Przedstawiono niektóre wyniki badań i studiów prognostycznych IBMER nad kształtowaniem się przyszłościowego modelu rolnictwa i techniki (inżynierii) rolniczej zachodzących pod wpływem realizacji wspólnej polityki rolnej i proekologicznego oddziaływania na wielofunkcyjny rozwój wsi i obszarów wiejskich. Zapoczątkowany proces technologiczny modernizacji rozwojowych gospodarstw rodzinnych i farmerskich wiąże się z propagowanym przechodzeniem od tradycyjnych i intensywnych systemów produkcji rolniczej do systemu rolnictwa zrównoważonego, ekologicznego i precyzyjnego. Stwierdzono systematyczne oddziaływanie postępu naukowo-technicznego na efektywność produkcji roślinnej i zwierzęcej w ciągle zmniejszającej się liczbie towarowych gospodarstw rodzinnych. Dalszy postęp technologiczny, zmniejszanie się skumulowanej energochłonności i jednostkowych kosztów produkcji rolniczej będzie stymulować utrzymywanie się około 400 tys. rozwojowych gospodarstw i grup producentów rolnych zdolnych do konkurowania na rynkach żywnościowych. Stwierdzono też, że w zakresie równoważenia produkcji rolniczej, integrowanej z wielofunkcyjnym rozwojem wsi, poszanowania energii i ochroną środowiska obszarów wiejskich, nauka i technika rolnicza ma coraz poważniejsze zadania. Trzeba między innymi przesądzać i godzić interesy producentów rolnych i żywnościowych z ekologicznymi wymaganiami ochrony gleby, wody, powietrza, lasów i innych. Należy przesądzać czy można całkowicie rezygnować ze stosowania agrochemikaliów przy założonej na wiele lat produkcji żywności ekologicznej. Warto też bardziej obiektywnie oceniać substytucję różnych rodzajów energii, a w tym wymaganym wykorzystaniem energii z zasobów odnawialnych. Niezbędne są więc ...
W pracy zarysowano, na tle koncepcji trwałego i zrównoważonego rozwoju, problematykę kształtowania obszarów wiejskich UE. Scharakteryzowano zasady i poszczególne etapy wspólnej polityki rolnej, polityki strukturalnej i polityki regionalnej. Stwierdzono m.in., iż polityki te są z sobą ściśle powiązane i wykazują stałą ewolucję. Polityka rolna sprowadza się do polityki cenowo-dochodowej oraz wspomagania polityki strukturalnej, polityka strukturalna polega na oddziaływaniu na czynniki produkcji stymulujące przemiany na obszarach wiejskich, a polityka regionalna wspiera restrukturyzację rolnictwa, wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich oraz niwelowanie niekorzystnych różnic między regionami. Celem tych działań jest kreowanie wartości i zrównoważonej ekonomicznie pozycji obszarów wiejskich, w szczególności jako środowiska zamieszkania, pracy i wypoczynku w naturalnych warunkach, jak również racjonalnego rozwoju struktur rolniczych. W ostatnich dziesiątkach lat UE uzyskała znaczące postępy w redukcji LFA (Less Favoured Areas), co w szczególności dotyczy regionów Irlandii i Portugalii. Zrównoważone kształtowanie środowiska i zagospodarowania przestrzeni wiejskiej realizowane jest poprzez system planowania przestrzennego, w ramach urządzeń rolnych, odnowy wsi oraz planowania ekologiczno-krajobrazowego. Koncepcja rozwoju zrównoważonego i trwałego, którego wyrazem jest ład tzw. zintegrowany – mimo braku precyzyjnej definicji, czy spójnych modeli wzrostu gospodarki – stanowi ważne wyzwanie cywilizacyjne. ...
