Kompozyty cementowo-gruntowe są powszechnie stosowane w podbudowach dróg publicznych zlokalizowanych również na terenach leśnych. Warstwy gruntu stabilizowanego cementem stosuje się w konstrukcjach drogowych jako ulepszone podłoże gruntowe lub podbudowę zasadniczą. W drogownictwie leśnym zagęszczone warstwy cementowogruntowe użytkowane są jako samodzielne nawierzchnie drogowe, nawierzchnie przeciwpożarowych lotnisk leśnych, placów manewrowych, parkingów leśnych, składnic i torowisk. Stosunkowo mały udział procentowy spoiwa powoduje, ze cementogrunt cechuje się dość dużą wodoprzepuszczalnością i jest podatny na uszkodzenia w formie złuszczeń i pęknięć oraz infiltrację przez wody opadowe. Cementy zawierają obok klinkieru portlandzkiego inne, nieklinkierowe składniki mineralne, głównie odpady przemysłowe. Źródłem zanieczyszczeń chemicznych spoiw cementowych mogą być surowce oraz paliwo zastępcze (np. odpady przemysłowe i komunalne) stosowane w piecach do wypału klinkieru. Ogólnym celem projektu badawczego było określenie wpływu cementowo- gruntowych podbudów drogowych na przydrożne strefy ekotonowe w lesie mieszanym świeżym (LMśw). Przeprowadzone badania miały rozpoznać procesy wymywania związków chemicznych z podbudów w zależności od rodzaju zastosowanego cementu i stanu podbudowy. Do stabilizacji odcinków doświadczalnych użyto 5 rodzajów cementu o różnym udziale składników nieklinkierowych (popiołów lotnych i żużli wielkopiecowych). Badania chemiczne eluatów z cementów i cementogruntów wykazały, że z cementowo-gruntowych podbudów drogowych wypłukuje się przede wszystkim chrom. O ewentualnym oddziaływaniu chromu na ekosystem leśny można wnioskować określając ...
Warunkiem trwałego istnienia ekosystemu leśnego jest równowaga głównych procesów przemian materii. Każda istotna zmiana chemicznej równowagi w środowisku powoduje zakłócenie homeostazy, sukcesję ilościową i jakościową poszczególnych komponentów świata roślinnego i zwierzęcego, a w konsekwencji degradację środowiska leśnego. Aby kontrolować kierunki zmian zachodzące w środowisku niezbędne jest monitorowanie jego stanu chemicznego. Monitoring lasu prowadzony jest na stałych powierzchniach obserwacyjnych (SPO) I i II rzędu i polega na ciągłych obserwacjach i pomiarach wybranych indykatorów, rejestrujących zmiany w najważniejszych komponentach ekosystemu leśnego. W przypadku, gdy punktowe źródło zanieczyszczeń stanowi duże obciążenie dla środowiska, badania monitoringowe mogą zostać rozszerzone o pomiary innych substancji. Dotyczy to zwłaszcza obszarów w sąsiedztwie obiektów mogących w znacznym stopniu pogorszyć stan środowiska (elektrociepłowni, spalarni, hut, zakładów chemicznych, celulozowni, odlewni, składowisk odpadów komunalnych i przemysłowych). Intensywny rozwój analityki i aparatury chemicznej pozwala obecnie na wykrywanie i oznaczanie substancji toksycznych występujących w środowisku na poziomie bardzo małych stężeń. W pracy zidentyfikowano główne zagrożenia dla środowiska leśnego wynikające z emisji i migracji polichlorowanych dibenzodioksyn (PCDD), polichlorowanych dibenzofuranów (PCDF) i polichlorowanych bifenyli (PCB) – związków zwanych potocznie dioksynami. Przeprowadzone badania wykazują, iż dioksyny mogą kumulować się w glebie i roślinach oraz włączają się w układy troficzne. W celu zachowania równowagi chemicznej na terenach ...
