakie wystąpiły w latach 1997-2010 w górnej części zlewni Kamienicy. Wartość parametru CN wg metody NRCS ustalono wykorzystując zaobserwowane zjawiska opad-odpływ. W tym celu dokonano podziału całkowitego hydrogramu odpływu na odpływ gruntowy (bazowy) i odpływ bezpośredni. Uzyskane wyniki potwierdzają doniesienia innych autorów, że parametr CN określony na drodze empirycznej jest znacznie wyższy od wartości teoretycznej dla warunków normalnych. Przyjęto zatem założenie, że w okresie bezopadowym lub w przypadku opadów normalnych, źródłem zasilania cieków są wody podziemne pierwszego poziomu wodonośnego. Analizy wykazały, iż wykorzystanie przepływu bazowego jako miary uwilgotnienia podłoża w przypadku zlewni górskiej do obliczania parametru CN jest zasadne. Wydaje się, iż przepływ bazowy lepiej niż suma opadów poprzedzających wezbranie charakteryzuje stopień uwilgotnienia zlewni, bowiem w sposób pełniejszy opisuje związki hydrauliczne wód podziemnych i powierzchniowych oraz poniekąd zdolności retencyjne zlewni. ...
W pracy wykonano analizę stanu gospodarki ściekowej w gminie Baranów Sandomierski, położonej w północnej części województwa podkarpackiego. Na podstawie uzyskanych materiałów określono średnią efektywność pracy dwóch ist-niejących oczyszczalni w Baranowie Sandomierskim i Dąbrowicy. Stwierdzono, że obie oczyszczalnie usuwają zanieczyszczenia w stopniu zadowalającym biorąc pod uwagę aktualne przepisy prawne. Scharakteryzowano także jakość wody rzeki Ba-bulówki powyżej i poniżej miejsca zrzutu ścieków. Wykazano, iż w przypadku BZT5, fosforu ogólnego i azotu amonowego jakość wody ulega znacznej poprawie w przekroju poniżej zrzutu ścieków. Na podstawie przeprowadzonej charaktery-styki gospodarki ściekowej gminy zaproponowano wariantowe rozwiązania w za-kresie poprawy stanu skanalizowania badanego obszaru. W rozwiązaniach tych uwzględniono budowę dwóch zbiorczych roślinno-stawowych oczyszczalni ście-ków (sołectwo Ślęzaki i Skopanie Wieś) i jednej mechaniczno-biologicznej w so-łectwie Wola Baranowska, budowę kanalizacji zbiorczej o długości 15km. W przypadku terenów o rozproszonej zabudowie proponuje się wyposażyć budyn-ki w przydomowe oczyszczalnie ścieków. ...
W artykule przedstawiono skuteczność oczyszczania ścieków na przykła-dzie oczyszczalni dla miasta Krynica-Zdrój. Badania przeprowadzono w okresie od stycznia 2006 do grudnia 2007 roku. Analizie fizykochemicznej poddano na-stępujące wskaźniki zanieczyszczenia ścieków: BZT5, ChZTCr, zawiesinę ogólną, azot ogólny oraz fosfor ogólny. Obliczono współczynnik niezawodności działania oczyszczalni WN dla każdego z badanych wskaźników. Określono liczbę wystą-pień przekroczeń dopuszczalnych wartości wskaźników w stosunku do wartości dopuszczalnej przedstawionej w pozwoleniu wodno-prawnym. Zbadano ponadto skuteczność zmniejszenia wskaźników w badanym okresie. Dodatkowo przedsta-wiono ilość ścieków dopływająca do oczyszczalni w poszczególnych miesiącach badanego okresu. Przeprowadzone badania wykazały znaczną efektywność usuwa-nia zanieczyszczeń. Średnia redukcja opisywanych wskaźników kształtowała się na poziomie: BZT5 - 95,03%, ChZTCr - 90,98%, zawiesina ogólna - 94,76%, azot ogólny - 79,79%, fosfor ogólny - 63,5%. ...