Badania terenowe prowadzono w małej zlewni leśnej znajdującej się na Pojezierzu Krajeńskim, na terenie Nadleśnictwa Lipka w leśnictwie Biskupice. Powierzchnia zlewni wynosi 182 ha, z czego 95% to tereny leśne, pozostałe 5% stanowią grunty orne i łąki. Pomiary terenowe obejmowały ciągła rejestracje stanów wody w cieku na przelewie Thomsona i cotygodniowe pomiary stanów wody gruntowej w dziesięciu studzienkach. W trakcie badan dokonano zabudowy cieku poprzez wybudowanie na nim sześciu urządzeń piętrzących – zastawek stałych. Zestawione sumy opadów oraz wskaźniki odpływów obliczono na podstawie bezpośrednich pomiarów. Ewapotranspiracje dobowa obliczono według metody Konstantinowa, a następnie obliczono jej sumy miesięczne i roczne. Zmianę retencji obliczono na podstawie pomiarów stanów wód gruntowych, zakładając 34% porowatość gleby w strefie wahania się wód gruntowych. Rok hydrologiczny 2004/2005 należy do lat przeciętnych pod względem sumy rocznej opadów atmosferycznych oraz średniej rocznej temperatury powietrza, które to wartości znajdują się w odpowiednich przedziałach 90–110% wartości średnich dla wielolecia. Współczynnik odpływu rocznego z badanej zlewni wynosi 0,330. Potwierdza to zasadność zabudowy badanego cieku w celu utworzenia tzw. małej retencji. Nie stwierdzono jednak wyraźnego wpływu zabudowy cieku na składniki bilansu wodnego zlewni. Nie stwierdzono wyraźnego wpływu zabudowy cieku na wahania sie lustra wody gruntowej w najpłytszych studzienkach położonych najbliżej cieku. Wahania ...
Wykorzystanie gospodarcze rzek i potoków prowadzi do ich podłużnej i poprzecznej zabudowy. Skutkuje to zachwianiem równowagi i przerwaniem ciągłości dynamicznej cieku. Poznanie procesów kształtujących koryta rzek, szczególnie takich gdzie ta ciągłość jest zachowana są kluczowym elementem przywracania ich naturalności. W pracy przedstawiono wyniki badań zmian morfologicznych jakie mają miejsce w korycie po przejściu fali wezbrania oraz składu granulometrycznego materiału dennego w ujściowym odcinku rzeki podgórskiej. Na podstawie szczegółowych badań terenowych prowadzonych w ujściowym odcinku rzeki Raby na odcinku ok. 800 m, w miejscowości Uście Solne, na połączeniu Raby z rzeką Wisłą, przeprowadzono analizę zmian morfologii dna odcinka badawczego, uwzględniając takie parametry jak: zmiany geometrii przekroju poprzecznego, skład granulometryczny rumowiska w warstwie tworzącej obrukowanie dna oraz podłoża oraz zmiany wynikające z występowania form dennych. Pomiary terenowe prowadzono w latach 2005-2006, ze szczególnym nasileniem po przejściu fal powodziowych. Stwierdzono, że w wyniku transportu rumowiska dennego na badanym odcinku tworzą się przegłębienia i wypłycenia dna, zróżnicowane formy denne oraz łachy, których wysokość dochodzi do 1,1 m. Analiza prób warstwowych wskazuje na pionowe zróżnicowanie składu granulometrycznego rumowiska. W przypadku braku obrukowania dna warstwa powierzchniowa 0,0-0,05 m ma podobne uziarnienie jak warstwy zalegające niżej. Taki rozkład uziarnienia stwierdzono w próbie A, gdzie średnica d50 = ...
W artykule przedstawiono ogólny zarys metody określania odległości gruntów od siedlisk na podstawie mapy numerycznej, bardziej szczegółowo omawiając procedury dotyczące wyznaczenia najkrótszej trasy łączącej działki z siedliskami. Dojazd z siedlisk do kompleksu działek opisany został grafem obejmującym sieć drogową i przejazdy po terenie w granicach tego kompleksu. Trasę przejazdu z siedliska do działki określono jako najkrótszą ścieżkę między węzłami grafu. Przyjęto odpowiednie zróżnicowanie trudności przejazdu po drogach i po terenie. Przedstawione procedury dotyczące określania odległości gruntów od siedlisk zostały opracowane przy założeniu, że przemieszczenia odbywają się po granicach dróg oraz po miedzach działek. Zestawiony przy tych założeniach graf opisujący przemieszczenia między pojedynczą działką a siedliskiem, nawet przy dużym rozdrobnieniu gruntów, nie przekracza zwykle 1-2 tysięcy wierzchołków, co nie wydłuża nadmiernie czasu obliczeń i umożliwia praktyczne zastosowanie opracowanej metody. Podane zasady określanie odległości i trasy przejazdu z siedliska do działek gospodarstwa na podstawie mapy ewidencyjnej przedstawionej w formie cyfrowej pozwalają na automatyzację większości procedur obliczeniowych, a tym samym na zmniejszenie ich pracochłonności. Umożliwia to określanie odległości wszystkich działek rolnych położonych na rozpatrywanym obszarze od siedlisk gospodarstw, co stanowić może wartościowy materiał dla oceny struktury przestrzennej wsi oraz jej zmian zachodzących w wyniku prowadzenia prac urządzeniowych. Tablica zawierająca odległości wszystkich działek położonych ...
