Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy nie rozwiązuje w sposób właściwy nabrzmiewających problemów oraz kon-fliktów o skali ogólnospołecznej, zatem nie może być dobrym narzędziem równo-ważenia rozwoju. Jako element niemal nieograniczonej autonomii samorządu naj-niższego szczebla, utrudnia realizację ponadlokalnych zadań celu publicznego. Sugerowanym rozwiązaniem, zapewniającym zrównoważenie rozwoju przestrzennego są zmiany systemu prawnego, zapewniające wprowadzenie: hierarchicznego, ściśle powiązanego systemu planowania przestrzennego, odpo-wiedzialności finansowej oraz karnej dla osób podejmujących błędne decyzje w zakresie zagospodarowania przestrzennego, ekonomicznego uzasadnienia istot-nych zmian strategii zagospodarowania przestrzennego. ...
Studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego zawierają zróżnicowane i niewystarczająco sprecyzowane pojęcia określające obszary, które ze względu na zagrożenia lub możliwe uciążliwości, powinny podlegać odmiennym sposobom zagospodarowania oraz zabudowy. Gminne opracowania planistyczne, nawiązując do obowiązujących przepisów prawnych, określały je jako strefy: ochronne, kon-trolowane lub ograniczonego użytkowania. Również obecnie ustawodawca nie precyzuje pojęcia stref ochronnych, choć na podstawie rozdziałów 3 oraz 4 ustawy Prawo ochrony środowiska, wiele z nich określa jako obszary ograniczonego użyt-kowania lub strefy przemysłowe. Zdarza się, że unikając problemów związanych z dylematami nazewnictwa stref ochronnych, jeśli jest to możliwe, urbaniści wydzie-lają je jako oddzielne tereny funkcjonalne.
...
Niespójność oraz brak hierarchizacji systemu planowania i zagospodarowa-nia przestrzennego powoduje między innymi nasilenie niekorzystnych przejawów dezurbanizacji. Wymusza ona przeznaczenie na cele nierolnicze coraz większych obszarów gruntów rolnych we wsiach sąsiadujących z Wrocławiem, a wraz z tym konieczność przymusowego nabycia nieruchomości dla realizacji zadań celu pu-blicznego. Mimo spadku ilości zawieranych transakcji kupna - sprzedaży w latach 2008-2010 w gminie Kąty Wrocławskie, niezbędna będzie kontynuacja nabywania gruntów pod infrastrukturę techniczną.Duża różnica między wywłaszczeniową i faktyczną wartością rynkową nie-ruchomości wynika z przyjętych przez ustawodawcę przepisów prawnych. Nie tyl-ko w odczuciu pozbawianych praw do nieruchomości, przepisy te nie odzwiercie-dlają konstytucyjnej zasady słusznego odszkodowania.
...
Analiza hierarchii systemu planowania i zagospodarowania przestrzennego wskazuje, że jej niespójność to jedna z przyczyn naruszenia zasad zrównoważonego rozwoju oraz deprecjacji walorów krajobrazowych w Polsce. Brak rzetelnego zbilansowania potrzeb obszarowych, zwłaszcza w oparciu o prognozy demogra-ficzne, stymuluje rabunkową gospodarkę terenami, szczególnie w studiach uwa-runkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz w planach miej-scowych gmin. Artykuł przedstawia ich odzwierciedlenie w przykładach zbędnego rozproszenia zabudowy, nadmiernej podaży gruntów i wzroście kosztów infra-struktury, rzutujących na spekulacyjne kształtowanie się ekonomicznej wartości nieruchomości. ...
Artykuł analizuje przebieg wywłaszczenia części nieruchomości rolnej we wsi sąsiadującej z dużym miastem, zrealizowanego w 2009 roku na podstawie de-cyzji wojewody o ustaleniu lokalizacji autostrady płatnej - z 2003 roku. W szerszym kontekście przedstawia tło prawne, decyzje i działania organów administracji publicznej oraz konsekwencje dokonanych przesądzeń przestrzennych celem realizacji zadania publicznego. Wskazuje też na możliwości postępowania wy-właszczanego w świetle art. 64 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Tłem jest faktyczna wartość przedmiotu wywłaszczenia i szczególny przypadek sposobu funkcjonowania prawa w Polsce, zwłaszcza w aspekcie poprawności administra-cyjnej, okresu wydawania decyzji, wyceny nieruchomości oraz pozbawienia wy-właszczanego źródeł utrzymania. ...
