Zeszyt: 2012, vol. 9 / 02 / 4 (Dec 2012)

Dr Jolanta Cichowska

Tablice informacyjne jako element promocji gospodarstw agroturystycznych

Przeprowadzona analiza oznakowań dojazdu do gospodarstw agrotury-stycznych wykazała, że są one w głównej mierze wykonane przez samych właści-cieli. Gospodarze wykazują się dużą pomysłowością w tym względzie, jednakże nie zawsze stawiają na jakość. Tablice informacyjne, szyldy czy drogowskazy, to tylko niektóre przykłady z zastosowanych na kujawsko-pomorskiej wsi. Oznakowania ułatwiają nie tylko dojazd gościom do zagrody, ale są jednocześnie doskonałym elementem ją promującym. Często posiadają detale (np. wizerunek ryby lub konia), nawiązujące swoim kształtem do profilu prowadzonej działalności. Niestety zaledwie 38,5% respondentów zdecydowała się na umieszczenie znaków informacyjnych w terenie. Tak małe zaangażowanie w proces ich tworzenia może wynikać z różnych przyczyn. Najczęściej wymienia się brak zgody na ich montaż w terenie, duże koszty i brak świadomości ich potrzeby. Gospodarze promują swoje oferty głównie poprzez Internet (92,2%), wizytówki (70,1%) oraz foldery (50,6%) i katalogi (46,7%). Oczekują też odpowiedniego zaangażowania władz lokalnych w tego typu działania. W badaniach doszukano się niezadowolenia właścicieli w funkcjonowaniu stowarzyszeń agroturystycznych. ...

Dr hab. inż. arch. Eleonora Gonda-Soroczyńska

Funkcja uzdrowiskowa małego miasta na przykładzie Buska-Zdroju

W opracowaniu zwrócono szczególną uwagę na dominującą funkcję uzdrowiskową małego miasta. Badania oparto o przykład Buska Zdroju, liczącego 17 035 mieszkańców stałych. Busko Zdrój to miejsce wyjątkowe, położone w południowej części województwa świętokrzyskiego, na Garbie Wójczańsko-Pińczowskim, 50 km od Kielc, 80 km od Krakowa. Już w 1252 roku zapoczątko-wano tu eksploatację solanki. W trakcie poszukiwań soli kamiennej odkryto wody mineralne, związane z rozkładem gipsów mioceńskich, a posiadające właściwości lecznicze. Nastąpił intensywny rozwój uzdrowiska od 1866 r. - budowa m.in. łazienek, parku zdrojo-wego, szpitala, pensjonatów wokół parku zdrojowego. Obok wód siarczkowych do celów leczniczych wykorzystywano również muły mineralne z okolicznych stawów. Okres międzywojenny i powojenny należał do czasów świetności Buska Zdroju. Aktualnie dla celów leczniczych stosuje się wody siarczkowe, jodkowo-bromkowe oraz borowiny. Obecnie bazę sanatoryjną stanowi trzynaście obiektów, dysponujących 2066 miejscami dla kuracjuszy. Rocznie wykonywanych jest tu ok. półtora miliona zabiegów, z czego 800 tysięcy to kąpiele siarczkowe. Leczy się tu choroby układu krążenia, narządów ruchu, reumatyczne, ortopedyczne, neurolo-giczne, dermatologiczne oraz choroby dziecięce (np. porażenie mózgowe). Funkcja uzdrowiskowa tego małego miasta przyczyniła się znacząco do jego rozwoju i popularności. Tworzy w przeważającym stopniu miejsca pracy dla mieszkańców miasta i pobliskich miejscowości. W obrębie granic administracyjnych miasta wyodrębniono strefę ochrony uzdrowiskowej, ...

