W pracy przedstawiono ocenę szachownicy gruntów indywidualnych we wsiach przeciętych autostradą A-4. Badania obejmują sposoby analizy występowa-nia szachownicy gruntów indywidualnych we wsi Mrowla, przeciętej autostradą A-4, położonej w województwie podkarpackim. Ocenę przeprowadzono dla stanu obecnej struktury przestrzennej gruntów oraz zbadano jak będzie po wybudowaniu autostrady. Uzyskane wyniki wskazują znaczne pogorszenie się stopnia ukształto-wania elementów przestrzennych gruntów indywidualnych po wybudowaniu auto-strady we wsi Mrowla. ...
W pracy przedstawiono analizę szachownicy gruntów indywidualnych na przykładzie Nowej Wsi przeciętej autostradą A-4 na terenie powiatu rzeszowskiego, w wyniku której powstała nowa szachownica wewnętrzna badanej miejscowości. Rozdrobnienie gruntów indywidualnych w badanej wsi jest znaczne, ponieważ nie tylko właściciele zamieszkali w tej wsi użytkują te działki, ale również osoby zamieszkałe poza badaną wsią (różniczanie). W pracy przedstawiono dostępność do gruntów różniczan po wybudowaniu autostrady. W tym celu dokonano szcze-gółowej analizy położenia działek właścicieli w stosunku do ich miejsca zamiesz-kania i dostępu do nich. Dokonano charakterystyki gruntów różniczan zamiejsco-wych, przedstawiono ich przestrzenne rozmieszczenie oraz dokonano podziału różniczan zamiejscowych na: „północnych i południowych". Podano sposób opra-cowania studium szachownicy wewnętrznej gruntów dla wsi przeciętej autostradą, które może być wykonywane w procesie prac scalenia gruntów wokół autostrad. Uzyskane wyniki dowodzą, że autostrada przetnie dostęp do działek i utrudni do nich dostęp oraz znacznie wydłuży do nich dojazd zarówno mieszkańcom wsi, jak i właścicielom spoza badanej miejscowości.
...
Występowanie szachownicy gruntów jest jednym z istotnych czynników wywierających ujemny wpływ na organizację i poziom produkcji rolniczej. Grunty te znajdują się w na obszarze wsi, w której zamieszkują ich właściciele jak również znajdować się mogą poza jej obszarem. Grunty znajdujące się w szachownicy ze-wnętrznej są w posiadaniu mieszkańców wsi, a także mieszkańców ośrodków gminnych czy miast. Mieszkańcy ośrodków administracyjnych, usługowych, prze-mysłowych i kulturalno - oświatowych przeważnie są spadkobiercami po rodzicach mieszkających na wsi, czy tych co wyemigrowali do miast. Należy jednak wspomnieć o różniczanach, którzy kupowali działki budowlane na wsi ze względu na atrakcyjną lokalizację i ceny. Prowadzone badania pozwoliły na określenie wpływu oddziaływania ośrodków kulturowo-administracyjnych, usługowo-przemysłowych na rozmiary gruntów będących w szachownicy zewnętrznej. Bada-nia zostały przeprowadzone w 44 wsiach powiatu Brzozów położonego w woj. Podkarpackim. ...
W pracy dokonano oceny i analizy szachownicy gruntów o układzie wstęgowym w miejscowości Brzeziny w gminie Puchaczów.Wykonano badania terenowe oraz zastosowano metodę kartograficzno-opisową. Badania obejmują działkę ewidencyjną określoną poprzez: powierzchnię, wydłużenie, kształt, dojazd do niej od zabudowy. Poznanie stanu badanej struktury przestrzennej gruntów pozwoliło na losowo-warstwowy wybór działek do szczegółowych analiz, tak aby proporcjonalnie do liczby działek w grupie obszarowej przypadło co najmniej 10% jej liczebności. Ogółem do badań szczegółowych przyjęto 226 ogólnej liczby działek. Największą wadliwością szczegółowo badanych działek jest ich nadmierne wydłużenie zwłaszcza w rejonie południowo-wschodnim miejscowości. Przeprowadzone badania dowodzą istnienia licznych wadliwości w strukturze przestrzennej gruntów badanych działek. Jest to następstwo przede wszystkim obrotu ziemią i sprawiedliwego dziedziczenia.Analiza struktury władania i użytkowania gruntów pozwoliła zauważyć, że w badanej miejscowości aż 96,7% gruntów należy do właścicieli indywidualnych natomiast 77% jej powierzchni to grunty orne. Około 25% badanych działek nie posiada dostępu do drogi publicznej. Dużym problemembadanej miejscowości jest wydłużenie działek, co wpływa negatywnie na opłacalność uprawy. Jedynym racjonalnym przedsięwzięciem, które mogłoby przebudować istniejący układ gruntów i zlikwidować ich nadmierne rozproszenie jest kompleksowe scalenie gruntów. Istotną przesłanką, która pozwala wytypować wieś Brzeziny do kompleksowego scalenia jest nadmierne rozdrobnienie i wydłużenie działek. ...
