Roślinność i niektóre właściwości odłogowanej gleby piaszczystej uprzednio użytkowanej rolniczo w warunkach deszczowania

W pracy określono wybrane właściwości fizyczno-chemicznobiologiczne gleby oraz sukcesję roślin w pierwszym roku zaniechania uprawy wybranych gatunków zbóż (gryki, prosa, kukurydzy) i okopowych (ziemniaków) prowadzonej w warunkach deszczowania. Badania przeprowadzono w roku 2005 w Kruszynie Krajeńskim koło Bydgoszczy, na glebie bardzo lekkiej zaliczanej do kompleksu przydatności rolniczej żytniego słabego. Stwierdzono, że pod względem uziarnienia poziomy ornopróchniczne analizowanej gleby należały do dwóch grup granulometrycznych: piasku luźnego i piasku słabogliniastego. Zawierały one od 3 do 6% części spławialnych. Natomiast zawartość węgla organicznego mieściła się w zakresie 9,40-9,90 g*kg-1 i były to wartości typowe dla gleb piaszczystych. Nie stwierdzono wyraźnych, ukierunkowanych różnic w zawartości węgla organicznego pomiędzy łanami kontrolnymi a uprzednio deszczowanymi. Na podstawie oznaczonych zawartości fosforu przyswajalnego poziomy orno-próchniczne analizowanych poletek można zaklasyfikować do I–III klasy zasobności, natomiast pod względem zawartości przyswajalnego potasu do I–IV klasy. Odczyn gleby (pH) wykazywał duże zróżnicowanie. W pierwszym roku odłogowania dominowały jednoroczne rośliny segetalne – głównie Conyza canadiensis – związane z jednej strony z właściwościami siedliska, z drugiej natomiast z prowadzoną wcześniej agrotechniką. Lekkie gleby piaszczyste, o dużej przepuszczalności i niskiej zawartości azotu sprzyjały jednocześnie rozwojowi chwastów o charakterze kserotermicznym (Agropyron repens, Filago arvensis). W odłogowanej glebie zagęszczenie roztoczy wahało się od 3,46 do 6,65 tys. osobn.*m-2. ...

Wpływ mikronawodnień i nawożenia organicznego na produkcję jednorocznych sadzonek sosny zwyczajnej (Pinus Sylvestris L.) na gruncie porolnym obiektu Kruszyn Krajeński z udziałem zabiegu zoomelioracji (badania wstępne)

Celem badań było określenie wpływu mikronawodnień (mikrozraszania i nawadniania kroplowego) oraz nawożenia organicznego (kompost wyprodukowany na bazie higienizowanych osadów ściekowych) na cechy siły wzrostu i stopień mikoryzacji sadzonek sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.) produkowanych z udziałem zabiegu zoomelioracji na gruncie porolnym. Ścisłe dwuletnie (2003-2004) badania polowe przeprowadzono na polu doświadczalnym Katedry Melioracji i Agrometeorologii w Kruszynie Krajeńskim pod Bydgoszczą. Badania przeprowadzono na luźnej glebie piaszczystej zaliczanej do VI klasy bonitacyjnej. Była to czarna ziemia zdegradowana, wytworzona z piasku słabogliniastego na płytko zalegającym piasku luźnym. Czynnikiem pierwszego rzędu było nawadnianie zastosowane w trzech wariantach wodnych: bez nawadniania (kontrola), nawadnianie kroplowe, mikrozraszanie. Czynnik drugiego rzędu stanowiło nawożenie, zastosowane w dwóch wariantach: nawożenie mineralne (standard stosowany w szkółkach) oraz nawożenie organiczne. Nawadnianie istotnie zwiększyło wysokość i średnicę siewek sosny. Nie stwierdzono istotnych różnic w rozpatrywanych cechach wzrostu pomiędzy badanymi systemami nawodnieniowymi. Nawożenie siewek sosny kompostem istotnie zwiększyło wysokość siewek. Wystąpiło współdziałanie nawadniania i nawożenia organicznego w kształtowaniu wysokości i średnicy siewek sosny. Uprawiane na kompoście - w warunkach nawodnień - siewki sosny cechowały się bowiem większą wysokością i średnicą. Czynniki doświadczenia różnicowały liczebność mikoryz u siewek sosny. Największą średnią liczebność mikoryz stwierdzono w wariancie z nawożeniem organicznym w warunkach nawadniania kroplowego. Łączne oddziaływanie ...

Porównanie wpływu deszczowania i mikronawodnień na produkcję jednorocznych sadzonek brzozy brodawkowatej w warunkach zoomelioracji

