Streszczenie:

Celem badań było określenie wpływu nawożenia organicznego i ściółkowa-nia na wzrost jednorocznych siewek sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.) i biologiczne właściwości gleb w szkółce leśnej w warunkach mikrozraszania. Ba-dania przeprowadzono w latach 2005–2006 w szkółce leśnej Białe Błota (Nadle-śnictwo Bydgoszcz) na glebie rdzawej właściwej. Przeprowadzono dwa doświad-czenia: pierwsze - w roku 2005, a drugie –- w 2006. Oba doświadczenia założono w dwuczynnikowym układzie zależnym split-plot, w czterech powtórzeniach. Pierwszym czynnikiem było nawożenie zastosowane w dwóch wariantach: N₁ - hi-gienizowane osady ściekowe (⅔) + kora (⅓), N₂ – higienizowane osady ściekowe (⅔) + trociny (⅓). Drugim czynnikiem było ściółkowanie stosowane również w dwóch wariantach: S - ściółkowanie próchnicą nadkładową z boru świeżego, C – bez ściółkowania (kontrola). Powierzchnia pojedynczego poletka wynosiła 2 m². Łączna liczba poletek w każdym doświadczeniu wynosiła 16 (2 badane czynniki x 2 warianty w każdym z czynników x 4 replikacje). Nawóz organiczny wyprodukowano na bazie higienizowanych osadów ściekowych (⅔) i kory sosno-wej (⅓) bądź trocin (⅓). Zastosowano go w dawce 100 t . ha^-1 wiosną i wymiesza-no z wierzchnią warstwą gleby do głębokości 10 cm przed wysiewem nasion sosny. Ściółkowanie przy użyciu próchnicy nadkładowej pozyskanej z siedliska w typie boru świeżego przeprowadzono po wschodach sosny. Zastosowano dawkę 100 m³ . ha^-1. Nawadnianie przeprowadzano na całej powierzchni doświadczalnej, wykorzystując mikrozraszacze “Nelson”. Terminy nawodnień i dawki polewowe ustalano zgodnie z zaleceniami opracowanymi dla szkółek leśnych na powierzchniach otwartych. Zastosowanie nawożenia organicznego osadami ściekowymi z dodatkiem kory, w porównaniu do nawozu z dodatkiem trocin, zwiększało istot-nie wysokość siewek sosny. Siewki sosny uprawiane w warunkach ściółkowania próchnicą nadkładową z boru świeżego były istotnie wyższe od rosnących w wa-runkach kontrolnych – bez ściółkowania. Odnotowane u siewek sosny ektomikoryzy tworzone były głównie przez Thelephora terrestris. Mikoryzy T. terrestris dominowały na korzeniach sosny niezależnie od wariantu doświadczenia. Czynni-kiem kształtującym ogólną liczebność roztoczy, w tym liczebność mechowców, oraz ich różnorodność gatunkową było ściółkowanie; nie stwierdzono natomiast wpływu nawożenia organicznego z udziałem różnych komponentów na wartość tych wskaźników.