Obszar Wielkopolski jest częścią Niżu Środkowoeuropejskiego o szczególnie niekorzystnych warunkach ze względu na kształtowanie się zasobów wodnych. Stan ten determinowany jest głównie przez cechy klimatu regionu tj. relatywnie niską sumę opadów rocznych i nieodpowiedni ich rozkład w ciągu roku, a także wysokie wartości parowania. Istotne znaczenie modulujące mają tu także niektóre nieklimatyczne cechy fizjograficzne, występujące w przeważającej części regionu, głównie rodzaj zalegających gruntów. Ponadto, ewapotranspiracja stymulowana jest miejscowo przez pokrycie roślinne. W artykule przedstawiono wstępne wyniki bilansowania hydrologicznego dla typowej dla regionu Wielkopolski nizinnej zlewni o potencjalnie niekorzystnych warunkach retencji tj. wysokim stopniu lesistości, pokryciu miąższą warstwą gruntów piaszczystych, w warunkach relatywnie wysokiej ewapotranspiracji. Bilansowano zlewnię Trojanki położoną w Puszczy Zielonka w centralnej Wielkopolsce. Bilansowania dokonano w przeciętnym roku opadowym (2001/2001), następującym po okresie długim o przeciętnych warunkach opadowych. Okres ujemnych zmian retencji przebiegał od końca kwietnia do połowy września, przy czym maksymalna wartość obniżenia retencji wystąpiła w czerwcu (-27,7 mm), zaś maksymalna wartość przyrostu zmian retencji wystąpiła w lutym (50,2 mm). Przeciętny odpływ jednostkowy ze zlewni wynosił 2,5 dm3∙s-1∙km-2. Miesiące o maksymalnej i minimalnej wartości warstwy odpływu to odpowiednio styczeń (8,8 mm) i wrzesień (3,6 mm). Wartości ekstremalne ewapotranspiracji wystąpiły w grudniu (6,7 mm) i maju (90,1 mm). Bilans ...
Wieloletnie obserwacje prowadzone przez autorów na górskich dopływach Wisły wykazały, że zawężanie koryt i teras zalewowych spowodowało wystąpienie znacznej erozji dennej oraz zwiększenie kulminacji fali w korycie, w zawężonym znacznie terenie zalewowym. Jednocześnie zawężenie korytarza rzeki, nie zawsze tam, gdzie jest to konieczne, ograniczyło okresowy zalew okolicznych terenów i stało się powodem zniszczenia wielu ekosystemów. W ostatnich latach zmieniło się podejście do regulacji rzek w kierunku proekologicznym (przyjęcie Ramowej Dyrektywy Wodnej), w wielu krajach przystąpiono do renaturyzacji czy też rewitalizacji rzek. Autorzy prezentują analizę możliwości zwiększenia rozstawu wałów na odcinku Dunajca powyżej Nowego Sącza, gdzie na obszarze poza wałami znajdują się nieużytki i tereny zdewastowane, pod kątem odtworzenia środowiska naturalnego i ochrony przeciwpowodziowej przyległych terenów. Na odcinku miasta Nowy Sącz oraz poniżej układ obwałowania pozostawiono niezmieniony. Dla tak stworzonych nowych warunków przeprowadzono numeryczną symulację zmian parametrów fali powodziowej jednowymiarowym modelem RubarBE. Otrzymane wyniki wykazują, że zwiększenie obszaru międzywala spowoduje zmniejszenie się kulminacji fali na odcinku powyżej Nowego Sącza, zmniejszą też kulminację podczas przejścia przez odcinek ściśle obwałowany w mieście. ...
