Zeszyt: 2013, vol. 10 / 03 / 3 (Sep 2013)
W pracy przedstawiono wyniki badań ukazujące wpływ procesów erozyjnych na ewolucję krajobrazu w warunkach intensywnej gospodarki rolnej na obszarze lessowej zlewni rolniczej, obejmującej swoim zasięgiem grunty wsi Wielkopole i Zamostek na Wyżynie Lubelskiej. Badania w zlewni wykonano w oparciu o: inwentaryzację szkód erozyjnych po spływach powierzchniowych, pomiar odpływu wody i zawiesiny w przekroju hydrometrycznym zamykającym zlewnię, wykonanie aktualizacji badań dotyczących struktury użytkowania zlewni i profilu niwelacyjno-glebowego na zboczu o poprzecznostokowej uprawie. Przeprowadzone badania wykazały duże zagrożenie erozją wodną i uprawową badanej zlewni. Intensywne procesy erozyjne uwarunkowane antropogenicznie, doprowadziły na obszarze badanej zlewni do powstania specyficznego, mozaikowatego krajobrazu rolniczego, z gęstą siecią dróg gruntowych, dużą ilością długich i wąskich działek rolnych leżących na terasach oddzielonych wysokimi krawędziami, bardzo małą lesistością zlewni oraz mozaiką typów i podtypów gleb. Krajobraz naturalny został przekształcony w kulturowy, a powrót do pierwotnego wyglądu jest niemożliwy w związku z ciągle istniejącą antropopresją. ...
Celem niniejszego artykułu jest przestawienie podstawowych zasad ochrony i racjonalnego gospodarowania gruntami w Polsce i na Ukrainie, a także wskazanie różnic i podobieństw w tym względzie. W konkluzji przeprowadzonych rozważań autorzy stwierdzili, że przeciętna jakość rolniczej przestrzeni produkcyjnej jest różna w obu krajach. Na Ukrainie gleby pod względem jakości są zdecydowanie lepsze niż w Polsce. Ponadto inna jest struktura agrarna gruntów w obu krajach. Na Ukrainie dominują gospodarstwa duże o dużych polach uprawnych, często użytkowanych jako grunty orne. W strukturze agrarnej rolnictwa w Polsce dominuje sektor prywatny (indywidualny). Ta różnica w strukturze agrarnej rolnictwa w obu krajach powoduje inne przesunięcie akcentów w odniesieniu do ochrony i racjonalnego użytkowania gruntów. Na Ukrainie ochrona koncentruje się na dużych areałach gruntowych, ich właściwej powierzchni i kształcie, stopniu ich zaorania, aby zmniejszyć niekorzystne skutki erozji gleb. W Polsce z kolei należy bezwzględnie chronić grunty najlepsze. Zdaniem autorów przedstawione w artykule zagadnienia stanowić mogą podstawę do wymiany doświadczeń i wzajemnej edukacji, traktując zasady ochrony i racjonalnego gospodarowania gruntami swojego sąsiada, jako źródło inspiracji i innowacji. ...
W pracy zaprezentowano wpływ dopływających ładunków związków biogennych (azotu ogólnego i fosforu ogólnego) z wodami rzeki Wisły na proces eutrofizacji wód zbiornika Goczałkowice. Badania prowadzono w latach 2004-2006 oraz 2010-2011, w sezonach wegetacyjnych. Obliczono obciążenie fosforem zbiornika Goczałkowice oraz określono ładunek dopuszczalny i niebezpieczny fosforu ogólnego według Vollenveidera (1976). Wyliczoną wartość obciążenia ładunkiem fosforu ogólnego przyrównano do wartości ładunków dopuszczalnych oraz niebezpiecznych. Ponadto obliczono biomasę fitoplanktonu (podawaną w mokrej masie) i dokonano oznaczenia składu gatunkowego fitoplanktonu. Badania wykazały, że ładunki fosforu wnoszone z wodami rzeki Wisły w latach 2010-2011 były mniejsze (średnio 0,147 g P•m-2•rok-1) od dopływających w latach 2004-2006 (średnio 0,681 g P•m-2•rok-1) i przewyższały tylko wartości ładunków dopuszczalnych, co wskazuje na poprawę warunków w zlewni. Mimo mniejszego dopływu ładunków stwierdzono, że wody zbiornika nadal wykazują charakter eutroficzny. Potwierdzają to wysokie stężenia fosforu ogólnego (średnio 0,05 mg P•dm-3 (2004-2006) i średnio 0,062 mg P•dm-3 (2010-2011)), azotu ogólnego (średnio 1,26 mg N•dm-3 (2004-2006) i średnio 1,38 mg N•dm-3 (2010-2011)), chlorofilu a (średnio 26,83 μg•dm-3 (2004-2006) i 33,36 μg•dm-3 (2011)) oraz wartości biomasy fitoplanktonu w zbiorniku (średnio 7,39 mg•dm-3 (2004-2006)), a także typowe dla wód eutroficznych gatunki fitoplanktonu (m. in. Microcystis viridis (A. Br. in Rabenh.) Lemm., Coelastrum sp., ...
