Potok przepływający przez osiedle lub miasto jest dużym zagrożeniem dla przyległych zabudowanych terenów i równocześnie naturalnym elementem dekoracyjnym.Z uwagi na upływ czasu i brak należytej konserwacji obiektów często zachodzi konieczność ich przebudowy i modernizacji. I tu pojawia się wiele problemów. Należą do nich: brak miejsca na należyte rozwinięcie trasy i przekrojów poprzecznych, budowa geologiczna, wymagania obowiązującego prawa wodnego i budowlanego, wymogi architektury (szczególnie w zabudowie staromiejskiej) oraz ekologii. Próbę rozwiązania tych problemów przedstawiono w pracy na przykładzie dużego potoku Wątok przepływającego przez staromiejską część miasta Tarnowa. Z uwagi na położenie koryta potoku i silną zabudowę miejską oraz bezpośrednie sąsiedztwo budowli sakralnych chronionych prawem, obowiązkiem władz miasta jest zapewnienie pełnego bezpieczeństwa przyległych terenów. Zadanie to podjęto już w latach międzywojennych, lecz stopień gwarancji bezpieczeństwa był niewystarczający. Argumentem dodatkowym za podjęciem prac był stan techniczny obiektów, grożący katastrofą budowlaną oraz estetyka rozwiązań.Aby uzmysłowić Czytelnikowi mnogość i wagę problemów technicznych projektowanej zabudowy w dwuczęściowej publikacji omówiono stan istniejący, różny w poszczególnych sekcjach, zabudowy cieku oraz propozycje rozwiązań projektowych. Przedstawione treści ilustrują rysunki poglądowe i dokumentacja fotograficzna. ...
Treści niniejszego artykułu są kontynuacją opracowania przedstawionego w poprzednim tomie wydawnictwa. Wykazano w nim konieczność ochrony przeciwpowodziowej terenów zurbanizowanych i zwrócono uwagę na aspekty małej architektury i ekologii.Przykładowe rozwiązanie dotyczy przebudowy i renowacji koryta potoku Wątok przepływającego przez staromiejską dzielnicę miasta Tarnowa z zabytkowymi obiektami sakralnymi. Pierwsze prace regulacyjne zostały podjęte w okresie międzywojennym. Upływ czasu, agresywność wody zintensyfikowana ściekami komunalnymi i przemysłowymi oraz brak należytej konserwacji spowodowały poważne zniszczenia istniejącej konstrukcji. Stopień tych zniszczeń groził katastrofą budowlaną, ze wszystkimi wynikającymi stąd konsekwencjami.Władze miasta Tarnowa postanowiły, wykorzystując środki własne i pozyskane fundusze Phare, podjąć pełny zakres prac na przedmiotowym odcinku potoku. Postawiono przy tym wysokie wymagania dotyczące wymogów ekologii i estetyki, przy równoczesnym zapewnieniu warunków bezpieczeństwa przyległych terenów, jak i samej konstrukcji. Z uwagi na różny charakter i stan techniczny istniejącej zabudowy, różne uwarunkowania terenowe i charakter zabudowy cały odcinek podzielono na IV sekcje.W części poprzedzającej tę publikację, do której odsyłam zainteresowanych Czytelników, przedstawiono udokumentowane szkice i fotografie stanu istniejącego poszczególnych sekcji. W prezentowanej części pracy opisano przyjęte rozwiązania projektowe, częściowo już zrealizowane w pozostałym zakresie wykonywane w roku 2005. ...
Dla efektywnej realizacji Narodowego Planu Rozwoju (NPR) i realizacji strategii równoważenia regionalnych potrzeb wsi i rolnictwa, niezbędny jest rozwój badań i wdrożeń dotyczących przemian w infrastrukturze i wielofunkcyjności obszarów wiejskich. Trzeba aktualizować i opracowywać nowe, możliwie proste, metodyki i metody porównań poziomych i pionowych pomiędzy badanymi obiektami przestrzennymi, tj. sołectwami, gminami czy rejonami (powiatami) w wybranym regionie (województwie) czy makroregionie kraju. Zaproponowano przeprowadzać oceny porównawcze z podziałem na:─ charakterystyki badanych obiektów (np. gmin),─ ich rozwoju infrastrukturalnego,─ wielofunkcyjność badanego obszaru wiejskiego.Charakteryzowanie badanych obiektów (gmin) proponuje się poprzez oszacowanie przynajmniej 10 czynników dotyczących powierzchni (ogólna, leśna, UR, TUZ i jakości gleb) oraz mieszkańców i ich gospodarstw domowych związanych i niezwiązanych z gospodarstwami rolniczymi. Dotychczasowy rozwój poziomu infrastrukturalnego technicznej gminy da się określić 10 czynnikami, których parametry można oszacować liczbami procentowymi (%) w stosunku do liczby gospodarstw domowych w gminie. Charakteryzowanie wielofunkcyjności gminy można by ustalać wg miejsc i struktury zatrudnienia czy źródeł utrzymania mieszkańców. Zaproponowano uwzględnianie 15 źródeł utrzymania „etatów" pracowniczych i 20 czynników oceny stopnia wielofunkcyjności gminy. Niezbędne dane wejściowe do ocen poziomu infrastruktury technicznej i wielofunkcyjności gmina można uzyskać z materiałów Narodowych Spisów Powszechnych (NBP) i Powszechnych Spisów Rolnych (PSR) z 1996 i 2002 r. oraz z aktualnych danych statystycznych gromadzonych w samorządach ...
