W pracy za wskaźnik potrzeb wodnych przyjęto takie ilości opadów atmos-ferycznych w okresach wzmożonego zapotrzebowania roślin na wodę, przy któ-rych nie obserwuje się już przyrostu plonów pod wpływem nawadniania. Tak ro-zumiane opady optymalne wyznaczono na podstawie rezultatów wieloletnich, ścisłych doświadczeń polowych z nawadnianiem roślin, prowadzonych na dwóch rodzajach gleb w rejonie Bydgoszczy. Potrzeby nawadniania, czyli niedobory opa-dów w okresie wzmożonego zapotrzebowania wybranych upraw na wodę, obli-czono jako różnicę między opadem optymalnym oraz opadem rzeczywistym. Wy-korzystano jednorodny 35-letni ciąg pomiaru opadów atmosferycznych w Mochełku koło Bydgoszczy w latach 1971–2005. Obliczeń potrzeb nawadniania dokonano w okresach wzmożonego zapotrzebowania wybranych roślin (zboża ja-re, ziemniak średniowczesny, kukurydza na ziarno) na wodę. Odniesiono je do dwóch rodzajów gleb: gleba bardzo lekka na podłożu przepuszczalnym oraz gleba lekka na podłożu zwięzłym. Na podstawie wyników obliczeń, dokonano klasyfi-kacji oszacowanych potrzeb nawadniania, według kryterium uwzględniającego liczbę niezbędnych do zastosowania jednorazowych dawek wody i wielkość pro-gnozowanych efektów produkcyjnych nawadniania. Stwierdzono, że potrzeba za-stosowania nawadniania jako podstawowego czynnika plonotwórczego na glebie bardzo lekkiej o przepuszczalnym podłożu, występuje w regionie Bydgoszczy w 85,7–97,1% lat, w zależności od badanej uprawy. W 40,0–62,8% lat są to duże potrzeby, których pokrycie prowadzi do znaczącego wzrostu produkcji rolniczej. Potrzeba zastosowania nawadniania jako uzupełniającego (interwencyjnego) ...
W latach 2000–2008 przeprowadzono w Stacji Badawczej Wydziału Rol-niczego UTP w Mochełku pod Bydgoszczą dwuczynnikowe doświadczenie z na-wadnianiem kukurydzy odmiany ‘Cedro’ o liczbie FAO 230 na glebie płowej ty-powej, zaliczanej do klasy IVa. W badaniu zastosowano dwa poziomy nawożenia azotem (90 i 150 kg.ha-1). Wody dostarczano roślinom za pomocą linii kroplującej z wtopionymi emiterami firmy NAAN, rozłożoną wzdłuż rzędów roślin. Średnio, w latach badań, zadysponowano 112 mm wody (28 mm w czerwcu, 49 mm w lip-cu, 28 mm w sierpniu i 7 mm we wrześniu), a w poszczególnych sezonach ilość dodatkowej wody wahała się od 25 mm (w roku 2007) do 215 mm w 2008. Zasto-sowanie nawadniania spowodowało wzrost plonu suchego ziarna kukurydzy z po-ziomu 5,62 t.ha-1 do 8,53 t.ha-1, a więc o 2,91 t.ha-1(52%). Wielkość przyrostu plo-nu w latach badań wahała się od 0,46 t.ha-1 w roku 2000, poprzez 0,60 (w chłodnym 2004) do 8,47 (w 2006 z bardzo gorącym i suchym lipcem) i 6,26 w 2008 r. (z małymi opadami V–VII). Uzyskane w doświadczeniu efekty stoso-wania uzupełniającego niedobory opadów nawadniania zależały w największym stopniu od sumy opadów atmosferycznych lipca, im te opady mniejsze, tym przy-rosty plonu ziarna większe. Drugi czynnik – nawozowy – także spowodował istot-ne ...
W środowiskach o znacznym zasoleniu występują halofity, które są narażone nie tylko na stres związany z zasoleniem ale również na stres związany z niedoborem tlenu.Stopniowe narastanie tego problemu na terenach użytkowanych rolniczo, wpływa na ukierunkowanie badań naukowych, mających na celu dobór roślin uprawnych o dużej tolerancji względem gleb słonych, w tym również nawadnia-nych. Celem, przeprowadzonych w latach 2008-2009 doświadczeń, był dobór ga-tunków roślin do fitoremediacji gleb nawadnianych i nawożonych przez wiele lat. Z przeprowadzonych doświadczeń wynika, że spośród wskaźników wzrostu i rozwoju roślin, do oceny ich przydatności do rekultywacji gleb zasolonych, najbardziej nadawały się indeks azotowy i zazielenienia, w mniejszym zakresie wysokość roślin.Zaobserwowano interakcję między nawożeniem a gatunkiem na kształto-wanie się świeżej i suchej masy roślin. Dotyczyło to głównie świeżej i suchej masy części nadziemnej natomiast w przypadku korzeni, jedynie ich świeżej masy. Biorąc pod uwagę zasolenie podłoża i wzrost badanych roślin największą odporność na zasolenie wykazała gorczyca biała, kukurydza a najmniej odpornym gatunkiem okazał się łubin żółty. Dowodzi tego obniżenie zasolenia, koncentracja wapnia, potasu i fosforu, w glebie poddanej wieloletniemu nawadnianiu i nawożeniu azotem i potasem w porównaniu do obiektów kontrolnych (be nawożenia).Przeprowadzone doświadczeniu wykazały, że najodpowiedniejszym gatun-kiem do fitoremediacji gleb z wieloletnim nawadnianiem i nawożeniem mogłyby być gorczyca ...