W artykule określono niezawodność działania oczyszczalni ścieków dla gminy Tuchów. Badania przeprowadzono w okresie od stycznia 2005 do grudnia 2006 roku. Analizie fizyko- chemicznej poddano następujące wskaźniki zanie-czyszczenia ścieków: BZT5, ChZTCr, zawiesinę ogólną. W celu określenia poprawnej pracy oczyszczalni obliczono współczynnik niezawodności działania oczyszczalni WN dla każdego z badanych wskaźników. Przedstawiono niezawod-ność empiryczną. Określono liczbę wystąpień przekroczeń dopuszczalnych warto-ści wskaźników w stosunku do wartości dopuszczalnej przedstawionej w pozwole-niu wodno-prawnym. Określono również skuteczność zmniejszenia wskaźników w badanym okresie. Przeprowadzone badania wykazały wysoką skuteczność zmniejszenia zanieczyszczeń: BZT5 - 90,7%, ChZTCr - 86,6%, zawiesina ogólna - 90,5%. Obliczone współczynniki niezawodności (WN) badanych wskaźników wyniosły odpowiednio: dla BZT5 - 0,52, dla ChZTCr - 0,31 a dla zawiesiny ogólnej 0,62. ...
Wielkość oraz zmienność zużycia wody przez mieszkańców Mszany Dolnej określono na podstawie analizy odczytów z wodomierzy w 35 budynkach w wieloleciu 2001–2007. Przeprowadzona analiza danych wykazała, że jednostko-we średnie dobowe zużycia wody w Mszanie Dolnej wynoszące 78,79 dm3.d-1•M-1 w budynkach jednorodzinnych oraz 83,80 dm3.d-1..M-1 w budynkach wielorodzin-nych były zbliżone do zużyć wody występujących w innych miejscowościach Pol-ski południowej. W badanych obiektach odnotowano ciągły spadek zużycia wody, który w okresie badawczym sięgał 25% w budynkach jednorodzinnych oraz 15,5% w wielorodzinnych. Jednostkowe zużycie wody w budynkach jednorodzinnych maleje również wraz ze wzrostem liczby mieszkańców. Największe jednostkowe średnie dobowe zużycie wody w budynkach jed-norodzinnych występowało w miesiącach letnich, natomiast minimalne odnotowa-no jesienią. Różnice w wielkościach zużycia wody w poszczególnych porach roku w budynkach wielorodzinnych są nieznaczne. Średnie jednostkowe zużycie w go-spodarstwach domowych było o 21,2% niższe od zużycia normowego, natomiast w budynkach wielorodzinnych różnica ta wynosiła 47,6%. ...
Tereny wiejskie, ze względu na specyfikę zabudowy wciąż w niewystarczającym stopniu mają uregulowaną gospodarkę ściekową. Ze względu na znaczne odległości między zabudowaniami oraz występujące często niedogodne warunki do budowy zbiorczej kanalizacji coraz powszechniej propagowane są niekonwencjonalne metody oczyszczania ścieków z tych terenów. Rozwiązania te powinny charakteryzować się znaczną skutecznością działania, niezawodnością i być atrakcyjne cenowo. Stosując takie systemy można w realiach polskiej wsi osiągnąć znacznie szybciej pożądane, równie dobre dla środowiska skutki ekologiczne, jak w przypadku planowanej budowy kanalizacji zbiorczej i lokalnej oczyszczalni ścieków. Coraz popularniejsze w naszym kraju stają się oczyszczalnie hydrofitowe, charakteryzujące się dużą sprawnością zmniejszania stężeń nie tylko zanieczyszczeń organicznych oraz zawiesin, ale również substancji biogennych, umożliwiające przy tym deponowanie i mineralizację osadów wtórnych powstających po procesie biologicznego oczyszczania. Jednym z czynników, który może w istotny sposób wpływać na procesy redukcji zanieczyszczeń w seminaturalnych technologiach oczyszczania jest temperatura ścieków i przebiegu procesu ich oczyszczania w złożu. W literaturze naukowej przedmiotu brakuje doniesień z badań terenowych na temat wpływu warunków zimowych na kinetykę przemian zanieczyszczeń organicznych i biogennych oraz uzyskane efekty pracy tego typu oczyszczalni. Wychodząc temu naprzeciw autorzy postawili sobie za cel w niniejszej pracy przeprowadzenie oceny wpływu okresu pozawegetacyjnego na efektywność redukcji zanieczyszczeń organicznych, ...
