Zeszyt: 2013, vol. 10 / 01 / 2 (Mar 2013)

Dr hab. inż., Prof. nadzw. Cezary Podsiadło

Wpływ nawożenia azotowo-potasowego i nawadniania na wybrane rośliny uprawne przydatne w fitoremediacji

W środowiskach o znacznym zasoleniu występują halofity, które są narażone nie tylko na stres związany z zasoleniem ale również na stres związany z niedoborem tlenu.Stopniowe narastanie tego problemu na terenach użytkowanych rolniczo, wpływa na ukierunkowanie badań naukowych, mających na celu dobór roślin uprawnych o dużej tolerancji względem gleb słonych, w tym również nawadnia-nych. Celem, przeprowadzonych w latach 2008-2009 doświadczeń, był dobór ga-tunków roślin do fitoremediacji gleb nawadnianych i nawożonych przez wiele lat. Z przeprowadzonych doświadczeń wynika, że spośród wskaźników wzrostu i rozwoju roślin, do oceny ich przydatności do rekultywacji gleb zasolonych, najbardziej nadawały się indeks azotowy i zazielenienia, w mniejszym zakresie wysokość roślin.Zaobserwowano interakcję między nawożeniem a gatunkiem na kształto-wanie się świeżej i suchej masy roślin. Dotyczyło to głównie świeżej i suchej masy części nadziemnej natomiast w przypadku korzeni, jedynie ich świeżej masy. Biorąc pod uwagę zasolenie podłoża i wzrost badanych roślin największą odporność na zasolenie wykazała gorczyca biała, kukurydza a najmniej odpornym gatunkiem okazał się łubin żółty. Dowodzi tego obniżenie zasolenia, koncentracja wapnia, potasu i fosforu, w glebie poddanej wieloletniemu nawadnianiu i nawożeniu azotem i potasem w porównaniu do obiektów kontrolnych (be nawożenia).Przeprowadzone doświadczeniu wykazały, że najodpowiedniejszym gatun-kiem do fitoremediacji gleb z wieloletnim nawadnianiem i nawożeniem mogłyby być gorczyca ...

Doc. dr hab. Waldemar Treder

Dr Krzysztof Klamkowski

Mgr Anna Tryngiel-Gać

Mgr Daniel Sas

Mgr Tomasz Pych

Serwis nawodnieniowy – internetowa platforma wspomagania decyzji związanych z nawadnianiem roślin sadowniczych

W ramach Programu Wieloletniego 2008 - 2014 w Instytucie Ogrodnictwa prowadzone jest 50 zadań badawczych. Jednym z nich jest zadanie 2.2. „Optyma-lizacja nawadniania upraw sadowniczych w Polsce z uwzględnieniem przebiegu pogody i zasobów wodnych gleby w głównych rejonach upraw sadowniczych". Efektem podjętych prac ma być poprawa efektywności wykorzystania wody do nawadniania roślin sadowniczych. Narzędziem do uzyskania planowanego celu jest opracowanie internetowego serwisu zaleceń nawodnieniowych oraz opracowanie i wdrożenie za pomocą Internetu prostych metod szacowania potrzeb wodnych roślin sadowniczych. Serwis w wersji testowej został uruchomiony w połowie 2012 roku. Adres serwisu, który umieszczony jest na serwerze Instytutu Ogrodnictwa to http://www.nawadnianie.inhort.pl. Do serwisu jest także dostęp z głównej strony Instytutu Ogrodnictwa - http://www.inhort.pl po wybraniu linku Serwis Nawodnieniowy. Serwis zawiera aktualne i historyczne dane meteorologiczne mierzone przez kilka własnych automatycznych stacji pomiarowych. Wyznaczany tu jest także bilans klimatyczny. Strona zawiera także słownik oraz literaturę związaną z tematyką nawodnieniową. Bardzo ważnym elementem serwisu są także aplikacje pomocne przy wyznaczaniu potrzeb wodnych oraz dawek nawodnieniowych. Zawarte na stronie kalkulatory umożliwiają szacowanie ewapotranspiracji i potrzeb wodnych roślin na podstawie pomiarów parametrów meteorologicznych. Przeznaczone są one dla wszystkich tych użytkowników, którzy nie mogą skorzystać z danych obliczanych przez automatyczne stacje meteorologiczne. Wstępne analizy wyników wykazały wysoką ...