W pracy opisano walory środowiska przyrodniczego i dziedzictwa kulturowego założenia dworsko - parkowego na Woli Duchackiej w Krakowie, które można poznać dzięki materiałom kartograficznym.Historyczne plany katastralne, wojskowe zdjęcia topograficzne, materiały ikonograficzne oraz współczesne mapy ewidencyjne i przedmiotowe są nośnikami różnych informacji o charakterze przestrzennym. Dlatego korzystając z metody chronologiczno - porównawczej dokonano analizy niektórych map i planów powstałych na przestrzeni dwustu trzydziestu lat. Wyniki badań posłużyły studentom Architektury Krajobrazu na Uniwersytecie Rolniczym w Krakowie do opracowania projektów rewitalizacji Parku Duchackiego. ...
Tradycyjne systemy nawożenia roślin uprawnych fosforem w Polsce obarczone są dużym ryzykiem ekologicznym związanym z łatwością przenikania fosforanów (V) do wód powierzchniowych, a także wysokimi kosztami produkcji takich nawozów. Nakłada to konieczność poszukiwania nowych rozwiązań nawozowych, które z jednej strony stanowiłyby mniejsze zagrożenie dla środowiska naturalnego, a z drugiej byłyby równie dostępnym dla roślin źródłem fosforu. Jednym z nich może być stosowanie mieszanek fosforytowo - siarkowych (FS), charakteryzujących się stopniowym uwalnianiem łatwo przyswajalnych fosforanów (V), a przez to również ich mniejszą migracją do wód. Dodatek siarki zwiększając dostępność fosforu z fosforytów, stanowi również źródło siarki jako składnika pokarmowego dla roślin. Celem badań było określenie wpływu dodatku siarki elementarnej do mielonego fosforytu na przenikanie jonów fosforanowych (V) i siarczanowych (VI) do wód. W doświadczeniach wegetacyjnych badano w jaki sposób nawożenie mieszankami fosforytowo - siarkowymi wpływa na przemieszczanie się jonów fosforanowych (V) i siarczanowych (VI) do wód. Przeprowadzono dwa dwuletnie doświadczenia wazonowe, na których testowano działanie 6 wariantów mieszanek fosforytowo - siarkowych, różniących się stopniem przemiału fosforytu (F1 i F2) oraz dodatku siarki (S1, S2, S3). Przeprowadzone badania nie wykazały zagrożenia przenikania znaczących ilości jonów fosforanowych (V) oraz siarczanowych (VI) do wód podziemnych w przypadku stosowania nawozów o stosunku fosforytu do siarki ...
W publikacji zawarto analizę opracowań kartograficznych, które dostarczają informacji o zmianach zachodzących w krajobrazie. Celem niniejszego artykułu jest analiza opracowań kartograficznych dostarczających informacji o krajobrazie. Na wstępie zilustrowano podział źródeł informacji o krajobrazie, mając na uwadze przedział czasu dla którego źródła te obowiązują. Do analizy wybrano opracowania kartograficzne: ewidencję gruntów i budynków, mapy topograficzne, mapy zasadnicze i ewidencyjne, ortofotomapy, miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego oraz studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Materiały te rozwijały się stopniowo na przestrzeni dziejów. W artykule skupiono się na ukazaniu rozwoju tych źródeł na ziemiach polskich. Podsumowaniem analizy jest wykres, który przedstawia kartograficzne źródła informacji o krajobrazie występujące na ziemiach polskich na przestrzeni lat. W chwili obecnej wykorzystywane są nowoczesne technologie zakładania, prowadzenia, aktualizacji i udostępniania informacji o terenie w zakresie stanu gruntów. Aby jak najlepiej przedstawić zmiany zachodzące w krajobrazie należy brać pod uwagę zarówno starsze jak i nowe źródła informacji, należy również zwrócić uwagę na stałą aktualizację materiałów. ...
