Od kilku lat w Polsce prowadzone są prace związane z implementacją tzw. Ramowej Dyrektywy Wodnej (RDW) czyli Dyrektywy 2000/60/WE, które zmierzają do opracowania planów gospodarowania wodami dla obszarów dorzeczy, w tym obszarów dorzeczy międzynarodowych. Horyzontem czasowym jest 2015 rok, gdyż do tego czasu jednolite części wód (w myśl art. 2 pkt.10 RDW) powinny osiągnąć dobry stan. Zgodnie z zapisami RDW oraz Prawa wodnego wśród elementów, a właściwie etapów zmierzających do opracowania planów gospodarowania wodami jest wskazanie istotnych problemów gospodarki wodnej (IP). Obecnie w Polsce trwa półroczny proces konsultacji jednego z elementów do opracowania takiego planu pod tytułem Przegląd istotnych problemów gospodarki wodnej dla obszarów dorzeczy. Na pytania czym są istotne problemy gospodarki wodnej w rozumieniu RDW oraz jaki kształt przybiorą w pierwszym cyklu planistycznym w Polsce, starano się odpowiedzieć w niniejszym referacie. Podstawą do analizy były prace prowadzone w latach 2004–2006 dla zlewni pilotowej „Górna Wisła” (zlewnia Wisły od źródeł do ujścia Raby) oraz obecnie prowadzone prace nad dokumentem Przegląd IP. ...
Celem pracy było przedstawienie wyników ekomorfologicznej waloryzacji Kanału Mosińskiego na podstawie badań terenowych. Zastosowano pionierską metodę terenową, opracowaną w Katedrze Ochrony i Kształtowania Środowiska AR w Poznaniu w 1995 roku. Badaniami objęto ponad 22 kilometrowy odcinek Kanału Mosińskiego, lewego dopływu Warty. Podzielono go na 37 homogenicznych odcinków, które przeanalizowano pod kątem cech morfometrycznych, hydrograficznych oraz jakości fizykochemicznej wód. Wyniki wskazują na niską wartość ekomorfologiczną cieku (IV kategoria naturalności). W większości zaklasyfikowano go do IV i III kategorii. Jedynie krótkie fragmenty w dolnym i górnym biegu zaliczono do kategorii II. ...
Celem pracy było przeprowadzenie oceny stanu hydromorfologicznego Kanału Mosinskiego metoda przegladowa oraz porównanie jej z wynikami badan terenowych. Realizujac główny cel, do oceny stanu hydromorfologicznego cieku wybrano niemiecka, przegladowa metode LAWA z 2002 roku. Poddany ocenie odcinek kanału długosci 15,9 km leGy pomiedzy mostem na drodze Głuchowo-Steszew, a ujsciem cieku do Warty. W pracy wskazano podobienstwa i róGnice w ocenie cieku metodami przegladowa i terenowa oraz ich przyczyny. Obie metody przeanalizowano pod katem załoGen teoretycznych, dokładnosci oraz moGliwosci prowadzenia monitoringu hydromorfologicznego wód płynacych. Pomimo róGnic w ocenie czastkowej, ocena koncowa w obu przypadkach klasyfikuje ciek do tej samej IV kategorii naturalnosci. ...
Celem artykułu jest przedstawienie zmian jakie zaszły w gospodarce wod-nej i ściekowej w kraju w okresie przed i w trakcie wdrażania RDW. Podstawą analizy były dane z roczników statystycznych GUS – Ochrona Środowiska oraz raportów z wdrażania Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych. Całkowita ilość oczyszczanych ścieków w Polsce wzrosła o około 37,9% w wieloleciu 1980–2007, natomiast aż o 83,4% zmniejszyła się ilość ścieków nie-oczyszczonych odprowadzanych do środowiska. Obserwuje się przy tym tendencje do wzrostu ilości ścieków oczyszczanych w wysokosprawnych technologiach. Bezpośrednim przejawem poprawy sytuacji w zakresie oczyszczania ścieków jest tendencja do zmniejszania się ładunków BZT5, zawiesiny ogólnej, azotu ogólnego i fosforu ogólnego w ściekach odprowadzanych do wód lub do ziemi. Tendencja ta jest zwłaszcza widoczna w przypadku dwóch pierwszych wskaźników. W związku z wprowadzaniem Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków od 1990 roku wi-doczny jest wyraźny przyrost ludności miast korzystających z oczyszczalni ście-ków. Występują niestety dysproporcje w zakresie liczby mieszkańców miast i wsi korzystających z kanalizacji i oczyszczalni ścieków. Na koniec 2006 r. około 85% ludności miast korzystała z kanalizacji i oczyszczalni ścieków, natomiast na wsi wartość ta nie przekroczyła 25%. W obszarach wiejskich obserwuje się dużą dy-namikę rozwoju systemów sanitarnych, bowiem przeciętnie każdego roku przyra-sta około 1,3% ludności korzystającej ...
