Streszczenie:

Niniejsza monografia jest podsumowaniem międzynarodowego projektu „Ochrona historycznych krajobrazów kulturowych w celu wzmocnienia tożsamości regionalnej i lokalnej gospodarki” zrealizowanego w latach 2006 - 2008 z programu Unii Europejskiej Interreg III B Cadses (www.cadses.ar.krakow.pl). Publikacja liczy 29 rozdziałów obejmujących szeroko pojętą problematykę krajobrazów kulturowych z punktu widzenia prac naukowych, wdrożeniowych, edukacyjnych oraz asocjatywnych. Monografia jest podzielona na sześć merytorycznych części. W drugiej części, która dotyczy wdrażania Europejskiej Konwencji Krajobra-zowej, zamieszczono następujące rozdziały: Europejska Konwencja Krajobrazowa; Badania nad identyfikacją i oceną krajobrazów przy pomocy metody Ecovast jako wkład do procesu wdrażania Europejskiej Konwencji Krajobrazowej na przykładzie gminy Wiśniowa; Metodyka wartościowania i oceniania krajobrazów; Dynamiczna analiza zmian krajobrazu kulturowego gminy Wiśniowa w latach 1847-2006; Wpływ infrastruktury wodnej i kanalizacyjnej na kształtowanie krajobrazów ze szczególnym uwzględnieniem gminy Wiśniowa; Drewniane domy w Wiśniowej na początku dwudziestego wieku – kształty, detale i kolory; Wpływ antropopresji na zmiany w reżimie hydrologicznym rzeki Krzyworzeka w gminie Wisniowa; Rola i funkcje wybranych elementów środowiska naturalnego w krajobrazie kulturowym gminy Wiśniowa; Metoda przetwarzania map dawnego katastru austriackiego na krajowy system współrzędnych z 1965 na przykładzie gminy Wiśniowa, powiat Myślenicki. Na część Kształtowanie i Ochrona Historycznych Krajobrazów Kulturowych składają się następujące rozdziały: Teoretyczne i praktyczne aspekty kreowania krajobrazu wiejskiego; Ochrona i wartościowanie krajobrazów kulturowych w Transylwanii; Tir Gofal rolno-środowiskowy plan i jego wkład do rozszerzania krajobrazów kulturowych i bioróżnorodności w Walii; Potencjał krajobrazu kulturowego w gminie Wiśniowa; Rodzaje geo-aspektów – rodzaje krajobrazów kulturowych w środkowej części Transylwanii; Elementy krajobrazów kulturowych w Górach Zachodniorumuńskich – pomniki ludowej architektury; Mentalności i krajobrazy kulturowe w regionie Moţi (Rumunia), studium przypadku – przetwarzanie drewna we wsi Gheţar (gmina Gârda de Sus); Stan rolno-pasterskich krajobrazów na równinie w Transylwanii jako podstawa dla krajobrazów kulturowych. W części Projekty Pilotażowe w Celu Wzmocnienia Tożsamości Regionalnej i Lokalnej Gospodarki zamieszczono: Rola projektów pilotażowych i zasady właściwego postępowania w procesach aktywnego kształtowania krajobrazów i zarządzania elementami krajobrazu kulturowego i naturalnego jak również ich ochrona i planowanie przestrzenne; Działania dla ochrony krajobrazu kulturowego Karpat ukształtowanego przez ich sześćset letnią kulturę pasterską; Koncepcja rozwoju Środkowej Doliny Saale w rejonie Jena – ważny europejski krajobraz kulturowy; Rola fotogrametrii, geoinformatyki i teledetekcji w badaniu krajobrazu kulturowego; Regionalny marketing – tematyczne wiejskie targowiska w Reinstädt. Część Asocjacyjne Przesłanki Ochrony Krajobrazów Kulturowych i Współpracy z Lokalnymi Społecznościami zawiera: Świętości w krajobrazie; Krajobrazy kulturowe w Wiśniowe jako miejsca do kontemplacji; Edukacja – warunek konieczny dla pomyślnego zachowania krajobrazów kulturowych; Szkolenie lokalnych ekspertów w dziedzinie nowatorskich metod badania krajobrazów kulturowych. W części Katalog i Rejestr Elementów Krajobrazów Kulturowych zamiesz-czono: Praktyczny przewodnik do używania międzynarodowego klucza mapowania (rejestr) oraz glosariusza; Katalog elementów krajobrazów kulturowych z glosariu-szem terminów. Ostatnia część Podsumowanie Końcowe obejmuje opis projektu, który miał na celu ochronę i rozwój krajobrazów kulturowych jako podstawy dla zachowania tożsamości obszaru CADSES, w ramach którego powstała niniejsza monografia. W sposób integralny, wieloaspektowy, teoretyczny, eksperymentalny i aplikacyjny publikacja wzbogaca wiedzę w zakresie identyfikacji, kategoryzacji, waloryzacji i ochrony krajobrazów kulturowych. Tym samym przyczynia się do wdrażania Europejskiej Konwencji Krajobrazowej. Zaprezentowane w publikacji wyniki badań mogą być wykorzystywane w opracowywaniu nowych metod do skuteczniejszej i trwałej ochrony i zachowania krajobrazu kulturowego.