Zeszyt: 2013, vol. 10 / 02 / 1 (Jun 2013)
Celem przeprowadzonych badań było określenie wpływu nawadniania kro-plowego i mikrozraszania na porażenie bulw ziemniaka odmian: Barycz, Mors i Triada przez najgroźniejsze patogeny. Doświadczenie założono jako dwuczynni-kowe w układzie losowanych podbloków split-plot, w czterech powtórzeniach, na glebie lekkiej. Czynnikami były odmiany i następujące warianty nawadniania: WO - bez nawadniania, W1 - nawadnianie kroplowe, W2 - mikrozraszanie. W każdym roku badań oceniano zdrowotność bulw po zbiorach. Określano procent po-wierzchni z objawami parcha zwykłego i ospowatości bulw. Wykorzystano 9-cio stopniową skalę (0-8o), w której 0o oznaczało brak objawów porażenia - bulwy zdrowe, natomiast 8o - powyżej 50% powierzchni bulwy z objawami chorobowymi. W stosunku do pozostałych chorób określono procent bulw z objawami porażenia. We wszystkich latach badań obserwowano występujące na bulwach ziemniaka objawy chorobowe parcha zwykłego oraz ospowatości. Badane odmiany różniły się podatnością na Streptomyces sp. i Rhizoctonia solani. Najbardziej odporną odmianą na porażenie przez pierwszego patogena była Triada, natomiast na drugiego Barycz. Porażenie powodowane przez inne patogeny ziemniaka odnotowywano sporadycznie, na poziomie nie przekraczającym 1%. Nie zaobserwowano istotnego wpływu wariantu nawadniania na występowanie parcha zwykłego i ospowatości bulw ziemniaka. ...
Celem badań prowadzonych w latach 2009 - 2012 była ocena efektywności kroplowego nawadniania borówki przy uwzględnieniu różnych rozwiązań tech-nicznych instalacji nawodnieniowej. Badaniami objęto 5 odmian borówki wysokiej: ‘Bluecrop', ‘Chandler', 'Duke', ‘Nelson', ‘Spartan'. Zastosowano 4 warianty nawadniania: kontrola - bez nawadniania; nawadnianie kroplowe - jedna linia kroplująca na rząd (dawka wody 100%); nawadnianie kroplowe - dwie linie kro-plujące na rząd (dawka wody 125%); nawadnianie kroplowe - dwie linie kroplowe na rząd (dawka wody 200%). Częstotliwość nawadniania oraz ilość dostarczanej wody zależała od przebiegu pogody, a nawadnianie prowadzono w oparciu o pomiary siły ssącej gleby. W roku 2009 i 2010 sumaryczne długości przyrostów były najwyższe w kombinacji kontrolnej, istotnie wyższe niż w kombinacjach na-wadnianych (100% i 200% wody). W roku 2011 liczba przyrostów oraz ich suma-ryczna długość we wszystkich kombinacjach nawadnianych były istotnie wyższe niż w kombinacji kontrolnej (bez nawadniania). Obserwacje te potwierdziły się również w roku 2012. Średnio krzewy odmiany ‘Chandler' rosły najsłabiej, a najsilniej krzewy odmian ‘Bluecrop' i ‘Nelson'. Plonowanie borówki było bardzo zróżnicowane. Dopiero w 2012 roku plon w kombinacji kontrolnej był istotnie niższy w porównaniu do wariantów nawad-nianych. Średnio najobficiej plonowała odmiana ‘Chandler', a najsłabiej odmiana ‘Spartan'. Spośród badanych odmian największymi jagodami wyróżniała się od-miana ‘Chandler', a najmniejszymi ...