Propagację fal akustycznych w strefie przydrożnej warunkuje energia źródła dźwięku oraz własności ośrodka. Zadrzewienia przydrożne oraz leśne strefy ekotonowe spełniają rolę filtrów ekologicznych dla różnych zanieczyszczeń generowanych przez ruch samochodowy. Drzewa i krzewy rosnące w sąsiedztwie dróg, odbijając i pochłaniając hałas pełnią rolę naturalnych ekranów akustycznych. Celem przeprowadzonych badań była ocena propagacji hałasu komunikacyjnego na terenach zadrzewionych metodą analizy wariancji. Badania prowadzono na terenie leśnym, zadrzewieniu miejskim oraz parkowym. Pomiary natężenia hałasu interpretowano według trzy-czynnikowego i dwuczynnikowego modelu liniowego. Punkty pomiarowe zlokalizowano w różnych odległościach od korony drogi (czynnik A). Pomiary prowadzono w dwóch terminach, tzn. w okresie zimowym oraz w okresie wegetacji (czynnik C). Otrzymane wyniki równoważnego poziomu hałasu na terenach zadrzewionych porównano z wynikami uzyskanymi na powierzchniach kontrolnych niezadrzewionych (czynnik B). Dla celów porównawczych wykonano również badania równoważnego poziomu hałasu w pobliżu poliwęglanowego ekranu akustycznego. Na podstawie analizy wariancji stwierdzono, że wszystkie hipotezy zerowe efektów czynników głównych są odrzucone na rzecz hipotez alternatywnych na poziomie istotności α = 0,01. Oznacza to, że każdy wyróżniony w doświadczeniu czynnik istotnie różnicuje poziom hałasu komunikacyjnego. Przeprowadzone badania wykazały, że najistotniejszym czynnikiem decydującym o propagacji hałasu jest występowanie szaty roślinnej. W zadrzewieniach zlokalizowanych przy drodze krajowej nr 11 w Złotnikach i przy ...
Obecnie jest realizowany tzw. szósty Program Działania w dziedzinie ochrony środowiska obejmujący lata 2001–2010. Jest kontynuacją wcześniej przyjętego programu, którego zasadą jest zrównoważony rozwój. Zapewnia on …”zaspokojenie wszystkich potrzeb rozwojowych i konsumpcyjnych społeczeństw i może być kontynuowany bez pogorszenia funkcjonowania naturalnego środowiska, w którym owe społeczeństwa żyją” [Nowak-Far 2002, s. 239]. Dotyczy to sektorów gospodarczych szczególnego oddziaływania takich jak przemysł energetyka, transport, rolnictwo i turystyka. ...
W pracy przeanalizowano kształtowanie się stanów wód gruntowych w różnowiekowych drzewostanach leśnych siedlisk bagiennych na tle warunków meteorologicznych (temperatury powietrza i opadów atmosferycznych). Badania przeprowadzono w latach hydrologicznych 2002–2005 na 7 powierzchniach doświadczalnych, zlokalizowanych na terenie Puszczy Zielonka oddalonej o około 6 km na północny wschód od granic miasta Poznania. W toku prowadzonych badań stwierdzono, że największą dynamiką zwierciadła wód gruntowych charakteryzują się powierzchnie badawcze z drzewostanami średnich klas wieku, zaś najmniejszą drzewostany najstarsze (V klasy wieku) i w mniejszym zakresie – I klasy wieku. Uzyskane wyniki badań, przez swoją niejednoznaczność, jak również ze względu na krótki ciąg pomiarowy, nie pozwalają przyjąć ani całkowicie odrzucić tezy o istnieniu zależności pomiędzy wiekiem drzewostanu a stanami wód gruntowych w leśnych siedliskach bagiennych. ...