Celem pracy było określenie częstotliwości występowania susz w okresie wzmożonych potrzeb wodnych kukurydzy uprawianej na ziarno w regionie kujawsko-pomorskim na podstawie wielkości wskaźnika standaryzowanego opadu SPI. Wykorzystując istotną zależność między zwyżkami plonów ziarna a wysokością opadów atmosferycznych dokonano także oceny potrzeb i przewidywanych efektów produkcyjnych nawadniania tej uprawy. W badaniach wykorzystano wyniki pomiarów opadów atmosferycznych w okresie od 1 lipca do 31 sierpnia w wieloleciu 1981-2010, pochodzące z placówek COBORU w Chrząstowie, Głębokim i Głodowie oraz ze Stacji Badawczej UTP w Mochełku. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że częstotliwość wystąpienia suszy atmosferycznej w okresie wzmożonego zapotrzebowania na wodę kukurydzy na ziarno wynosiła w regionie 26,7-40,0%, w zależności od miejscowości. Silne susze wystąpiły w latach 1983, 1989, 1992 i 1994, umiarkowana w 2005, a słabe w latach 1982, 1984 i 1999. Duże potrzeby deszczowania kukurydzy na ziarno, odpowiadające okresom suszy silnej i umiarkowanej (SPI ≤ -1,0) stwierdzono w 5 latach na 30 analizowanych. Prognozowana zwyżka plonu ziarna kukurydzy uprawianej na glebach lekkich pod wpływem nawadniania kształtuje się w tych latach na poziomie wyższym od 3,22 t.ha-1. W kolejnych 9 latach stwierdzono średnie potrzeby deszczowania, odpowiadające wielkościom SPI w okresie lipiec-sierpień od 0 do -1,0. ...
Doświadczenie polowe wykonano w latach 2007-2009 w Rolniczej Stacji Doświadczalnej w Lipniku koło Stargardu Szczecińskiego, na glebie brunatnej kwaśnej, kompleksu żytniego dobrego. Gleba ta w warstwie ornej zawierała 8.2 g kg C-organicznego, wykazywała odczyn słabo kwaśny, posiadała małą zawartość przyswajalnych form P (30,1 mg kg-1) i K (45 mg kg -1). W okresie wegetacji po-ziom wody gruntowej utrzymywał się poniżej 3,0 m. Celem badań było porównanie możliwości plonotwórczych kukurydzy i dwóch mieszańców sorgo cukrowego uprawianych w warunkach zróżnicowanego uwilgotnienia gleby lekkiej. Na poletka nie nawadniane i nawadnianych kroplowo uprawiano sorgo cukrowe (odmiany Sucrosorgo-506 i Rona-1) oraz ku-kurydzę (odmiana Oldham o liczbie FAO-250) która była gatunkiem porównywa-nym. Terminy i dawki nawodnieniowe określano na podstawie wskazań tensjome-trów glebowych. Nawadnianie rozpoczynano przy spadku potencjału wody w glebie poniżej 0,03 MPa. Do nawadniania użyto linii kroplującej o wydatku 2,4 l h-1 wody i rozstawie emiterów co 30 cm. Sumaryczne dawki wody zależały od rozkładu i wielkości opadów i wynosiły: 2007 r.- 40 mm, 2008 r. - 150 mm, 2009 r.- 110 mm. Obsada roślin dla kukurydzy wynosiła 111 000 szt. ha-1 (60 x 15 cm) natomiast dla sorgo 222 000 szt. ha-1 (30 x 15 cm). Plon suchej masy pędów Sucrosorga-506 był istotnie wyższy ...