W ramach prezentowanego tematu badawczego podjęto problem wskazania uwarunkowań turystycznego kierunku rozwoju górskich obszarów wiejskich Polski. Badania przeprowadzono z uwzględnieniem podziału administracyjnego, stąd najmniejszą jednostką badawczą była gmina. Przedmiotem opracowania uczyniono wszystkie gminy stanowiące w Polsce obszary górskie o niekorzystnych warunkach gospodarowania (określanych jako ONW górskie, w sumie 50 gmin w czterech województwach: dolnośląskim, małopolskim, podkarpackim i śląskim). Analizie wskaźnikowej poddano wyłącznie obszary wiejskie. Dane prezentowane przez dobrane cechy pochodzą z różnych źródeł, w tym w szczególności są to dane Głównego Urzędu Statystycznego (za rok 2003) oraz dane spisu powszechnego (za rok 2002). Nadto wykorzystano informacje uzyskane drogą ankietową od gmin stanowiących przedmiot analizy. Realizację badań oparto na autorskiej metodzie, wykorzystującej syntetyczny miernik turystycznego rozwoju obszaru (SMUTRO). Możliwości wykorzystania autorskiego miernika przedstawiono na przykładzie gminy Stronie Śląskie, prezentując w kolejności poszczególne uwarunkowania. W zakresie analizy uwarunkowań turystycznego kierunku rozwoju analizowanego obszaru, przyjęto cztery główne obszary uwarunkowań: infrastrukturalne, gospodarcze, środowiska i społeczne. Obszary te wyodrębniono z uwagi na ich rolę w sferze konsumpcji turystycznej. W ramach wskazanych obszarów wyodrębniono również obszary uwarunkowań cząstkowych, a następnie dla każdego z nich ustalono cechy wpływające na poziom analizowanych uwarunkowań. Prezentowane badania stanowią jedynie część kompleksowych badań, przeprowadzonych w latach 2004/2005 przez autorkę, a ich ...
W warunkach transformacji gospodarki rozpoczętej w latach dziewięćdziesiątych XX wieku w Polsce zaistniała poważna szansa dla rozwoju agroturystyki i turystyki wiejskiej, ponieważ zmiany systemu gospodarowania objęły również obszary wiejskie. Przemiany społeczno-ekonomiczne, które zachodzą w rolnictwie stwarzają zapotrzebowanie na alternatywne, uzupełniające źródła dochodu dla ludności zamieszkującej obszary wiejskie. Województwo świętokrzyskie ze względu na lokalizację obszarów chronionych oraz specyficzny charakter rolnictwa ma szczególne możliwości rozwoju turystyki na obszarach wiejskich. Znaczne walory turystyczne sprzyjają napływowi turystów. Istotny udział w przyroście bazy noclegowej w województwie świętokrzyskim w ostatnich latach mają gospodarstwa agroturystyczne. Celem ustalenia aktualnej liczby gospodarstw agroturystycznych w województwie świętokrzyskim wykorzystano różnorodne niepublikowane źródła informacji. Do określenia potencjału agroturystycznego w poszczególnych gminach posłużono się wyliczo-nymi wskaźnikami statystycznymi, jak np.: gęstość gospodarstw agroturystycznych na 100 km2, wskaźnik gęstości bazy noclegowej (Gb), wskaźnik intensywności ruchu turystycznego wg Charvata oraz wskaźnik funkcji turystycznej (Tf). ...
