Streszczenie:

Rozwój cywilizacyjny obszarów wiejskich powoduje, że w mikroskali po-jawiają się problemy ochrony środowiska, które od wielu lat znane są jako problemy związane z urbanizacją i rozwojem przemysłu w miastach. Produkcja rolnicza i przemysł rolno - spożywczy (PRS) w Polsce generuje co roku ponad 10 mln Mg odpadów, które podlegają zagospodarowaniu. Jednoznaczne wyznaczenie rzeczy-wistej masy odpadów generowanych w rolnictwie i PRS nie jest możliwe, między innymi ze względu na traktowanie strumienia tych odpadów przez właścicieli agro-firm jako odpady komunalne, co zwalania ich teoretycznie z obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów.
Do właściwego scharakteryzowania gospodarki odpadami w sektorze rolni-czym i PRS, należy opracować metodę pozyskiwania informacji o ilości i jakości tych odpadów. W artykule zamieszczono wzór kwestionariusza - „kartę odpadu" - służącego do scharakteryzowania masy, jakości, składu oraz kierunków zagospoda-rowania odpadów powstających w agrofirmach. Osoba (rolnik, przedsiębiorca) wypełniająca „kartę odpadów" podaje (oprócz danych na temat gospodarstwa lub przedsiębiorstwa) nazwę odpadu, miejsce jego wytworzenia, masę, wymiary, ilość powstającą w przeliczeniu na jednostkę odniesienia (rok, areał, liczba sztuk trzody lub bydła etc.) oraz sposób w jaki odpad ten jest przez niego zagospodarowany
w agrofirmie lub przedsiębiorstwie rolno - spożywczym. Aby ankietowany rzetelnie wypełnił ankietę, otrzymuje listę odpadów, które mogą być generowane w prowadzonej przez niego działalności. Następnie kolejna osoba (pracownik na-ukowy, specjalista ds. ochrony środowiska) uzupełnia kwestionariusz o informacje dotyczące zalecanych metod przetwarzania konkretnego odpadu, kod i rodzaj tego odpadu. Opracowane rozwiązanie nie obarcza rolnika (przedsiębiorcy) obowiązkiem posługiwania się kodami i grupami odpadów, w przeciwieństwie do rozwiązania przyjętego w Wytycznych MRiRW. Możliwość wykorzystania kwestionariusza została zweryfikowana w 4 zakładach związanych sektorem rolniczym i PRS.
Pozyskane informacje o odpadach powstających w rolnictwie i PRS umoż-liwią opracowanie rzetelnej analizy stanu gospodarki tymi odpadami. W konse-kwencji możliwe będzie przedstawienie planu działań zmierzających do zmniejszenia energo- i materiałochłonności produkcji rolniczej i rolno - spożywczej.
W wyniku ograniczenia materiałochłonności, można spodziewać się zminimalizo-wania ilości wytwarzanych odpadów w poszczególnych gałęziach tego przemysłu. Takie działania są pożądane w świetle dyrektyw UE i krajowych przepisów praw-nych.