W miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego dla gminy Wiśniowa, obejmującym obszar miejscowości Węglówka, utworzono strefy predysponowane do powstawania osuwisk i złazisk. Celem artykułu jest analiza dwóch, spośród dziewięciu wydzielonych stref osuwiskowych pod kątem zasadności ich utworzenia oraz ewentualnych zagrożeń wynikających z zasiedlenia tych obszarów. Wśród procesów geomorfologicznych osuwiska stanowią proces najbardziej negatywny z punktu widzenia gospodarczej działalności ludzi zamieszkujących ten obszar. Skala problemu jest na tyle duża, że nie wystarczają już klasyczne metody obserwacji terenowych. Dlatego w pracy obok metod tradycyjnych, którymi są terenowe badania geologiczne, zastosowano także metody znacznie nowocześniejsze, takie jak: – tachimetryczny pomiar rzeźby terenu, przeprowadzony przy użyciu tachimetru Leica TCRA 1203, zastosowany do ściągnięcia pikiet terenowych; – interpolacja, wykonana przy użyciu programów CorelDraw, Micromap i Surfer, zastosowana do stworzenia modeli warstwicowych dla stref osuwiskowych; – technika GPS wykorzystana w terenowych badaniach geologicznych; – analiza wektorowa, zastosowana do obliczenia wektorów wypadkowych spadków; – analiza statystyczna przy użyciu testu Rayleigha, zastosowana do sprawdzenia istotności wektorów wypadkowych spadków. Przeprowadzone badania, pomiary i obserwacje wykazały, że część stref osuwiskowych należałoby powtórnie zweryfikować pod kątem stanowionego przez nie zagrożenia dla obecnych i przyszłych mieszkańców. Pozostaje także przypuszczenie o możliwości istnienia innych stref osuwiskowych na obszarze sołectwa Węglówka, które nie zostały uwzględnione w ...
More and more frequently, one witnesses these days the appearance of a new approach to historical cultural landscapes. Not only do they now embrace objects of historical and environmental value, but also the potential for local and regional development. However, such an understanding of historical cultural land-scapes, as a potential for local and regional development, necessitates additional instruments, plans, approaches, and methodologies.The article presents an analysis of a landscape plan in Germany and a case study on the potential of historical cultural landscapes for local and regional de-velopment in Poland.Conducted studies reveal the usefulness of activities for the protection of historical cultural landscapes in the context of land management. Such activities contribute to the improvement of landscape protection and conservation methods, taking into consideration their potential for local and regional development at the same time. ...
W pracy przedstawiono planistyczno-przestrzenne i inwestycyjne uwarun-kowania związane z występowaniem obiektów dziedzictwa kulturowego. W szczególności przestawiono zasady postępowania inwestora na terenie objętym ograniczeniami związanymi z występowaniem stanowisk archeologicznych. Zapre-zentowano instytucje ochrony zabytków w Polsce oraz ich kompetencje. Określono rolę planowania przestrzennego jako instrumentu ochrony obiektów dziedzictwa kulturowego. Ponadto zaprezentowano problemy ochrony zabytków na terenie podkrakowskiej gminy Michałowice. ...
Obszary Unii Europejskiej charakteryzują się przede wszystkim dużą różnorodnością i odrębnością kulturową, będącymi potencjalnie jednymi z naj-ważniejszym czynników rozwoju. Problematyka polityki przestrzennej UE staje się coraz ważniejszym obszarem działań i nawet jeśli cele najczęstszych jej działań politycznych nie mają bezpośredniego charakteru przestrzennego, to stoi za nimi wiele wizji przestrzennych. Poprzez oddziaływanie na strukturę przestrzenną stara się zachować i wzmocnić regionalne odrębności, co jest istotne dla ochrony krajo-brazów kulturowych.W niniejszym artykule przedstawiona została Europejska Perspektywa Rozwoju Przestrzennego, której głównym zadaniem jest zapewnienie różnorodności na obszarze Unii Europejskiej, gdyż niedopuszczalne jest poprzez wpływ na strukturę przestrzenną i osadniczą ujednolicanie tożsamości lokalnej i regionalnej. W tej analizie zwrócono szczególną uwagę na krajobrazy kulturowe, które odgrywają coraz to większą rolę w polityce przestrzennej UE. ...