W pracy przedstawiono wyniki ścisłego doświadczenia polowego z desz-czowaniem bobiku odmiany ‘Olga' przeprowadzonego w latach 2010-2012 w stacji badawczej Wydziału Rolnictwa i Biotechnologii UTP w Mochełku koło Bydgoszczy na glebie lekkiej. Poszczególne sezony wegetacji roślin były bardzo zróżnicowane, dotyczyło to zwłaszcza opadów atmosferycznych, które determinowały wysokość zastosowanych dawek nawodnieniowych. Największe potrzeby deszczowania wystąpiły w 2010 roku, w którym zastosowano 180 mm, w kolejnych latach opady były korzystniej rozłożone i deszczowano dawką 65 mm. Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, że potrzeby wodne bobiku na glebie lekkiej w okresie od kwietnia do sierpnia wyniosły około 400 mm.Plon nasion bobiku na obiektach kontrolnych wahał się w kolejnych latach od 1,23 t.ha-1 (2010) do 5,55 t.ha-1 (2012r.). Deszczowanie istotnie zwiększyło plon nasion, średnio o 1,59 t.ha-1, największy przyrost plonu nasion (3,66 t.ha-1) uzyskano w 2010 roku stosując największą dawkę nawodnieniową. Plonowanie na obiektach deszczowanych nie było ustabilizowane, średnio wynosiło 5,00 t.ha-1, z wahaniem się od 3,84 (2011r.) do 6,27 (2012). W doświadczeniu nie stwierdzono wpływu wielkości dawki azotu na wysokość plonu nasion bobiku, jednak najlepsze efekty uzyskano w warunkach bez nawożenia azotem lub stosując 30 kg.ha-1. Wielkość plonu nasion, lata badań i czynniki doświadczenia modyfikowały plon białka. Na obiektach kontrolnych w 2010 roku zebrano ...
Celem badań była ocena poziomu niedoborów opadów atmosferycznych we wczesnej i późnej uprawie kapusty głowiastej białej i marchwi, w latach 1981-2010 w rejonie Bydgoszczy. W pracy wykorzystano wyniki standardowych pomiarów meteorologicznych, prowadzonych w stacji badawczej Wydziału Rolnictwa i Biotechnologii UTP Bydgoszcz w Mochełku. Opady optymalne dla gleb średnich obliczono według wskaźników Klatta, a wielkość niedoborów opadów w kolejnych miesiącach uprawy i w okresach krytycznych pod względem zaopa-trzenia w wodę obliczono z różnicy między opadami rzeczywistymi, a optymalnymi. Określono też linie trendu niedoborów opadów w badanym okresie.Badania nie wykazały istotnych zmian w przebiegu średnich temperatur powietrza i sum opadów atmosferycznych okresu wegetacji (IV-IX). Wykazano niedobory opadów w całym okresie wegetacji i w okresach krytycznych badanych roślin, które potwierdzają konieczność stosowania nawodnień w uprawie kapusty i marchwi. Niedobory opadów w latach 1981-2010 nie wykazywały tendencji wzrostowej. Większe ryzyko klimatyczne uprawy, ze względu na niedobory opadów wykazano w uprawie badanych gatunków na zbiór późny. ...
W pracy przedstawiono wyniki czteroletniego (2007/08-2010/11) doświad-czenia polowego z deszczowaniem rzepaku ozimego odmiany ‘Californium' prze-prowadzonego w warunkach gleby lekkiej, w stacji badawczej Mochełek Wydziału Rolnictwa i Biotechnologii UTP koło Bydgoszczy. W kolejnych latach wiosennej wegetacji rzepaku ozimego wystąpiły nie-jednakowe potrzeby nawadniania, najczęściej przypadając w maju i czerwcu. Za-stosowano średnio 102,5 mm wody, a sezonowa dawka wahała się od 55 mm w 2009 roku do 150 mm w 2008 roku. Najczęściej, w trzech latach na cztery, potrzeby deszczowania rzepaku ozimego występowały na przełomie kwietnia i maja oraz maja i czerwca.Średnio w latach badań rzepak plonował na poziomie 4,19 t.ha-1, ale w ko-lejnych latach był niestabilny, najmniejszy plon 2,99 zebrano w 2011 r., a naj-większy 5,45 t.ha-1 w 2009. Zastosowane deszczowania spowodowało zwiększenie plonu nasion średnio o 1,36 t.ha-1(29.3%). Największy przyrost plonu pod wpływem deszczowania (2,00 t.ha-1) uzyskano w 2011 r., przy zastosowaniu 130 mm dawki wody. Największą efektywność rozdeszczowania 1 mm wody (19,6 kg nasion) uzyskano w roku 2009, stosując 55 mm dawkę wody. ...