Składowisko odpadów poflotacyjnych „Żelazny Most" jest jednym z naj-większych tego typu obiektów na świecie. Ze względu na obecną wysokość zapór wykonanych z materiałów odpadowych, a także położenie geograficzne, eksploatacja i rozbudowa składowiska stanowi duże wyzwanie dla inżynierów. Projektowanie zapór składowiska odbywa się na podstawie tak zwanej metody obserwacyjnej, która jest metoda aktywną - obserwacje zachowania się składowiska dają podstawę do procesu projektowania. W tym celu niezbędne jest bardzo staranne monito-rowanie składowiska. Na składowisku „Żelazny Most" stosuje się rozbudowany system monitoringu do pomiarów i obserwacji różnego rodzaju parametrów pracy składowiska. Monitoring prowadzony na składowisku dotyczy: zjawisk filtracji w korpusie zapory i w podłożu, przemieszczeń poziomych i pionowych zapory i pod-łoża, aktywności parasejsmicznej w podłożu, wydajności filtracji oraz pewnych wybranych parametrów ekologicznych, np. zasolenia wód podziemnych. Dane otrzymywane z sieci aparatury kontrolno-pomiarowej i wyniki okresowych inspekcji wizualnych są wykorzystywane do codziennej oceny stanu technicznego skła-dowiska „Żelazny Most". Składowisko „Żelazny Most" jest przykładem obiektu hydrotechnicznego, przy którym do eksploatacji i projektowania dalszej rozbudowy wykorzystuje się wyniki monitoringu.
...
Osuwiska z geologicznego punktu widzenia mogą być aktywne przez szereg lat. W przypadku nieświadomego posadowienia obiektów budowlanych na osuwi-sku powstaje potrzeba monitorowania stabilności terenu. Monitoring taki wyko-nywany może być przy wykorzystaniu metod geodezyjnych. W artykule przedsta-wiono obecnie dostępne technologie geodezyjne, które wykorzystywane są w praktyce, jak i nową, dotychczas nie stosowaną w Polsce technologię naziemnej in-terferometrii radarowej. Technologia ta pozwala na zdalny pomiar, bez potrzeby stabilizacji punktów obserwacyjnych na osuwisku i daje informację o wartości przemieszczeń dowolnie wybranego fragmentu osuwiska objętego po-miarem.
...
W artykule przedstawiono podstawowe założenia nowej metodyki MHR (Monitoring Hydromorfologiczny Rzek), która spełnia zalecenia Ramowej Dyrek-tywy Wodnej 2000/60 oraz normy europejskiej PN-EN 14 614. Metodyka ta uwzględnia również kompatybilność z wymogami dyrektyw dotyczących raporto-wania, systemów informacyjnych, jak i rozporządzeń Ministra Środowiska. W trakcie tworzenia metodyki MHR bazowano na doświadczeniach zebranych w ostatnich 25 latach w krajach środkowej Europy przy badaniu warunków hy-dromorfologicznych rzek, przy czym oparto się na dotychczasowych pracach zmie-rzających do wdrażania w Polsce Ramowej Dyrektywy Wodnej.MHR przewiduje dokonanie oceny warunków hydromorfologicznych w systemie, hierarchicznym, umożliwiając tym samym określenie liczbowej wartości współczynnika jakości ekologicznej. Podstawę systemu stanowią cztery elementy: reżim hydrologiczny, ciągłość rzeki, morfologia koryta i dolina zalewowa. Każdy element jest charakteryzowany przez kilka wskaźników, a te przez wybrane atrybuty. Taka forma oceny wskaźników i elementów pozwala na określenie parametru powodującego nieuzyskanie dobrego stanu lub potencjału ekologicznego. Ocenę jednolitej części wód powierzchniowych uzyskuje się poprzez ocenę średnią z poszczególnych elementów. Zaproponowana metoda ma swoje oparcie na istnie-jących mapach topograficznych, ortofotomapach, danych IMGW oraz na danych od administratorów cieków. Z założenia badania terenowe powinny obejmować co najmniej 10% długości badanej jednolitej części wód.Stwierdzona znaczna zmienność badanych wskaźników wzdłuż biegu rzek wskazuje na konieczność objęcia monitoringiem całej ...