W pracy porównano wpływ trzech różnych systemów nawadniania (deszczowania, mikrozraszania i nawadniania kroplowego) na produkcję jednorocznych sadzonek brzozy brodawkowatej z udziałem zabiegu zoomelioracji, który polegał na wprowadzeniu do gleby szkółki żywego edafonu wraz z materią organiczną gleby leśnej. Ścisłe dwuletnie (2003–2004) badania polowe przeprowadzono w szkółce leśnej Nadleśnictwa Bydgoszcz w Białych Błotach na glebie rdzawej właściwej wytworzonej z piasku luźnego. Doświadczenie założono jako jednoczynnikowe, metodą losowanych bloków, w czterech powtórzeniach. Testowane systemy nawodnień ciśnieniowych zwiększyły w sposób udowodniony statystycznie wysokość i średnicę siewek brzozy. Uzyskane dzięki nawadnianiu zwiększenie wysokości siewek brzozy wynosiło od 76 do 100%, natomiast średnica siewek wzrastała wskutek nawodnień w granicach od 67 do 84%. Najniższe względne przyrosty badanych cech biometrycznych siewek stwierdzono w warunkach nawadniania kroplowego. Z drugiej jednak strony, ten system nawodnieniowy cechował się – w porównaniu z mikrozraszaniem i deszczowaniem – najbardziej oszczędnym zużyciem wody. Biorąc pod uwagę oba badane parametry siły wzrostu siewek, najkorzystniejszym okazało się mikrozraszanie. Ta metoda zapewniała jednocześnie nieco niższe – w porównaniu z deszczowaniem – sezonowe dawki nawodnieniowe. Zabieg zoomelioracji, w połączeniu z mikronawodnieniami, wpłynął na wielokrotny wzrost liczebności i liczby gatunków saprofagicznych mechowców oraz ich dominację w zgrupowaniach roztoczy, co jest typowe dla gleb leśnych. Na stanowisku z ...

Wpływ mikronawodnień i nawożenia organicznego na produkcję dwuletnich sadzonek sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.) w szkółce leśnej z udziałem zabiegu zoomelioracji

Celem badań było określenie wpływu mikronawodnień (mikrozraszania i nawadniania kroplowego) oraz nawożenia organicznego (kompost wyprodukowany na bazie osadów ściekowych) na cechy siły wzrostu i stopień mikoryzacji dwuletnich sadzonek sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.) produkowanych z udziałem zabiegu zoomelioracji. Ścisłe dwuletnie (2004–2005) badania polowe przeprowadzono w szkółce leśnej Nadleśnictwa Bydgoszcz w Białych Błotach na glebie rdzawej wytworzonej z piasku luźnego. Czynnikiem pierwszego rzędu było nawadnianie zastosowane w trzech wariantach wodnych: bez nawadniania (kontrola), nawadnianie kroplowe, mikrozraszanie. Czynnik drugiego rzędu stanowiło nawożenie, zastosowane w dwóch wariantach: nawożenie mineralne (standard stosowany w szkółkach leśnych), nawożenie organiczne (kompost). Nawadnianie istotnie zwiększyło wzrost dwuletnich siewek sosny. Nie stwierdzono istotnych różnic w wysokości roślin nawadnianych kroplowo bądź mikrozraszaczami. Zastosowanie kompostu z osadów ściekowych zwiększyło istotnie wysokość i średnicę pędu siewek. Stwierdzono statystycznie udowodnione współdziałanie nawożenia organicznego (kompostu) i nawadniania. Nawadniane kroplowo i nawożone kompostem siewki sosny były wyższe i cechowały się większą średnicą pędu. Czynniki doświadczenia różnicowały stan symbiozy mikoryzowej dwuletnich siewek sosny. Dominującym gatunkiem grzybów tworzących mikoryzy na korzeniach był Thelephora terrestris. Zastosowane w doświadczeniu systemy nawodnień korzystnie wpłynęły na zagęszczenie roztoczy (Acari), w tym mechowców (Oribatida), nie stwierdzono natomiast wpływu nawożenia organicznego na te stawonogi. ...

Wstępne badania nad wpływem wybranych zabiegów ulepszających na wzrost jednorocznych siewek sosny zwyczajnej oraz występowanie roztoczy (Acari) glebowych w szkółce leśnej w warunkach nawodnień

Celem niniejszych badań było określenie wpływu ściółkowania i nawoże-nia organicznego na wzrost jednorocznych siewek sosny oraz na występowanie roztoczy (Acari) glebowych w warunkach nawadniania. W pracy dokonano oceny udatności zaproponowanych zabiegów rewitalizacyjnych gleb szkółki za pomocą metody bioindykacyjnej. Organizmami wskaźnikowymi w tych badaniach były pospolite i bardzo liczne w glebach leśnych roztocze. Doświadczenie przeprowa-dzono w roku 2008 w szkółce leśnej Bielawy (Nadleśnictwo Dobrzejewice). Na badanej powierzchni dominował piasek słabo gliniasty (ps). Doświadczenie zostało założone metodą losowanych podbloków w układzie zależnym (split-plot), w czterech powtórzeniach. Czynnikiem pierwszego rzędu było nawożenie orga-niczne przeprowadzone przed wysiewem nasion (wiosną 2008 r.) w dwóch wa-riantach (kontrola – bez nawożenia organicznego; nawożenie organiczne kompos-tem wytworzonym z ektopróchnicy leśnej). Czynnikiem drugiego rzędu było ściółkowanie przeprowadzone po wschodach siewek (wrzesień 2008 r.) w dwóch wariantach (kontrola – bez ściółkowania; ściółkowanie). Nie stwierdzono istotne-go oddziaływania ze strony zastosowanych czynników doświadczenia (nawożenia organicznego i ściółkowania) na rozpatrywane parametry wzrostu badanych jed-nolatek sosny. Wystąpiła jednak dostrzegalna tendencja do nieco większej wyso-kości i średnicy oraz świeżej masy części nadziemnych – u siewek na poletkach, które wiosną nawożono kompostem, a pod koniec lata poddano zabiegowi ściół-kowania. Z przeprowadzonej analizy statystycznej wynika, iż czynnikiem, który wyraźnie kształtował liczebność roztoczy, w tym Actinedida, Gamasida ...

