W artykule przedstawiono stan i rozwój wybranych elementów infrastruktury technicznej (sieć wodociągowa, kanalizacyjna, gazowa oraz sieć dróg powiatowych i gminnych) i społecznej (zasoby mieszkaniowe, szkoły podstawowe, apteki, szpitale, biblioteki oraz baza noclegowa turystyki) powiatu olkuskiego w woj. małopolskim w latach 1998–2003. Określono tempo ich zmian. Obecny stan infrastruktury przedstawiono za pomocą wskaźnika agregatowego wg Perkala, przeanalizowano związki zachodzące pomiędzy wyposażeniem w elementy infrastruktury a poziomem rozwoju społeczno-gospodarczego wyrażonym liczbą podmiotów gospodarczych i wartością dochodów budżetowych przypadających na mieszkańców gminy. Uzyskane wysokie wartości współczynnika korelacji potwierdzają istotne znaczenie infrastruktury w kształtowaniu rozwoju społeczno-gospodarczego. Tempo rozwoju infrastruktury technicznej w powiecie w analizowanych latach było 2,5-krotnie wyższe niż infrastruktury społecznej. W ramach infrastruktury technicznej najszybciej rozwijała się sieć gazowa, a w ramach społecznej obiekty związane z ochroną zdrowia – apteki. Lepszym wyposażeniem w elementy infrastruktury charakteryzują się gminy miejskie i miejsko-wiejskie: Bukowno, Olkusz i Wolbrom, najgorszym gminy wiejskie: Trzyciąż, Klucze i Bolesław. Największe potrzeby w zakresie infrastruktury wynikają z konieczności porządkowania gospodarki wodno-ściekowej. ...
Artykuł podejmuje tematykę dostępności gmin wiejskich w obszarach me-tropolitalnych. Badania obejmują analizę dostępności w Łódzkim Obszarze Me-tropolitalnym. W odniesieniu do gmin wiejskich dostępność tych jednostek samo-rządowych pozwala na budowanie ich konkurencyjności. W artykule opisano również poziom rozwoju społeczno-gospodarczego gmin wiejskich Łódzkiego Ob-szaru Metropolitalnego. Wskaźnik rozwoju opracowany został przy użyciu takso-nomicznej miary rozwoju Hellwiga. Podejście to pozwala na uszeregowanie jed-nostek terytorialnych w zależności od prezentowanego poziomu rozwoju, co daje możliwość stworzenia rankingów, które mogą podlegać wszechstronnej analizie. Zgodnie z założeniami programów unijnych obszary wiejskie powinny rozwijać się wieloaspektowo. Na wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich, szczególnie w obszarach metropolitalnych ma wpływ atrakcyjność pod względem infrastrukturalnym. Odnosi się to zarówno do dostępności gminy, jak również do zapewnienia jej mieszkańcom odpowiedniej jakości usług, co wiąże się z szeroko pojętą infrastrukturą techniczną i instytucjonalną. Próbę wszechstronnego ujęcia rozwoju stanowi prezentowana w artykule metoda, pozwalająca wskazać gminy wiejskie o wyższym poziomie rozwoju społeczno-gospodarczego z uwzględnie-niem aspektu dostępności gmin. W artykule podjęto również próbę porównania rankingów dostępności i rozwoju społeczno-gospodarczego. ...
Rozwój społeczno-gospodarczy jest najszerszym pojęciem obejmującym ogólnie tendencję rozwojową danego kraju, regionu czy jednostki terytorialnej. W pracy podjęto próbę obliczenia przy wykorzystaniu tzw. metody unitaryzacji ze-rowanej poziomu rozwoju gmin wiejskich i miejsko-wiejskich w województwie małopolskim. Wybrano 10 jednorodnych dla wszystkich gmin cech diagnostycznych charakteryzujących gospodarkę i miejscową społeczność.Jak dowodzą wyniki obliczeń, dysproporcje rozwoju społeczno-gospodar-czego w województwie małopolskim są dość znaczące, szczególnie w zakresie rozwoju gospodarczego. Potwierdza się dość znana opinia o słabiej rozwiniętej wschodniej części województwa i silniejszej gospodarczo zachodniej części. Rozwój społeczny jest bardziej terytorialnie zróżnicowany, jednak skala tego zróżnicowania jest znacznie niższa. W podsumowaniu nawiązano do badań innych autorów, dowodzących o procesach polaryzacji przestrzennej, tj. rosnących różnicach rozwojowych pomiędzy obszarami bogatymi lub bogacącymi się i obszarami bied-nymi. Obszary bogate rozwijają się dzięki wykorzystaniu swojego potencjału i koniunktury gospodarczej, natomiast obszary biedy (zwane również „obszarami problemowymi") z różnych przyczyn pozostają w zastoju.