Przedstawiono wyniki badań dotyczących infrastruktury transportowej (liniowej i punktowej) badanych gospodarstw. Odległości w transporcie wewnętrznym pole - obiekt gospodarczy przy średniej 2,91 km wahają się od od 2,68 km produkcja ogólnorolnicza do 3,53 km produkcja żywca. Przy prawie takiej samej powierzchni w obydwu grupach takie różnice świadczą o niekorzystnym rozłogu pól gospodarstwach o kierunku produkcja żywca. Uwzględniając współczynnik oporów przetaczania w aspekcie ponoszonych nakładów odległość faktyczna, średnio 2,91 km odpowiada odległości przejazdu po nawierzchni asfaltowej w dobrym stanie 11,08 km. Średnia wielkość działki ewidencyjnej wynosi 1,30 ha jej zróżnicowanie pomiędzy analizowanymi grupami gospodarstw jest niewielkie. W transporcie wewnętrznym udział dróg o nawierzchni asfaltowej wynosi - średnio 47,42% (najkorzystniejszy w gospodarstwach produkujących żywiec) to bezpośredni wjazd na pole tylko w 7,23% odbywa się z drogi asfaltowej a aż w 63,86% z drogi gruntowej. W obiekcie (podwórko) średnio tylko w 31,33% gospodarstw zestaw ciągnik z przyczepą, 37,35% samochodów dostawczych oraz 35,54% samochodów ciężarowych bez przyczepy ma możliwość bezproblemowego nawrotu o 3600. ...
Głównym celem pracy była analiza rynkowego wizerunku produktu agroturystycznego oraz preferencji potencjalnych turystów odnośnie wypoczynku w gospodarstwach agroturystycznych. Jako próbę statystyczną wybrano mieszkańców miasta Kielce. W badaniach przeprowadzonych w 2011 roku wzięli udział przedstawiciele czterech wybranych grup społecznych i zawodowych. Grupy te wybrano w sposób celowy i są to osoby dość często wypoczywające w gospodarstwach agroturystycznych. Z uzyskanych badań wynika, że wizerunek produktu agroturystycznego jest często kreowany na podstawie ogólnie prezentowanych opinii (np. w środkach masowego przekazu), a nie własnych doświadczeń. Mimo, iż większość ankietowanych osób potrafiła sformuować własne oczekiwania odnośnie produktu turystycznego, to miała trudności w określeniu wymagań co do jego charakteru. Przeprowadzone badania potwierdziły tezę, że deklarowane zainteresowanie agroturystyką nie przekłada się na rzeczywiste korzystanie z ofert gospodarstw agroturystycznych. Rozwój turystyki w wielu regionach kraju następuje poprzez promowanie idei tworzenia i promocji produktów markowych. Takie produkty pozostają w pamięci turysty, jako produkty unikalne, dostarczające wielu korzyści. Mają one sprawiać, aby konsumenci usług turystycznych chcieli w dane miejsce wracać oraz polecać innym. Zróżnicowanie świętokrzyskich obszarów wiejskich stwarza potrzebę podjęcia wielu różnorodnych działań przez miejscowe samorządy oraz zaangażowane organizacje i mieszkańców w celu wykreowania marki odpowiadającej oczekiwaniom turystów. ...
Szkółkarstwo ozdobne w ostatnich kilkunastu latach jest działem kwiaciarstwa, a może ogrodnictwa w ogóle, który rozwijał się najprężniej osiągając areał 6747 ha i towarową wartość produkcji około 1 miliard zł. Jednym z czynników istotnie wpływającym na rozwój tej produkcji jest nawadnianie roślin. Optymalizacja nawadniania, wprowadzenie oszczędnych systemów pod względem zarówno robocizny jak i zużycia wody wpływa na lepszą jakość roślin i obniżenie kosztów produkcji. Dlatego celem zaplanowanych badań terenowych i ankietowych było dokładne poznanie stosownych systemów nawadniania, źródeł zaopatrzenia w wodę oraz jej zużycia w zależności od wielkości szkółki, przynależności do związku producentów i lokalizacji. Badaniami ankietowymi i wizytami bezpośrednimi w szkółce objęto 612 gospodarstw z całego kraju o łącznej powierzchni upraw pojemnikowych i gruntowych 2612 ha (39% całości upraw szkółkarskich w Polsce). Wykazano także, że dominującym systemem nawadniania roślin w szkółkach ozdobnych jest nawadnianie w postaci deszczowni stałych, a podstawowym źródłem wody są studnie głębinowe. Całkowite zużycie wody do nawadniania upraw szkółkarskich w badanych gospodarstwach ze wszystkich źródeł wyniosło ponad 1,6 mln m3 wody w 2011 roku. Uzyskane z przeprowadzonej ankiety wyniki wskazują też, że ponad 95% szkółkarzy niezrzeszonych i 72 % zrzeszonych nie stosuje żadnych kryteriów nawadniania. Świadczy to o konieczności wprowadzenia metod szacowania potrzeb wodnych dla roślin ...
