Tematem opracowania jest analiza zdolności wybranej gminy do realizacji wydatków inwestycyjnych. Do analizy wybrano gminę Wiśniowa położoną w województwie małopolskim. W analizie posłużono się wskaźnikami wyrażającymi relację pomiędzy wielkościami finansowymi, będącymi składowymi budżetu jednostki samorządu terytorialnego. W wyniku analizy, która dotyczyła lat 2002-2004, stwierdzono wiele faktów świadczących korzystnie o możliwościach finansowania przez gminę wydatków inwestycyjnych. W szczególności nadwyżka operacyjna przyjmowała wartość dodatnią, co oznacza, że kwoty pozyskiwane ze źródeł zwrotnych w całości przeznaczane były na finansowanie wydatków inwestycyjnych, a nadto sama nadwyżka operacyjna również mogła być przeznaczona na ich finansowanie. Kwota środków mogących być przeznaczonymi na finansowanie zadań inwestycyjnych oraz obsługę długu rosła, o czym świadczy wzrost wskaźnika wolnych środków z 15,84% do 21,43%. Znacznie większą zmiennością charakteryzował się wskaźnik nadwyżki operacyjnej i choć zaobserwowano jego spadek z 11,21% do 2,65%, to nadal wykazywał wartość dodatnią, przyczyniając się w ten sposób do zwiększenia środków na finansowanie wydatków inwestycyjnych. Wskaźniki realizacji wydatków inwestycyjnych miały w badanym okresie tendencję wzrostową. Wydatki inwestycyjne w stosunku do dochodów gminy ogółem wzrosły ponad dwukrotnie z 12,03% do 27,17%. Jednocześnie relacja wydatków inwestycyjnych odniesiona do kategorii wolnych środków wzrosła z poziomu 75,90% do 126,77%, co oznacza, że wydatki inwestycyjne przewyższyły wysokość wolnych środków, a gmina w ...
Temat opracowania dotyczy wybranych aspektów ryzyka gminy w działalności inwestycyjnej realizowanej w drodze partnerstwa publiczno- prywatnego. Zwrócono uwagę na dwa aspekty partnerstwa związane z ryzykiem. Po pierwsze podkreślono, że ta forma współpracy wiąże się z transferem ryzyka gminy na podmiot prywatny. Po drugie wskazano, że w wyniku przystąpienia przez gminę do partnerstwa publiczno- prywatnego powstają nowe obszary ryzyka, dotąd niewystępujące (bez współpracy tego rodzaju) lub przybierające odmienny charakter. Proporcje podziału ryzyka inwestycji komunalnych między partnerów uzależnione są od formy partnerstwa. Wraz z wkraczaniem strony prywatnej w coraz szersze aspekty związane z całym cyklem życia projektu inwestycyjnego, coraz to różne obszary ryzyka zostają przekazane przez podmiot publiczny. I tak w ślad za przekazywaną odpowiedzialnością, transferowane ryzyko dotyczy prac projektowych, budowlanych, związanych z pozyskaniem źródeł finansowania inwestycji i jej modernizacji, jak również świadczeniem usług na podstawie powstałej infrastruktury. Jednocześnie z nawiązaniem tak ścisłej współpracy i włączeniem podmiotu prywatnego w sferę usług publicznych powstaje w gminie nowe ryzyko. Ma ono tę cechę charakterystyczną, że można go w większości uniknąć, dbając o poprawne przeprowadzenie procedur przetargowych i odpowiednie sformułowanie treści kontraktu zawiązującego współpracę w formie partnerstwa publiczno-prywatnego. Należy w szczególności wymienić ryzyko: utraty publicznej kontroli nad przedsięwzięciem, społecznej krytyki obydwu partnerów, wykluczenia z kręgu ...
Artykuł swoim zakresem merytorycznym obejmuje rozwój elementów infrastruktury technicznej obszarów wiejskich ze szczególnym uwzględnieniem infrastruktury wodociągowej i sanitacyjnej. Poruszono problematykę finansowania tego rodzaju inwestycji oraz zakresu wykorzystania w tym celu środków finansowych pochodzących z funduszy Unii Europejskiej. Środki z funduszy Unii Europejskiej są w różnym stopniu wykorzystywane w finansowaniu inwestycji wiejskiej infrastruktury wodociągowej i sanitacyjnej w poszczególnych województwach. Ogółem w Polsce środki wspólnotowe stanowiły w 2005 roku 20,7% ogółu wydatków przeznaczonych na finansowanie inwestycji tego rodzaju. Największy ich udział odnotowano w województwach: świętokrzyskim (37,6%), lubuskim (36,5%) i warmińsko-mazurskim (35,5%), natomiast najmniejszy – w województwach: mazowieckim i opolskim (po 10,0%) oraz pomorskim (11,1%). W zakresie zaopatrzenia wsi w wodę najaktywniejsze w 2005 roku okazało się województwo podlaskie, w zakresie inwestycji w kanalizację zbiorczą – województwo lubuskie, a zbiorcze oczyszczalnie ścieków – województwo podkarpackie. Udział środków unijnych w wydatkach na budowę przyzagrodowych oczyszczalni ścieków oraz wysypiska odpadów komunalnych pozostaje na marginalnym poziomie. Programy Unii Europejskiej, mające na celu wsparcie rozwoju infrastruktury technicznej na obszarach wiejskich, w znacznym stopniu odpowiedziały na zapotrzebowanie tych obszarów w inwestycje infrastruktury w zakresie wodociągów i sanitacji. Przyczyniły się w istotny sposób do poprawy stanu infrastruktury anali zowanego obszaru (średnio co piąta złotówka wydana w 2005 roku na ...
