Streszczenie:

W pracy porównano wpływ trzech różnych systemów nawadniania (deszczowania, mikrozraszania i nawadniania kroplowego) na produkcję jednorocznych sadzonek brzozy brodawkowatej z udziałem zabiegu zoomelioracji, który polegał na wprowadzeniu do gleby szkółki żywego edafonu wraz z materią organiczną gleby leśnej. Ścisłe dwuletnie (2003–2004) badania polowe przeprowadzono w szkółce leśnej Nadleśnictwa Bydgoszcz w Białych Błotach na glebie rdzawej właściwej wytworzonej z piasku luźnego. Doświadczenie założono jako jednoczynnikowe, metodą losowanych bloków, w czterech powtórzeniach. Testowane systemy nawodnień ciśnieniowych zwiększyły w sposób udowodniony statystycznie wysokość i średnicę siewek brzozy. Uzyskane dzięki nawadnianiu zwiększenie wysokości siewek brzozy wynosiło od 76 do 100%, natomiast średnica siewek wzrastała wskutek nawodnień w granicach od 67 do 84%. Najniższe względne przyrosty badanych cech biometrycznych siewek stwierdzono w warunkach nawadniania kroplowego. Z drugiej jednak strony, ten system nawodnieniowy cechował się – w porównaniu z mikrozraszaniem i deszczowaniem – najbardziej oszczędnym zużyciem wody. Biorąc pod uwagę oba badane parametry siły wzrostu siewek, najkorzystniejszym okazało się mikrozraszanie. Ta metoda zapewniała jednocześnie nieco niższe – w porównaniu z deszczowaniem – sezonowe dawki nawodnieniowe. Zabieg zoomelioracji, w połączeniu z mikronawodnieniami, wpłynął na wielokrotny wzrost liczebności i liczby gatunków saprofagicznych mechowców oraz ich dominację w zgrupowaniach roztoczy, co jest typowe dla gleb leśnych. Na stanowisku z udziałem tradycyjnych metod produkcji sadzonek (deszczowanie bez ściółkowania) w zgrupowaniu Oribatida wyraźnie dominował Tectocepheus velatus, na pozostałych stanowiskach najliczniejszym mechowcem była Oribatula tibialis. Otrzymane w przeprowadzonym doświadczeniu wyniki wskazują, że mikronawodnienia (zwłaszcza mikrozraszanie) mogą być rozpatrywane jako alternatywa dla stosowanych w szkółkach leśnych deszczowni, a zastosowany zabieg zoomelioracji może pozytywnie wpłynąć na równowagę biologiczną gleb szkółek.