Ekstremalne zjawiska pogodowe, do których zalicza się powodzie, coraz częściej nawiedzają nasz kraj. Powodują zagrożenie życia ludzi oraz ogromne straty ekonomiczne, społeczne oraz przyrodnicze. Do szkód powodziowych, które występują na obszarach użytkowanych rolniczo zalicza się m.in. skażenie substancjami chemicznymi lub biologicznymi gleb uprawnych, ale także straty w uprawach rolniczych, zgromadzonych zapasach i maszynach rolniczych. Celem opracowania jest przedstawienie zabiegów rekultywacyjnych jako jednego z możliwych sposobów likwidacji szkód powodziowych. Rekultywacja gruntów może być przeprowadzona w ramach zagospodarowania poscaleniowego. Jej celem jest przywrócenie gruntom rolnym zniszczonych np. powodzią, ich właściwości użytkowych. Obszary wskazane do rekultywacji przedstawia się w założeniach do projektu scalenia gruntów. Kierunek uproduktywnienia wybranego obszaru zależy od wielu czynników, do których zalicza się głównie ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, potrzeby społeczno - gospodarcze oraz warunki techniczne gruntu. ...
Struktura przestrzenna obszarów wiejskich zmieniana jest na skutek prowadzonych zabiegów urządzenioworolnych, takich jak: scalenia gruntów, zalesienie, rekultywacje, melioracje, podziały. Realizacja tych zabiegów musi być oparta na nowoczesnych metodach wykonywania specjalistycznych opracowań dotyczących np. warunków glebowych, fizjograficznych, społecznych, ekonomicznych czy własnościowych, z wykorzystaniem numerycznych danych przestrzennych oraz metod ich przetwarzania. Podstawę tych analiz będą stanowiły dane katastralne w zakresie stanu władania i użytkowania a od ich jakości i kompletności będą zależały podejmowane decyzje odnośnie realizacji określonych zabiegów na danym obszarze. ...
Postępowanie scaleniowe jest procesem wieloetapowym, a co za tym idzie długotrwałym. Osiągnięcie zamierzonego celu, uwarunkowane jest w dużej mierze aktualnością materiałów źródłowych, w tym mapy klasyfikacji gruntów. Obowiązujące od listopada 2012 roku nowe rozporządzenie w sprawie klasyfikacji gruntów, jednoznacznie wskazuje na konieczność aktualizacji gleboznawczej klasyfikacji gruntów w ramach procesu scalenia. Niniejszy artykuł wskazuje na podobieństwa i różnice w przypadku obu postępowań, wskazuje także na zagrożenia, które mogą być przyczyną opóźnień w realizacji scaleń. Dodatkowo autorzy podkreślają wpływ klasyfikacji gruntów na prawidłowość ustalenia szacunku gruntów oraz inne pozytywne aspekty klasyfikacji gruntów dla poszczególnych szczebli administracji samorządowej: starostw, gmin, oraz dla obywateli. ...