Prof. dr hab. Czesław Rzekanowski

Dr hab. inż. prof. UTP Stanisław Rolbiecki

Dr inż. Roman Rolbiecki

Rola deszczowania i zróżnicowanego nawożenia azotem w kształtowaniu plonu ziemniaka wczesnego odmiany ‘Dorota’ na glebie lekkiej w rejonie Bydgoszczy

Doświadczenie przeprowadzono w latach 2005-2007 na glebie bardzo lekkiej w Kruszynie Krajeńskim koło Bydgoszczy. Badano w nim wpływ deszczowania i zróżnicowanego nawożenia azotem na plonowanie ziemniaka wczesnego odmiany ‘Dorota'. Założono je jako dwuczynnikowe. Czynnikiem pierwszego rzędu było deszczowanie w wariantach: W0 - bez nawadniania (kontrola), W1 - deszczowanie, a drugiego rzędu zróżnicowane nawożenie azotem: N0 = 0, N1 = 40, N2 = 80 i N3 = 120 kg N•ha-1. Ziemniaki uprawiano na pełnej dawce obornika (40 Mg•ha-1), nawożenie fosforowo-potasowe było stosowane zależnie od zasobności gleby, jednakowo na wszystkich poletkach. Średni plon zebrany na poletkach kontrolnych (bez nawadniania) wyniósł 14,41 t•ha-1. Niższe plony, w zakresie 8,75-11,83 t•ha-1, zanotowano w pierwszych dwóch latach badań o opadach 161-230 mm, wyższe natomiast (22,66 t•ha-1) - w roku 2007, cechującym się największymi w okresie wegetacji ziemniaka opadami (323 mm). Zastosowanie deszczowania wpłynęło na istotny wzrost plonów, średnio do 28 t•ha-1. Uzyskany dzięki nawadnianiu przyrost wynosił 13,59 t•ha-1, co stano-wiło 94 %. Wyższe przyrosty plonów (rzędu 15,03-17,99 t•ha-1 - tj. 127-171%) zanotowano w pierwszych dwóch latach badań o niższych opadach w okresie wegetacji, a niższe efekty produkcyjne (7,78 t•ha-1, tj. 34,3%) przyniosło desz-czowanie w roku o największych opadach.Nawożenie azotem na poletkach kontrolnych było efektywne jedynie ...

Dr inż. Anna Jaroszewska

Dr hab. inż., Prof. nadzw. Cezary Podsiadło

Analiza wykorzystania wody przez śliwę, w różnych warunkach wodnych i nawozowych

W eksperymencie przeprowadzonym w latach 2003 i 2005 w Stacji Do-świadczalnej Lipnik, na glebie brunatnej kwaśnej, zaliczanej do IVb klasy bonita-cyjnej, kompleksu żytniego dobrego, a pod względem uprawy do gleb lekkich o małej retencji wody użytecznej, oceniano wykorzystanie wody przez śliwy odm. ‘Čacanska Rana' uprawianej w różnych warunkach wodnych i nawozowych. Do-świadczenie przeprowadzono metodą losowanych podbloków w układzie zależnym (ang. split-plot), w czterech powtórzeniach, na drzewach w czwartym roku po posadzeniu, wchodzących w trzeci rok owocowania. Między drzewami utrzy-mywano murawę, a w rzędach drzew - ugór herbicydowy. Pierwszym czynnikiem było nawadnianie podkoronowe: O - kontrola (bez nawadniania), W - nawadnianie za pomocą minizraszaczy typu Hadar, gdy potencjał wodny gleby obniżył się poniżej - 0,01 MPa. Czynnikiem drugim było nawożenie mineralne: 0 NPK - kontrola (bez nawożenia), 2 NPK - 260 kg NPK•ha-1 (80+60+120). Nawozy azotowe stosowano wczesną wiosną, przed ruszeniem wegetacji, natomiast fosforowe i po-tasowe jesienią zgodnie z zaleceniami agrotechnicznymi. Na podstawie ilorazu in-tensywności fotosyntezy do transpiracji wyznaczono fotosyntetyczny współczynnik wykorzystania wody (WUE) i chwilowy fotosyntetyczny współczynnik wykorzy-stania wody (WUEI). Czynniki zastosowane w doświadczeniu - nawadnianie uzupełniające i na-wożenie mineralne różnicowały wartości badanych cech. Oba badane współczynniki (WUE i WUEI) zależały od warunków meteorologicznych, jak i zabiegów agrotechnicznych (nawadnianie, nawożenie) ...