Przedmiotem artykułu jest struktura wyposażenia infrastrukturalnego obszarów wiejskich województwa śląskiego. Wyposażenie infrastrukturalne składa się z wielu elementów, będących urządzeniami infrastruktury technicznej obszaru, jednak z uwagi na ograniczone ramy opracowania skupiono się wyłącznie na czterech wybranych elementach wyposażenia infrastrukturalnego, tj. na sieci wodociągowej, kanalizacyjnej, gazowej oraz drogowej. Celem artykułu jest typologia struktury wyposażenia infrastrukturalnego obszarów wiejskich województwa śląskiego. Analiza została przeprowadzona w skali gmin. Artykuł obejmuje wyłącznie gminy wiejskie, których w województwie śląskim jest dziewięćdziesiąt sześć (nie uwzględniono natomiast części wiejskich gmin miejsko-wiejskich z uwagi na niedostępność danych charakteryzujących wyłącznie część wiejską). Poziom zagospodarowania obszaru wybranymi czterema elementami infrastruktury opracowany został na podstawie danych statystycznych na koniec lat 2004 i 2005. Badania zrealizowano za pomocą taksonomicznych metod analizy struktury, tj. metody Warda oraz metody środków ciężkości. Są to metody pozwalające na przeprowadzenie grupowania badanych obiektów odrębnymi sposobami w celu konfrontacji poprawności realizowanej typologizacji. Na ich podstawie, ze względu na podobieństwo struktury wyposażenia infrastrukturalnego, wyodrębniono grupy gmin składające się na poszczególne typy zagospodarowania. W wyniku przeprowadzonej analizy zostały wyodrębniono typy struktur zagospodarowania infrastrukturalnego oraz wskazano gminy charakteryzujące się określonym typem struktury. Obie zastosowane metody pozwoliły na osiągnięcie bardzo zbliżonych wyników grupowania. W toku analizy wyodrębniono sześć typów gmin o podobnej strukturze wyposażenia ...
Przedmiotem artykułu jest kwestia udziału mieszkańców w finansowaniu zadań realizowanych przez gminy. W szczególności uwagę skupiono na możliwo-ści wykorzystania samoopodatkowania się mieszkańców gminy oraz na ustaleniu zasad dobrowolnego udziału mieszkańców w kosztach przedsięwzięcia. Analizie poddano zagadnienie samoopodatkowania od strony teoretycznej oraz dokonano przeglądu orzecznictwa sądów administracyjnych w kwestii zgodności z prawem podejmowanych przez gminy uchwał w sprawie dobrowolnego zaangażowania finansowego społeczności lokalnej. Celem artykułu jest poznanie wybranych zagadnień związanych z dobro-wolnym uczestnictwem mieszkańców w realizacji zadań gminy, a w szczególności zadań z zakresu ochrony środowiska. Pozyskanie środków w drodze dobrowolnego zobowiązania się mieszkańców do wpłat na rzecz gminy jest sprawą trudną, a trudność ta polega nie tylko na dopełnieniu wymogów formalno-prawnych. Ana-liza przypadków dotyczących współfinansowania przez mieszkańców kosztów go-spodarki odpadami oraz budowy urządzeń infrastruktury ochrony środowiska po-zwala stwierdzić, że władze gminne źle podchodzą do problemu, starając się w sposób niezgodny z przepisami prawa wprowadzać środki przymusu, zamiast tworzyć klimat sprzyjający przedsięwzięciu, poprzez kształtowanie świadomości społeczności lokalnej w zakresie wymiernych korzyści społecznych, ekologicznych i ekonomicznych. Nie jest dopuszczalne jakiekolwiek przymuszanie mieszkańców do uczest-niczenia w finansowaniu zadań gminy. Nadto w razie zgłoszenia udziału miesz-kańców nie ma możliwości stosowania przymusu w formie egzekucji administra-cyjnej. Nie można w tym celu stosować ...