Roślinność, wybrane właściwości gleby i roztocze (Acari) we wstępnej fazie sukcesji leśnej na rekultywowanym terenie popoligonowym Bydgoszcz-Jachcice

Celem badań było określenie wybranych właściwości fizyczno-chemicz-nych gleb oraz stanu roślinności i akarofauny (Acari) glebowej na zalesionym terenie popoligonowym Bydgoszcz-Jachcice. Do zalesień wykorzystano 2-letnie sadzonki sosny zwyczajnej wyprodukowanej m. in. z udziałem zabiegu zoomelioracji. Badania przeprowadzono w roku 2008. Doświadczenie założono jako dwuczynnikowe. Czynnikiem pierwszego rzędu był sposób przygotowania powierzchni przeznaczonej pod zalesienie – z udziałem (A) lub bez udziału łu-binowania (B). Czynnikiem drugiego rzędu był sposób produkcji sadzonek sosny, jaki zastosowano w szkółce leśnej: 1 – kompost z dodatkiem kory bez ściółkowa-nia, 2 – kompost z dodatkiem kory ze ściółkowaniem, 3 – kompost z dodatkiem trocin bez ściółkowania, 4 – kompost z dodatkiem trocin ze ściółkowaniem. Na badanym obszarze występowały gleby rdzawe wytworzone z piasku luźnego. Na wszystkich poletkach stwierdzono występowanie piasku słabogliniastego średnio-ziarnistego o zawartości frakcji ilastej (< 0,002 mm) w zakresie 4–6%. Zróżnico-wanie w zawartości węgla organicznego mieściło się w granicach od 10,5 do 14,4 g.kg-1. Stosunek C/N mieścił się w zakresie 17,0–23,6. Wszystkie poletka charakteryzowały się odczynem bardzo kwaśnym (kwasowość wymienna pH od 4,07 do 4,55). Na badanym terenie dominowały rośliny trawiaste, głównie Poa nemoralis, Deschampsia caespitosa i Anthoxantum aristatum związane ze śro-dowiskiem suchym i małożyznym. Nie stwierdzono istotnych ...

Wpływ nawożenia organicznego i ściółkowania na wzrost jednorocznych siewek sosny zwyczajnej oraz właściwości biologiczne gleb w szkółce leśnej w warunkach mikrozraszania

Celem badań było określenie wpływu nawożenia organicznego i ściółkowa-nia na wzrost jednorocznych siewek sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.) i biologiczne właściwości gleb w szkółce leśnej w warunkach mikrozraszania. Ba-dania przeprowadzono w latach 2005–2006 w szkółce leśnej Białe Błota (Nadle-śnictwo Bydgoszcz) na glebie rdzawej właściwej. Przeprowadzono dwa doświad-czenia: pierwsze - w roku 2005, a drugie –- w 2006. Oba doświadczenia założono w dwuczynnikowym układzie zależnym split-plot, w czterech powtórzeniach. Pierwszym czynnikiem było nawożenie zastosowane w dwóch wariantach: N1 - hi-gienizowane osady ściekowe (⅔) + kora (⅓), N2 – higienizowane osady ściekowe (⅔) + trociny (⅓). Drugim czynnikiem było ściółkowanie stosowane również w dwóch wariantach: S - ściółkowanie próchnicą nadkładową z boru świeżego, C – bez ściółkowania (kontrola). Powierzchnia pojedynczego poletka wynosiła 2 m2. Łączna liczba poletek w każdym doświadczeniu wynosiła 16 (2 badane czynniki x 2 warianty w każdym z czynników x 4 replikacje). Nawóz organiczny wyprodukowano na bazie higienizowanych osadów ściekowych (⅔) i kory sosno-wej (⅓) bądź trocin (⅓). Zastosowano go w dawce 100 t . ha-1 wiosną i wymiesza-no z wierzchnią warstwą gleby do głębokości 10 cm przed wysiewem nasion sosny. Ściółkowanie przy użyciu próchnicy nadkładowej pozyskanej z siedliska w typie boru świeżego ...

Wzrost sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.) i występowanie roztoczy (Acari) glebowych na rekultywowanym terenie popoligonowym w nadleśnictwie Żołędowo