Celem badań było określenie wpływu mikronawodnień (mikrozraszania i nawadniania kroplowego) oraz nawożenia organicznego (kompost wyprodukowany na bazie osadów ściekowych) na cechy siły wzrostu i stopień mikoryzacji dwuletnich sadzonek sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.) produkowanych z udziałem zabiegu zoomelioracji. Ścisłe dwuletnie (2004–2005) badania polowe przeprowadzono w szkółce leśnej Nadleśnictwa Bydgoszcz w Białych Błotach na glebie rdzawej wytworzonej z piasku luźnego. Czynnikiem pierwszego rzędu było nawadnianie zastosowane w trzech wariantach wodnych: bez nawadniania (kontrola), nawadnianie kroplowe, mikrozraszanie. Czynnik drugiego rzędu stanowiło nawożenie, zastosowane w dwóch wariantach: nawożenie mineralne (standard stosowany w szkółkach leśnych), nawożenie organiczne (kompost). Nawadnianie istotnie zwiększyło wzrost dwuletnich siewek sosny. Nie stwierdzono istotnych różnic w wysokości roślin nawadnianych kroplowo bądź mikrozraszaczami. Zastosowanie kompostu z osadów ściekowych zwiększyło istotnie wysokość i średnicę pędu siewek. Stwierdzono statystycznie udowodnione współdziałanie nawożenia organicznego (kompostu) i nawadniania. Nawadniane kroplowo i nawożone kompostem siewki sosny były wyższe i cechowały się większą średnicą pędu. Czynniki doświadczenia różnicowały stan symbiozy mikoryzowej dwuletnich siewek sosny. Dominującym gatunkiem grzybów tworzących mikoryzy na korzeniach był Thelephora terrestris. Zastosowane w doświadczeniu systemy nawodnień korzystnie wpłynęły na zagęszczenie roztoczy (Acari), w tym mechowców (Oribatida), nie stwierdzono natomiast wpływu nawożenia organicznego na te stawonogi. ...
Opracowanie stanowi próbę określenia warunków życia ludności zamieszkującej obszary wiejskie województwa świętokrzyskiego przy użyciu wskaźnika syntetycznego. Konstrukcji wskaźnika syntetycznego dokonano przy użyciu mierników cząstkowych, opisujących różnorakie potrzeby ludzkie. Dobór mierników uwarunkowany został ograniczonym zbiorem dostępnych danych statystycznych. Jednak już wstępna charakterystyka (przy doborze tylko kilku elementów) wskazała na zróżnicowanie warunków życia. Przedmiotem uwagi w opracowaniu były warunki wewnętrzne czyli między innymi: warunki mieszkaniowe, infrastruktura komunalna, społeczna, zagadnienia związane z problemami ludnościowymi. Wielkości obliczonego wskaźnika warunków życia dla województwa świętokrzyskiego mieściły się w przedziale od 0,62 do 1,90. Przeprowadzona analiza pozwoliła wyodrębnić pięć klas gmin o zróżnicowanych warunkach życia. W klasach: pierwszej i drugiej cechujących się najniższymi wielkościami miernika syntetycznego znalazło się kolejno: 23 i 46 gmin. Z kolei w klasie piątej (charakteryzującej się najkorzystniejszymi warunkami życia) odnotowano jedną gminę. Zdecydowanie korzystniejsze warunki życia odnotowywano w gminach położonych w bliskim sąsiedztwie stolicy województwa i siedzib powiatów. Najniższą pozycję w hierarchii ośrodków wiejskich w świetle badanych cech zajmują gminy typowo rolnicze, ze słabo rozwiniętymi funkcjami usługowymi. Pośredni wpływ może mieć również położenie, np. peryferyjne w stosunku do miast, poza znaczącymi szlakami komunikacyjnymi. ...