W pracy scharakteryzowano gospodarkę wodno-ściekową Dolnośląskiej wiejskiej Gminy Oleśnica (powiat oleśnicki). Szczególnie uwzględniono prawidłowość eksploatowania dostępnych zasobów wody, jakość wód oraz gospodarkę ściekową. Analiza danych pozwoliła stwierdzić, że Gmina Oleśnica, posiada wystarczające zasoby wód podziemnych, pokładów czwartorzędowych a ich jakość pozwala na użytkowanie w celach pitnych po uprzednim uzdatnieniu. W zakresie infrastruktury technicznej gmina Oleśnica cechuje się bardzo dobrze rozwiniętą siecią wodociągów, obejmującą wszystkie jednostki osadnicze. Słabo rozwinięta jest infrastruktura kanalizacyjna. Brak pełnego wykonania sieci kanalizacyjnej w przeważającym obszarze gminy. Problem oczyszczania ścieków w Gminie Oleśnica jest tymczasowo rozwiązywany dzięki dopłatom do budowy biologicznych przydomowych oczyszczalni oraz opróżnianiu zbiorników bezodpływowych przez wóz asenizacyjny. Ścieki wywożone są do oczyszczalni gminnej. Istnieją zagrożenia skażenia wód na terenie Gminy. Źródła to przede wszystkim rolnictwo i działalność bytowo - gospodarcza, ale również niska świadomość ekologiczna mieszkańców. Zdarzają się przypadki wykrywania nieszczelnych zbiorników oraz wylewania ścieków do przydrożnych rowów, na pola lub do lokalnych cieków wodnych. Władze Gminy mają świadomość problemu, regularnie inwestują w rozwój infrastruktury oraz edukację mieszkańców. ...
Celem pracy była analiza systemu gospodarki odpadami na szczeblu gminnym w kontekście ograniczenia ilości odpadów gromadzonych w sposób nieselektywny. W pracy przedstawiono wyniki przeprowadzonych badań, które dotyczyły ilości zebranych w sposób selektywny i nieselektywny odpadów komunalnych w latach 2007 - 2010. Na podstawie przeprowadzonych analiz wykazano, iż na terenie gminy przeważający 67 % udział przypadał na odpady zbierane nieselektywnie. W analizowanym okresie za niekorzystny został uznany spadek ogólnej ilości zbieranych odpadów o 85,73 Mg, w tym selektywnie o 28,45 Mg pomimo wzrostu liczby mieszkańców i zabudowań mieszkalnych. Nadto w systemie gospodarki odpadami komunalnymi na terenie gminy nie stwierdzono odbioru odpadów ulegających biodegradacji przy znaczącym ich ponad 33 % udziale. Odnotowana rozbieżność pomiędzy ilością wytworzonych - 973 Mg i zebranych odpadów - 269,52 Mg, a także spadek wartości wskaźnika (wagowego) ich nagromadzenia o 18 kg·miesz.-1·rok-1, potwierdziły możliwość zagospodarowania części odpadów przez mieszkańców we własnym zakresie ze względu na wiejski charakter gminy. ...
Test Alexanderssona jest statystyczną metodą wykrywania skokowej zmiany w średniej w ciągu zmiennych losowych o rozkładzie normalnym, która identyfikuje moment pojawienia się zmiany. Może on być zastosowany do hydrologicznego szeregu logarytmiczno-normalnego, gdzie normalność uzyskana jest przez logarytmowanie. Staje się wtedy metodą badania, czy w szeregu wystąpiła skokowa zmiana powodując jego niejednorodność. W pracy zbadano skuteczność wykrywania zmiany o charakterze skoku w średniej w szeregach logarytmiczno-normalnych po przekształceniu ich w szeregi normalne i zastosowaniu testu Alexanderssona. Ponieważ miarą skuteczności testu w wykrywaniu zmiany jest jego moc, wyznaczono estymatory mocy testu. Szeregi wyjściowe, sztucznie wygenerowane, symulowały rzeczywiste hydrologiczne roczne przepływy o rozkładzie logarytmiczno-normalnym ze skokiem w średniej. Rozważane szeregi charakteryzowały się różnymi długościami: 20, 60 i 100, wysokościami skoku: od 1% do 25% i współczynnikami zmienności: od 0,1 do 1. W przypadku szeregów o bardzo niskiej zmienności i długości co najmniej 60 moc okazała się bardzo wysoka dla zmiany równej co najmniej 5%. Dla szeregów o przeciętnej zmienności wysoka lub średnia moc przy zmianach kilkunastoprocentowych jest zagwarantowana w przypadku szeregów liczących co najmniej 60 elementów. Jeśli szereg cechuje duża zmienność, dość wysoka moc występuje dopiero przy zmianie wynoszącej co najmniej 25%, przy czym szereg musi liczyć co najmniej 100 elementów. W przypadku ...
