Dr inż. Bartosz Jawecki

Programowanie usuwania azbestu na szczeblu lokalnym – propozycja wytycznych. Część 1

W pracy zaprezentowano zagrożenia wywołane uwalniającym się do środowiska azbestem. Przedstawiono rodzaje materiałów zawierających azbest, z uwzględnieniem miejsc ich występowania, oraz zawartości azbestu w poszczególnych wyrobach. Omówiono problemy zawodowej, parazawodowej i środowiskowej ekspozycji na włókna azbestowe. ...

Dr inż. Bartosz Jawecki

Programowanie usuwania azbestu na szczeblu lokalnym – propozycja wytycznych. Część 2

W pracy przedstawiono stan prawny oraz procedury postępowania z azbestem i wyrobami zawierającymi azbest. Omówiono problematykę programowania usuwania tych wyrobów. Przestawiono zakres programów usuwania azbestu na szczeblu lokalnym. Zaproponowano sposób prezentacji wyników inwentaryzacji i bilansowania azbestu i wyrobów azbestowych. ...

Dr inż. Bartosz Jawecki

Dr inż. Tomasz Kowalczyk

Dr inż. Beata Malczewska

Wpływ temperatury powietrza na natlenienie strefy eufotycznej stawu karpiowego

W pracy przedstawiono wyniki badań wpływu temperatury powietrza na warunki tlenowe w stawie karpiowym, położonym w rezerwacie przyrody „Stawy Milickie”. Średnie stężenie tlenu rozpuszczonego w wodzie o godzinie 8 wynosiło 7,18 mg O2·dm-3,o 14 12,76 mg O2·dm-3, a o 20 13,32 mg O2·dm-3. W strefie eufotycznej żyznego stawu rybnego obserwowano duże wahanie zawartości tlenu w wodzie. Stężenia poniżej granicy optimum tlenowego dla karpi (5 mg O2·dm-3) obserwowane były najczęściej w trakcie pomiarów o godzinie 800 (minimum = 2,34 mg O2·dm-3). Przesycenie wody tlenem odnotowywano po południu (godzina 1400) i wieczorem (godzina 2000). Najwyższe stężenie wynosiło 25,8 mg O2·dm-3. Analiza zależności między zawartością tlenu wodzie a temperaturą powietrza wykazała istotny statystycznie, ale bardzo słaby związek dla pomiarów o 1400 i 2000, gdzie przy wzroście temperatury powietrza obserwowano wzrost natlenienia wody. ...

Dr inż. Bartosz Jawecki

Mgr inż. Barbara Jawecka

Kopalnie w krajobrazie powiatu strzelińskiego – złoża, zasoby i eksploatacja surowców naturalnych

W pracy przedstawiono rozmieszczenie i zasoby złóż surowców natural-nych oraz wielkość wydobycia kopalin w powiecie strzelińskim. W powiecie wy-stępują granitoidy, granitognejsy, gnejsy, bazalty, łupki krystaliczne, kwarcyty, łupki kwarcytowe, amfibolity, marmury, iły, gliny, utwory piaszczysto żwirowe. Udokumentowane zasoby surowców naturalnych powiatu strzelińskiego kształtują się na poziomie 283 481 000 ton, gdzie w latach 1999-2009 wydobyto łącznie 8 625 000 ton. W powiecie dominują złoża kopalin pospolitych, stanowiących 96,7% udokumentowanych zasobów. Najbogatszą pod względem zasobów jest gmina Strzelin. W gminie Przeworno występuje najwięcej złóż kopalin podstawo-wych. W latach 2003-2008 odnotowano ponad 6. krotny wzrost wydobycia, co wpłynęło na wzrost presji sektora wydobywczego na środowisko, krajobraz i wa-runki życia mieszkańców. ...

Dr inż. Bartosz Jawecki

Mgr inż. Piotr Ostrowski

Ochrona wód w polityce ekologicznej państwa w latach 1990–2009

W pracy przedstawiono próbę oceny realizacji Polityki Ekologicznej Państwa w dziedzinie ochrony wód. Poprawa stanu jakościowego i ilościowego wód wynika z usprawnienia systemu zarządzania wodami, zacieśniania współpracy w związku z ochroną wód przygranicznych, uregulowanie problematyki opłat i kar w gospodarowaniu wodami, rozbudowę obiektów małej retencji, uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej, znowelizowanie przepisów prawnych dotyczących ochrony wód i gospodarki wodnej, zacieśnianie granic pomiędzy gospodarką wodną a gospodarką narodową oraz szeroko rozumianą edukację ekologiczną. Pomimo zauważalnych efektów realizacji polityki ekologicznej państwa w zakresie ochrony wód, zakwalifikowanie większości wód w Polsce do wód o złym stanie wymaga kontynuacji podjętych działań.     ...