mgr inż. Agata Majerczyk

Dr hab. inż. , prof. UR Bogusław Michalec

Mgr inż. Bartosz Leksander

Prognoza zamulania zbiorników wodnych Brzóza Stadnicka i Brzóza Królewska

Określono stopień zamulenia zbiorników wodnych Brzóza Stadnicka i Brzóza Królewska znajdujących się na jednym cieku niekontrolowanym hydrolo-gicznie oraz opracowano prognozy ich zamulenia. W analizie uwzględniono wpływ zbiornika górnego - Brzóza Stadnicka, na ilość rumowiska dopływającego do zbiornika dolnego - Brzóza Królewska. Prognoza zamulenia, opracowana w trzech wariantach, umożliwiła określenie tzw. żywotności zbiorników. W pierwszym wariancie opracowano prognozę dla zbiornika górnego w jego zlewni cząstkowej. W drugim wariancie prognozowano zamulenie zbiornika dolnego biorąc pod uwagę dopływ rumowiska ze zlewni całkowitej, bez uwzględnienia za-trzymywania części rumowiska w zbiorniku górnym. W trzecim wariancie natomiast uwzględniono wpływ zbiornika górnego na zbiornik dolny. Wykazano, że badane małe zbiorniki wodne charakteryzują się stosunkowo niskimi wartościami zdolności do zatrzymywania rumowiska, co wpływa na wydłużenie ich żywotności. Określona na podstawie bilansu objętości rumowiska zatrzymanego i dopływającego zdolność zbiornika Brzóza Stadnicka do zatrzymywania rumowiska wynosi 27,9%. Nieco wyższą wartością βrz=38,7% charakteryzuje się zbiornik Brzóza Królewska. Według prognozy zamulania opracowanej z ustaloną wartością βrz, wyznaczoną na podstawie bilansu rumowiska, żywotność zbiornika Brzóza Królewska zostanie zwiększona ze 192 lat do 217 lat. Wskazuje to na wydłużenie tzw. żywotności tego zbiornika zaledwie o 15 lub 13%. ...

Dr inż. Iwona Michalina Batyk

Działalność pozarolnicza gospodarstw ekologicznych w województwie warmińsko-mazurskim

Wzrost zarówno liczby gospodarstw ekologicznych jak i powierzchni zajętej przez uprawy prowadzone metodami ekologicznymi świadczy o dużym zainte-resowaniu rolników takim systemem gospodarowania. Jednak aby ta tendencja się utrzymała, rolnikom musi się opłacać przestawianie gospodarstw konwencjonalnych na ekologiczne.W opracowaniu podjęto próbę zidentyfikowania powodów przestawienia systemu gospodarowania na produkcję ekologiczną. Na podstawie przeprowadzo-nych badań określono również motywy podjęcia działalności agroturystycznej w gospodarstwach ekologicznych, relację pomiędzy dochodami i kosztami w takiej działalności oraz poznano rynki zbytu produktów wytwarzanych w gospo-darstwach ekologicznych. ...

Dr Jolanta Cichowska

Rozwój produktu agroturystycznego w oparciu o jazdę konną

Niewiele gospodarstw z kujawsko-pomorskiej wsi buduje produkt agrotury-styczny w oparciu o jazdę konną. Badania wykazały, że spośród 78 respondentów tylko 26,9% organizuje w zagrodzie tę formę wypoczynku. Dwa gospodarstwa dysponowały stosunkowo dużą liczbą koni (20 i więcej). Ich stadniny odznaczały się wysokim poziomem świadczonych usług. Gospodarstwa proponują rozmaite formy wypoczynku „w siodle". Od indywidualnej nauki jazdy konnej z instruktorem, obozów, kuligów, po przejażdżki bryczką. Duża grupa właścicieli (52,4%) uruchamiała agroturystykę z myślą, że główną atrakcją zagrody będzie re-kreacja konna. Pozostali gospodarze (47,6%) organizowali na terenie posesji ten rodzaj aktywności ruchowej dopiero po 3-5 latach. Było to podyktowane identyfi-kacją rynku i dostrzeżeniem zapotrzebowania na ten rodzaj usługi. Zainteresowanie jazdą konną zdaniem ankietowanych (71,4%) wyrażają najczęściej miłośnicy koni, rodziny oraz młodzież w grupach zorganizowanych. Z roku na rok liczba turystów wzrasta, dlatego też właściciele gospodarstw agroturystycznych (23,8%) planują przeprowadzić szereg inwestycji, by podnieść standard usługi i zachęcić gości do dalszego doskonalenia umiejętności jeździeckich. ...