Artykuł swoim zakresem merytorycznym obejmuje rozwój elementów infrastruktury technicznej obszarów wiejskich ze szczególnym uwzględnieniem infrastruktury wodociągowej i sanitacyjnej. Poruszono problematykę finansowania tego rodzaju inwestycji oraz zakresu wykorzystania w tym celu środków finansowych pochodzących z funduszy Unii Europejskiej. Środki z funduszy Unii Europejskiej są w różnym stopniu wykorzystywane w finansowaniu inwestycji wiejskiej infrastruktury wodociągowej i sanitacyjnej w poszczególnych województwach. Ogółem w Polsce środki wspólnotowe stanowiły w 2005 roku 20,7% ogółu wydatków przeznaczonych na finansowanie inwestycji tego rodzaju. Największy ich udział odnotowano w województwach: świętokrzyskim (37,6%), lubuskim (36,5%) i warmińsko-mazurskim (35,5%), natomiast najmniejszy – w województwach: mazowieckim i opolskim (po 10,0%) oraz pomorskim (11,1%). W zakresie zaopatrzenia wsi w wodę najaktywniejsze w 2005 roku okazało się województwo podlaskie, w zakresie inwestycji w kanalizację zbiorczą – województwo lubuskie, a zbiorcze oczyszczalnie ścieków – województwo podkarpackie. Udział środków unijnych w wydatkach na budowę przyzagrodowych oczyszczalni ścieków oraz wysypiska odpadów komunalnych pozostaje na marginalnym poziomie. Programy Unii Europejskiej, mające na celu wsparcie rozwoju infrastruktury technicznej na obszarach wiejskich, w znacznym stopniu odpowiedziały na zapotrzebowanie tych obszarów w inwestycje infrastruktury w zakresie wodociągów i sanitacji. Przyczyniły się w istotny sposób do poprawy stanu infrastruktury anali zowanego obszaru (średnio co piąta złotówka wydana w 2005 roku na ...
W warunkach transformacji gospodarki rozpoczętej w latach dziewięćdziesiątych XX wieku w Polsce zaistniała poważna szansa dla rozwoju agroturystyki i turystyki wiejskiej, ponieważ zmiany systemu gospodarowania objęły również obszary wiejskie. Przemiany społeczno-ekonomiczne, które zachodzą w rolnictwie stwarzają zapotrzebowanie na alternatywne, uzupełniające źródła dochodu dla ludności zamieszkującej obszary wiejskie. Województwo świętokrzyskie ze względu na lokalizację obszarów chronionych oraz specyficzny charakter rolnictwa ma szczególne możliwości rozwoju turystyki na obszarach wiejskich. Znaczne walory turystyczne sprzyjają napływowi turystów. Istotny udział w przyroście bazy noclegowej w województwie świętokrzyskim w ostatnich latach mają gospodarstwa agroturystyczne. Celem ustalenia aktualnej liczby gospodarstw agroturystycznych w województwie świętokrzyskim wykorzystano różnorodne niepublikowane źródła informacji. Do określenia potencjału agroturystycznego w poszczególnych gminach posłużono się wyliczo-nymi wskaźnikami statystycznymi, jak np.: gęstość gospodarstw agroturystycznych na 100 km2, wskaźnik gęstości bazy noclegowej (Gb), wskaźnik intensywności ruchu turystycznego wg Charvata oraz wskaźnik funkcji turystycznej (Tf). ...
Celem artykułu jest rozpoznanie właściwości fizykochemicznych ścieków z przemysłu cukierniczego pod kątem ich podatności na procesy biologicznego oczyszczania, a głównie usuwania związków azotu. Przedmiotowe badania prowadzono w skali laboratoryjnej, wykorzystując ciąg technologiczny, składający się z komory beztlenowej, gdzie realizowany był proces denitryfikacji i napowietrzanego zbiornika, w którym zachodził proces nitryfikacji z wbudowanym współśrodkowo osadnikiem wtórnym. Przeprowadzone badania wykazały, że skład analizowanych ścieków cukierniczych był zmienny w czasie i uzależniony od prowadzonego w zakładzie procesu produkcyjnego. Wykazano również, że analizowane ścieki są podatne na rozkład biologiczny, gdyż zawierają znaczny udział (92% całkowitego ChZT) substancji organicznej ulegającej biodegradacji. Utrzymywanie długiego wieku osadu (średnio 17 d) spowodowało ustabilizowanie się osadu, na co wskazywała niska wartość testu OUR równa 7,77 mgO2·gsm-1·h-1. Z powodu okresowych szczytowych obciążeń osadu ładunkiem azotu amonowego proces nitryfikacji przebiegał niestabilnie (średnia szybkość nitryfikacji wynosiła 0,67 mgN-NO3·gsm-1·h-1). Średnia szybkość denitryfikacji wynosiła 0,52 mgN-NO3·gsm-1·h-1. ...