Dr hab., prof. nzw Barbara Gąsiorowska

dr hab. prof. nzw. Anna Płaza

dr inż. Artur Makarewicz

dr inż. Anna Cybulska

Wpływ warunków termiczno-opadowych na rozwój i plon owsa uprawianego w rejonie środkowo-wschodniej Polski

W pracy przedstawiono wyniki trzyletniego doświadczenia polowego zało-żonego w latach 2005-2007 w Rolniczej Stacji Doświadczalnej w Zawadach k. Siedlec na glebie kompleksu żytniego dobrego. Oceniono przebieg faz rozwo-jowych owsa w zależności od warunków pogodowych w okresie wegetacji. Wa-runki pogodowe w latach prowadzenia badań były zróżnicowane. Wyjątkowo nie-korzystne warunki panowały w sezonie 2006 roku - w tym czasie zanotowano duży niedobór opadów. W kolejnych latach badano wpływ trzech ilości wysiewu (300, 500, 700 ziaren kiełkujących na 1 m2) na plon trzech odmian owsa (Polar - odmiana nieoplewiona, Bachmat i Rajtar - odmiany oplewione). Wykazano, że na wzrost i rozwój oraz plon owsa decydujący wpływ miały warunki pogodowe w latach prowadzenia badań, a także czynniki doświadczenia, tj. gęstość siewu oraz testowane odmiany. Najwyższy plon ziarna zanotowano w korzystnym 2007 roku. Zwiększenie ilości wysiewu spowodowało istotny wzrost plonu ziarna. Z badanych odmian najwyższy plon dała odmiana Bachmat. ...

Prof. dr hab. inż. Leszek Łabędzki

Dr inż. Bogdan Bąk

Monitoring i prognozowanie przebiegu i skutków deficytu wody na obszarach wiejskich

Instytut Technologiczno-Przyrodniczy od 2012 r. prowadzi ogólnokrajowy monitoring agrometeorologiczny na obszarach wiejskich. System dostarcza bieżące i prognozowane informacje dotyczące stanu i skutków niedoborów wody w wybranych, reprezentatywnych ekosystemach rolniczych, a także przedstawia ocenę potencjalnej redukcji plonu upraw rolniczych. Niezbędne dane meteorolo-giczne zapewnia sieć automatycznych stacji pomiarowych rozmieszczonych w 13 regionach na terenie Polski. Prognozy meteorologiczne, niezbędne do opra-cowania przewidywanych zmian niedoborów wody w kolejnych 10 i 20 dniach, pochodzą z serwisu meteorologicznego MeteoGroup Polska. Monitorowanie deficytów wody oraz ich skutków odbywa się metodą wskaźnikową. Warunki opadowe są monitorowane za pomocą wskaźnika standa-ryzowanego opadu SPI, uwilgotnienie gleby - wskaźnika uwilgotnienia gleby SMI, deficyt wody dla roślin uprawnych - wskaźnika suszy rolniczej CDI i potencjalna redukcja plonu końcowego - wskaźnika redukcji plonu YR. Wyniki monitoringu oraz prognozy są prezentowane w Internecie w postaci tabel i map. ...

Prof. dr hab. inż. Jacek Żarski

Dr inż. Stanisław Dudek

Dr inż. Renata Kuśmierek-Tomaszewska

Dr hab. inż. , prof. nadzw. Józef Błażewicz

Mgr inż. Agnieszka Zembold-Guła

Ocena wpływu deszczowania i nawożenia azotem na wysokość i jakość plonu dwóch odmian jęczmienia browarnego

Celem badań była ocena wpływu deszczowania i nawożenia azotowego oraz interakcji tych czynników na wysokość plonu i wartość browarną ziarna dwóch jakościowych odmian jęczmienia jarego ‘Mauritia' oraz ‘Marthe'. Ścisłe doświadczenia polowe przeprowadzono w latach 2010-2011 na glebie lekkiej o zwięzłym podłożu w Stacji Badawczej Uniwersytetu Technologiczno-Przyrod-niczego, zlokalizowanej w Mochełku koło Bydgoszczy, a więc w strefie o naj-większych przeciętnych niedoborach opadów atmosferycznych i potrzebach stosowania uzupełniającego deszczowania w Polsce pod względem kryterium klimatycznego. Biorąc pod uwagę warunki glebowe doświadczenia, stosowane deszczowanie miało typowy dla warunków klimatycznych Polski charakter inter-wencyjny, uzupełniający okresowe braki opadów atmosferycznych w okresie wzmożonych potrzeb wodnych jęczmienia. Hipoteza badawcza zakładała, że za-stosowanie deszczowania w technologii uprawy jęczmienia spowoduje wzrost i stabilizację wysokości plonów ziarna oraz przyczyni się do pozyskiwania surowca spełniającego kryteria przydatności browarnej, niezależnie od występujących w sezonie wegetacji okresów suszy rolniczej. Założono także, że w warunkach deszczowania możliwe będzie zastosowanie wyższych dawek nawożenia niż w uprawie tradycyjnej, prowadzonej w warunkach naturalnych opadów atmosfe-rycznych, a zwiększone nawożenie azotowe przyczyni się do wzrostu wysokości plonów, nie pogarszając jakości ziarna przeznaczonego do przemysłu browarni-czego. Wyniki przeprowadzonych ścisłych doświadczeń polowych potwierdziły hipotezę, że pod względem kształtowania wskaźników produkcyjnych i jakościo-wych, wprowadzenie deszczowania do technologii produkcji jęczmienia browarnego jest zabiegiem bardzo ...

