Wpływ infrastruktury technicznej na rozwój otoczenia społecznego obszarów wiejskich

Infrastruktura jest jednym z najważniejszych czynników rozwoju obszarów wiejskich, a jej niedostatki decydują o niskim standardzie życia, utrudnieniach w gospodarowaniu oraz o niskiej atrakcyjności wsi dla inwestorów. W pracy przeprowadzono badania dotyczące występowania związków pomiędzy poziomem rozwoju infrastruktury obszarów wiejskich a jakością otoczenia społecznego tych obszarów. Badania oparto na materiale statystycznym pochodzącym z 97 jednostek terytorialnych (gmin wiejskich oraz obszarów wiejskich gmin miejsko-wiejskich) województwa świętokrzyskiego. Przyjęto, że siła oddziaływania infrastruktury technicznej na jakość otoczenia społecznego jest zmienna. Dla weryfikacji tego założenia dokonano podziału badanej zbiorowości gmin ze względu na jakość otoczenia społecznego, wyodrębniając trzy skupienia obiektów. W tym celu wykorzystano metodę k-średnich. Przeprowadzona analiza korelacyjna pomiędzy jakością otoczenia społecznego a jakością przestrzeni infrastrukturalnej w wyróżnionych grupach gmin wykazała, że w grupie gmin charakteryzujących się średnią jakością otoczenia społecznego występuje dodatnia zależność korelacyjna (r=0,45). W grupie gmin o niskiej jakości otoczenia społecznego zależność ta jest dużo słabsza (r=0,04). Trzecia grupa gmin, w której stwierdzono najwyższą jakość otoczenia społecznego liczyła jedynie 8 obiektów. Ze względu na małą liczebność tej grupy nie było możliwe przeprowadzenie analizy statystycznej. Rozwój obszarów wiejskich, którego istotnym elementem jest rozwój społeczeństwa, wykazuje związek z rozwojem infrastruktury. Infrastruktura w początkowej fazie rozwoju wsi przyciąga ludność, natomiast w późniejszym etapie ...

Klasyfikacja obszarów wiejskich województwa świętokrzyskiego ze względu na poziom rozwoju infrastruktury technicznej

Przedstawiono wyniki badań poziomu rozwoju infrastruktury technicznej funkcjonującej na obszarach wiejskich województwa świętokrzyskiego. Uwzględniono nasycenie oraz dostępność sieci wodociągowej, kanalizacyjnej i drogowej. W celu wyodrębnienia jednorodnych grup obiektów (gmin) posłużono się metodą Warda, której wyniki zweryfikowano przy użyciu analizy funkcji dyskryminacyjnej. ...

Badania autokorelacji przestrzennej rozwoju infrastruktury technicznej obszarów wiejskich województwa świę-tokrzyskiego z wykorzystaniem statystyki I Morana

Określono siłę i charakter autokorelacji przestrzennej wartości wskaźnika syntetycznego poziomu rozwoju wybranych elementów infrastruktury technicznej funkcjonującej na obszarach wiejskich województwa świętokrzyskiego. Wartość wskaźnika syntetycznego określono na podstawie syntetycznej miary rozwoju Hellwiga. Przeprowadzone badania nie potwierdziły występowania autokorelacji przestrzennej w zakresie poziomu rozwoju infrastruktury. ...

Przemiany strefy podmiejskiej Wrocławia w ostatnim dziesiesięcioleciu

W opracowaniu przedstawiono współczesne procesy, w tym funkcjonalno-przestrzenne i zjawiska społeczno-ekonomiczne występujące w strefie podmiej-skiej Wrocławia w ostatnich dziesięciu latach. Wskazano te obszary, jako nie zde-finiowane na tle miast i wsi. W miarę oddalania się od miasta, w kierunku peryfe-rii, strefy podmiejskiej intensywność i różnorodność zjawisk funkcjonalnych, przestrzennych, społeczno-gospodarczych zdecydowanie maleje. Tereny te, zwłaszcza w ostatnich latach (w okresie tzw. boomu budowlanego) wyróżniają się na tle najbliższego i dalszego otoczenia. Pojawia się na nich bardzo rozwinięte, nowoczesne budownictwo mieszkaniowe (przede wszystkim indywidualne) lub usługowe i produkcyjne (zwłaszcza wielkopowierzchniowe). Obserwuje się na-pływ ludności z miast (zwłaszcza młodego pokolenia). Szybko zmienia się struktu-ra użytkowania ziemi, a także pełnione funkcje społeczno-gospodarcze. W nie-zwykle szybkim tempie wzrasta natężenie ruchu na wszystkich wlotach do Wrocławia z poszczególnych stref podmiejskich (ze szczególnym nasileniem od południa, wschodu i północy) powodowane przez ich mieszkańców dojeżdżają-cych do pracy i szkół w mieście. Koncepcja kontinuum miejsko-wiejskiego wyka-zuje na tych obszarach szczególną zmienność. Granice strefy podmiejskiej są trud-no wyznaczalne. ...