Dr hab. inż. , prof. UR Bogusław Michalec

Dr inż. Marek Tarnawski

Ocena przepustowości jazu w Bieńczycach na rzece Dłubni

W pracy przedstawiono wyniki obliczeń przepustowości koryta rzeki Dłubni i znajdującego się w km 6+560 jazu w Bieńczycach. Uzyskane wyniki obliczeń umożliwiły wskazanie przyczyny zatopienia terenów przyległych w trakcie powodzi w dniu 18 lipca 2010 roku. W tym dniu do jazu dopływ wód rzeką Dłubnią, uwzględniający zrzut wód ze zbiorników w Zesławicach, wynosił ok. 70 m3•s-1. Przepływ ten określony jest jako przepływ brzegowy. Wykazano, że ten przepływ mieści się w korycie Dłubni poniżej badanego jazu. Jaz w Bieńczycach charaktery-zuje się mniejszą przepustowością. Stwierdzono, że przepustowość jazu z otwartymi upustami wynosi 50,25 m3∙s-1. Natomiast przyjmując schemat hydrau-liczny, odpowiadający rozwiązaniu konstrukcyjnemu zamknięć, tj. zamknięć seg-mentowych, wydatek upustów wynosi zaledwie 48,02 m3•s-1. Stwierdzono również, że ze względu na przepustowość jazu, mniejszą od przepływu brzegowego, nie było możliwe uniknięcie zatopienia terenów położonych w rejonie jazu. W przypadku nieotwarcia zamknięć maksymalna przepustowość jazu wynosi zale-dwie 8,77 m3•s-1, a pomimo ich maksymalnego podniesienia nie uzyska się przepu-stowości wynoszącej 70 m3•s-1. ...

Dr inz. Maria Hełdak

dr hab. , prof.UP Beata Raszka

Ochrona wód rzeki Bystrzycy w polityce przestrzennej gmin powiatu wrocławskiego

Praca ma na celu ukazanie polityki przestrzennej gmin leżących wzdłuż biegu rzeki Bystrzycy w powiecie wrocławskim w zakresie ochrony walorów przy-rodniczych cieku. Analizą objęto dokumenty studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego obowiązujące dla obszaru gmin Mietków, Kąty Wrocławskie i Sobótka. Analizowano zapisy w zakresie identyfikacji walorów śro-dowiska przyrodniczego ze szczególnych uwzględnieniem zasobów wodnych, ochrony środowiska wodnego oraz dalszych kierunków ochrony wód w tym uwzględnienie położenia w Parku Krajobrazowym „Dolina Bystrzycy". W pracy zwrócono także uwagę na projektowany rozwój przestrzenny zainwestowania w polityce przestrzennej poszczególnych gmin. ...

Dr inż. Jakub Sikora

Badanie efektywności produkcji biogazu z frakcji organicznej odpadów komunalnych zmieszanej z biomasą pochodzenia rolniczego