Celem badań było porównanie wzrostu sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L ) i stanu akarofauny (Acari) glebowej w 2-letnich uprawach na rekultywowanym te-renie popoligonowym oraz na glebie leśnej w Nadleśnictwie Żołędowo. Do zalesień i odnowienia wykorzystano 2-letnie sadzonki sosny wyprodu-kowane w szkółkach polowych z zastosowaniem ściółkowania, nawożenia orga-nicznego oraz metodą tradycyjną. Badania przeprowadzono w roku 2009. Doświadczenie obejmowało nastę-pujące czynniki: sposób przygotowania powierzchni przeznaczonej pod zalesienie - z udziałem (A) lub bez udziału łubinowania (B). Czynnikiem drugim był sposób produkcji sadzonek sosny jaki zastosowano w szkółce leśnej: 1 - kompost z dodat-kiem kory bez ściółkowania, 2 - kompost z dodatkiem kory ze ściółkowaniem, 3 - kompost z dodatkiem trocin bez ściółkowania, 4 - kompost z dodatkiem trocin ze ściółkowaniem. Wszystkie wyniki odnoszono do powierzchni kontrolnej (C), którą usytu-owano na glebie leśnej. Porównując wybrane wskaźniki wzrostu dwuletniej upra-wy sosny na rekultywowanym terenie popoligonowym stwierdzono, że zabieg łu-binowania nie oddziaływał istotnie na te parametry. Przeprowadzony w szkółce zabieg ściółkowania wpływał korzystnie na kształtowanie się wszystkich mierzo-nych wskaźników wzrostu sosny w dwuletniej uprawie leśnej. Zmiany liczebności roztoczy i różnorodności gatunkowej mechowców w kolejnych latach początko-wego stadium sukcesji prognozują zachodzące procesy rewitalizacji tego terenu. Niskie wartości wskaźników dla zgrupowań roztoczy, w porównaniu z odnowioną powierzchnią ...

Wykorzystanie kompostowanego osadu ściekowego i ektopróchnicy leśnej do wzbogacania gleb w rocznym cyklu produkcji sadzonek sosny zwyczajnej

Badano wpływ nawożenia kompostem przygotowanym na bazie higienizo-wanych osadów ściekowych z dodatkiem kory sosnowej i ściółkowania świeżą ektopróchnicą leśną na warunki glebowe, wybrane parametry wzrostu jednorocz-nych sadzonek sosny zwyczajnej oraz występowanie roztoczy (Acari) glebowych, szczególnie mechowców (Oribatida). Badania przeprowadzono w roku 2008 w szkółce leśnej Białe Błota (Nadleśnictwo Bydgoszcz) na glebie rdzawej właści-wej. Cała powierzchnia doświadczenia była nawadniana za pomocą deszczowni stałej.Analiza odczynu gleby w poszczególnych wariantach doświadczenia wyka-zała, że zastosowanie nawożenia organicznego i ściółkowanie spowodowało spa-dek pH. Zawartość fosforu przyswajalnego mieściła się w zakresie 5,51-7,64 mg P2O5 100g-1 gleby, przy czym wyższe wartości stwierdzono na poletkach nawożo-nych kompostem i ściółkowanych. Podobną zależność stwierdzono w zawartości potasu przyswajalnego. Sadzonki sosny na poletkach nawożonych kompostem by-ły istotnie wyższe od rosnących na poletkach z nawożeniem mineralnym. Nawoże-nie organiczne zwiększyło również istotnie świeżą masę części nadziemnych sa-dzonek, średnio o 79%. Przeprowadzone we wrześniu ściółkowanie nie oddziaływało istotnie na żaden z trzech rozpatrywanych parametrów wzrostu rocz-nych sadzonek. W badanych glebach w okresie wiosny odnotowano niską i wy-równaną w poszczególnych wariantach liczebność roztoczy - 1,08-1,99 tys. osobn.• m-2. Jesienią na stanowiskach nieściółkowanych zagęszczenie tych stawo-nogów nieznacznie spadło, a na ściółkowanych wzrosło dziesięciokrotnie. W obydwu terminach badań w zgrupowaniach roztoczy przeważnie dominowały Actinedida, które stanowiły od ...

Wykorzystanie próchnicy leśnej do rewitalizacji gleby w rocznym cyklu produkcji sadzonek brzozy brodawkowatej

W pracy badano wpływ nawożenia kompostem przygotowanym z próchnicy leśnej oraz ściółkowania świeżą ektopróchnicą na właściwości gleb, wzrost jedno-rocznych sadzonek brzozy brodawkowatej oraz na aktywność biologiczną gleb w szkółce leśnej. Aktywność tę oceniano metodą bioindykacyjną - wskaźnikami były roztocze (Acari), szczególnie saprofagiczne mechowce (Oribatida). Na badanej kwaterze szkółki leśnej pokrywa glebowa miała odczyn kwa-śny, a ściółkowanie świeżą ektopróchnicą leśną dodatkowo obniżyło tę wartość. Analiza przyswajalnych form fosforu i potasu ukazała niewielkie zróżnicowanie pomiędzy poletkami nawożonymi mineralnie a naważonymi kompostem i ściółko-wanymi. Nawożenie kompostem zwiększyło istotnie wysokość oraz świeżą masę części nadziemnych jednorocznych sadzonek brzozy. Nie odnotowano natomiast wpływu ściółkowania przeprowadzonego we wrześniu na te parametry roślin. W sezonie wiosennym zagęszczenie roztoczy było niskie, po przeprowadzeniu ściół-kowania liczebność roztoczy - szczególnie saprofagicznych mechowców - wyraź-nie wzrosła. Na stanowiskach ściółkowanych odnotowano występowanie 15-16 ga-tunków Oribatida, a w ich zgrupowaniach dominował Tecto-cepheus velatus.     ...