W pracy zarysowano wybrane zagadnienia infrastruktury technicznej, osadnictwa i ochrony środowiska zawarte w Narodowych Strategicznych Ramach Odniesienia (NSRO) na lata 2007–2013. Infrastruktura transportowa Polski jest zapóźniona i poważnie niedoinwestowana. Długość autostrad w 2006 r. wynosiła zaledwie 674 km, a dróg ekspresowych 257 km. Zasadniczym problemem w transporcie kolejowym jest zły stan infrastruktury i eksploatowanego taboru. Infrastruktura energetyczna bazuje prawie w całości na źródłach nieodnawialnych, głównie na paliwach stałych, co sprawia że należy do głównych źródeł zanieczyszczenia środowiska. Infrastruktura środowiska rozwija się w ostatnich kilkunastu latach w sposób prawidłowy. Obserwuje się wzrost powierzchni obszarów chronionych (aktualnie 32,5% powierzchni kraju), odnotowujemy znaczne postępy w sferze gospodarki wodno-ściekowej i gospodarki odpadami. Wzrasta jednak zagrożenie powodziowe kraju. W systemie osadniczym mamy korzystną policentryczną strukturę miast oraz niekorzystną, bo rozproszoną strukturę osadnictwa wiejskiego. Zarysowano niektóre uwarunkowania realizacji Strategii na podstawie analizy SWOT. W wyniku realizacji NSRO nastąpi m.in. rozbudowa i transformacja infrastruktury transportowej i energetycznej, nastąpi dalsza poprawa stanu środowiska przyrodniczego. ...
Zaprezentowano wyniki studiów prognostycznych autora w zakresie nie-zbędnego rozwoju infrastruktury rolniczej, na tle przewidywanego kształtowania się przyszłościowego modelu rolnictwa i jego obsługi do 2030 r. Poziom infra-struktury rolniczej musi być zintegrowany z poziomem infrastruktury obszarów wiejskich powiązanej z całą infrastrukturą kraju. Infrastruktura ta powinna spełniać wymagania wynikające z aktualnego postępu naukowo-technicznego oraz z przyszłościowych potrzeb ludności rolniczej i wiejskiej. Rozwój infrastruktury rolniczej będzie przynosić wymierne efekty produkcyjne, energetyczne, ekono-miczne, ekologiczne, socjalne i społeczne. Uznano, że najtrudniejsze w realizacji, a równocześnie najpotrzebniejsze będą inwestycje infrastrukturalne w zakresie gospodarki wodnej w kraju, na obszarach wiejskich i w rolnictwie. Kolejno ważne są i będą inwestycje związane z kanalizacją i sanitacją wsi, inwestycje drogowe i energetyczne oraz inwestycje związane z obrotem towarowym, usługowym, doradztwem i informatyzacją. Coraz większego znaczenia nabiera modernizacja i rozwój infrastruktury we-wnętrznej towarowych gospodarstw rolnych. Niezbędne nakłady na infrastrukturę wewnętrzną oraz rozwój infrastruktury lokalnej będą pochodzić w znacznej części z dopłat, dotacji i kredytów ze środków pomocowych Unii Europejskiej (UE) oraz dotacji budżetu centralnego i budżetów samorządowych. Duże znaczenie mają środki UE przekazywane w ramach realiza-cji programów rozwoju obszarów wiejskich, rozwoju regionalnego, rozwoju wo-jewództw wschodnich i innych. Należy podejmować starania, aby programy pomocowe UE działały także po 2013 ...
Autor poddaje szczegółowej analizie i ocenie „Ekspercki projekt koncepcji zagospodarowania kraju do roku 2033”, szczególnie z uwagi na zawarte w nim koncepcje dotyczące rozwoju infrastruktury technicznej. Autor uważa projekt za niezmiernie potrzebny, aczkolwiek nie szczędzi mu konstruktywnej krytyki. W konkluzji dochodzi do wniosku, iż Rządowi niezbędna jest wizja długofalowe-go rozwoju kraju, w oparciu o wysiłek niezależnych specjalistów (być może rów-nież zagranicznych). ...
Artykuł podejmuje tematykę dostępności gmin wiejskich w obszarach me-tropolitalnych. Badania obejmują analizę dostępności w Łódzkim Obszarze Me-tropolitalnym. W odniesieniu do gmin wiejskich dostępność tych jednostek samo-rządowych pozwala na budowanie ich konkurencyjności. W artykule opisano również poziom rozwoju społeczno-gospodarczego gmin wiejskich Łódzkiego Ob-szaru Metropolitalnego. Wskaźnik rozwoju opracowany został przy użyciu takso-nomicznej miary rozwoju Hellwiga. Podejście to pozwala na uszeregowanie jed-nostek terytorialnych w zależności od prezentowanego poziomu rozwoju, co daje możliwość stworzenia rankingów, które mogą podlegać wszechstronnej analizie. Zgodnie z założeniami programów unijnych obszary wiejskie powinny rozwijać się wieloaspektowo. Na wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich, szczególnie w obszarach metropolitalnych ma wpływ atrakcyjność pod względem infrastrukturalnym. Odnosi się to zarówno do dostępności gminy, jak również do zapewnienia jej mieszkańcom odpowiedniej jakości usług, co wiąże się z szeroko pojętą infrastrukturą techniczną i instytucjonalną. Próbę wszechstronnego ujęcia rozwoju stanowi prezentowana w artykule metoda, pozwalająca wskazać gminy wiejskie o wyższym poziomie rozwoju społeczno-gospodarczego z uwzględnie-niem aspektu dostępności gmin. W artykule podjęto również próbę porównania rankingów dostępności i rozwoju społeczno-gospodarczego. ...