Dr inż. Bartosz Jawecki

The process of creation and the values of the Wzgórza Strzelińskie Natural-Landscape Complex

This paper presents the process of creation of the Wzgórza Strzelińskie (Strzelin Hills) Natural-Landscape Complex. It describes the rationale, the idea and the process of consultations and work on the resolution to establish the Complex, from the concept, through consultations to the adoption of the resolution. The paper discusses elements of natural and cultural values of the Complex that were the reason behind making Wzgórza Strzelińskie a legally protected site. Recommendations are presented concerning nature protection as well as prohibitions in force in the Complex. The paper lists potential threats to the natural environment, landscape and cultural resources of the Wzgórza Strzelińskie Natural-Landscape Complex.     ...

Dr inż. Bartosz Jawecki

Wpływ usłonecznienia na warunki tlenowe strefy eufotycznej stawu karpiowego

W pracy przedstawiono wyniki badań wpływu sumy usłonecznienia na wa-runki tlenowe w stawie karpiowym, położonym w rezerwacie przyrody „Stawy Mi-lickie". Średnie stężenie tlenu rozpuszczonego w wodzie o godzinie 8 wynosiło 7,18 mg O2•dm-3,o 14 12,23 mg O2•dm-3, a o 20 12,79 mg O2•dm-3. W strefie eufotycznej żyznego stawu rybnego obserwowano duże wahanie zawartości tlenu w wodzie. Stężenia poniżej granicy optimum tlenowego dla karpi (5 mg O2•dm-3) obserwowane były najczęściej w trakcie pomiarów o godzinie 800 (minimum = 2,40 mg O2•dm-3). Przesycenie wody tlenem odnotowywano po południu (go-dzina 1400) i wieczorem (godzina 2000).. Analiza zależności między zawartością tlenu wodzie a temperaturą powietrza wykazała istotny statystycznie, ale bardzo słaby związek dla pomiarów o 800, 1400 i 2000, gdzie przy wzroście temperatury powietrza obserwowano wzrost natlenienia wody.     ...

Dr inż. Bartosz Jawecki

Mgr inż. Malgorzata Mazik

Dr inż. Beata Malczewska

Ocena naturalności rzeki Oława na wybranym odcinku

W pracy dokonano waloryzacji naturalności rzeki Oława w obrębie miasta Strzelin, ze szczególnym uwzględnieniem zagospodarowania terenu bezpośrednio przylegającego do rzeki. Analizy dokonano na podstawie badań terenowych prze-prowadzonych metodą Ilnickiego i Lewandowskiego. Badania obejmujące około 3,5 kilometrowy fragment rzeki podzielony na 15 homogenicznych odcinków, przeprowadzono w VII i IX 2010 i V 2011 roku. W poszczególnych odcinakach przeprowadzono inwentaryzację, na podstawie, której dokonano oceny różnorod-ności gatunkowej danego obszaru, ocenę stopnia naturalności i wartości systemu rzecznego. Wyniki badań wskazują na niską wartość ekomorfologiczną rzeki Oławy w obrębie miasta Strzelin. Rzece przyznano IV kategorię naturalności, co oznacza, że na badanym odcinku jest ona w pełni uregulowana, ekosystem jest wyraźnie zmieniony, a jego atrakcyjność krajobrazowa jest bardzo mała. Stwierdzono również obecność licznych gatunków azotolubnych na terenach przyległych do cieku, co może mieć związek z rolniczym charakterem terenów przyległych do rzeki w gminie Strzelin ...

Dr inż. Bartosz Jawecki

Mgr inż. Joanna Marszałek

Dr inż. Katarzyna Pawęska

Dr Marcin Sobota

Dr inż. Beata Malczewska

Budowa i funkcjonowanie przydomowych oczyszczalni ścieków w świetle obowiązujących przepisów - część 1

Przedmiotem artykułu są wymagania prawne stawiane budowie i eksploatacji przydomowych oczyszczalni ścieków. Publikacja składa się z dwóch części. W prezentowanej pierwszej części przedstawiono definicję i podstawowe rodzaje przydomowych oczyszczalni oraz ich skuteczność. Zaprezentowano w jakich przypadkach można wyposażyć nieruchomość w taką oczyszczalnię, m.in. brak kanalizacji oraz ograniczeń wynikających z ustaleń aktów prawa miejscowego. Wyszczególniono przypadki, w których budowa przydomowej oczyszczalni wymaga uzyskania pozwolenia na budowę i/lub pozwolenia wodnoprawnego (w tym wymagania stawiane projektom) oraz innych zezwoleń wynikających z przepisów szczególnych. W drugiej części artykułu (Jawecki i in. 2016) wskazano ograniczenia lokalizacji przydomowych oczyszczalni ścieków wynikające z aktów prawa miejscowego. Zaprezentowano wymagania techniczne jakie należy spełnić przy lokalizowaniu indywidualnej oczyszczalni w obrębie działki budowlanej. Przedstawiono także standardy jakości ścieków oczyszczonych wprowadzanych z przydomowych oczyszczalni do wód lub do ziemi. Wskazano na obowiązek zgłoszenia eksploatacji przydomowej oczyszczalni ścieków. ...