Celem badań było potwierdzenie konieczności stosowania nawadniania jako podstawowego zabiegu plonotwórczego w uprawie kukurydzy na obszarze szczególnie deficytowym w wodę, charakteryzującym się glebą bardzo lekką o podłożu przepuszczalnym oraz określenie efektywności fertygacji, w porównaniu z posypową metodą nawożenia azotem. Ścisłe doświadczenie polowe przeprowadzono w latach 2008-2010 na polu doświadczalnym Katedry Melioracji i Agrometeorologii UTP zlokalizowanym w Kruszynie Krajeńskim koło Bydgoszczy. W okresie badań wystąpiły duże potrzeby nawadniania kukurydzy, wynikające z niedostatecznej ilości i nierównomiernego rozkładu opadów atmosferycznych w poszczególnych sezonach wegetacji. Sezonowa dawka nawodnieniowa wyniosła średnio 194 mm. Wyniki badań wykazały, że uprawa kukurydzy na ziarno na obiekcie szczególnie deficytowym w wodę jest celowa tylko pod warunkiem stosowania nawadniania. Na stanowiskach nie nawadnianych plon suchej masy ziarna wyniósł zaledwie 0,87 t.ha-1, nie przekraczając w żadnym roku badań granicy 1 t.ha-1. W warunkach nawadniania kukurydza plonowała na średnim poziomie 6,55 t suchej masy ziarna z 1 ha. Systemem nawadniającym godnym polecenia w uprawie kukurydzy na ziarno jest nawadnianie kroplowe, którego jednostkowy efekt produkcyjny okazał się wyższy, w porównaniu do uzyskanego we wcześniejszych badaniach z deszczowaniem, prowadzonych na tym samym obiekcie. Ponadto system ten umożliwia fertygację, czyli zastosowanie nawozów w formie płynnej razem z nawadnianiem. Zastosowanie fertygacji kroplowej azotem, w porównaniu ...
W artykule do oceny efektywności ekonomicznej nawadniania wybranych upraw polowych wykorzystano efekty produkcyjne uzyskane w badaniach, prowadzonych przez pracowników Katedry Melioracji i Agrometeorologii w Stacji Badawczej UTP w Bydgoszczy w latach 2006-2012. Badania te dotyczyły wpływu nawadniania na plonowanie ziemniaków jadalnych, jęczmienia jarego browarnego oraz kukurydzy uprawianej na ziarno. Do przeprowadzenia obliczeń efektywności ekonomicznej wykorzystano metodę kalkulacji przyrostu nadwyżki bezpośredniej. Wyniki wskazują, że nawadnianie nie we wszystkich przypadkach było uzasadnione ekonomicznie. W przypadku ziemniaków nadwyżka bezpośrednia rosła wraz ze wzrostem powierzchni nawadnianej, straty odnotowano tylko w przypadku 1-hektarowego wariantu. Wykazano natomiast brak ekonomicznego uzasadnienia dla wprowadzenia deszczowania do produkcji jęczmienia browarnego, niezależnie od nawadnianej powierzchni. Identyczne jak w przypadku jęczmienia efekty ekonomiczne uzyskano stosując nawadnianie kroplowe, w uprawie kukurydzy na ziarno. Z przeprowadzonych kalkulacji wynika, że koszty nawadniania w przeliczeniu na 1 ha maleją waz ze wzrostem nawadnianej powierzchni. ...
Podstawowym celem pracy, wykonanej w ramach strategii badawczej dotyczącej aktualnie zachodzących zmian klimatu regionalnego Pomorza i Kujaw było zaprzeczenie hipotezie o zwiększającej się częstości i intensywności występowania susz w okresie wzmożonych potrzeb wodnych kukurydzy, obejmującym miesiące czerwiec i lipiec, w latach 1981-2010. Praca miała także na celu potwierdzenie istotnej zależności między wskaźnikami charakteryzującymi suszę meteorologiczną i rolniczą. Materiał do badań stanowiły dane z pięciu meteorologicznych punktów pomiarowych zlokalizowanych w regionie. Zastosowano metody statystyczne stosowane w opracowaniach klimatologicznych, między innymi metodę trendów z zastosowaniem równań regresji liniowej. Średnie wieloletnie 1981-2010 wysokości opadów w okresie wzmożonych potrzeb wodnych kukurydzy (VI-VII) w miejscowościach regionu Pomorza i Kujaw cechowała zmienność przestrzenna wynosząca 22,6%. Częstość występowania susz meteorologicznych w okresie czerwca i lipca wyniosła 26,7-33,3%. Nie stwierdzono istotnych zmian częstości i intensywności występowania tych susz wraz upływem lat od 1981 do 2010. Produkcja kukurydzy w regionie Pomorza i Kujaw jest prowadzona w warunkach częstego występowania niedoborów opadów atmosferycznych w okresie wzmożonych potrzeb wodnych, które maksymalnie wynoszą od -91 do -124 mm, w zależności od miejscowości. Niedobory te nie wykazały istotnych, ukierunkowanych zmian w latach 1981-2010. ...