W doświadczeniu polowym, przeprowadzonym w latach 2005–2006 na glebie bardzo lekkiej w Kruszynie Krajeńskim koło Bydgoszczy, badano wpływ deszczowania i czterech poziomów nawożenia azotowego na wielkość plonu prosa odmiany ‘Gierczyckie’. Polowa pojemność wodna gleby w warstwie 0–50 cm wynosiła 57 mm, retencja użyteczna 43 mm, zaś efektywna retencja użyteczna zaledwie 30 mm. Doświadczenie założono jako dwuczynnikowe w układzie zależnym split-plot, w trzech powtórzeniach. Czynnikiem pierwszego rzędu było deszczowanie zastosowane w dwóch wariantach: Wo – bez nawadniania (kontrola), W1 – deszczowanie na podstawie wskazań tensjometrów (-0,03 MPa). Czynnikiem drugiego rzędu było zróżnicowane nawożenie azotowe: N0 = 0 kg N ha -1, N1 = 40 kg N ha -1, N2 = 80 kg N ha -1, N3 = 120 kg N ha -1. Potrzeby wodne prosa oszacowano zgodnie z metodyką podaną przez Klatta oraz Pressa. Średnie w dwuletnim okresie badań potrzeby wodne prosa (od 1 maja do 31 sierpnia) policzone według Klatta oraz Pressa, wyniosły odpowiednio 278 i 294 mm, wahając Stanisław Rolbiecki, Roman Rolbiecki, Czesław Rzekanowski, Bogdan Grzelak 180 się jednak w poszczególnych latach od 264 do 307 mm. Stwierdzono, że deszczowanie istotnie zwiększyło plony ziarna o 1,79 t ha-1 (85 %). Wzrost nawożenia azotowego (z 0 do 120 kg Nha-1) ...
Celem przeprowadzonych badań była ocena działania mechanicznobiologicznej oczyszczalni ścieków typu ECOLO-CHIEF zlokalizowanej w gminie Spytkowice. Obiekt o przepustowości projektowej 300 m3·d-1, pracuje na podstawie technologii niskoobciążonego osadu czynnego wraz z tlenową stabilizacją osadu nadmiernego. Badaniami objęto skład ścieków surowych dopływających do badanej oczyszczalni oraz ścieków oczyszczonych odprowadzanych do odbiornika. Ocenę sprawności działania oczyszczalni oparto na wielkości redukcji 5 wybranych wskaźników zanieczyszczeń, takich jak: BZT5, ChZT, zawiesina ogólna, azot ogólny i fosfor ogólny. Badania wykazały, że wielkości poszczególnych wskaźników zanieczyszczeń w ściekach oczyszczonych, z wyjątkiem fosforu ogólnego, były dużo niższe od wielkości dopuszczalnych z pozwolenia wodnoprawnego. W przypadku fosforu ogólnego w połowie prób stwierdzono przekroczenie wartości dopuszczalnej 2,5 mgPog·dm-3. Wartość dopuszczalna była przekraczana średnio o 62,8%. Problemy z redukcją fosforu mogą być związane z niedostatecznym obciążeniem hydraulicznym obiektu, nadmiernym rozcieńczeniem ścieków surowych lub zbyt małą dawką dozowanego PIXu. ...
W leśnej sieci komunikacyjnej przeważają drogi z nawierzchnią gruntową. Najwięcej problemów dostarczają drogi gruntowe na podłożu spoistym oraz organicznym. Do stabilizacji gruntów spoistych można użyć popiołów lotnych z węgla brunatnego. Pod wpływem intensywnego obciążenia ruchem nawierzchnie stabilizowane popiołami mogą ulegać zniszczeniu. Celem badań było opracowanie technologii naprawy zniszczonych nawierzchni popiołowo-gruntowych i popiołowożużlowo- gruntowych. Określono kształtowanie się nośności rozkruszonych mieszanek stabilizowanych popiołem i żużlem po wtórnym zagęszczeniu w zależności od czasu i warunków wiązania mieszanki przed rozkruszeniem oraz wtórnego dodatku stabilizatora. Do stabilizacji gruntu wykorzystano aktywne popioły lotne z węgla brunatnego okręgu konińskiego grupy IIIC oraz żużel paleniskowy koksowy. Badaniom poddano dwie mieszanki gliny piaszczystej z 14% popiołów lotnych oraz 10% popiołów i 10% żużla. Próbki rozkruszano i wtórnie zagęszczano po 14 i 42 dniach pielęgnacji w warunkach optymalnych i wodnych. Po pielęgnacji próbek określono na laboratoryjnej prasie VSS moduły odkształcenia, które posłużyły do oceny przydatności mieszanek do wykonywania naprawy zniszczonych nawierzchni dróg leśnych. Z obu analizowanych mieszanek grunt stabilizowany samym popiołem cechował się lepszą nośnością, szczególnie po pielęgnacji wodnej. Określono również technologię odbudowy nawierzchni z wykorzystaniem materiałów rozkruszonych. Zniszczone nawierzchnie z gliny stabilizowanej popiołem w okresie 2 tygodni od jej wykonania można naprawiać poprzez wtórne zagęszczenie po uzupełnieniu wodą do ...