Dr hab. inż., Prof. nadzw. Cezary Podsiadło

Dr inż. Anna Jaroszewska

Wpływ nawadniania i nawożenia azotem i potasem na aktywność fotosyntetyczną wiśni

Celem pracy była ocena wpływu mikrozraszania i nawożenia azotowo-potasowego na aktywność fotosyntetyczną i jakość plonów dwóch odmian wiśni.Badania przeprowadzone w latach 2008-2009 (w dziesiątym roku po posa-dzeniu), na drzewach wiśni odmian ‘Łutówka' i ‘Kelleris'. Doświadczenie założono metodą losowanych podbloków w układzie zależnym (ang. split-plot), w siedmiu powtórzeniach. Drzewa uprawiano w rozstawie: 4 x 2 m.Zastosowanie nawadniania oraz nawożenia azotem i potasem wpływało na przebieg procesów fizjologicznych. Drzewa nawadniane intensywniej asymilowały dwutlenek węgla i transpirowały wodę. Nie wywarło natomiast wpływu na stężenie CO2 w aparatach szparkowych. Nawadnianie przyczyniło się do zmniejszenia wartości indeksu azotowego oraz zazielenienia liści, na każdej wysokości korony drzewa. Wzrost poziomu nawożenia N i K zwiększał wartość obu wskaźników.Istotnie większą sprawność aparatu fotosyntetycznego liści stwierdzono w odmianie ‘Kelleris'.Pod wpływem nawadniania przyrost plonu owoców średnio z obu odmian wyniósł 10,3%. Spośród odmian większym plonowaniem wykazała się ‘Kelleris', chociaż różnica w plonach nie była duża. Zastosowanie dodatkowego nawożenia azotowo-potasowego w dawce 160 kg×ha-1 zwiększyło plon owoców, w porównaniu do obiektu kontrolnego o 12,5%.Nie stwierdzono istotnego wpływu ocenianych czynników doświadczalnych na masę 100 owoców wiśni. Spośród badanych czynników, zastosowanie nawożenia azotem i potasem w łącznej dawce 160 kg×ha-1, zwiększyło w owocach zawartość azotu, fosforu, potasu i cynku. Poprawa uwilgotnienia gleby zmniejszyła ...

Dr hab Kazimierz Chmura

Mgr inż. Halina Dzieżyc

Dr inż. Maciej Piotrowski

Reakcja ziemniaków średnio wczesnych oraz średnio późnych i późnych na czynnik wodny w warunkach gleb kompleksów pszennych i żytnich

W pracy wykorzystano dane dotyczące plonów ziemniaków uprawianych na glebach kompleksu pszennego bardzo dobrego i dobrego oraz żytniego bardzo dobrego i dobrego, w 11 stacjach doświadczalnych oceny odmian z lat 1996-2005. Dla gleb kompleksów pszennych i żytnich zbudowano modele plonu ziemniaków średnio wczesnych oraz średnio późnych i późnych w postaci funkcji regresji (wielomian 2-go stopnia z interakcjami), w której zmiennymi objaśniającymi były sumy opadów atmosferycznych w miesiącach maj-czerwiec i lipiec-sierpień. Modele badano w przedziale 75-175 mm opadu dla okresu maj-czerwiec i 90-220 mm opadu okresu lipiec-sierpień, co odpowiadało w przybliżeniu średniej ± odchylenie standardowe tych parametrów. We wszystkich przypadkach znacznie silniej oddziałującym na wysokość plonu czynnikiem okazał się opad okresu lipiec-sierpień. Dla ziemniaków średnio wczesnych uprawianych na glebach pszennych, optymalnym dla uzyskania naj-wyższych plonów był układ czynników, w których niskim opadom okresu maj-czerwiec (88 mm) towarzyszyły wysokie opady okresu lipiec-sierpień (217 mm). Plony osiągane w tych warunkach wynosiły 594 dt•ha-1. Uprawiane na tych samych glebach ziemniaki średnio późne i późne reagowały podobnie na wodę pochodzącą z opadów. Optymalnym układem czynników był: opad okresu maj-czerwiec - 76 mm i lipiec-sierpień - 220 mm, dający plon 643 dt•ha-1.Ziemniaki średnio wczesne uprawiane na glebach kompleksów żytnich plonowały najwyżej (481 dt•ha-1), gdy opad okresu ...