W roku 2012 prowadzono doświadczenia nad sterowaniem nawadniania gerbery uprawianej w pojemnikach. Gerbery uprawiane na kwiaty cięte w szklar-niach zwykle nawadnianie są kroplowo. Prawidłowe dostosowanie ilości pożywki nawozowej oraz częstotliwości nawadniania decyduje o warunkach powietrzno wodnych w podłożu, o wielkości plonu i jakości kwiatów oraz umożliwia oszczędność wody i nawozów. W doświadczeniu porównano wpływ 3 sposobów sterowania nawadnianiem gerbery miniaturowej ‘Surabaja', uprawianej w po-jemnikach (2 dm3) na plon, jakość kwiatów oraz zużycie wody podczas 4-miesięcznego okresu uprawy. Kombinacje nawodnieniowe zróżnicowano następu-jąco: I - kontrola (3 nawodnienia dziennie, niezależnie od przebiegu pogody), II - nawadnianie sterowane automatycznie przy ustalonym poziomie wilgotności podłoża (sonda pojemnościowa), III - nawadnianie sterowane automatycznie na podstawie ciągłego pomiaru masy 18 roślin (cała kombinacja ustawiona na wadze). Celem doświadczenia było opracowanie precyzyjnego sterowania nawadnianiem gerbery za pomocą prototypowego urządzenia wagowego, współpracującego ze sterownikiem nawodnieniowym. Skład pożywki nawozowej był identyczny we wszystkich kombinacjach (N 170, P 34, K 200, Mg 30, Ca 140 (mg/l) + mikroelementy). Automatyczne nawadnianie na podstawie pomiaru masy doniczek z roślinami powodowało uzależnienie dawek nawodnieniowych od zmiany warunków atmosferycznych, które wpływają na potrzeby wodne roślin (nasłonecznienie i temperatura). Gerbery nawadniane za pomocą systemu wagowego zużyły wpraw-dzie najwięcej wody w przeliczeniu na jedną roślinę, ale ...
Celem badań była charakterystyka zmienności średnich dobowych, mie-sięcznych i rocznych wartości temperatury powietrza w rejonie Bydgoszczy w latach 1951-2010, na przykładzie pomiarów z reprezentatywnej stacji meteorologicznej zlokalizowanej w obrębie Lotniska Bydgoszcz-Szwederowo. Pomiary temperatury powietrza prowadzone były na wysoczyźnie, w odległości około 3,5 km od centrum miasta. W pracy zbadano wielkość zmian średniej temperatury powietrza obliczając wybrane elementy statystyki opisowej. Przeprowadzono analizę regresji i na podstawie liniowej funkcji określono kierunek zmian badanych wskaźników w czasie. Ponadto warunki termiczne panujące w Bydgoszczy poddano klasyfikacji zaproponowanej przez Lorenc [1994]. Średnia temperatura powietrza w rejonie Bydgoszczy, zwłaszcza w miesią-cach zimowych, charakteryzowała się dużą zmiennością czasową, właściwą dla umiarkowanego i przejściowego klimatu Polski. Średnią roczną temperaturę po-wietrza charakteryzował statystycznie istotny wzrost wraz z upływem czasu, na poziomie 0,17°C/10 lat. W trzydziestoleciu 1981-2010 w stosunku do poprzedniego wielolecia 1951-1980 nastąpiło zwiększenie zmienności czasowej średniej temperatury powietrza w 9 na 13 analizowanych przypadków. Miesiące mieszczące się w normie termicznej stanowiły 40,8% wszystkich analizowanych okresów miesięcznych w całym okresie badawczym 1951-2010. ...