METODYKA OCENY ŚRODOWISKOWYCH I SPOŁECZNO-GOSPODARCZYCH UWARUNKOWAŃ WIELOFUNKCYJNEGO ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH

Modernizacja rolnictwa, którego największym problemem jest nadmiar siły roboczej i związana z nim rozdrobniona struktura obszarowa, polega między innymi na zmniejszeniu zatrudnienia. Odchodzenie ludzi z rolnictwa nie może oznaczać ich migracji ze wsi. Należy więc stworzyć szansę zatrudnienia dla tych, którzy zrezygnują z pracy w rolnictwie i pozostaną na wsi. Głównym postulatem w rozważaniach dotyczących przyszłości wsi jest rozwój wielofunkcyjny, którego tempo i kierunki zależą od wielu czynników. Wielofunkcyjność obszarów wiejskich sprowadza się do właściwego, wielokierunkowego wykorzystania potencjału wsi określonego wspomnianymi czynnikami, w celu stworzenia nowych, pozarolniczych miejsc pracy. Podkreślić należy, że w procesie wielokierunkowego rozwoju obszarów wiejskich istotną rolę odgrywa lokalna specyfika, a w szczególności uwarunkowania społeczno-gospodarcze.Główne problemy badawcze poruszane w pracy dotyczyły analiz wpływu otoczenia obszarów wiejskich na wielofunkcyjny rozwój tych obszarów. Weryfika-cja postawionych hipotez badawczych sprowadzała się do odpowiedzi na cztery pytania:1. Czy występują różnice w poziomie rozwoju wielofunkcyjnego gmin i od jakich czynników zależą?2. Czy siła oddziaływania czynników rozwoju wielofunkcyjnego zależy od aktualnego poziomu wielofunkcyjności?3. Czy mieszkańcy obszarów wiejskich mają różne preferencje w zakresie czynników rozwoju wielofunkcyjnego i od czego preferencje te zależą?4. Czy opinie właścicieli gospodarstw rolnych dotyczące przyszłości tych gospodarstw (w konsekwencji możliwości dalszego zatrudnienia w gospodarstwie) są zróżnicowane w zależności od wielkości gospodarstwa i poziomu wykształcenia właściciela?Badaniami ...

Uzdrowisko a obszar wiejski - komplementarność czy separacja?

Istniejące walory uzdrowiska Lądek Zdrój oraz obszarów wiejskich, to ogromny kapitał dla rozwoju różnych kierunków turystyki. Aktualny system funk-cjonowania, gdzie priorytetem jest turystyka medyczna, musi zmienić swoje zna-czenie. Charakter potencjału oraz przewidywane trendy troski o zdrowie, wskazu-ją, że determinującą rozwój winna być turystyka wypoczynkowa. Swym zakresem obejmuje turystykę wiejską i turystykę uzdrowiskową, gdzie konsumentem jest za-równo osoba chociażby tylko przebywająca w uzdrowisku, jak i też korzystająca z infrastruktury uzdrowiskowej i to niezależnie czy w celu regeneracji zdrowia; czy też w celach leczniczo - rehabilitacyjnych. Produktem turystycznym winna być tożsamość miejsca. Można, więc tak zainteresować klienta walorami, że jest on nie tylko zachęcony do przyjazdu, ale podejmuje decyzję o przybyciu.     ...