Dr inż. Bartosz Jawecki

Mgr inż. Joanna Marszałek

Dr inż. Katarzyna Pawęska

Dr Marcin Sobota

Dr inż. Beata Malczewska

Budowa i funkcjonowanie przydomowych oczyszczalni ścieków w świetle obowiązujących przepisów - część 2

Przedmiotem publikacji są wymagania prawne stawiane budowie i eksploatacji przydomowych oczyszczalni ścieków. Publikacja składa się z dwóch części. W drugiej części artykułu wskazano ograniczenia wynikające m.in. z miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, odnośnie budowy przydomowych oczyszczalni ścieków. Zaprezentowano wymagania techniczne jakie należy spełnić przy lokalizowaniu indywidualnej oczyszczalni w obrębie działki budowlanej. Przedstawiono standardy jakości ścieków oczyszczonych wprowadzanych z przydomowych oczyszczalni do wód lub do ziemi z uwzględnieniem wymagań jakie należy spełnić w zależności od ich położenia (w obrębie lub poza aglomeracją). Podano przypadki, w których wymagane jest zgłoszenie eksploatacji przydomowej oczyszczalni ścieków do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Stwierdzono, że część przydomowych oczyszczalni ścieków, szczególnie tych położonych na terenie aglomeracji, może nie spełniać współczesnych wymogów skuteczności oczyszczania ścieków odprowadzanych do wód, urządzeń wodnych lub ziemi. W pierwszej część (Jawecki i in. 2016) przedstawiono definicję oraz główne rodzaje przydomowych oczyszczalni ścieków, wymagane pozwolenia, a także przypadki, w których możliwa jest budowa przydomowej oczyszczalni ścieków. ...

Mgr inż. Łukasz Nowak

Dr inż. Beata Malczewska

Dr inż. Bartosz Jawecki

Oddziaływanie stopnia wodnego brzeg dolny na populację i kondycję zdrowotną ryb, na przykładzie zachorwalności na czerniaczkę pasożytniczą

Celem niniejszej pracy jest opis zmian wywołanych w ekosystemie wodnym na skutek ingerencji człowieka poprzez wybudowanie stopnia wodnego piętrzącego wodę. Elementem badawczym pracy było określenie różnic w ilości ryb na sta-nowisku górnym i dolnym zbiornika Brzeg Dolny zaatakowanych przez czerniaczkę pasożytniczą. Ogólna ocena składu gatunkowego ryb w zbiorniku wodnym i poniżej stopnia w Brzegu Dolnym pozwoliła na przeprowadzenie analizy ilościowej ryb występujących w Odrze. Na rozpatrywanym odcinku cieku, najwięcej ryb zaliczono do rodziny karpiowatych tj. 89% w stosunku do całej populacji. W trakcie prowadzonych badań określono ogólną kondycję zdrowotną ryb na stanowisku dolnym i górnym. Szczególną uwagę poświęcono zmianom parazytologicznym tj. zmianom powłokowym ryb wywołanych przez przywrę (Posthodiplostomum cuticola). Wstępna analiza badań i oraz przegląd danych lite-raturowych wykazują na zróżnicowany charakter ekosystemu rzecznego powyżej i poniżej stopnia w Brzegu Dolnym. Stopień ten stanowi przeszkodę w rzece, która tworzy dwa oddzielne środowiska dla bytowania ryb. Stopień wodny w Brzegu Dolnym wpływa na liczebność populacji ryb poniżej i powyżej stopnia wodnego oraz wystepowanie osobników porażonych czerniaczką pasożytniczą. Przejście fali wezbraniowej przyczyniło się do migracji osobników (w tym zatakowanych czer-niaczką) w dół rzeki. ...

Dr inż. Beata Malczewska

Dr inż. Ozana Gromada

Dr inż. Bartosz Jawecki

Gospodarka zasobami wodnymi na przykładzie gminy i powiatu Strzelin

Racjonalne gospodarowanie zasobami wodnymi jest, zgodnie z ustawą z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019 z późn. zm.), jednym z podstawowych elementów zrównoważonego rozwoju. Celem nad-rzędnym powstających obecnie programów gospodarowania wodą, poza zapew-nieniem odpowiedniej ilości i jakości wody dla ludności, jest ochrona przed po-wodzią i suszą oraz utrzymanie lub poprawienie stanu ekosystemów wodnych lub od wód zależnych. Elementami składowymi takich programów jest aktualizacja programu retencjonowania wód powierzchniowych, następnie opracowanie pro-gramów ochrony przeciwpowodziowej, oraz oszacowanie potrzeb inwestycyjnych w zakresie melioracji. Stan zagrożenia powodziowego wynikający z możliwości powodzi zarówno opadowych jak i roztopowych, występuje praktycznie dla całości województwa dolnośląskiego. Z drugiej jednak strony malejące zasoby wodne po-wodują skupienie uwagi na oszczędnym gospodarowaniu zasobami wodnymi i zwrócenie uwagi na potencjał leżący w małej retencji.W niniejszej pracy opisano wybrane elementy planu zarządzania gospodarką wodną w dorzeczu rzeki Oławy. Wybór obiektów proponowanych do realizacji przeprowadzono w oparciu o opracowany program małej retencji dla województwa dolnośląskiego. W pracy skupiono się na aktualnym stanie gospodarki wodnej oraz prognozie na rok 2015.         ...