W pracy przedstawiono wyniki badań uzyskanych w doświadczeniach po-lowych, przeprowadzonych w latach 2002-2003. Oceniono w nich wpływ nawad-niania podkoronowego i nawożenia mineralnego na plonowanie wiśni oraz zawar-tość niektórych makro- i mikroelementów w glebie. Lata, w których prowadzono badania były zróżnicowane pod względem warunków opadowo-termicznych. Sezon wegetacyjny w 2002 roku charakteryzował się umiarkowaną sumą opadów oraz temperaturą powietrza, natomiast rok 2003 był wyraźnie suchy i ciepły. W latach badań plony owoców zwiększyły się pod wpływem nawadniania, średnio o 2,5 kg w przeliczeniu na jedno drzewo. Podobnie zastosowane nawożenie zwiększyło plony owoców wiśni, a największy wpływ miało nawożenie na poziomie 1NPK. Pod wpływem wyższej dawki nawożenia 2NPK, plon owoców już nie wzrastał. Zastosowane zabiegi agrotechniczne modyfikowały właściwości chemiczne gleby lekkiej. W największym stopniu dotyczyło to zawartości azotu w warstwie ornej i podornej. ...
Badania przeprowadzono w celu określenia częstotliwości występowania susz w okresie wzmożonych potrzeb wodnych zbóż jarych oraz oceny potrzeb i przewidywanych efektów produkcyjnych deszczowania tych roślin w regionie ku-jawsko-pomorskim, na podstawie zmienności czasowej wskaźnika standaryzowa-nego opadu SPI. Materiał stanowiły wyniki standardowych pomiarów opadów atmosferycznych w okresie od 1 maja do 30 czerwca w wieloleciu 1981-2010. Dane opadowe pozyskano z placówek COBORU w Chrząstowie, Głębokim i Głodowie oraz ze Stacji Badawczej UTP w Mochełku. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, że częstotliwość wystąpienia warunków posusznych w okresie wzmożonego zapotrzebowania na wodę przez zboża jare wynosiła w regionie 23,3-30,0%, zależnie od miejscowości. Susze ekstremalne wystąpiły w latach 2000 i 2008, silna w 1983, umiarkowana w 1989, a słabe w latach 1992, 2003 i 2006. Bardzo duże i duże potrzeby deszczowania zbóż jarych, odpowiadające okresom suszy ekstremalnej, silnej i umiarkowanej (SPI ≤ -1,0) zidentyfikowano w 4 latach na 30 analizowanych. Przewidywana zwyżka plonu ziarna zbóż jarych uprawianych na glebach lekkich pod wpływem deszczowania kształtuje się na poziomie wyższym od 1,8 t.ha-1. W kolejnych 8 latach stwierdzono średnie potrzeby deszczowania, odpowiadające wielkościom SPI w okresie maj-czerwiec od 0 do -1,0. ...
W artykule przedstawiono wyniki porównania wartości średniej dobowej temperatury powietrza obliczonej w oparciu o różne procedury pomiarowe. Dane do badań pochodziły z pomiarów automatyczną stacją meteorologiczną zlokalizowaną w Stacji Badawczej Uniwersytetu Technologiczno - Przyrodniczego w odległości ok. 20 km od Bydgoszczy. Serie danych obejmowały dziesięć lat z okresu 2000-2012 z wyłączeniem roku 2005, 2006 i 2010, z uwagi na niepełne serie pomiarowe spowodowane serwisowaniem sensorów. Automatyczna stacja meteorologiczna zaprogramowana została na próbkowanie w odstępach 5-cio minutowych, następnie dane zapisywane były w pamięci loggera, jako wielkości średnie z godziny. Cogodzinne wartości temperatury powietrza oraz wartości temperatury maksymalnej i minimalnej były podstawą do obliczenia średniej dobowej temperatury powietrza wybranymi metodami. Celem pracy jest ocena wybranych metod obliczania temperatury średniej dobowej w stosunku do metody, która zgodnie z zaleceniami WMO najlepiej szacuje wartość średnią (obliczana z 24 obserwacji terminowych), oraz określenie pośrednio, czy zmiana metody może wpłynąć na bieżącą ocenę potrzeb wodnych roślin. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, że średnie dobowe wartości temperatury powietrza wyznaczone w oparciu o różne formuły matematyczne różnią się od wartości średniej rzeczy-wistej. Stosowanie danych godzinowych ze stacji automatycznych do szacowania wskaźników zużycia wody powinno być poprzedzone analizą określającą, w jaki sposób różnice te mogą wpływać na ustalanie terminów ...