Niniejsza monografia jest podsumowaniem międzynarodowego projektu „Ochrona historycznych krajobrazów kulturowych w celu wzmocnienia tożsamości regionalnej i lokalnej gospodarki” zrealizowanego w latach 2006 - 2008 z programu Unii Europejskiej Interreg III B Cadses (www.cadses.ar.krakow.pl). Publikacja liczy 29 rozdziałów obejmujących szeroko pojętą problematykę krajobrazów kulturowych z punktu widzenia prac naukowych, wdrożeniowych, edukacyjnych oraz asocjatywnych. Monografia jest podzielona na sześć merytorycznych części. W drugiej części, która dotyczy wdrażania Europejskiej Konwencji Krajobra-zowej, zamieszczono następujące rozdziały: Europejska Konwencja Krajobrazowa; Badania nad identyfikacją i oceną krajobrazów przy pomocy metody Ecovast jako wkład do procesu wdrażania Europejskiej Konwencji Krajobrazowej na przykładzie gminy Wiśniowa; Metodyka wartościowania i oceniania krajobrazów; Dynamiczna analiza zmian krajobrazu kulturowego gminy Wiśniowa w latach 1847-2006; Wpływ infrastruktury wodnej i kanalizacyjnej na kształtowanie krajobrazów ze szczególnym uwzględnieniem gminy Wiśniowa; Drewniane domy w Wiśniowej na początku dwudziestego wieku – kształty, detale i kolory; Wpływ antropopresji na zmiany w reżimie hydrologicznym rzeki Krzyworzeka w gminie Wisniowa; Rola i funkcje wybranych elementów środowiska naturalnego w krajobrazie kulturowym gminy Wiśniowa; Metoda przetwarzania map dawnego katastru austriackiego na krajowy system współrzędnych z 1965 na przykładzie gminy Wiśniowa, powiat Myślenicki. Na część Kształtowanie i Ochrona Historycznych Krajobrazów Kulturowych składają się następujące rozdziały: Teoretyczne i praktyczne aspekty kreowania krajobrazu wiejskiego; ...
The paper presents spatial planning system currently mandatory in Poland, as well as main changes concerning the principles of spatial planning and man-agement in Poland after the system transformation. The work addresses particu-larly the issues of de-centralization of public administration and establishing com-mune self-governments, socialization of spatial planning, protection of private property and also the obligation to consider appropriate instruments of natural pro-tection in the process of spatial planning and management. The paper presents also the basic principles of spatial planning in the United States of America and points out the similarities and differences between the methods, procedures and assump-tions of spatial planning systems in both countries. The work presents potential ar-eas of cooperation between both universities comprising sharing knowledge and exchanging experiences in the filed of spatial planning and management. ...
Celem niniejszego artykułu jest przestawienie podstawowych zasad ochrony i racjonalnego gospodarowania gruntami w Polsce i na Ukrainie, a także wskazanie różnic i podobieństw w tym względzie. W konkluzji przeprowadzonych rozważań autorzy stwierdzili, że przeciętna jakość rolniczej przestrzeni produkcyjnej jest różna w obu krajach. Na Ukrainie gleby pod względem jakości są zdecydowanie lepsze niż w Polsce. Ponadto inna jest struktura agrarna gruntów w obu krajach. Na Ukrainie dominują gospodarstwa duże o dużych polach uprawnych, często użytkowanych jako grunty orne. W strukturze agrarnej rolnictwa w Polsce dominuje sektor prywatny (indywidualny). Ta różnica w strukturze agrarnej rolnictwa w obu krajach powoduje inne przesunięcie akcentów w odniesieniu do ochrony i racjonalnego użytkowania gruntów. Na Ukrainie ochrona koncentruje się na dużych areałach gruntowych, ich właściwej powierzchni i kształcie, stopniu ich zaorania, aby zmniejszyć niekorzystne skutki erozji gleb. W Polsce z kolei należy bezwzględnie chronić grunty najlepsze. Zdaniem autorów przedstawione w artykule zagadnienia stanowić mogą podstawę do wymiany doświadczeń i wzajemnej edukacji, traktując zasady ochrony i racjonalnego gospodarowania gruntami swojego sąsiada, jako źródło inspiracji i innowacji. ...
Obecnie coraz częściej spotykany jest pogląd o nowym podejściu do krajo-brazów kulturowych. Z jednej strony stanowią one przedmiot ochrony w ujeciu hi-storycznym, środowiskowym, z drugiej zaś warunkują rozwój lokalny i regionalny. Krajobrazy kulturowe decydują także o atrakcyjności turystycznej obszarów wiej-skich. W pracy podano przykłady kształtowania przestrzeni turystycznej tych ob-szarów z kraju i za granicy, które są lub mogą stanowić istotny produkt turystyczny wspomagający rozwój lokalny i regionalny. Wskazano przy tym możliwości aran-żacji przestrzeni rekreacyjnej obszarów wiejskich uwzględniając ich potencjał kul-turowy, a także rozwój społeczno-gospodarczy. Przy kreacji przestrzeni rekreacyjnej duże znaczenie ma aktywizacja społeczna oraz możliwość współpracy wielu instytucji.Przestrzeń powinno się kształtować w oparciu o autentyzm miejsca, odnie-sienie do warunków środowiskowych, kulturowych i społecznych. Szczególna uwaga powinna być skierowana na te elementy krajobrazu kulturowego, których obecność wyrobiła w sposób trwały wizerunek krajobrazów kulturowych danego obszaru, regionu, kraju. ...