Doc. dr hab. Waldemar Treder

Dr Krzysztof Klamkowski

Mgr Anna Tryngiel-Gać

Dr Bogumił Jakubiak

Dr Witold Rudnicki

Miron B. Kursa

Prognoza potreb wodnych – internetowa platforma prognozowania potrzeb wodnych roślin sadowniczych zrealizowana w ramach projektu PROZA

W 1997 roku Interdyscyplinarne Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego Uniwersytetu Warszawskiego (ICM) uruchomiło publiczny, in-ternetowy serwis pogodowy, który dostarcza szczegółowych prognoz dla odbior-ców indywidualnych i jest podstawą do prowadzenia wielu powiązanych projektów naukowych. Rozpoczęty we wrześniu 2009 trzyletni projekt PROZA korzysta z serwisu pogodowego ICM. Jednym z partnerów ICM w projekcie PROZA jest Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach, który jest współwykonawcą Zadania 3 - „Zastosowanie wyników numerycznych prognoz pogody w leśnictwie i sadownic-twie". W ramach tego zadania opracowano internetową platformę prognoz wystę-powania przymrozków i potrzeb wodnych roślin sadowniczych https://prognozy. projekt-proza.pl/. Użytkownik po zalogowaniu ma możliwość indywidualnego skonfigurowania prognozy. Prognoza Potrzeb Wodnych Roślin Sadowniczych, zawiera informacje o prognozach na najbliższe trzy dni, ewapotranspiracji wskaź-nikowej, bilansie klimatycznym oraz potrzebach wodnych głównych gatunków roślin sadowniczych. Prognoza przewiduje także zawartość wody dyspozycyjnej lub bardzo łatwo dostępnej w strefie korzeniowej roślin. Dane takie mogą znacznie ułatwić sterowanie nawadnianiem, a przez to zwiększyć efektywność wykorzystania wody. Wstępna ocena jakości prognozowania wykazuje jego praktyczną przy-datność. ...

Dr Jacek Dyśko

Prof. dr hab. Stanisław Kaniszewski

Dr Waldemar Kowalczyk

Wpływ bezglebowych upraw szklarniowych na zanieczyszczenie płytkich wód gruntowych odciekami nawozowymi

W Polsce podstawowe warzywa szklarniowe uprawia się bezglebowo w systemie otwartym, to jest takim, w którym nadmiar pożywki wyciekający ze strefy wzrostu korzeni odprowadzany jest do gruntu szklarni lub do ścieków. Wy-cieki roztworów z mat uprawowych są bardziej skoncentrowane w porównaniu z pożywką dozowaną pod rośliny.Celem badań prowadzonych w latach 2010 -2012, było określenie wpływu podłożowych upraw bezglebowych pomidora i ogórka na wzrost zawartości skład-ników mineralnych w płytkich wodach gruntowych, występujących pod obiektami uprawowymi oraz w ich sąsiedztwie. Próbki wody do analiz chemicznych pobierano co 3 tygodnie z piezometrów zlokalizowanych w szklarniach oraz terenach przyległych, w odległości 25 i 300 m od tych obiektów. Wyniki analiz chemicznych wody wskazują na wzrost stopnia zanieczyszczenia tych wód składnikami nawozowymi. Wody gruntowe znajdujące się bezpośrednio pod uprawami bezgle-bowymi zanieczyszczone były prawie wszystkimi składnikami, które występują w pożywkach nawozowych Do wód gruntowych w znacznych ilościach przedo-stawały się związki azotu, potasu, wapnia i magnezu. Zanieczyszczenie wód grun-towych pod uprawą ogórka było na podobnym poziomie jak pod uprawą pomidora. Zawartość składników mineralnych w wodach gruntowych malała wraz z wzrostem odległości od obiektów uprawowych (źródła wycieku pożywek do gleby) ...

Dr Krzysztof Klamkowski

Doc. dr hab. Waldemar Treder

Dr Iwona Sowik

Mgr Anna Tryngiel-Gać

Dr Agnieszka Masny

Porównanie reakcji trzech odmian truskawki uprawianych w szklarni na deficyt wody

W doświadczeniu określono wpływ deficytu wody w podłożu na wybrane parametry fizjologiczne, wzrost i plonowanie roślin trzech odmian truskawki (‘Elsanta', ‘Elkat', ‘Grandarosa') uprawianych w szklarni. Wykazano zróżnicowanie reakcji poszczególnych odmian truskawki na suszę. Deficyt wody w podłożu (po-tencjał wody był utrzymywany na poziomie -30 kPa) ograniczył aktywność foto-syntetyczną oraz potencjał wody w liściach roślin. Największą stabilność aparatu fotosyntetycznego (wyrażoną parametrami wymiany gazowej i fluorescencji chlo-rofilu) w warunkach suszy stwierdzono w przypadku odmiany ‘Elsanta'. Rośliny tej odmiany charakteryzowały się także najwyższym plonowaniem, co wskazywałoby na jej większą odporność na niedobór wody w podłożu. Deficyt wody spowodował największe ograniczenie intensywności fotosyntezy, wzrostu oraz wielkości plonowania u roślin odmiany ‘Elkat'. ...