Wstępne badania nad oddziaływaniem wybranych zabiegów rewitalizacyjnych na wzrost dwuletnich siewek sosny zwyczajnej oraz występowanie roztoczy (Acari) glebowych w szkółce leśnej Bielawy w Nadleśnictwie Dobrzejewice

Celem niniejszych badań było określenie wpływu ściółkowania i nawożenia organicznego na cechy siły wzrostu dwuletnich siewek sosny oraz na występowanie roztoczy (Acari) glebowych w warunkach nawadniania. W pracy dokonano oceny udatności zaproponowanych zabiegów rewitalizacyjnych gleb szkółki za pomocą metody bioindykacyjnej. Organizmami wskaźnikowymi w tych badaniach były pospolite i bardzo liczne w glebach leśnych roztocze. Doświadczenie prze-prowadzono w roku 2009 w szkółce leśnej Bielawy (Nadleśnictwo Dobrzejewice). Na badanej powierzchni dominował piasek słabo gliniasty (ps). Doświadczenie zo-stało założone metodą losowanych podbloków w układzie zależnym (split-plot), w czterech powtórzeniach. Czynnikiem pierwszego rzędu było nawożenie organiczne, przeprowadzone przed wysiewem nasion (wiosną 2008 r.) w dwóch wariantach (kontrola - bez nawożenia organicznego; nawożenie orga-niczne kompostem wytworzonym z ektopróchnicy leśnej). Czynnikiem drugiego rzędu było ściółkowanie przeprowadzone po wschodach siewek (wrzesień 2008 r.) w dwóch wariantach (kontrola - bez ściółkowania; ściółkowanie). Stwierdzono istotny wpływ obu zastosowanych czynników doświadczenia (nawożenia orga-nicznego i ściółkowania) na rozpatrywane parametry wzrostu badanych dwulatek sosny. Większa średnica w szyi korzeniowej, wysokość oraz świeża masa części nadziemnych wystąpiła u siewek na poletkach, które nawożono kompostem i pod-dano zabiegowi ściółkowania. Czynnikiem dodatnio kształtującym ogólną liczebność roztoczy (w tym Actinedida, Gamasida i Oribatida) oraz różnorodność gatunkową mechowców było ściółkowanie.     ...

Wykorzystanie próchnicy leśnej do rewitalizacji gleby w rocznym cyklu produkcji sadzonek sosny zwyczajnej

W pracy badano wpływ nawożenia kompostem przygotowanym z próchnicy leśnej oraz ściółkowania świeżą ektopróchnicą na właściwości gleb, wzrost jedno-rocznych sadzonek sosny zwyczajnej oraz na aktywność biologiczną gleb w szkółce leśnej. Aktywność tę oceniano metodą bioindykacyjną - wskaźnikami były roztocze (Acari), szczególnie saprofagiczne mechowce (Oribatida).Z przeprowadzonych badań wynika, iż poziom powierzchniowy badanej pokrywy glebowej charakteryzował się odczynem kwaśnym. Nawożenie organiczne zwiększyło istotnie świeżą masę części nadziemnych sadzonek sosny. Nie odno-towano natomiast wpływu przeprowadzonego we wrześniu ściółkowania na badane parametry roślin. Wiosną zagęszczenie roztoczy na badanym terenie było niskie. Wśród tych stawonogów najliczniej występowały Actinedida, które stanowiły od 91 do 100% wszystkich roztoczy. Po przeprowadzeniu ściółkowania znacznie wzrosła liczebność zaliczanych do saprofagów mechowców - stanowiły 51-82% Acari. Na stanowiskach tych odnotowano 11-19 gatunków mechowców, a najliczniejszym przedstawicielem tego rzędu roztoczy był Tectocepheus velatus.     ...

Wstępne badania nad wykorzystaniem kompostowanego osadu ściekowego i ektopróchnicy leśnej do wzbogacania gleb w rocznym cyklu produkcji sadzonek buka zwyczajnego

W pracy badano wpływ nawożenia kompostem przygotowanym na bazie higienizowanych osadów ściekowych z dodatkiem kory sosnowej i ściółkowania świeżą ektopróchnicą leśną na warunki glebowe, wybrane parametry wzrostu jed-norocznych sadzonek buka zwyczajnego oraz występowanie roztoczy (Acari) gle-bowych. Badania przeprowadzono w roku 2008 w szkółce leśnej Białe Błota (Nad-leśnictwo Bydgoszcz) na glebie rdzawej właściwej. Cała powierzchnia doświadczenia była nawadniana za pomocą deszczowni stałej. Gleba cechowała się odczynem (pH w H2O - 7,41) i 1M KCl (pH - 6,88), niską zawartością przyswa-jalnego potasu (6,8-7,3 mg K2O 100g-1 gleby) i fosforu (8,0 -8,5 mg P2O5 100g-1 gleby). Sadzonki buka zwyczajnego na poletkach nawożonych kompostem były istotnie wyższe od rosnących na poletkach z nawożeniem mineralnym. Przeprowa-dzone we wrześniu ściółkowanie nie oddziaływało istotnie na oba rozpatrywane parametry wzrostu rocznych sadzonek. Po przeprowadzeniu ściółkowania na od-powiednich poletkach bardzo wyraźnie wzrosło zagęszczenie roztoczy, szczególnie saprofagicznych mechowców. ...

