W pracy przedstawiono wyniki badań z lat 1991-2001 nad wpły-wem nawadniania kroplowego i mikrozraszania na kształtowanie się poziomu wybranych metali ciężkich (Cd, Pb, Zn) w częściach jadalnych niektórych gatunków roślin warzywnych (burak ćwikłowy, cukinia, dynia, fasola szparagowa, marchew jadalna) i jagodowych (aronia, po-rzeczka czarna, truskawka). Doświadczenia polowe przeprowadzono w miejscowości Kruszyn Krajeński koło Bydgoszczy na glebie zalicza-nej do V-VI klasy bonitacyjnej. Zawartość części spławianych w war-stwie orno-próchnicznej wynosiła 7% a w poziomach podornych od 3 do 5%. Zawartość próchnicy wynosiła 1,19%. Polowa pojemność wodna w warstwie 1 m wynosiła 88 mm a wody dostępnej 68 mm. Badanym czynnikiem było nawadnianie w trzech następujących wariantach: I - kontrola (bez nawadniania), II - nawadnianie kroplowe, III - mikro-zraszanie. Nawadnianie rozpoczynano przy potencjale wodnym gleby - 0,03 MPa. Stwierdzono, że nawadnianie istotnie obniżyło zawartość metali ciężkich (Cd, Pb, Zn) w świeżej masie owoców truskawki, nie oddziaływało natomiast w sposób udowodniony statystycznie na ich poziom w owocach aronii i porzeczki czarnej. Pod wpływem mikrona-wodnień nastąpił spadek zawartości w świeżej masie owoców cukini i dyni olbrzymiej metali ciężkich (Cd, Pb, Zn) w stosunku ...
Określono objętość rumowiska rzecznego zatrzymanego w zbiorniku wodnym w Wilczej Woli na rzece Łęg. Zbiornik o pojemności 3,86 mln m3 oddano do eksploatacji 1989 roku. Pomiary zamulania wykonano po 10, 13 i 14 latach eksploatacji. Obliczony stopień zamulania zbiornika wynosi odpowiednio: 13,08 %, 15,79 % i 16,20 %. W trakcie prac pomiarowych pobrano próby osadów dennych w celu określenia cech fizycznych i chemicznych osadów. Określenie zawartości metali ciężkich może stanowić podstawę oceny jakości osadów i możliwości ich wykorzystania w środowisku przyrodniczym po wydobyciu z dna zbiornika. Porównano zawartości substancji szkodliwych oznaczonych w osadach z wartościami granicznymi dopuszczalnymi według obowiązujących Rozporządzeń Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, wytycznych oraz kryteriów publikowanych w literaturze zachodniej. Osady ze zbiornika w miejscowości Wilcza Wola charakteryzują się niską zawartością metali ciężkich. Zawartość badanych pierwiastków w osadach dennych nie przekroczyła wartości dopuszczalnych podanych w Rozporządzeniu w sprawie standardów jakości gleby [Dz.U. Nr 165, poz. 1359]. Wartości progowe niemieckich wytycznych dotyczące osadów dennych są 2- do 3-krotnie wyższe niż wynikające z badań zawartości metali ciężkich w namułach zbiornika w Wilczej Woli. Graniczne zawartości metali w glebach o różnych stopniach zanieczyszczenia wg IUNG [Kabata-Pendias i in. 1993] wykazały, że wartości Cd i Ni są na poziomie I ...
Jak wynika z wielu prac naukowych, zbiorniki wodne ulegają zamulaniu z różną intensywnością i w związku z tym wymagają po określonym czasie odmuleniu i renowacji. Sposobów odmulenia jest kilka, jednakże pozostaje problem zagospodarowania osadów wydobytych z dna. To z kolei zależy od jakości osadów dennych, ich stanu ekologicznego, a przede wszystkim od cech chemicznych (zwłaszcza od zawartości metali ciężkich). Właściwości chemiczne osadów zależeć mogą od lokalizacji zbiorników, na obszarach zmienionych antropogenicznie, czy też w terenach czystych ekologicznie. W pracy porównano wyniki badań właściwości osadów kilku wybranych małych zbiorników wodnych oraz stawu rybnego. Zbadano skład granulometryczny osadów, jego zmienność na obszarze dna, zawartość części organicznych oraz obecność sześciu podstawowych metali ciężkich i ich rozkład w zbiorniku. Podjęto próbę określenia matematycznej zależności między składem granulometrycznym i metalami ciężkimi oraz między zawartością części organicznych a metalami ciężkimi. Określono także (na podstawie tabel dopuszczalnego, chemicznego zanieczyszczenia gleb) możliwość rolniczego wykorzystania osadów po ich wydobyciu z dna zbiorników. ...