Dr inż. Elżbieta Radzka

Dr hab., prof. nzw Barbara Gąsiorowska

Dr inż. Grzegorz Koc

Niedobory i nadmiary opadów atmosferycznych w okresie wegetacji zbóż jarych w rejonie Siedlec

Plonowanie zbóż jarych zależy głównie od rozkładu opadów atmosferycz-nych w okresie wegetacji, zgodnego z ich wymaganiami w poszczególnych fazach rozwojowych. Zarówno nadmiar jak i niedobór jest niepożądany. Analizę zaspo-kojenia potrzeb wodnych zbóż jarych wykonano na podstawie danych dotyczących sum opadów atmosferycznych w Siedlcach w latach 1968-1997, pochodzących z IMGW. Miesięczne sumy opadów porównano z oszacowanymi według Klatta (Po-trzeby..., 1989) optymalnymi dla wybranych zbóż jarych wielkościami opadów w poszczególnych miesiącach wegetacji. Charakterystykę zaspokojenia potrzeb wodnych poszczególnych zbóż dokonano na podstawie różnic między wysokością miesięcznych sum opadów występujących w latach badań i wielkościami uznanymi za optymalne. Kwiecień, maj i czerwiec to miesiące, w których dla wszystkich analizowanych zbóż częstość występowania niedoborów opadów była wyższa od częstości występowania ich nadmiarów. Natomiast w lipcu częściej notowano nadmiary niż niedobory opadów. Najwyższe wartości średnich niedoborów opadów w analizowanym trzydziestoleciu dla wszystkich zbóż jarych zanotowano w maju, a nadmiarów opadów w lipcu. Meteorologiczny okres wegetacyjny w analizowanym wieloleciu rozpoczynał się 30 marca, a kończył 1 listopada i trwał średnio 215 dni,. Średnia suma opadów w okresie wegetacyjnym wynosiła 383 mm, a średnia temperatura powietrza 13°C. ...

Prof. dr hab. inż. Leszek Łabędzki

Dr inż. Bogdan Bąk

Dr Małgorzata Liszewska

Wpływ przewidywanej zmiany klimatu na zapotrzebowanie ziemniaka późnego na wodę

Praca zawiera analizę wpływu prognozowanej zmiany klimatu na zapo-trzebowanie na wodę ziemniaka późnego w latach 2021-2050 oraz 2071-2100. Dane meteorologiczne zostały pozyskane z modelu regionalnego RM5.1, z warun-kami brzegowymi z modelu globalnego ARPEGE dla scenariusza emisji SRES: A1B. Okresem referencyjnym były lata 1971-2000.Miarą zapotrzebowania wody przez daną roślinę uprawną dla wydania określonego plonu jest ewapotranspiracja potencjalna tej rośliny. Obliczono ją przy użyciu metody Penmana-Monteitha i współczynników roślinnych. Wpływ zmian klimatu na ewapotranspirację potencjalną ziemniaka późnego na obszarze Polski oceniano na pięciu stacjach meteorologicznych, reprezentatywnych dla regionów agroklimatycznych: Olsztyn, Bydgoszcz, Warszawa, Wrocław, Kraków. W wieloleciach 2021-2050 i 2071-2100 zwiększy się zapotrzebowanie na wodę w uprawie ziemniaka późnego. W wieloleciu 2021-2050 są spodziewane kilkuprocentowe wzrosty (do 7%), natomiast w latach 2071-2100 prognozowany wzrost będzie jeszcze większy (do 18%). Największy wzrost zapotrzebowania na-stąpi w regionie południowo-zachodnim i środkowo-wschodnim, a najmniejszy w południu-wschodnim.Przewidywane zmiany klimatyczne i związany z nimi wzrost zapotrzebo-wania na wodę przez rośliny, powinny spowodować zwiększenie powierzchni na-wadnianej i wzrost zapotrzebowania na wodę do nawodnień. ...