Modernizacja rolnictwa, którego największym problemem jest nadmiar siły roboczej i związana z nim rozdrobniona struktura obszarowa, polega między innymi na zmniejszeniu zatrudnienia. Odchodzenie ludzi z rolnictwa nie może oznaczać ich migracji ze wsi. Należy więc stworzyć szansę zatrudnienia dla tych, którzy zrezygnują z pracy w rolnictwie i pozostaną na wsi. Głównym postulatem w rozważaniach dotyczących przyszłości wsi jest rozwój wielofunkcyjny, którego tempo i kierunki zależą od wielu czynników. Wielofunkcyjność obszarów wiejskich sprowadza się do właściwego, wielokierunkowego wykorzystania potencjału wsi określonego wspomnianymi czynnikami, w celu stworzenia nowych, pozarolniczych miejsc pracy. Podkreślić należy, że w procesie wielokierunkowego rozwoju obszarów wiejskich istotną rolę odgrywa lokalna specyfika, a w szczególności uwarunkowania społeczno-gospodarcze.Główne problemy badawcze poruszane w pracy dotyczyły analiz wpływu otoczenia obszarów wiejskich na wielofunkcyjny rozwój tych obszarów. Weryfika-cja postawionych hipotez badawczych sprowadzała się do odpowiedzi na cztery pytania:1. Czy występują różnice w poziomie rozwoju wielofunkcyjnego gmin i od jakich czynników zależą?2. Czy siła oddziaływania czynników rozwoju wielofunkcyjnego zależy od aktualnego poziomu wielofunkcyjności?3. Czy mieszkańcy obszarów wiejskich mają różne preferencje w zakresie czynników rozwoju wielofunkcyjnego i od czego preferencje te zależą?4. Czy opinie właścicieli gospodarstw rolnych dotyczące przyszłości tych gospodarstw (w konsekwencji możliwości dalszego zatrudnienia w gospodarstwie) są zróżnicowane w zależności od wielkości gospodarstwa i poziomu wykształcenia właściciela?Badaniami ...
Opracowanie stanowi próbę ukazania różnych czynników determinujących rozwój infrastruktury agroturystycznej w powiecie nowosądeckim.W części teoretycznej artykułu przedstawiono istotę infrastruktury agrotu-rystycznej. Scharakteryzowano elementy wchodzące w jej skład. Ukazano podsta-wową infrastrukturę w agroturystyce - bazę noclegową i żywieniową, przedsta-wiono również bazę towarzyszącą, czyli rekreacyjną. Ponadto przedstawiono różne czynniki determinujące rozwój szeroko rozumianej infrastruktury w agroturystyce.Przedstawiono także wyniki badań przeprowadzonych w 42 gospodar-stwach agroturystycznych oraz w trzech urzędach gmin w gminach powiatu nowo-sądeckiego: Jerzmanowice- Przeginia, Rytro i Stary Sącz. Oba badania dotyczyły stanu i rodzajów infrastruktury agroturystycznej oraz uwarunkowań jej rozwoju. ...
W pracy ukazano stan oraz determinanty rozwoju infrastruktury turystycz-nej w gminie Ciężkowice położonej w powiecie tarnowskim województwa mało-polskiego.W części teoretycznej artykułu przedstawiono istotę infrastruktury tury-stycznej na podstawie literatury. Scharakteryzowano elementy wchodzące w jej skład. Ponadto opisano stan rozwoju infrastruktury turystycznej w gminie Ciężko-wice.Następnie przedstawiono wyniki badań kwestionariuszowych przeprowa-dzonych w Urzędzie Gminy Ciężkowice oraz w jedenastu funkcjonujących gospo-darstwach agroturystycznych w gminie. Oba badania dotyczyły stanu oraz uwarun-kowań rozwoju zagospodarowania turystycznego w gminie Ciężkowice.
...