Głównym problemem cywilizacyjnym XXI wieku jest gwałtowny wzrost odpadów i zanieczyszczeń przyczyniających się do degradacji środowiska natural-nego. Już w XX wieku daje się zauważyć wzrost ilości odpadów komunalnych i pochodzących z przemysłu rolno-spożywczego . Ich skład chemiczny stwarza optymalne warunki do rozwoju mikroorganizmów. Bakterie w warunkach tleno-wych i beztlenowych rozkładają związki organiczne w procesie fermentacji. W wyniku tej przemiany następuje emisja gazów (CH4, H2S, CO2, NOx) i związ-ków azotowych, fosforowych i potasowych. Związki przedostają się do atmosfery i wód powierzchniowych, naruszają równowagę ekosystemu i powodują jego eutro-fizację. Wyróżniamy różnego rodzaju fermentacje, ale fermentacja metanowa, może odgrywać szczególną rolę w odnawialnych źródłach energii i gospodarce odpadami. Po pierwsze przekształca energię zawartą w biomasie w użyteczne paliwo będące źródłem czystej energii odnawialnej niewpływającej negatywnie na środowisko. Biogaz może być spalany w kotle w celu uzyskania energii cieplnej wykorzystanej do ogrzewania pomieszczeń, lub w silniku gazowym napędzającym generator prądu. Warto zauważyć, że ta metoda należy do pożądanych metod przekształcania odpadów tj. recyklingu organicznego.W pracy przedstawiono wyniki badań wytwarzania biogazu z organicznej frakcji odpadów komunalnych w kofermentacji z masą pochodzenia rolniczego. Do zobrazowania potencjału biogazodochodowości badania przeprowadzono na sześciu miksach wsadowych gdzie w każdym występowała frakcja organiczna odpadów komunalnych. ...

Dr inż. Marek Plewako

Wpływ długości czasu pomiaru techniką RTK GPS w systemie Asg-eupos na dokładność wyznaczania współrzędnych punktu

Rozważane są skutki wydłużenia czasu obserwacji w przypadku wyznacza-nia współrzędnych pojedynczego punktu techniką RTK GPS przy współpracy z systemem ASG-EUPOS. Wnioski oparte są na analizie wyników 2 prac badaw-czych, jakie niezależnie prowadzono celem ustalenia takiej zależności. ...

Dr inż. Mariusz Cholewa

Wpływ wbudowania geomembrany oraz elementów drenujących na filtrację przez nasyp z mieszanki popioło-żużlowej

Artykuł przedstawia wyniki badań modelowych wykonanych w skali pół-technicznej. Autor stara się odpowiedzieć na pytanie, jak zachowa się nasyp z mieszanki popioło-żużlowej piętrzący wodę oraz jaki ewentualny rodzaj uszkodzeń filtracyjnych pojawi się w poszczególnych miejscach konstrukcji. W prze-prowadzonych badaniach sprawdzono, czy zastosowany rodzaj i sposób wbudo-wania geosyntetycznej bariery polimerowej (GBR-P) oraz elementów drenujących zapewni bezpieczne warunki pracy budowli. W warunkach laboratoryjnych okre-ślono zmiany położenia krzywej filtracji w korpusie nasypu hydrotechnicznego bez elementów uszczelniających oraz z ekranem GBR-P. Badania wykazały, że odpad paleniskowy, jakim jest popioło-żużel, nie może być wykorzystywany w budownictwie wodnym bez dodatkowych zabiegów zabezpieczających. Zabie-giem takim może być wbudowanie w odpowiednich miejscach nasypu geosynte-tycznych elementów uszczelniających i drenujących, zapobiegających zjawiskom sufozji i upłynniania. ...

Dr inż. Mariusz Cholewa

Składowisko odpadów komunalnych w Chełmku – analiza stateczności skarpy przy zmiennych warunkach geotechnicznych

Artykuł porusza problem zamykania małych gminnych składowisk odpadów komunalnych, które z różnych powodów nie poradziły sobie ze spełnieniem wymogów obowiązujących od 2003 roku przepisów prawnych. Jednym z takich obiektów jest składowisko w gminie Chełmek położonej w zachodniej części wo-jewództwa małopolskiego. Trwający obecnie proces zamknięcia i rekultywacji na-potyka na problemy wynikające z założeń projektowo-technicznych z lat 70-tych. W pracy przeanalizowano zagadnienie dotyczące stateczności geotechnicznej skarpy o nachyleniu 1:1. Wykorzystując metodę Bishopa określono wpływ zmian wartości kąta tarcia wewnętrznego odpadów na uzyskiwane wyniki współczynnika bezpieczeństwa. Analiza dotyczy również oddziaływania obciążenia zewnętrznego jakie może pojawić się na koronie kwatery, oraz warunków gruntowo-wodnych w podłożu.Dane do obliczeń stateczności skompletowano w oparciu o przeprowadzone badania terenowe w połączeniu z istniejąca dokumentacja dotyczącą składowiska. Uzyskane wyniki obliczeń wskazują na istniejące ryzyko utraty stateczności w przypadku zaistnienia pewnych określonych założeń parametrów geotechnicznych oraz obciążeń zewnętrznych. Dla rozpatrywanego obiektu przyjęto trzy charaktery-styczne przypadki obliczeniowe uwzględniające zmienność wybranych parametrów geotechnicznych i obciążeń zewnętrznych. W przypadku korzystnych warunków gruntowo-wodnych ryzyko utraty stateczności jest niewielkie, natomiast przy nawodnieniu podłoża i skarpy wartości współczynnika bezpieczeństwa wskazują na ryzyko utraty stateczności. ...