Dr Waldemar Kowalczyk

Dr Jacek Dyśko

Anna Felczyńska

Tendencje zmian zawartości wybranych składników mineralnych w wodach stosowanch do fertygacji warzyw uprawianych pod osłonami

Celem prowadzonych badań było monitorowanie składu mineralnego wody stosowanej do fertygacji w uprawach bezglebowych. Badania prowadzono w latach 2010-2012 i przeanalizowano łącznie 360 prób wody z różnych studni głębinowych, z ważniejszych rejonów produkcji warzyw pod osłonami. W próbach wody oznaczano pH, przewodnictwo właściwe (EC), zawartość składników mineralnych oraz zawartość jonów balastowych. W każdej pobranej próbie wody oznaczono zawartość kwaśnych węglanów. W czasie dwuletniego okresu prowadzenia badań stwierdzono wzrost średniej zawartości kwaśnych węglanów średnio o 80 mg.dm-3 oraz pH, przeciętnie o 0,17 jednostki. Zawartość soli rozpuszczonych ogółem w ciągu tego okresu obserwacji obniżyła się, średnio o 0,14 mS.cm-1. Zawartość azotanów w zależności od miejsca poboru wody wahała się w bardzo szerokim zakresie, od 0,05 do 128 mg.dm-3. W okresie dwuletnich obserwacji stwierdzono tendencje spadkowe zawartości jonów balastowych takich jak Cl- i SO42-, natomiast stężenie sodu (Na+) nie ulegało zmianom i średnio utrzymywało się na poziomie 21,0 mg . dm-3. ...

Dr hab. inż., Prof. nadzw. Cezary Podsiadło

Prof. dr hab. inż. Zdzisław Koszański

Dr inż. Anna Jaroszewska

Róża Kowalewska

Wpływ nawadniania kroplowego na plonowanie sorgo cukrowego i kukurydzy na glebie lekkiej

Doświadczenie polowe wykonano w latach 2007-2009 w Rolniczej Stacji Doświadczalnej w Lipniku koło Stargardu Szczecińskiego, na glebie brunatnej kwaśnej, kompleksu żytniego dobrego. Gleba ta w warstwie ornej zawierała 8.2 g kg C-organicznego, wykazywała odczyn słabo kwaśny, posiadała małą zawartość przyswajalnych form P (30,1 mg kg-1) i K (45 mg kg -1). W okresie wegetacji po-ziom wody gruntowej utrzymywał się poniżej 3,0 m. Celem badań było porównanie możliwości plonotwórczych kukurydzy i dwóch mieszańców sorgo cukrowego uprawianych w warunkach zróżnicowanego uwilgotnienia gleby lekkiej. Na poletka nie nawadniane i nawadnianych kroplowo uprawiano sorgo cukrowe (odmiany Sucrosorgo-506 i Rona-1) oraz ku-kurydzę (odmiana Oldham o liczbie FAO-250) która była gatunkiem porównywa-nym. Terminy i dawki nawodnieniowe określano na podstawie wskazań tensjome-trów glebowych. Nawadnianie rozpoczynano przy spadku potencjału wody w glebie poniżej 0,03 MPa. Do nawadniania użyto linii kroplującej o wydatku 2,4 l h-1 wody i rozstawie emiterów co 30 cm. Sumaryczne dawki wody zależały od rozkładu i wielkości opadów i wynosiły: 2007 r.- 40 mm, 2008 r. - 150 mm, 2009 r.- 110 mm. Obsada roślin dla kukurydzy wynosiła 111 000 szt. ha-1 (60 x 15 cm) natomiast dla sorgo 222 000 szt. ha-1 (30 x 15 cm). Plon suchej masy pędów Sucrosorga-506 był istotnie wyższy ...

Prof. dr hab. Leszek Kuchar

Dr Sławomir Iwański

Ocena opadów atmosferycznych dla potrzeb produkcji roślinnej w perspektywie lat 2050-2060 i wybranych scenariuszy zmian klimatu w północno-centralnej Polsce

W pracy przedstawiono symulacje i ocenę zmian opadów atmosferycznych dla potrzeb nawadniania roślin w kontekście oczekiwanych zmian klimatu. Do badań wybrano stację meteorologiczną w centralnej Polsce i symulowano opady dla warunków aktualnych i warunków przewidywanych zgodnie z trzema typowymi scenariuszami zmian klimatu GISS Model E, HadCM3 i GFDL R15, które zakładały podwojenie koncentracji CO2 do roku 2050-2060.Wygenerowane cztery 500-letnie serie opadowe (symulujące aktualne wa-runki klimatyczne oraz zgodne z trzema rozważanymi scenariuszami) porównywano między sobą analizując kluczowe dla nawodnień okresy czasu wybrane na przestrzeni miesięcy od maja do sierpnia. Dla symulowanych danych i rozważanych okresów przedstawiono rozkłady prawdopodobieństwa sum opadów, charak-terystyki liczbowe zmiennych losowych oraz kwantyle rozkładów prawdopodo-bieństwa. Wykazano zróżnicowane zmiany średnich sum opadów od niewielkich do 30 procentowych spadków w rozważanych okresach i wzrost wariancji (do 20 procent) w zależności od scenariusza. W kontekście nawodnień przedstawione rozkłady prawdopodobieństw oznaczają większe ryzyko susz i potrzebę zapewnienia wymagań wodnych roślin w okresie maj - sierpień. Wyniki wskazują także na konieczność zastosowania modelu kompleksowego uwzględniającego również inne zmienne meteorologiczne i zjawiska wpływające na możliwość wykorzystania wód opadowych. ...