Przyjęcie Ramowej Dyrektywy Wodnej nałożyło na Polskę obowiązek przeprowadzanie oceny i klasyfikacji jakości wód poprzez określenie ich stanu ekologicznego. Podstawą do oceny stanu wód powierzchniowych są elementy bio-logiczne, wśród których główny składnik stanowią makrofity. Makrofitowa Metoda Oceny Rzek (MMOR) wykorzystywana jest od 2007 roku na potrzeby monitoringu wód płynących w Polsce. Polega ona na ilościowej i jakościowej charakterystyce roślinności wodnej w obrębie analizowanego odcinka rzeki, co daje możliwość określenia stopnia degradacji rzeki i określenia jej trofii na podstawie wskaźnika, jakim jest Makrofitowy Indeks Rzeczny (MIR). Podczas oceny branych jest pod uwagę 149 gatunków roślin wodnych.Ocenie poddano małą, nizinna rzekę - Cetynię. Na wytypowanym 100-metrowym odcinku rzeki określono skład roślinności wodnej (makrofitów) uzupełniony opisem parametrów abiotycznych środowiska rzecznego (parametry hydromorfologiczne rzeki, ocenę stopnia zacienienia i przekształcenia koryta). Na ich podstawie obliczono Makrofitowy Indeks Rzeczy, który dla analizowanego odcinka rzeki przyjmuje wartość 30,21 co klasyfikuje rzekę do umiarkowanej klasy stanu ekologicznego. W pracy przedstawiono także wstępne wyniki wskaźników tlenowych (BZT5 i ChZT-Cr) oraz stężenia tlenu rozpuszczonego. Według Rozpo-rządzenia [2008] w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód po-wierzchniowych stwierdzono, że wody rzeki Cetynii nie osiągają dobrego stanu chemicznego.
...
Monitoring rzek pod kątem stanu i składu gatunkowego ichtiofauny stanowi jedną z form prowadzenia gospodarki rybackiej wód otwartych. Badania prowadzono na 10-ciu wytypowanych do prac utrzymaniowych ciekach, miały na celu nie tylko określenie składu i zagęszczenia ryb rodzimych i inwazyjnych, ale również poprzez określenie Europejskiego Wskaźnika Ichtiologicznego (EFI+) ocenę stanu ekologicznego wyznaczonych stanowisk w małych ciekach wodnych położonych w dorzeczach Wisły i Odry. W wyniku prowadzonych prac inwentaryzacyjnych odłowiono łącznie 1405 ryb, należących do 24 gatunków. Dominowały gatunki rodzime, jednakże 19% złowionych ryb stanowiły gatunki inwazyjne. Najczęściej spotykanym gatunkiem była płoć (Rutilis rutilus), ale najliczniej notowano kiełbie (Gobio gobio). Na badanych stanowiskach maksymalna wartość Europejskiego Wskaźnika Ichtiologicznego wyniosła 0,868. Po podziale na klasy według wartości wskaźnika EFI+ zanotowano, że na większości badanych stanowisk, na których stwierdzono ryby (24 z 28 stanowisk) wartość EFI+ mieściła się w klasie 0,00- 0,40. Ta stosunkowo mała wartość, świadczyła o słabym stanie siedlisk dla ryb, czego potwierdzeniem były niskie klasy stanu ekologicznego na poszczególnych stanowiskach badawczych. Tylko w przypadku stanowiska 1 na rzece Tywa oraz stanowiska 3 na rzece Czarna-Cedron zanotowano 2 klasę jakości wód. Klasę 3 określono na stanowisku 3 na rzece Tywa. Aż na 15 stanowiskach badawczych stwierdzono klasę 5, która określa ...