Prof. dr hab.inż. Krzysztof Gawroński

Mgr Klaudia Gawrońska

Prawne instrumenty ochrony zieleni na terenach innych niż leśne

Artykuł omawia funkcjonujące w polskim systemie prawnym mechanizmy mające na celu ochronę zieleni (drzew i krzewów) na terenach innych niż leśne w ramach regulacji prawa administracyjnego. W pracy skoncentrowano się na pro-blematyce zezwolenia na usunięcie drzew (krzewów), przesłankach jego uzyskania, szczególnym obowiązku obciążającym posiadaczy nieruchomości związanych z uiszczeniem opłaty z tego tytułu wraz z wyjątkami od tego obowiązku. Odniesiono się ponadto do kwestii skutków braku uzyskania zezwolenia, które konkretyzują się w decyzji administracyjnej organów gminy nakładającej karę pieniężną z tego tytułu. W artykule przeanalizowano również, kto powinien być adresatem decyzji administracyjnej nakładającej karę za usunięcie drzew (krzewów) bez zezwolenia oraz jakie środki ochrony prawnej osobie takiej przysługują. W konkluzji stwierdzono, że polski system prawny prawidłowo chroni zieleń, a świadomość prawna obywateli jest wysoka, tym bardziej, że w społeczeństwie powszechna staje się wiedza, iż usuwanie drzew (krzewów) bez zezwolenia grozi daleko idącymi sankcjami finansowymi, których zakres niejednokrotnie może przekraczać możli-wości zarobkowe osoby, która działania takie podjęła. W konkluzji artykułu wyra-żono postulat przynajmniej stopniowego wprowadzania rozwiązań prawnych, które mają na celu ochronę szczególnie tych osób, które wprawdzie dokonały niedozwolonej ingerencji w drzewostan (usunęły bez zezwolenia drzewa lub krze-wy) i z tego tytułu grozi im kara pieniężna, ale ingerencja ta była ...

Dr inż. Zbigniew Daniel

Prof. dr hab. inż. Tadeusz Juliszewski

Dr hab. inż. Zbigniew Kowalczyk

Dr inż. Mateusz Malinowski

Dr hab. inż. Zygmunt Sobol

Dr inż. Paulina Wrona

Metoda szczegółowej klasyfikacji odpadów z sektora rolniczego i rolno-spożywczego

