Zeszyt: 2014, vol. 11 / III / 1 (Sep 2014)
Codzienne notowania poziomu spiętrzenia wody w zbiorniku, pozwoliły, po ich przeanalizowaniu, ustalić zależności występujące pomiędzy opadami atmosferycznymi, a ich wielkością w danym okresie. Stwierdzono również, ze wysokości spiętrzeń mają charakter sezonowy, niezależnie od występujących opadów. Najwyższe spiętrzenia wody w zbiorniku utrzymują się w sezonie wiosennym, a najniższe w sezonie jesiennym. Wynika to głównie stąd, że na wiosenne spiętrzenia duży wpływ wywierają też opady zimowe retencjonujące wodę w śniegu, a w okresie przedwiośnia oraz roztopów oddające ją glebie. Niskie spiętrzenia wody w okresie jesiennym są wynikiem silnej ewapotranspiracji okresu późnoletniego (wrzesień), przy stosunkowo niewielkich opadach. Celem opracowania jest zbadanie dynamiki stanów spiętrzenia wód w zbiorniku. ...
W pracy przedstawiono wyniki hydrochemicznych badań potoku Głębieniec (IV rzędu), prawobrzeżnego dopływu rzeki Kamienica. Zlewnia potoku o powierzchni 9,58 km2 ma charakter górski i położona jest w województwie małopolskim, powiecie limanowskim, gminie Kamienica. Zagospodarowana jest ona w 81% jako grunty leśne, pozostały obszar to grunty rolnicze ekstensywnie użytkowane. Badania prowadzono w 2011 roku w pięciu punktach pomiarowo-kontrolnych zlokalizowanych na odcinku potoku o długości 3405 m. Bezpośrednio w terenie mierzono odczyn wody, przewodność elektrolityczną właściwą, stopień nasycenia tlenem i stężenie tlenu rozpuszczonego. Natomiast w laboratorium Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie oznaczano pozostałe wskaźniki fizykochemiczne: substancje rozpuszczone, NH4, NO3, NO2, PO4, fosfor ogólny, SO4, Cl, Ca, Mg, żelazo ogólne, Mn, Na i K. Na podstawie wyników badań stwierdzono, że stan ekologiczny wody potoku Głębieniec we wszystkich punktach pomiarowo-kontrolnych był bardzo dobry. Woda potoku może być wykorzystana do zaopatrzenia ludności w wodę do spożycia poza punktem pomiarowo-kontrolnym nr 1, ale musi być wcześniej poddana odpowiedniemu uzdatnianiu fizycznemu i chemicznemu ze względu na wysokie stężenie żelaza ogólnego i manganu. Również poza punktem 1 (przekroczone stężenia azotynów), woda w potoku spełnia warunki środowiska życia ryb łososiowatych w warunkach naturalnych.
...
Monitoring i diagnostyka obiektów hydrotechnicznych dostarcza wiedzy z zakresu stanu technicznego obiektu. Głównym celem powyższych procesów jest wyznaczenie oceny tego stanu w określonym momencie użytkowania, poprzez zdefiniowanie jego stabilności i bezpieczeństwa. Diagnoza techniczna, definiowana jest jako zbiór metod i środków do oceny przyczyn ewolucji i konsekwencji zaistniałego stanu technicznego obiektu. W przypadku zapór wodnych, monitoring i diagnostyka opiera się na systemach działaniowych, celowo zaprojektowanych, generujących i przetwarzających informacje, które są podstawą oceny ich stanu technicznego. W niniejszym artykule zaprezentowano możliwość wzbogacenia systemu technicznego monitoringu zapór wodnych o technologię naziemnego skaningu laserowego (TLS - Terrestrial Laser Scanning). Naziemny skaner laserowy jest urządzeniem metrologicznym, które w sposób bezdotykowy dokonuje pomiaru obiektu i zapisuje go w postaci uporządkowanej w przestrzeni chmury punktów. Analizę wspomagania systemu technicznego technologią TLS przeprowadzono dla zapory wodnej w Rożnowie. ...
