Streszczenie:

Przedmiotem artykułu jest kwestia udziału mieszkańców w finansowaniu zadań realizowanych przez gminy. W szczególności uwagę skupiono na możliwo-ści wykorzystania samoopodatkowania się mieszkańców gminy oraz na ustaleniu zasad dobrowolnego udziału mieszkańców w kosztach przedsięwzięcia. Analizie poddano zagadnienie samoopodatkowania od strony teoretycznej oraz dokonano przeglądu orzecznictwa sądów administracyjnych w kwestii zgodności z prawem podejmowanych przez gminy uchwał w sprawie dobrowolnego zaangażowania finansowego społeczności lokalnej. Celem artykułu jest poznanie wybranych zagadnień związanych z dobro-wolnym uczestnictwem mieszkańców w realizacji zadań gminy, a w szczególności zadań z zakresu ochrony środowiska. Pozyskanie środków w drodze dobrowolnego zobowiązania się mieszkańców do wpłat na rzecz gminy jest sprawą trudną, a trudność ta polega nie tylko na dopełnieniu wymogów formalno-prawnych. Ana-liza przypadków dotyczących współfinansowania przez mieszkańców kosztów go-spodarki odpadami oraz budowy urządzeń infrastruktury ochrony środowiska po-zwala stwierdzić, że władze gminne źle podchodzą do problemu, starając się w sposób niezgodny z przepisami prawa wprowadzać środki przymusu, zamiast tworzyć klimat sprzyjający przedsięwzięciu, poprzez kształtowanie świadomości społeczności lokalnej w zakresie wymiernych korzyści społecznych, ekologicznych i ekonomicznych. Nie jest dopuszczalne jakiekolwiek przymuszanie mieszkańców do uczest-niczenia w finansowaniu zadań gminy. Nadto w razie zgłoszenia udziału miesz-kańców nie ma możliwości stosowania przymusu w formie egzekucji administra-cyjnej. Nie można w tym celu stosować groźby w postaci odmownej decyzji uzyskania podłączenia do sieci bez uprzedniego uregulowania należności, ani też przedstawiać obietnic stosowania np. zerowej stawki opłaty adiacenckiej. Jedyne racjonalne rozwiązanie winno stanowić rzeczywiste przekonanie mieszkańców o słuszności wprowadzanych konkretnych rozwiązań problemów tego wymagają-cych.