Badano wpływ nawadniania oraz nawożenia azotowego prosa odmiany ‘Gierczyckie' na występowanie fitofagicznej entomofauny o kłująco-ssącym apa-racie gębowym. Doświadczenie polowe prowadzono w latach 2005-2006 w Kru-szynie Krajeńskim koło Bydgoszczy. Stwierdzono, że przylżeńce oraz pluskwiaki stanowiły najliczniejszą grupę, która zasiedlała rośliny prosa. Odławiano zdecydowanie najmniejszą liczebność thysanopterofauny, gdy rośliny traktowano średnimi dawkami nawożenia azoto-wego. Owady te preferowały rośliny nawadniane. Kwietniczkowate (Phlaeothri-pidae) stanowiły zdecydowanie najliczniejszą grupę owadów odławianych spośród przylżeńców. Liczebność odławianych pluskwiaków była niższa, w porównaniu do przylżeńców. Hemiptera najliczniej występowały na roślinach nawadnianych, które traktowano wysokim poziomem nawożenia azotowego. Reprezentowane one były przez kilka rodzin, takich jak: skoczkowate, tasznikowate, mszycowate i szy-dlakowate. Najliczniejszym przedstawicielem Cicadellidae był zgłobik smużkowany - Psammotettix alienus Dahlbom. Skoczek sześciorek - Macrosteles laevis Ribaut oraz skoczek ziemniaczak - Empoasca pteridis Dahlbom wystąpiły w nieco mniejszym nasileniu. Spośród rodziny mszycowatych najliczniej odławiano mszycę zbożową i mszycę czeremchowo-zbożową. Stosowanie zróżnicowanego nawadniania oraz nawożenia azotowego w uprawie prosa wpływało na liczebność fitofagicznych pluskwiaków z rodziny tasznikowatych: zmienika lucernowca - Lygus rugulipennis Popp. i wysmułka paskorogiego - Trigonotylus coelestialium Kirk. Pierwszy z wymienionych Miridae zdecydowanie preferował rośliny nawad-niane oraz nawożone wyższą dawką azotu. ...
Celem podjętych badań było poznanie wpływu nawadniania kroplowego i deszczownianego na wysokość i jakość plonu wybranych odmian ziemniaka średnio wczesnego. Doświadczenia polowe przeprowadzono w latach 2001-2003 we wsi Kosobudy, gm. Brusy, woj. pomorskie, na glebie zaliczanej do IVb klasy bonitacyjnej (kompleks 5 żytni dobry). Ilość wody łatwo dostępnej dla roślin (efektywna retencja użyteczna) w warstwie gleby o kontrolowanym uwilgotnieniu (od 0 do 40 cm) wynosiła 29,5 mm.Dwuczynnikowe doświadczenie założono metodą losowanych podbloków układzie zależnym split-plot, w czterech replikacjach. Czynnikiem pierwszego rzędu było nawadnianie, zastosowane w trzech wariantach: O - bez nawadniania (obiekt kontrolny), K - nawadnianie kroplowe, D - nawadnianie deszczowniane. Czynnik drugiego rzędu stanowiły trzy średnio wczesne odmiany ziemniaka: Barycz, Mors, Triada. Ziemniaki uprawiano na pełnej dawce obornika bydlęcego (35 t∙ha-1) wnoszonego do gleby jesienią pod orkę zimową. Nawożenie fosforem i potasem wynosiło 80 kg P2O5∙ ha-1 i 140 kg K2O∙ ha-1. Nawożenie azotem zasto-sowano w dawce 90 kg N∙ ha-1. Terminy wykonywania nawodnień ustalano na podstawie potencjału wodnego gleby określanego przy użyciu tensjometrów. Nawadnianie rozpoczynano w momencie, kiedy siła ssąca gleby wynosiła -0,03 MPa.Zastosowanie nawodnień w uprawie ziemniaka istotnie zwiększyło plon handlowy bulw. Nie stwierdzono istotnych różnic w wysokości plonów ziemniaka ...