W artykule przedstawiono charakterystykę hydrochemiczną ścieków opadowych w zlewni zurbanizowanej. Próby wód pobierano u wylotu kolektora ścieków opadowych do zbiornika retencyjnego zlokalizowanego w Czeladzi (województwo śląskie). Ścieki opadowe pobierano podczas wiosennych roztopów oraz latem w trakcie wystąpienia opadu burzowego (nawalnego). Wykazano, że ścieki opadowe charakteryzuje wysoki poziom zanieczyszczenia zarówno substancjami mineralnymi, jak i pierwiastkami biogennymi. Ścieki roztopowe charakteryzuje wysoka przewodność elektryczna (rys. 1) osiągająca maksymalnie wartość 7 [mS/cm]. Wysokie wartości przewodnictwa spowodowane są głównie dużą koncentracją chlorków (rys. 3). Ich źródłem są sole używane zimą do usuwania lodu z dróg. Zarówno wiosną, jak i latem najmocniej zanieczyszczona była pierwsza fala ścieków opadowych (First Flow) spłukująca zanieczyszczenia zalegające na powierzchni zlewni. ...
Powszechnym zjawiskiem występującym w obrębie zlewni małych cieków jest znaczny wzrost zagospodarowania w okresie ostatnich dwudziestu lat. Rozwój ten jest efektem przemian gospodarczych zachodzących w naszym kraju a jego efektem są zjawiska towarzyszące narastającemu stopniowi pokrycia zlewni wszelkiego rodzaju zabudową jak i zmiany w sposobie gospodarowania. Zaobserwować można odstąpienie od intensywnego rolniczego wykorzystania w znacznej części powierzchni uprawnej zlewni jak i zintensyfikowania gospodarki rolnej w wybranych, korzystnie położonych jej częściach. Procesy te mają charakter narastający i prowadzą do znaczących zmian w hydrologicznych warunkach odpływu ze zlewni co narzuca konieczność zweryfikowania funkcjonalności istniejącej struktury urządzeń regulacji wodnych. Autorzy prezentują zagadnienia związane ze zmianą zdolności retencyjnej zlewni, określili warunki wpływu zabudowy na uszczelnienie podłoża i na retencyjność deszczu. Przedstawiono koncepcje zmian w zagospodarowaniu terenu, obliczono pojemności zbiorników retencyjnych, określono wpływ niedoborów retencyjnych i zmian wskaźnika lesistości na warunki transportu rumowiska wleczonego. Określono parametry graniczne ruchu materiału dennego. ...
Tradycyjnie uważa się, że źródłem zanieczyszczenia wód na terenach miej-skich są jedynie ścieki bytowe i przemysłowe. Za dostateczną ochronę miejskiego środowiska wodnego uznaje się więc uporządkowanie gospodarki ściekowej, a zatem budowę czy rozbudowę systemów kanalizacyjnych. Tereny zurbanizowa-ne, a w szczególności aglomeracje miejsko-przemysłowe stanowią wielkie skupi-ska źródeł zanieczyszczenia powietrza, wód, gleby, a także powierzchni ulic, pla-ców, dachów i terenów niezabudowanych. Zanieczyszczenia spłukiwane z ulic, czy innych powierzchni uszczelnionych, w trakcie trwania opadów czy roztopów stanowią poważne zagrożenie dla środowiska glebowego i wodnego. W artykule dokonano przeglądu obowiązujących aktów prawnych w zakre-sie odprowadzania i zagospodarowania wód opadowych z terenów zurbanizowa-nych. Skupiono głównie uwagę na możliwości retencji i infiltracji wód opado-wych, a więc ich zagospodarowaniu w miejscu powstania opadu. Przedstawiono również przykłady wykonanych i eksploatowanych obiektów do retencji i infiltra-cji z podaniem efektów redukcji zanieczyszczeń w oczyszczanych wodach opado-wych. Podstawowymi aktami prawnymi mówiącymi o możliwościach zagospoda-rowania i standardach jakościowych wód opadowych jest Ustawa Prawo Wodne z dnia 18.07.2001 r. ze zm. i Rozporządzenie Ministra Środowiska w dnia 24.07.2006 r. w sprawie warunków jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ście-ków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego. W przytoczonych aktach prawnych wody opadowe zakwali-fikowano jako ścieki w ...