W artykule dokonano próby opracowania metodyki badania zagrożeń środowiska z powodu istnienia w przestrzeni wiejskiej tzw. „mogilników" - miejsc składowania przeterminowanych pestycydów. Problem przeterminowanych pestycydów dotyczy całego świata. Największe składowiska tych odpadów znajdują się w Europie Wschodniej, do której zaliczamy także Polskę. W Polsce problem ten zaczął pojawiać się już 1965 roku. Wszystkie mogilniki wymagają likwidacji, gdyż odpady pestycydowe w nich umieszczone zagrażają środowisku. Zaproponowana metodyka uwzględnia najważniejsze cechy lokalizacji oraz samego obiektu, które sprzyjają rozprzestrzenianiu się zanieczyszczeń w środowisku. Na podstawie zbudowanej macierzy cech lokalizacyjnych możliwe jest oszacowanie kategorii zagrożenia. Badania zostały wykonane w województwie warmińsko-mazurskim, gdzie znajdowało się 17 obiektów po składowaniu toksycznych odpadów. Wyróżniono cztery kategorie zagrożeń oraz obiekty pozaklasowe. Badania wykazały, iż na badanym obszarze występują obiekty 2 i 3 kategorii zagrożeń. Najbardziej zagrażają środowisku obiekty, które charakteryzują się one takimi cechami, jak: zgromadzenie odpadów w dołach ziemnych, posadowienie w odległości do 100 m od napowierzchniowych cieków wodnych, ujęć wody pitnej (szczególnie komunalnych), zwartej zabudowy mieszkaniowej; zaleganie w gruncie ponad 30 lat oraz brak stałego monitoringu receptorów środowiskowych. Wskazanie kategorii zagrożeń poprzez uwzględnienie cech lokalizacyjnych umożliwia wskazanie kolejności usuwania „mogilników", a przypadku, gdy zostały już usunięte monitoring receptorów środowiskowych. ...
Praca ma na celu ukazanie problematyki zagospodarowania terenów nieczynnych linii kolejowych na przykładzie linii „O" relacji Wołów - Lubiąż. Badaniami objęto: rozpoznanie stanu istniejącego zagospodarowania trasy nieczynnej linii kolejowej, określenie projektowanego przeznaczeniem terenów w obowiązujących dokumentach planistycznych oraz wskazanie możliwości realizacji projektowanych inwestycji. Dolny Śląsk jest obszarem najbardziej zagęszczonym przez sieci kolejowe w kraju. Początki kolei dolnośląskich datuje się na połowę XIX w. Prawdziwy rozwój kolei nastąpił na początku XX w., niestety w wyniku działań II wojen światowej wiele połączeń zlikwidowano. Większość z rozebranych linii kolejowych nigdy nie została odbudowana, a o ich istnieniu świadczą jedynie nasypy, budynki i obiekty inżynieryjne. Linia kolejowa relacji Wołów - Lubiąż także zniszczona w czasie wojny, uruchomiona została ponownie w 1950 r., a po 11 latach wstrzymano ruch pociągów pasażerskich na tej trasie. Do tej pory tereny linii pozostają niezagospodarowane. ...
Rozwój recyklingu, tj. wtórnego wykorzystania materiałów stosowanych do budowy pojazdów, maszyn i urządzeń jest aktualnie wymuszony coraz bardziej rygorystycznymi wymaganiami w zakresie ochrony środowiska przyrodniczego. Recykling staje się nową dziedziną gospodarki chroniącej środowisko naturalne, ale mogącą również przynosić wymierne zyski ekonomiczne, rozwijać infrastrukturę techniczną powiatów i gmin, a za razem tworzyć nowe miejsca pracy. Rozwój recyklingu prowadzi do powstania szeregu nowych złożonych problemów natury technicznej, ekonomicznej, społecznej i prawnej, wymuszających przedsiębiorczości i kreatywności w podejmowaniu decyzji. Problemy te mają istotne znaczenie w zakresie recyklingu pojazdów samochodowych oraz sprzętu elektro-AGD, jako wyrobów (obiektów) najbardziej masowo wytwarzanych i eksploatowanych przez ludzi. W artykule przedstawiono zagadnienia recyklingu pojazdów, maszyn i urządzeń w Polsce, ze szczególnym zwróceniem uwagi na problem recyklingu tworzyw sztucznych. Problem ten w Polsce jest znaczący ze względu na duże ilości złomu tworzyw sztucznych, ich długiego okresu naturalnego procesu neutralizacji oraz braku świadomości obywateli w tym zakresie (tworzenie dzikich wysypisk w lasach i rzekach, spalanie tworzyw sztucznych w piecach przydomowych wydzielających szkodliwe i toksyczne substancje itp.). ...