...
Zagadnienie rozwoju społeczno-gospodarczego to zjawisko o charakterze złożonym, wielokryteriowym. Związane jest zarówno z aspektem ekonomicznym, demograficznym jak i przyrodniczym. Rozwój wiąże się bezpośrednio ze wzrostem liczby inwestycji, z zainteresowaniem turystycznym, z rozbudową infrastruktury technicznej oraz społecznej. Nie można także zapomnieć o kapitale ludzkim. Dodatkowy odpływ ludności z terenów słabo zaludnionych powoduje bowiem regres w rozwoju społeczno-gospodarczym. Przemiany społeczno-gospodarcze po 1990 roku były bezpośrednią przyczyną reorganizacji struktury przestrzennej kraju oraz powiązań regionalnych. Województwa tzw. „ściany wschodniej" są postrzegane jako obszary rolnicze, słabiej rozwinięte. Wciąż aktualne pozostaje pytanie czy należy podejmować próby hamowania niekorzystnych procesów na obszarach słabiej rozwiniętych (rolniczych), wspierać je i dążyć do ich rozwoju, czy może wspierać te obszary, które same posiadają już zdolności rozwojowe. Artykuł przedstawia analizę i próbę oceny warunków rozwoju społeczno-gospodarczego województwa podkarpackiego, przyjmując jako pole podstawowej oceny powiat. Na potrzeby oceny zróżnicowania przestrzennego badanego województwa zastosowano metodę taksonomii wrocławskiej. Materiały źródłowe stanowiące podstawę badań dotyczyły stanu na 2011 r. Dane pochodzą ze źródeł statystyki publicznej Głównego Urzędu Statystycznego. W wyniku przeprowadzonych analiz wydzielono typy przestrzenne warunków rozwoju społeczno-gospodarczego w województwie podkarpackim oraz dokonano ich charakterystyki. ...
Fundusze pomocowe UE umożliwiły gminom realizację kosztownych inwestycji infrastrukturalnych podnoszących standard życia mieszkańców, a co za tym idzie ich konkurencyjność. Realizowane inwstycje wpływają na rozwój społeczno-gospodarczy, co szczególnie widoczne jest w przypadku gmin wiejskich. Wynika stąd, że środki pomocowe UE stanowią instrument polityki rozwoju zarówno w wymiarze regionalnym, jak i lokalnym. Sprzyjają bowiem realizacji inwestycji powiększającej potencjał rozwojowy gmin. Gminy z różną aktywnością i skutecznością sięgają po fundusze unijne. Stąd celem artykułu jest próba znalezienia zależności pomiędzy wysokością pozyskanego wsparcia finansowego na inwestycje infrastrukturalne a poziomem rozwoju społeczno-gospodarczego gmin. Badaniami objęto pięć gmin wiejskich zlokalizowanych w trzech regionach statystycznych Polski (NUTS 1) - północnym, północno-zachodnim oraz wschodnim. Analizy przeprowadzono bazując na kwerendzie literatury, a także przy użyciu prostych metod statystycznych. Badania przeprowadzono w kilku etapach, dokonując analizy realizowanych projektów inwestycyjnych współfinansowanych ze środków UE, a także metawskaźnika ukazującego w sposób syntetyczny uwarunkowania społeczno-gospodarcze gmin. Analizę zależności pomiędzy poziomem uzyskanego wsparcia UE a rozwojem społeczno-gospodarczym przeprowadzono przy pomocy wskaźnika korelacji Pearsona. ...
Artykuł przedstawia dynamikę zmian społeczno-gospodarczych w gminach powiatu krakowskiego. Dla potrzeb analiz zdefiniowano zjawisko rozwoju społeczno-gospodarczego przy pomocy zmiennych skupionych w czterech grupach informacyjnych. Do analiz wybrano czynniki demograficzne, czynniki o charakterze ekonomicznym, zmienne opisujące infrastrukturę społeczną oraz techniczną. Analizę zmian w badanym okresie przeprowadzono w oparciu o procedurę typologiczną dokonując delimitacji gmin powiatu krakowskiego, oraz określając grupy gmin homogenicznych. Wartości zmiennych przyjętych do analiz pochodzą ze źródeł statystyki publicznej (GUS) z lat 2010-2014. W wyniku przeprowadzonej procedury typologicznej określono typy gmin jednorodnych pod kątem warunków społeczno-gospodarczych w badanych latach, opierając się na wybranych cechach diagnostycznych. Przedstawiono ranking gmin, a także porównano dynamikę zmian rozwoju społeczno-gospodarczego w badanym okresie w poszczególnych gminach powiatu krakowskiego. ...