Porównanie wpływu ściółkowania ektopróchnicą i sterowanej mikoryzacji na rośliny oraz roztocze (Acari) w kontenerowej produkcji sadzonek sosny zwyczajnej

Badania prowadzono w 2012 r. w szkółce kontenerowej Bielawy (Nadle-śnictwo Dobrzejewice) w cyklu produkcyjnym sadzonek sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.). Sadzonki miały wysokość w zakresie 8,9-11,9 cm i średnicę w szyi korzeniowej od 2,8 do 3,7 mm. Na korzeniach sadzonek dominowały ektomikoryzy pojedyncze, stanowiąc od 45 do 64% wszystkich ektomikoryz, a ogólny stan zmikoryzowania zbadanych korzeni sadzonek uznać można za dość wyrównany. Średnie zagęszczenie roztoczy w badanych bryłkach korzeniowych bez dodatku lub z dodatkiem ektopróchnicy leśnej wahało się od 3,71 do 16,23 tys. osobn.• m-2. W sadzonkach ściółkowanych najliczniejszymi roztoczami były zaliczane do sa-profagów mechowce, a w wariantach nieściółkowanych dominowały Actinedida. W kontenerach nieściółkowanych występowały 2 lub 3 gatunki mechowców, a po przeprowadzeniu tego zabiegu liczba ta wzrosła do 10-14. Najliczniejszym me-chowcem w zbadanym materiale była Oppiella nova. Ważnym składnikiem zgru-powań Oribatida był też Tectocepheus velatus, który w cyklu badań wykazał ten-dencję wzrostu liczebności. Z przeprowadzonych badań wynika, iż w kontenerach do produkcji sadzonek z zakrytym systemem korzeniowym występują dobre wa-runki do rozwoju roztoczy glebowych, co daje potencjalną szansę na wykorzystanie ich do wzbogacenia w mezofaunę terenów porolnych i zdegradowanych. ...

Występowanie roztoczy (Acari) w bryłkach korzeniowych wybranych gatunków sadzonek w szkółce kontenerowej Bielawy

Celem badań było określenie liczebności i składu grupowego roztoczy (Acari) oraz składu gatunkowego mechowców (Oribatida) w bryłkach korzenio-wych sadzonek wybranych gatunków drzew - sosny zwyczajnej, świerka pospoli-tego, brzozy brodawkowatej, lipy drobnolistnej - w szkółce kontenerowej Bielawy. Badania terenowe przeprowadzono 15 listopada 2012 r. na otwartym polu produkcyjnym szkółki, z każdej bryłki pobrano po dwie próbki substratu (wraz z korzeniem) o objętości 50 cm3 każda - z górnej (A) i dolnej części (B). Roztocze wypłaszano w aparatach Tullgrena przez 7 dni i konserwowano w 70% alkoholu etylowym. Zagęszczenie roztoczy w warstwie A wahało się od 18,67 do 219,67 osobn. · 100 cm-3 substratu. Pajęczaki te znacznie liczniej występowały w kontenerach sadzonek gatunków liściastych niż iglastych. W dolnej warstwie pod-łoża sadzonek zagęszczenie było o 40% niższe niż w warstwie A. Roztocze z rzę-dów Actinedida, Mesostigmata i Oribatida stwierdzono w kontenerach wszystkich gatunków sadzonek, w obydwu warstwach substratu. Najliczniejsze były mechowce, a Acaridida i Tarsonemida występowały nielicznie. Ogółem w zbada-nych próbkach odnotowano 6 taksonów mechowców - najwięcej (5) było w sa-dzonkach świerka, a w sośnie, brzozie i lipie 1 lub 2. Wskaźnik średniej liczby gatunków s w warstwach A i B był wyższy u liściastych gatunków sadzonek. Najliczniejszym mechowcem w analizowanych kontenerach była ...

Wybrane efekty rewitalizacji terenu popoligonowego w Nadleśnictwie Żołędowo

Celem badań było porównanie wzrostu brzozy brodawkowatej (Betula pendula Roth) i sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.) oraz stanu akarofauny (Acari) glebowej w 2-letnich uprawach na rekultywowanym terenie opoligonowym w Nadleśnictwie Żołędowo. Do zalesień wykorzystano 2-letnie sadzonki brzozy i sosny wyprodukowane w szkółkach polowych z zastosowaniem ściółkowania oraz metodą tradycyjną. Badania przeprowadzono w latach 2010-2011 na glebie rdzawej o uziarnieniu piasku słabogliniastego (texture loamy sand) w poziomie powierzchniowym i odczynie bardzo kwaśnym. Doświadczenie obejmowało na-stępujące warianty: BrzC - uprawa brzozy zalesiona sadzonkami wyprodukowa-nymi tradycyjnie (bez ściółkowania), BrzS - uprawa brzozy zalesiona sadzonkami wyprodukowanymi z udziałem ściółkowania, SoC - uprawa sosny zalesiona sa-dzonkami wyprodukowanymi tradycyjnie (bez ściółkowania), SoS - uprawa sosny zalesiona sadzonkami wyprodukowanymi z udziałem ściółkowania. Znacznie lepszą udatność - przeprowadzonych z wykorzystaniem 2-letnich sadzonek - nasadzeń na terenie popoligonowym stwierdzono w uprawie sosny i wyniosła ona ponad 96%. Wystąpiło korzystne oddziaływanie przeprowadzonego w szkółce zabiegu ściółkowania na kształtowanie się wskaźników wzrostu brzozy i sosny w rocznej oraz dwuletniej uprawie leśnej. Na rewitalizowanym terenie popoligo-nowym stwierdzono niską liczebność i różnorodność gatunkową glebowych rozto-czy, co świadczy o małej aktywności biologicznej badanych gleb. Stwierdzony - w dwuletnim okresie badań - wzrost liczebności i różnorodności gatunkowej me-chowców (Oribatida) prognozuje zachodzące, aczkolwiek dość powolne, ...