Rozwój cywilizacyjny obszarów wiejskich powoduje, że w mikroskali po-jawiają się problemy ochrony środowiska, które od wielu lat znane są jako problemy związane z urbanizacją i rozwojem przemysłu w miastach. Produkcja rolnicza i przemysł rolno - spożywczy (PRS) w Polsce generuje co roku ponad 10 mln Mg odpadów, które podlegają zagospodarowaniu. Jednoznaczne wyznaczenie rzeczy-wistej masy odpadów generowanych w rolnictwie i PRS nie jest możliwe, między innymi ze względu na traktowanie strumienia tych odpadów przez właścicieli agro-firm jako odpady komunalne, co zwalania ich teoretycznie z obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów.Do właściwego scharakteryzowania gospodarki odpadami w sektorze rolni-czym i PRS, należy opracować metodę pozyskiwania informacji o ilości i jakości tych odpadów. W artykule zamieszczono wzór kwestionariusza - „kartę odpadu" - służącego do scharakteryzowania masy, jakości, składu oraz kierunków zagospoda-rowania odpadów powstających w agrofirmach. Osoba (rolnik, przedsiębiorca) wypełniająca „kartę odpadów" podaje (oprócz danych na temat gospodarstwa lub przedsiębiorstwa) nazwę odpadu, miejsce jego wytworzenia, masę, wymiary, ilość powstającą w przeliczeniu na jednostkę odniesienia (rok, areał, liczba sztuk trzody lub bydła etc.) oraz sposób w jaki odpad ten jest przez niego zagospodarowany w agrofirmie lub przedsiębiorstwie rolno - spożywczym. Aby ankietowany rzetelnie wypełnił ankietę, otrzymuje listę odpadów, które mogą być generowane w prowadzonej przez niego działalności. ...

Dr hab. inż. arch. Eleonora Gonda-Soroczyńska

Model uzdrowiska a działalność turystyczno-rekreacyjna na przykładzie Baden bei Wien

W opracowaniu zwrócono uwagę na mocno ugruntowaną funkcję uzdrowi-skowo-wczasową w niewielkim austriackim mieście Baden bei Wien (Baden pod Wiedniem), należącym do aglomeracji wiedeńskiej. Jego usytuowanie w Lesie Wiedeńskim sprzyja zwłaszcza wiedeńczykom, którzy traktują tę miejscowość uzdrowiskową, jako główne miejsce odpoczynku, zwłaszcza sobotnio-niedzielnego. Połączenie funkcji leczniczych z innymi funkcjami turystycznymi, realizowane w Baden bei Wien jest zjawiskiem prawid¬łowym, bowiem uzdrowiska oparte tylko na modelu medyczno-terapeutycznym, nie zawsze są w stanie poradzić sobie w gospodarce rynkowej. Model uzdrowisk, oparty wyłącznie na leczeniu uzdrowiskowym, bez prowadzenia działalności wypoczynkowo-turystycznej nie odpowia¬da wymogom unijnym i współczesnym oczekiwaniom gospodarki rynko-wej. ...

Dr inż. Józef Plewniak

Wpływ kompleksu nartostrad na komunikacyjne udostępnienie lasów w leśnictwie „Jaworzyna” w LZD Krynica

Lasy w kompleksie "Jaworzyna" należą do szczególnie cennych pod wzglę-dem ochronnym i gospodarczym. Stanowią również zasadniczy element otuliny wokół uzdrowiska w Krynicy, odpowiadający za ochronę wód mineralnych i mi-kroklimatu w tym rejonie.W ostatnich 10-ciu latach ten naturalny krajobraz został w znacznym stopniu zmieniony poprzez wybudowanie kompleksu obiektów sportowo-rekreacyj-nych, głównie nartostrad.Zabudowanie znacznej części kompleksu leśnego obiektami kubaturowymi i liniowymi, obcymi dla gospodarstwa leśnego, spowodowały wiele problemów w prowadzeniu tego gospodarstwa w Leśnictwie „Jaworzyna". W szczególnym stop-niu dotyczy to komunikacyjnego udostępniania lasów w tym rejonie. Rozbudowana sieć nartostrad w oczywisty sposób tworzy kolizyjny układ z siecią dróg leśnych i stałych szlaków zrywkowych. W efekcie tego znaczne części kompleksu są nie-dostępne, tak w ujęciu czasowym jak i technicznym. Prowadzenie działalności go-spodarczej na terenie Jaworzyny, szczególnie w okresie zimowym, stało się utrud-nione, a nawet niebezpieczne. W pracy zostanie przedstawiona charakterystyka uwarunkowań zaistniałych dla gospodarstwa leśnego na Jaworzynie po wybudowaniu nartostrad i kierunki rozwiązania konfliktowych sytuacji. ...