Celem artykułu jest ocena zmian struktury zagospodarowania przestrzenne-go obszarów wiejskich województwa śląskiego. Ocenie poddano poziom zagospo-darowania infrastrukturalnego w ogólności, jak również z uwzględnieniem jego elementów składowych, przy czym w badaniu ograniczono się wyłącznie do: sieci wodociągowej, kanalizacyjnej, gazowej oraz drogowej. Badaniu poddano wszyst-kie gminy wiejskie województwa śląskiego w latach 2004-2008.W wyniku przeprowadzonej analizy stwierdzono istotne zmiany zarówno w poziomie, jak i strukturze analizowanego zjawiska. Przeciętny poziom zagospo-darowania infrastrukturalnego wzrastał w całym okresie objętym analizą. Również poziom zagospodarowania obszaru poszczególnymi składnikami infrastruktury ulegał wzrostowi, przy czym tempo wzrostu wskaźnika gęstości obliczonego dla każdego z nich było różne.Struktura zagospodarowania infrastrukturalnego z roku na rok podlegała coraz mniejszym przekształceniom, z wyjątkiem ostatniego - 2008 roku analizy. W największym stopniu przemianom podlegała struktura badanego obszaru pod względem wyposażenia w sieć kanalizacyjną, w mniejszym stopniu - w sieć wodo-ciągową, a w najmniejszym - w sieć gazową.Podsumowując, należy wskazać, iż pomimo wzrostu przeciętnego poziomu zagospodarowania infrastrukturalnego gmin wiejskich województwa śląskiego w latach 2004-2008 wzrosło także zróżnicowanie infrastrukturalne obszaru. Nadto wydaje się, że ta (niezbyt korzystna z punktu widzenia wyrównywania szans roz-woju) struktura utrwala się, a gminy w coraz mniejszym zakresie korzystają z fun-duszy strukturalnych. ...
The article aims at identification and assessment of the extent to which rural communes in Poland participate in financing environmental protection investments. Investments in the natural environment protection are the subject of the paper. The analysis addresses particularly the issue of their financing, especially funding from budgetary means of rural communes with regard to territorial division into provinces. Secondary sources of information for the years 2004-2009 were used in the investigations. Among the sources of funding for environmental protection investments, the most important are own means covering almost half of the outlays on fixed assets for the natural environmental protection. Expenses from communes' budgets are of marginal importance for the structure of environmental protection funding. Communes' investment expenditure focuses almost exclusively on wastewater management, water protection and waste management.Rural communes financed 20.3% of the total environmental investment outlays realized by all communes. Environmental protection (together with public utilities) are on the second position among the investment objectives of rural communes. The largest scale of investment expenditure on the environmental pro-tection in 2009 was registered in the Podkarpackie province, where rural communes financed about 20% of investment outlays in this field made by all rural communes in Poland total.Tangible effects of ...
The subject of the article is the availability of technical infrastructure equipment in rural areas. Analysed were both the availability of technical infra-structure facilities and the tendencies of development in this area. Spatial analysis covered rural areas in Poland per provinces in the years 2003-2010. The studies comprised the following elements of infrastructure: water-pipe network, sewerage network, gas grid and road network, as well as individual and collective sewage treatment plants. For the sake of the article, which aims at the assessment of the level of technical infrastructure development in rural areas of Poland in spatial and time arrangement, the author applied methods of statistical multidimensional analysis using a construction of synthetic measure.The results of analysis obtained in the work greatly confirm commonly known situation of rural areas in Poland. However, it is worth noticing, that despite the intense investment activities undertaken by local self-governments and noticeable improvement in the technical infrastructure facilities availability, interregional differences are diminishing only slightly. On the basis of the joint assessment, in 2010 the highest level of the technical infrastructure facilities availability in rural areas was noted in the Małopolskie and the lowest in the Lubuskie province. ...
Ryzyko jest nieodłączną częścią wszystkich procesów gospodarczych i występuje w związku z bieżącym funkcjonowaniem gminy i jej rozwojem, bez względu na kierunek i dominujący czynnik rozwoju lokalnego.Tematem książki jest ryzyko w rozwoju gminy turystycznej, tj. ryzyko, które potencjalnie oddziałuje na możliwości realizacji celów podejmowanych przez gminę w związku z rozwojem turystyki, kreowaniem terytorialnej marki turystycznej oraz wykorzystaniem turystyki jako czynnika rozwoju lokalnego. Podjęcie przez władze gminy turystycznego kierunku rozwoju wiąże się z możliwością wystąpienia specyficznych kategorii ryzyka, które w przeciwnym razie nie występują. Materializacja tego ryzyka wywiera wpływ na skuteczność i efektywność realizacji planowanych działań. Celem przeprowadzonych badań była identyfikacja kategorii ryzyka związanego z realizacją przez gminę zadań z zakresu turystyki, a w szczególności z kreowaniem i funkcjonowaniem gminnego markowego produktu turystycznego, gdy działania w tym kierunku są podejmowane, by wykorzystać turystykę jako czynnik rozwoju lokalnego. Cel główny objął również skonstruowanie modeli takiego ryzyka wraz z opracowaniem wskazań sposobu ich adaptacji i wykorzystania w praktyce samorządowej, poprzez opracowanie zindywidualizowanego profilu ryzyka gminy turystycznej. Ryzyko gminy związane z rozwojem turystyki oraz kreowaniem i funkcjonowaniem gminnego markowego produktu turystycznego może mieć charakter specyficzny dla rozwoju turystyki w gminie i związany w szczególności z występowaniem i obsługą ruchu turystycznego na jej obszarze oraz ...