Porównanie akarofauny (acari) glebowej na gruntach porolnych i leśnych w początkowym etapie sukcesji leśnej

W pracy przeprowadzono analizę zgrupowań roztoczy (Acari) glebowych - ze szczególnym uwzględnieniem mechowców (Oribatida) - na gruntach porolnych i leśnych w 5-letnich uprawach i 8-letnich młodnikach sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.) i brzozy brodawkowatej (Betula pendula Roth) w Borach Tucholskich. Próbki do badań akarologicznych pobierano w latach 2006 i 2009 - w każdym roku w 3 sezonach: wiosną (w połowie maja), latem (na początku sierpnia) i jesienią (w połowie października). W uprawach na zalesionym terenie porolnym stwierdzono niższe zagęsz-czenie roztoczy niż na odnowionym gruncie leśnym. W fazie młodnika na wszyst-kich stanowiskach liczebność omawianych stawonogów w porównaniu z uprawą wzrosła. Najliczniejszymi roztoczami były mechowce: na gruncie porolnym ich udział w zgrupowaniach wynosił od 63 do 81%, a na gruncie leśnym był nieco wyższy - 79-87%. Ogółem na badanym terenie stwierdzono występowanie 39 ga-tunków mechowców - 25 występowało na gruncie porolnym i 29 na leśnym. Róż-norodność gatunkowa tych roztoczy w uprawie i młodniku w glebie leśnej była wyraźnie wyższa niż porolnej. Zalesienie terenu porolnego gatunkiem bioceno-tycznym, jakim jest brzoza, nie dało - w początkowym etapie sukcesji - spodzie-wanego efektu wzrostu różnorodności biologicznej. Najliczniejszymi mechowcami na badanym terenie, w zależności od wariantu doświadczenia, były: Tectocepheus velatus, Oppiella nova i Pergalumna nervosa. ...

Roztocze (Acari) glebowe rizoboksów z roślinami jabłoni po aplikacji nawozów i wybranych biopreparatów

Celem badań było określenie liczebności i składu grupowego roztoczy (Acari) oraz składu gatunkowego mechowców (Oribatida) w rizoboksach, w których rosły jabłonie odmian „Topaz" i „Ariwa", a także zbadanie potencjalnego wpływu zastosowanych w doświadczeniu biopreparatów na akarofaunę. Badania zostały przeprowadzone w latach 2011-2012 na bazie doświadczenia szklarniowego założonego w 2009 roku w Instytucie Ogrodnictwa w Skierniewicach szczepionych na podkładce M-26. Badania akarologiczne prowadzone były w rizoboksach w następującym układzie wariantów: C - kontrola (bez nawożenia), N - nawożenie mineralne (standardowe nawożenie mineralne NPK, w dawkach 70/60/120 kg składnika na ha), O - nawożenie obornikiem (dawka 30 t/ha), M - aplikacja biopreparatu Mycosat (20 g/roślinę + ½ dawki obornika, 2,5 g na rizoboks), H - aplikacja biopreparatu Humus Active 2% + Aktywit PM 1%. Średnia ogólna liczebność roztoczy w poszczególnych wariantach doświadczenia była dość wyrównana i wahała się w zakresie od 10,70 (w wariancie C) do 12,97 tys. osobn. ∙ m-2 w wariancie z nawożeniem mineralnym. W zbadanym materiale w hierarchii zgrupowań roztoczy bardzo wyraźnie dominowały mechowce, które stanowiły od 73,9 do 91,2% tych stawonogów. Najniższy ich udział stwierdzono w rizoboksach kontrolnych, a najwyższy z aplikacją biopreparatu Humus Active + Aktywit PM (H). Ogółem odnotowano występowanie 6 gatunków mechowców. Najmniejszą liczbę ...

Występowanie roztoczy (Acari) glebowych w ściółkowanej zrębkami uprawie truskawki

Celem badań było określenie liczebności i składu grupowego roztoczy (Acari) oraz składu gatunkowego mechowców (Oribatida) w ściółkowanej zrębkami uprawie truskawki. Badania terenowe przeprowadzono w Sadzie Doświadczalnym Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach w latach 2011-2012. Do badań wybrano powierzchnie ściółkowane zrębkami: ZC - zrębki bez dodatków, ZT - zrębki z dodatkiem biopreparatu TSB (niezidentyfikowana pałeczka Gram-ujemna), ZG - dodatek biopreparatu 7GII (niezidentyfikowany promieniowiec). Powierzchnią kontrolną był leżący w pobliżu poletek płat murawy z przewagą traw.Na badanym terenie najliczniejszymi roztoczami były mechowce - 16,11-18,84 tys. osobn. ∙ m-2. Ich udział w zgrupowaniu roztoczy w płacie murawy wynosił 64,3%, a wyraźnie wyższy (86,8-89,5%) był w ściółkowanej zrębkami uprawie truskawki. W uprawie truskawki stwierdzono ogółem 17 gatunków mechowców, a w pobliskim płacie murawy zaledwie 9. W glebie murawy dominował Punctoribates punctum, a w truskawce (w zależności od wariantu doświadczenia) Ramusella mihelcici lub Tectocepheus velatus.Odnotowana w niniejszych badaniach wysoka liczebność i różnorodność gatunkowa mechowców wynika z zabiegu ściółkowania, a zastosowane w doświadczeniu biopreparaty nie miały wpływu na te wskaźniki. Mulczowanie zrębkami poprawiło warunki mikroklimatyczne, zabezpieczyło glebę przed nadmiernym przesychaniem oraz dostarczyło materii organicznej niezbędnej do życia saprofagów i rozwoju mikroorganizmów (bakterii i grzybów), które są też ważnym elementem diety mechowców. Liczne występowanie roztoczy glebowych może mieć ...