W pracy przedstawiono próbę oceny realizacji Polityki Ekologicznej Państwa w dziedzinie ochrony wód. Poprawa stanu jakościowego i ilościowego wód wynika z usprawnienia systemu zarządzania wodami, zacieśniania współpracy w związku z ochroną wód przygranicznych, uregulowanie problematyki opłat i kar w gospodarowaniu wodami, rozbudowę obiektów małej retencji, uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej, znowelizowanie przepisów prawnych dotyczących ochrony wód i gospodarki wodnej, zacieśnianie granic pomiędzy gospodarką wodną a gospodarką narodową oraz szeroko rozumianą edukację ekologiczną. Pomimo zauważalnych efektów realizacji polityki ekologicznej państwa w zakresie ochrony wód, zakwalifikowanie większości wód w Polsce do wód o złym stanie wymaga kontynuacji podjętych działań.
...
W artykule przedstawiono podstawowe założenia nowej metodyki MHR (Monitoring Hydromorfologiczny Rzek), która spełnia zalecenia Ramowej Dyrek-tywy Wodnej 2000/60 oraz normy europejskiej PN-EN 14 614. Metodyka ta uwzględnia również kompatybilność z wymogami dyrektyw dotyczących raporto-wania, systemów informacyjnych, jak i rozporządzeń Ministra Środowiska. W trakcie tworzenia metodyki MHR bazowano na doświadczeniach zebranych w ostatnich 25 latach w krajach środkowej Europy przy badaniu warunków hy-dromorfologicznych rzek, przy czym oparto się na dotychczasowych pracach zmie-rzających do wdrażania w Polsce Ramowej Dyrektywy Wodnej.MHR przewiduje dokonanie oceny warunków hydromorfologicznych w systemie, hierarchicznym, umożliwiając tym samym określenie liczbowej wartości współczynnika jakości ekologicznej. Podstawę systemu stanowią cztery elementy: reżim hydrologiczny, ciągłość rzeki, morfologia koryta i dolina zalewowa. Każdy element jest charakteryzowany przez kilka wskaźników, a te przez wybrane atrybuty. Taka forma oceny wskaźników i elementów pozwala na określenie parametru powodującego nieuzyskanie dobrego stanu lub potencjału ekologicznego. Ocenę jednolitej części wód powierzchniowych uzyskuje się poprzez ocenę średnią z poszczególnych elementów. Zaproponowana metoda ma swoje oparcie na istnie-jących mapach topograficznych, ortofotomapach, danych IMGW oraz na danych od administratorów cieków. Z założenia badania terenowe powinny obejmować co najmniej 10% długości badanej jednolitej części wód.Stwierdzona znaczna zmienność badanych wskaźników wzdłuż biegu rzek wskazuje na konieczność objęcia monitoringiem całej ...