Celem pracy jest analiza i ocena występowania posuch atmosferycznych w półroczu letnim we Wrocławiu-Swojcu na przestrzeni 50-lecia 1961÷2010. Do zrealizowania założonego w pracy celu wykorzystano dobowe wartości sum opadów atmosferycznych pomierzonych na terenie Obserwatorium Agro- i Hydrometeorologii Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Analizy prowadzono dla półrocza letniego (od maja do października) w pięćdziesięcioleciu 1961÷2010. Ocenę występowania posuch atmosferycznych przeprowadzono na podstawie ciągów dni bezopadowych, wykorzystując do ich wyznaczenia kryterium zaproponowane przez Schmuck'a. Przeprowadzone analizy wskazały na malejącą tendencję liczby ciągów dni bezopadowych trwających 9 dni i więcej na przestrzeni 50-lecia 1961÷2010, lecz była ona nieistotna statystycznie. Trend ten ustabilizował się już w 30-letnim okresie 1961÷1990. Najczęściej posuchy występowały w październiku, a najrzadziej w lipcu. Umiarkowane posuchy występowały częściej późnym latem (sierpień) oraz we wrześniu i w październiku. Natomiast silne posuchy na tym obszarze występowały sporadycznie i wyłącznie w okresie wrzesień - październik. Otrzymane rezultaty były zbieżne z wynikami badań innych autorów uzyskanych dla Wrocławia dla zróżnicowanych okresów wieloletnich.
...
Wskaźniki makrofitowe, takie jak Mean Trophic Rank (MTR), Macrophyte Biological Index for Rivers (IBMR), River Macrophyte Nutrient Index (RMNI), Reference Index (RI) i inne są z powodzeniem wykorzystywane w ocenie jakości ekosystemów rzecznych. Opierają się one głównie na tolerancji poszczególnych taksonów roślin naczyniowych, mszaków, wątrobowców i makroglonów na trofię wody. Oceniany odcinek rzeki Noteć znajdujący się powyżej jeziora Gopło odbiera zrzuty wód kopalnianych z odkrywki węgla brunatnego Tomisławice. W 2012 roku przeprowadzono badania dotyczące wpływu wód kopalnianych z odkrywki węgla brunatnego na trofię wód Noteci. Wykorzystano w tym celu kilka wskaźników makrofitowych oraz przeprowadzono analizy wskaźników troficznych na wybranych stanowiskach. Dla wybranych stanowisk dysponowano także wynikami badań z 2008 roku, które wykorzystano w celach porównawczych. Na podstawie uzyskanych wyników można stwierdzić, że wpływ charakterystyki troficznej wód kopalnianych na wielkości wskaźników makrofitowych oraz wskaźników jakości wody był nieznaczny. Wynika to z małych różnic trofii wód rzecznych i wód kopalnianych oraz braku wrażliwości wykorzystanych wskaźników makrofitowych na wypadnięcie pojedynczych gatunków wskaźnikowych z grupy roślin wodnych. Rośliną, która wypadła z listy makrofitów poniżej dopływu rzeki Pichny był grążel żółty, a niektóre wykazywały znaczny spadek pokrycia bez istotnego wpływu na wartości wskaźników makrofitowych. Świadczy to o niezbyt wysokiej czułości tego typu wskaźników w sygnalizowaniu ...
W artykule dokonano analizy wartości współczynników redukcji przepływów maksymalnych rocznych o określonym prawdopodobieństwie przewyższenia dla zlewni Sanu, Wisłoki i Wisłoka. Podstawą przeprowadzonej analizy były dane o przepływach maksymalnych rocznych z wielolecia 1984-2009 pozyskane z IMGW PIB w Warszawie. Dane pomiarowe zostały zweryfikowane pod kątem niejednorodności, a następnie obliczono wartości przepływów maksymalnych prawdopodobnych w oparciu o rozkład Pearsona III typu z szacowaniem parametrów metodą największej wiarygodności. Wartości współczynników redukcji przepływów maksymalnych obliczoną metodami: wartości odcinkowych, korelacyjną i wykresów bezwymiarowych. Analiza wykazała, że wartości współczynników redukcji przepływów maksymalnych istotnie różnią się w zależności od zastosowanej metody obliczeń (najwyższe wartości uzyskano z metody wartości odstających). Wartości współczynników redukcji są uzależnione od prawdopodobieństwa przepływów (rosną wraz ze wzrostem prawdopodobieństwa). W praktycznych obliczeniach hydrologicznych w badanym regionie powinno się stosować współczynniki redukcji przepływów maksymalnych obliczone metodą wartości odcinkowych, a także powinno się zaniechać przyjmowania wartości współczynnika n = 2/3 podawanego przez Dębskiego. ...
