Zmienność czasowa potrzeb nawadniania wybranych roślin w regionie Bydgoszczy

Słowa kluczowe: potrzeby nawadniania, opady optymalne, region Bydgoszczy, zboża jare, kukurydza, ziemniak

Streszczenie:

W pracy za wskaźnik potrzeb wodnych przyjęto takie ilości opadów atmos-ferycznych w okresach wzmożonego zapotrzebowania roślin na wodę, przy któ-rych nie obserwuje się już przyrostu plonów pod wpływem nawadniania. Tak ro-zumiane opady optymalne wyznaczono na podstawie rezultatów wieloletnich, ścisłych doświadczeń polowych z nawadnianiem roślin, prowadzonych na dwóch rodzajach gleb w rejonie Bydgoszczy. Potrzeby nawadniania, czyli niedobory opa-dów w okresie wzmożonego zapotrzebowania wybranych upraw na wodę, obli-czono jako różnicę między opadem optymalnym oraz opadem rzeczywistym. Wy-korzystano jednorodny 35-letni ciąg pomiaru opadów atmosferycznych w Mochełku koło Bydgoszczy w latach 1971–2005. Obliczeń potrzeb nawadniania dokonano w okresach wzmożonego zapotrzebowania wybranych roślin (zboża ja-re, ziemniak średniowczesny, kukurydza na ziarno) na wodę. Odniesiono je do dwóch rodzajów gleb: gleba bardzo lekka na podłożu przepuszczalnym oraz gleba lekka na podłożu zwięzłym. Na podstawie wyników obliczeń, dokonano klasyfi-kacji oszacowanych potrzeb nawadniania, według kryterium uwzględniającego liczbę niezbędnych do zastosowania jednorazowych dawek wody i wielkość pro-gnozowanych efektów produkcyjnych nawadniania. Stwierdzono, że potrzeba za-stosowania nawadniania jako podstawowego czynnika plonotwórczego na glebie bardzo lekkiej o przepuszczalnym podłożu, występuje w regionie Bydgoszczy w 85,7–97,1% lat, w zależności od badanej uprawy. W 40,0–62,8% lat są to duże potrzeby, których pokrycie prowadzi do znaczącego wzrostu produkcji rolniczej. Potrzeba zastosowania nawadniania jako uzupełniającego (interwencyjnego) za-biegu w uprawie roślin na glebie lekkiej o podłożu zwięzłym, występuje w regio-nie Bydgoszczy w 77,1–88,6% lat. W 14,3–25,7% lat są to potrzeby duże, wyma-gające zastosowania co najmniej 5 dawek nawodnieniowych w okresie wzmożonego zapotrzebowania roślin na wodę. Cechujące się bardzo dużą zmien-nością czasową potrzeby nawadniania roślin w regionie Bydgoszczy nie wykazują istotnych trendów zmian w okresie 1971–2005.

Cytowanie:

Żarski J., Dudek S. 2009, vol. 6. Zmienność czasowa potrzeb nawadniania wybranych roślin w regionie Bydgoszczy. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich. Nr 2009, vol. 6/ 03