Przyjęcie Ramowej Dyrektywy Wodnej nałożyło na Polskę obowiązek przeprowadzanie oceny i klasyfikacji jakości wód poprzez określenie ich stanu ekologicznego. Podstawą do oceny stanu wód powierzchniowych są elementy bio-logiczne, wśród których główny składnik stanowią makrofity. Makrofitowa Metoda Oceny Rzek (MMOR) wykorzystywana jest od 2007 roku na potrzeby monitoringu wód płynących w Polsce. Polega ona na ilościowej i jakościowej charakterystyce roślinności wodnej w obrębie analizowanego odcinka rzeki, co daje możliwość określenia stopnia degradacji rzeki i określenia jej trofii na podstawie wskaźnika, jakim jest Makrofitowy Indeks Rzeczny (MIR). Podczas oceny branych jest pod uwagę 149 gatunków roślin wodnych.Ocenie poddano małą, nizinna rzekę - Cetynię. Na wytypowanym 100-metrowym odcinku rzeki określono skład roślinności wodnej (makrofitów) uzupełniony opisem parametrów abiotycznych środowiska rzecznego (parametry hydromorfologiczne rzeki, ocenę stopnia zacienienia i przekształcenia koryta). Na ich podstawie obliczono Makrofitowy Indeks Rzeczy, który dla analizowanego odcinka rzeki przyjmuje wartość 30,21 co klasyfikuje rzekę do umiarkowanej klasy stanu ekologicznego. W pracy przedstawiono także wstępne wyniki wskaźników tlenowych (BZT5 i ChZT-Cr) oraz stężenia tlenu rozpuszczonego. Według Rozpo-rządzenia [2008] w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód po-wierzchniowych stwierdzono, że wody rzeki Cetynii nie osiągają dobrego stanu chemicznego.
...
Ramowa Dyrektywa Wodna 2000/60/WE (RDW) z dnia 23 października 2000 r. ustanawiająca ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej jest wynikiem wieloletnich prac Wspólnot Europejskich zmierzających do lepszej ochrony wód. Zobowiązuje państwa członkowskie do racjonalnego wykorzysty-wania i ochrony zasobów wodnych w myśl zasady zrównoważonego rozwoju. Zlewnia Baryczy jest jedną z dwunastu zlewni bilansowych na obszarze Regional-nego Zarządu Gospodarki Wodnej we Wrocławiu. Cechuje się bogactwem krajo-brazu oraz dużą bioróżnorodnością. Na jej obszarze rozwinęła się gospodarka sta-wowa. Stawy hodowlane są jednocześnie unikatową w skali światowej ostoją wielu gatunków ptaków. Przeprowadzona analiza wdrażania Ramowej Dyrektywy Wod-nej w zlewni Baryczy obejmuje wszystkie etapy działań przeprowadzonych od momentu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. Na podstawie przeprowadzonej analizy stwierdzono, że wszystkie działania związane z wdrożeniem RDW w zlewni Baryczy przeprowadzono zgodnie z przyjętym harmonogramem. Z analizy wynika, że cały obszar zlewni Baryczy zagrożony jest nieosiągnięciem celów śro-dowiskowych dyrektywy w 2015 r. ...
Gospodarka wodna jest działem gospodarki narodowej obejmującym m.in. zagadnienia ochrony wód przed zanieczyszczeniem oraz ochrony przed powodzią, a także kształtowanie zasobów dla potrzeb ludności i gospodarki. Poprawie jakości wód w całym dorzeczu Odry służy wdrażanie Ramowej Dyrektywy Wodnej oraz inne działania i programy mające znaczący wpływ na poprawę stanu ilościowego, a także jakościowego wód. Natomiast ograniczanie ryzyka powodziowego i zmniejszanie następstw powodzi w państwach Wspólnoty Europejskiej oraz wła-ściwe zarządzanie ryzykiem, jakie może stwarzać powódź, jest celem Dyrektywy Powodziowej. Platformę koordynującą wdrażanie obu tych Dyrektyw w Między-narodowym Obszarze Dorzecza Odry stanowi Międzynarodowa Komisja Ochrony Odry przed Zanieczyszczeniem.W pracy opisano stan zaawansowania prac związanych z wdrażaniem obu dyrektyw w międzynarodowym dorzeczu Odry i podkreślono fakt, iż współpraca trójstronna w dorzeczu Odry powinna zapewnić prawidłową koordynację wszelkich działań poszczególnych państw, co przyczyni się do należytej realizacji polityki wodnej Wspólnoty Europejskiej w zakresie poprawy stanu środowiska wodnego. ...