Funkcja wypoczynkowa na wsi – próba systematyki, nowe zadania obszarów wiejskich

Postać wsi nie może być zmienną objaśnianą tylko i wyłącznie poziomu i jakości rolnictwa. Muszą nastąpić przeobrażenia. Rolnictwo polskie, które jest bardzo skomplikowane i regionalnie zróżnicowane, winno być tylko jedną ze sty-mulant wizerunku wsi. Aby zrealizować wyzwanie winno się rozwinąć i zintensy-fikować funkcję wypoczynkową. Uważa się, że rozwiązaniem jest propozycja Wolbera [2011], gdzie paletę ofert interpretuje się jako system, a tworzącymi są następujące podsystemy: a) pobyt, b) gastronomia. c) kultura, wolny czas i d) eventy. System zawarty jest w trzech, wzajemnie uzupełniających się ujęciach. Pierwsze z nich to turystyka na obszarach wiejskich, gdzie zależność formuł z ob-szarem wiejskim jest luźny i wynika tylko i wyłącznie z lokalizacji obiektu; drugie - turystyka wiejska, której formy są ściśle związane z wiejską kulturą regionalną oraz trzecie - agroturystyka, czyli pobyt, wyżywienie, spędzenie czasu wolnego w gospodarstwie rolnym. Układ nie uwzględnia wypoczynku indywidualnego realizowanego w do-mach letniskowych i weekendowych na wsi. Analiza wskazuje, że wynajem obiektu, to układ I-szy czyli turystyka na obszarach wiejskich Korzystanie przez właściciela, to albo ujęcie I-sze albo II-gie. Kwalifikacja szczegółowa jest wynikiem funkcji stopnia identyfikacji turysty z środowiskiem wiejskim oraz poziomem aprobaty formy wypoczynku przez społeczeństwo lokalne. ...

Sąsiedztwo przestrzeni wiejskiej i dużego miasta

Dążenie do wielofunkcyjności wsi oraz poszukiwanie nowych miejsc dla realizacji inwestycji z zakresu budownictwa mieszkaniowego sprawia, że wieś traktowana jest dziś nie tylko jako miejsce produkcji rolnej. O sposobie wykorzy-stania czynników produkcji - a przecież jednym z nich jest ziemia - w gospodarce rynkowej decyduje rachunek ekonomiczny. Wskutek powyższego spadek opłacal-ności produkcji rolnej doprowadza do ograniczenia działalności rolniczej i prze-znaczenia ziemi na inne cele.Przekształcenia w przestrzeni wiejskiej pociągają za sobą szeroko pojęte zmiany w lokalnej społeczności - wzrasta w niej udział osób nieposiadających go-spodarstwa rolnego i całkowicie niezwiązanych z rolnictwem. Tradycyjnie pojmo-wane procesy urbanizacyjne zakładały przepływ ludności wiejskiej do miasta. Tymczasem coraz silniej występuje tendencja odwrotna. Ze względu na niewielką liczebność społeczności wiejskich ważnym zagadnieniem są kontakty na linii rdzenni mieszkańcy wsi - nowoprzybyli. Trudności w asymilacji nowoprzybyłych mieszkańców i podział społeczności na dwie, reprezentujące odmienne wartości i interesy, grupy może być początkiem wytworzenia się specyficznych wewnętrznych barier rozwoju lokalnego. Skutek sąsiedztwa wsi i dużego miasta można ukazać m.in. na przykładzie regionu Dolnego Śląska. Będący największym miastem regionu Wrocław niejako konsumuje sąsiadującą przestrzeń wiejską - wg danych GUS w podregionie Wro-cław w roku 1995 powierzchnia użytków rolnych wynosiła 13.068 ha, a w roku 2005 już tylko 9.684 ha. Trudno ...

Znaczenie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w kształtowaniu struktury przestrzennej obszarów wiejskich

Plany miejscowe są podstawowymi aktami prawnymi służącymi do realizacji polityki przestrzennej na obszarze gminy. Niosą one za sobą szereg skutków zarówno prawnych, ekonomicznych, środowiskowych jak i społecznych. W Polsce coraz bardziej widoczne są przemiany zachodzące na terenach obszarów wiejskich.Duża część tych przemian związana jest z uchwalanie przez gminy miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. W pracy wskazano uregulowania prawne dotyczące miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, ich funkcje, zadania oraz skutki uchwalania. W rozważaniach skupiono się na problematyce znaczenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w kształtowaniu struktury przestrzennej obszarów wiejskich. W wyniku przeprowadzonych badań zidentyfikowano skutki uchwalania planów na obszarach wiejskich. Badania przeprowadzono w oparciu o zmiany zachodzące w strukturze przestrzennej obszarów położonych w gminie Kwidzyn na przykładzie miejscowości Rakowiec. ...