Właściwe wyposażenie gmin w obiekty i urządzenia infrastruktury stanowi podstawowy element w ich rozwoju oraz warunkuje poziom życia społeczności lokalnych. Ekologiczne podłoże realizowania infrastruktury sanitarnej ma ogromne znaczenie w jednostkach o dużych wartościach przyrodniczych i wymaga zainteresowania samorządów, społeczności lokalnych i naukowców. W artykule przedstawiono charakterystykę 114 gmin położonych w oddziaływaniu parków narodowych pod kątem obsługi infrastrukturą techniczną z wykorzystaniem metody wielowskaźnikowej.Analizując wskaźniki dostępności sieci wodociągowej wdsw i dostępności sieci kanalizacyjnej wdsk gminy podzielono na 5 typów. Natomiast biorąc pod uwagę gęstość występowania sieci sanitarnej gminy zakwalifikowano do jednej z pięciu kategorii. Szczegółowe wyniki zostały przedstawione w treści artykułu.Pokazanie gmin, które w swoich granicach mają taką formę ochrony przyrody jak park narodowy nie ma na celu jedynie uszeregowania ich w hierarchiczny ciąg. Odpowiedź na pytanie jak jest realizowana polityka przestrzenno-społeczna takich jednostek administracyjnych stanowi zadanie nie tylko badawcze, ale i prakseologiczne. ...
Dostępność działek do dróg publicznych stanowi istotny element warunkujący możliwości i wygodę użytkowania danej działki, co ma szczególne znaczenie na terenach zurbanizowanych oraz przeznaczonych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego na cele budowlane. Dla dominującej pod względem procentowego udziału i zajmowanej powierzchni grupy działek użytkowanych rolniczo, brak połączenia z siecią dróg publicznych powoduje również szereg problemów. Można do nich zaliczyć wzrost kosztów ponoszonych na uprawę oraz konieczność uzgadniania przejazdów o charakterze sąsiedzkim lub występowania o ustalenie służebności gruntowych. Występowanie dużego udziału gruntów bez połączenia z drogami stanowi istotną przesłankę do wszczynania na danym obszarze postępowania scaleniowego. Prezentowany artykuł przedstawia przestrzenne zróżnicowanie obrębów powiatu nowosądeckiego ze względu na natężenie występowania zjawiska braku dostępu działek do sieci drogowej. Wyniki uzyskano w drodze przetworzenia zbioru danych graficznych i opisowych o wszystkich działkach ewidencyjnych powiatu nowosądeckiego, połączonego z identyfikacją sieci transportowej oraz analizy sąsiedztwa działek tworzących te sieć.
...
Praca zawiera wyniki oznaczeń składu granulometrycznego, gęstości właściwej i objętościowej, porowatości oraz współczynników filtracji 3 kompozytów o różnych proporcjach piasku grubego do gliny pylastej, o zróżnicowanych zawartościach substancji organicznej. Kompozyty tworzono i badano w aspekcie możliwości dostosowania do budowy warstwy nośnej płyty boiska piłkarskiego i porównano je, pod względem uziarnienia i wodoprzepuszczalności, z wymaganiami normy DIN 18035. Stwierdzono, że krzywe uziarnienia kompozytów o skrajnych - największej i najmniejszej zawartości piasku w pewnych obszarach przedziału normatywnego odbiegały nieco od wymagań normy. Najbardziej dostosowanym do normy pod względem uziarnienia był kompozyt o średniej zawartości piasku. Wartości współczynników filtracji kompozytów silniej zagęszczonych (to jest o mniejszej porowatości), przy relatywnie niższych wartościach, zależały od uziarnienia - w przeciwieństwie do osiągających większe wartości współczynników, które od uziarnienia nie zależały, uzyskanych przy analogicznym uziarnieniu i mniejszym zagęszczeniu. Badania wykazały, że wszystkie badane kompozyty spełniały pod względem wodoprzepuszczalności wymaganie normy, przy czym graniczną wartość dopuszczalną spełniał silniej zagęszczony kompozyt o największej zawartości gliny pylastej. ...
Parametry sieci transportu rolniczego stanowią istotny element wpływający na koszty funkcjonowania gospodarstw rolniczych. Odpowiedni kształt sieci drogowej, jej odpowiednia gęstość oraz jakość (w tym szerokość dróg oraz rodzaj ich utwardzenia) powinien zapewniać szybki i sprawny transport pomiędzy siedliskiem gospodarstwa a użytkowanymi przez niego działkami. Analiza parametrów rzeczywistej sieci drogowej na dużych obszarach jest utrudniona ze względu na obszerne zbiory danych konieczne do przetworzenia w trakcie takiej analizy oraz konieczność weryfikacji danych w terenie lub przy użyciu metod wykorzystujących zobrazowania lotnicze lub satelitarne.Artykuł przedstawia propozycję częściowo automatycznej metody identyfikacji kształtu sieci transportowej oraz obliczenia takich wielkości jak jej długość czy gęstość na jednostkę powierzchni, przydatną do wykorzystania na stosunkowo dużych obszarach. Proces obliczeniowy oraz wyniki zaprezentowano na przykładzie powiatu dąbrowskiego, znajdującego się w północno-wschodniej części województwa małopolskiego. ...