W pracy przedstawiono sposób oceny szachownicy gruntów we wsiach: Orzechówka, Stara Wieś i Wesoła. Badaniami objęto wylosowanych w 5 przedziałach obszarowych po 50 nieruchomości rolnych. W nieruchomościach tych oceniono szachownicę gruntów w oparciu o 5 cech, a następnie do nich dodano ocenę dwóch cech określających szachownicę zewnętrzną uzyskując stan szachownicy we wsi. Uzupełnieniem tej oceny jest szczegółowa analiza dostępności działek ewidencyjnych do drogi publicznej, która wykazała brak dostępności doponad 40% liczby działek. Uzyskane wyniki jednoznacznie wskazują na pilną potrzebę likwidacji tych wadliwości w procesie kompleksowych prac scalenia i wymiany gruntów. ...
Celem niniejszego artykułu była analiza rozmiarów zjawiska szachownicy gruntów pod kątem ustalenia pierwszeństwa w rankingu obszarów przeznaczonych do prac scaleniowych, w gminie Sławno, w województwie łódzkim. Warunkiem koniecznym zakwalifikowania wsi do scalenia gruntów, zgodnie z ustawą z dnia 26 marca 1982 roku o scalaniu i wymianie gruntów (Dz. U. z 2003r. Nr 178 poz. 1749 z późn. zm.), jest zebranie ponad 50% podpisów właścicieli. Z kolei zasadą przy zakwalifikowaniu danej wsi do scalenia, w ramach danego programu, jest najwyższy procent właścicieli przystępujących do tego kroku. Często spotykanym utrudnieniem podczas zbierania podpisów wśród właścicieli gruntów, jest to, że część z nich mieszka poza obszarem analizowanej wsi (grunty różniczan zamiejscowych). Dla wytypowania obszarów do prac scaleniowych we wsiach gminy Sławno, ze względu na rozmiary szachownicy gruntów, określono i obliczono 9 czynników charakteryzujących każdą wieś. Czynnikami tymi były: x1 - % udział gruntów gospodarstw indywidualnych, x2 - % liczba działek w sektorze prywatnym, x3 - liczba mieszkańców, x4 - liczba różniczan zamiejscowych, x5 - liczba działek różniczan zamiejscowych, x6 - powierzchnia gruntów różniczan zamiejscowych, x7 - liczba różniczan miejscowych, x8 - liczba działek różniczan miejscowych, x9 - powierzchnia gruntów różniczan miejscowych. ...
Występowanie szachownicy gruntów jest zjawiskiem negatywnie wpływającym na poziom produkcji rolniczej. Obszar Polski południowej i południowo-wschodniej jest terenem charakteryzującym się dość dużym rozdrobnieniem oraz występowaniem wielu czynników wpływających niekorzystnie na uprawę gruntów rolnych. W artykule dokonano analizy struktury przestrzennej gruntów w 29 wsiach gminy Cyców, położonej w powiecie łęczyńskim, województwie lubelskim. Przy wykorzystaniu metody unitaryzacji zerowej autorzy ustalili kolejność podejmowania prac scalenia i wymiany gruntów na badanym obszarze. Podstawę obliczeń stanowi 10 czynników (x1-x10) przyjętych dla trzech grup zagadnień. W badaniach skupiono uwagę na gruntach osób fizycznych z podziałem na grunty różniczan zamiejscowych oraz miejscowych z gminy Cyców. Istotne zmiany w przestrzeni rolniczej są możliwe do osiągnięcia jedynie poprzez wykonywanie prac scalenia i wymiany gruntów. Działania te nie mogą jednak zostać wykonane w jednym czasie na całym wymaganym obszarze z uwagi na ograniczone środki finansowe. Istnieje zatem potrzeba określania terenów, które w pierwszej kolejności potrzebują wykonania prac urządzeniowo-rolnych. W pracy podjęto próbę określenia, które wsie z analizowanej gminy powinny zostać scalone w pierwszej kolejności. Przy zastosowaniu metod statystyki wielowymiarowej wykonano obliczenia dla każdej wsi. Otrzymane wyniki, w postaci miernika syntetycznego dla każdej wsi, pozwoliły na stworzenie hierarchii pilności wykonywania prac scaleniowych. ...
W artykule zostały zaprezentowane rozmiary gruntów będące w szachownicy gruntów we wsiach gminy Sławno, położonej w centralnej Polsce województwo Łódzkie. Analiza dotyczyła powierzchni, liczby działek oraz liczby właścicieli. Badania przeprowadzono metodą tablic szachownicowych umożliwiających określenie rozmiarów występowania różniczan zamiejscowych i miejscowych. Takie ujęcie, pozwala na ustalenie wymian gruntów między nimi oraz ich likwidację w procesie prac scaleniowych. Geneza występowania zjawiska szachownicy gruntów jest ściśle powiązana z faktami historycznymi. Na skutek przejęcia sposobu rejestracji stanu faktycznego i prawnego gruntów, od państw zaborców, u schyłku XIX wieku, w katastrze polskim zauważa się do dnia dzisiejszego wiele nieścisłości. Część z nich wynika z różnic w zakresie definicji obiektów katastralnych w zaborze austriackim, pruskim oraz rosyjskim oraz specyfiki prawa dziedziczenia gruntów. Terytorium Polski jest zróżnicowane co do stopnia nasilenia oraz kształtu i wymiarów szachownicy gruntów. Można wiec powiedzieć że badane zjawisko ma charakter lokalny o którym decyduje wspomniany wcześniej czynnik geograficzno-historyczny. ...