Sezonowa dynamika występowania roztoczy (Acari) glebowych w ściółkowanej zrębkami uprawie truskawki i płacie murawy

Badania zostały przeprowadzone w Sadzie Doświadczalnym Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach w latach 2011-2012. Dynamikę występowania roztoczy (Acari), ze szczególnym uwzględnieniem mechowców (Oribatida), oceniano wiosną latem i jesienią w płacie murawy oraz rzędach truskawki ściółkowanej zrębkami.W ściółkowanej uprawie truskawki już na początku badań stwierdzono wysoką liczebność roztoczy - 26,91 tys. osobn. · m-2. Wśród tych pajęczaków wyraźnie dominowały mechowce (98,2%). W zrębkach zagęszczenie roztoczy, a szczególnie mechowców, w trakcie sezonu wegetacyjnego było bardziej wyrównane niż w płacie murawy. Zastosowana w doświadczeniu ściółka stworzyła korzystne warunki środowiskowe dla rozwoju większości mechowców.Na plantacji truskawki stwierdzono występowanie 12 gatunków mechowców, a w pobliskim płacie murawy było ich 9. W glebie płata murawy w kolejnych terminach badań liczba gatunków tych roztoczy wahała się od 5 do 8. W zrębkach natomiast na początku badań stwierdzono 7 taksonów, a pod koniec cyklu liczba ta wzrosła do 11. Różnice w różnorodności gatunkowej mechowców, obliczone za pomocą wskaźnika s, pomiędzy początkiem a końcem cyklu badań były istotne statystycznie.W ściółkowanej zrębkami uprawie truskawki, w zależności od terminu badań dominowały następujące mechowce: Ramusella mihelcici - 1., 2. i 4.; Tectocepheus velatus - 3. i 5. oraz Scutovertex sculptus w 6. terminie. Gatunkiem wyraźnie dominującym w płacie murawy (D = 41,4-75,5%) ...

USE OF COMPOSTED SLUDGE AND FOREST ECTOHUMUS TO ENRICH SOIL IN TWO – AND THREE-YEAR CULTIVATION OF COMMON BEECH SEEDLINGS

This study examined the effect of fertilisation with compost prepared from hygienised sludge with an addition of pine-tree bark and mulching with fresh forest ectohumus on selected growth parameters in two- and three-year seedlings of common beech and the occurrence of mites (Acari) in soil. The experiment was carried out in 2009-2010 in the Białe Błota forest nursery (Bydgoszcz Forest District) on proper rusty soil. The entire area of the experiment was irrigated with a stationary sprinkler. The beech seedlings on the plots where compost had been used as fertiliser were significantly taller than those growing on the plots where mineral fertilisers had been applied. Mulching increased the height of the seedlings significantly only in the last, third year of the study. The tallest three-year-old seedlings were found on the plots in which both of the tested procedures had been carried out. Neither of the factors under study had a significant effect on the diameter of the root neck in the second year of the nursery cultivation, but they increased it significantly in the third year. Fertilisation with compost with an addition of pine-tree bark increased the number of leaves per plant and the leaf area in two- and three-year-old ...

USE OF COMPOSTED SLUDGE AND FOREST ECTOHUMUS TO ENRICH SOIL IN TWO- AND THREE-YEAR CULTIVATION OF SCOTS PINE IN A FOREST NURSERY

This study examined the effect of fertilisation with compost prepared from hygienised sludge with an addition of pine-tree bark and mulching with fresh forest ectohumus on selected growth parameters for two- and three-year-old Scots pine trees and on the incidence of mites (Acari) in the soil. The experiment was carried out in 2009-2010 in the Białe Błota forest nursery (Bydgoszcz Forest District) on proper rusty soil. The entire area of the experiment was irrigated with a stationary sprinkler.Organic fertilisation with compost prepared from hygienised sludge with an addition of pine-tree bark resulted in a significant increase in the plant height and the diameter of the root neck in two-year-old pine trees. The effect of mulching on these parameters was not significant. The synergistic effect of the factors on the plant height and the diameter of the root neck was not significant. Organic fertilisation significantly increased the height of 3-year-old pine trees, whereas it did not have a significant effect on the root neck diameter. Mulching increased the plant height significantly, but no statistical effect on the diameter of the root neck was demonstrated. Although no significant interaction of either experimental factors in their effect on the plant height and the ...