W pracy przedstawiono wyniki badań zużycia wody przez dwie grupy użytkowników podłączonych do wodociągu w miejscowości Jordanów. Jedna grupa obejmująca 33 gospodarstwa budownictwa jednorodzinnego (domków) składała się z rodzin o liczebności 1–8 osób, druga natomiast dotyczyła 20 gospodarstw budownictwa wielorodzinnego (bloków mieszkalnych) o liczebności 1–7 osób. Zużycia wody określono na podstawie odczytów wodomierzowych, które w gospodarstwach jednorodzinnych były wykonywane, co dwa – cztery miesiące (od 53 do 125 dni), natomiast w przypadku wielorodzinnych w odstępach miesięcznych (od 28 do 33 dni). Cykl badawczy w przypadku budownictwa jednorodzinnego obejmował okres od 08.03.2002 do 30.06.2006 (ponad cztery lata), natomiast w przypadku gospodarstw budownictwa wielorodzinnego od 24.01.2004 do 26.06.2006 (ponad dwa lata). Najwyższe przeliczeniowe średniodobowe zużycie wody w gospodarstwie jednorodzinnym (o obsadzie 5 osób) w badanym wieloleciu wynosiło 597,70 dm3·d-1. Odbiegało ono o 97,5 % od średniej wartości wynoszącej w tym budownictwie 302,69 dm3·d-1. W budownictwie wielorodzinnym maksymalne przeliczeniowe średniodobowe zużycie wody wyniosło 484,67 dm3·d-1 (obsada 7 osób). Odbiegało ono znacznie od średniej dla tego typu gospodarstw, wynoszącej 245,97 dm3·d-1. Przeliczeniowe, jednostkowe zużycia wody na mieszkańca wyniosło w przypadku budownictwa jednorodzinnego 86,85 dm3·d-1·M-1, a budownictwa wielorodzinnego 85,1 dm3·d-1·M-1. Wszystkie poddane analizie obiekty w badanym wieloleciu pobrały łącznie 19817,0 m3 wody, z czego 15 ...
W pracy zaprezentowano wyniki bezpośrednich badań zużycia wody prowadzonych w ciągu jednego roku w dwóch gospodarstwach wiejskich, znajdujących się na terenie Włostowic i Stanisławic w województwie małopolskim. Pierwsze z analizowanych gospodarstw miało typowo rolniczy charakter, drugie zaś – charakter miejski. Przeprowadzona analiza wielkości zużycia wody wykazała niższe zużycie wody w gospodarstwie rolniczym, w porównaniu do gospodarstwa o charakterze miejskim. Średnie zużycie wody na przeliczeniowego mieszkańca w tym gospodarstwie wyniosło 86,1 dm3·PM-1·d-1, natomiast w gospodarstwie w Stanisławicach – 129,9 dm3·PM-1·d-1. Stwierdzona nierównomierność poboru wody potwierdziła występowanie tzw. cyklu tygodniowego. Największe zużycie wody w obu gospodarstwach odnotowano w sobotę, a najniższe we wtorek. W przypadku gospodarstwa rolnego zaobserwowano w każdym miesiącu występowanie dwóch szczytów poboru wody: porannego i wieczornego. W gospodarstwie w Stanisławicach ich wyodrębnienie było niemożliwe. Analiza nierównomierności dobowego zużycia wody dla całego okresu badań wykazała, że wartości Nd dla obydwu analizowanych gospodarstw były bardzo zbliżone i wyniosły ok. 3,5. Z kolei obliczony współczynnik nierównomierności godzinowej w gospodarstwie we Włostowicach wyniósł 2,3 natomiast w Stanisławicach 8,9. Duży wpływ na nierównomierność zużycia wody w gospodarstwach wiejskich miało występowanie tzw. celów dodatkowych. W przypadku analizowanych gospodarstw, do celów tych zaliczono: chów zwierząt gospodarskich, podlewanie zieleńców i upraw oraz mycie samochodów. ...