Dr Cezary Trawczyński

Agrotechniczne aspekty nawadniania kroplowego i fertygacji azotem roślin ziemniaka

Doświadczenie polowe przeprowadzono w latach 2010-2012 w Instytucie Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Oddział Jadwisin na glebie lekkiej, kwaśnej. Celem badań było porównanie oddziaływania na plon bulw i jego strukturę oraz niektóre elementy jakości bulw (zawartość azotanów, skrobi, witaminy C, suchej masy oraz deformacje, zazielenienia i porażenie parchem zwykłym) różnych wariantów rozmieszczenia linii kroplujących pomiędzy rzędami roślin ziemniaków i prowadzenie nawadniania z fertygacją azotem. Nawadnianie kroplujące prowadzono podpowierzchniowo umieszczając przewody na rzędach roślin (kombinacja B), a na powierzchni umieszczając je w każdym międzyrzędziu (kombinacja C) oraz co drugie międzyrzędzie, podwajając dawkę nawodnieniową (kombinacja D). Azot mineralny na kombinacjach nawadnianych zastosowano rzutowo przed sadzeniem w dawce 50 kg.ha-1 i 50 kg.ha-1 w formie fertygacji (5 zabiegów po 10 kg.ha-1 N). Kontrolę stanowiła kombinacja (A) nienawadniana z azotem zastosowanym rzutowo przed sadzeniem w dawce 100 kg.ha-1. Dawki wody i terminy ich stosowania ustalono na podstawie wilgotności gleby przy użyciu tensjometrów. Umieszczając przewody podpowierzchniowo na rzędach roślin i stosując nawadnianie kroplowe w połączeniu z fertygacją azotem, uzyskano większy o około 14% ogólny i o około 22% handlowy plon bulw ziemniaków w porównaniu do kontroli. Stwierdzono, że plon bulw uzyskany na kombinacji z rozmieszczeniem linii kroplujących podpowierzchniowo na rzędach roślin nie różnił się istotnie w ...

Dr hab. inż., Prof. nadzw. Cezary Podsiadło

Wpływ wody magnetyzowanej na energię, zdolność kiełkowania oraz masę siewek wybranych gatunków ziół

Obecnie obserwujemy w naszym kraju wyraźny wzrost poziomu agrotech-niki. Coraz większą wagę przywiązuje się do jakości stosowanej wody, jak też do materiału siewnego o wysokiej jakości, od którego wymaga się, aby odznaczał się jak najwyższą energią i zdolnością kiełkowania. Duże zainteresowanie wzbudzają mało jak dotychczas doceniane, tzw. pro-ekologiczne czynniki poprawiające wartość siewną nasion, takie jak promieniowanie jonizujące, pole magnetyczne i elektryczne. Szczególną uwagę przyciąga metoda wykorzystania pola magnetycznego w obróbce wody stosowanej do nawodnień. Wbrew pozorom jest to sposób mało kłopotliwy, jak i niewymagający dużych nakładów pieniężnych.Celem pracy było określenie wpływu magnetycznej aktywacji wody na dy-namikę kiełkowania i początkowy wzrost wybranych gatunków ziół.Doświadczenie laboratoryjne dwuczynnikowe przeprowadzono w latach 2008-2009. Składało się ono z kilku serii pomiarów, które miały na celu ocenić wpływ stosowania uzdatnionej magnetycznie wody na wartość siewną nasion oraz dynamikę wzrostu siewek wybranych gatunków ziół. Wyniki badań potwierdziły zróżnicowaną reakcję materiału siewnego oce-nianych gatunków ziół, na zastosowany rodzaj wody. W pierwszych dniach badań stwierdzono wyższy procent kiełkujących nasion na obiektach z wodą magnety-zowaną. Większa była zarówno energia, jak i zdolność kiełkowania nasion u prawie wszystkich badanych ziół w obiektach z wodą magnetyzowaną, w porównaniu do obiektów kontrolnych (woda wodociągowa). W doświadczeniu oceniano również dynamikę wzrostu siewek roślin. ...