Zgodnie z ustawą Prawo wodne, poprzez cieki naturalne, rozumie się rzeki, strugi, strumienie oraz inne wody, płynące w sposób ciągły lub okresowy, naturalnymi korytami (Dz.U. 2005.239.2019 (U)). Cieki zurbanizowane, wg Osmulskiej-Mróz [1990], to z kolei położone w granicach miasta i drenujące tereny miejskie strumienie i rzeczki. Ich średnie dzienne natężenie przepływu nie przekracza 1,5 m3/s, a maksymalny stosunek szerokości do głębokości jest równy 20:1. Cieki zurbanizowane, często o rozwiniętej małej retencji, ulegały i ulegają w przyspieszonym tempie zanikowi, wskutek intensywnej urbanizacji lub stają się otwartymi (ewentualnie częściowo przykrytymi) kanałami transportującymi zanieczyszczenia do większych odbiorników. Szczególnie w obrębie ich zlewni dochodzi do kumulacji metali ciężkich w osadach, co może być przyczyną, razem z procesami eutrofizacji i zasolenia, degradacji potencjału ekologicznego i zaniku wrażliwych osobników roślinności wodnej. Przykładem takiego cieku w Krakowie jest rzeka Prądnik-Białucha. W celu oceny jej jakości określono wskaźniki fizykochemiczne (pH, PEW i Eh) oraz zawartość metali ciężkich w wodzie, zawiesinie i osadach dennych. W wodzie określono także stężenie chlorków, siarczanów, azotanów i fosforanów. Wyniki odniesiono do normatywów obowiązujących w Polsce i Unii Europejskiej. Obszar koryta rzeki zinwentaryzowano pod względem obecności źródeł zanieczyszczenia i występowania (ilościowość i stopień wrażliwości na stresory) roślinności wodnej w warunkach ekologicznie trudnych. ...
Celem badań przedstawionych w niniejszej pracy było porównanie oznaczonych zawartości wybranych pierwiastków śladowych (Cd, Cr, Cu, Ni, Pb i Zn) gromadzonych w osadach dennych w rejonie zapór przeciwrumowiskowych i bystrotoków wybudowanych w dolnych odcinkach potoków Młynne i Kudowski, a także potoku Lubański, który jest częściowo uregulowany oraz porównanie w rejonie punktów pomiarowych, szaty roślinnej wykazującej cechy zmian antropopresyjnych. W kontekście przeprowadzonych badań za „najbardziej zanieczyszczone” należy uznać osady denne potoku Młynne, które wykazują mierne zanieczyszczenie niklem i miedzią (próba pobrana przed zaporą) oraz chromem (próba pobrana przy zaporze). W odniesieniu do szaty roślinnej należy zauważyć, iż zbiorowiska roślinne występujące wzdłuż potoków Kudowski, Lubański i Młynne w przeważającym stopniu determinowane są przez antropopresję wyrażającą się ich zabudową techniczną, jak również przez wielkość, charakter przepływu i reżim wodny omawianych cieków. Największą dynamikę stosunków ilościowo-jakościowych roślinności zaobserwowano w rejonie zapór przeciwrumowiskowych zlokalizowanych na potokach Kudowski i Młynne. ...
W systemie ekologicznym zbiornika retencyjnego Mściwojów stwierdzono występowanie metali ciężkich. Określono stężenie wybranych pierwiastków: w osadach dennych zbiornika (Cu, Zn, Pb, Cd, Ni, Mn, Fe) oraz w roślinności szuwarowej (Phragmites australis) znajdującej się w osadniku i zbiorniku wstępnym ( Cu, Zn, Pb, Cd). Metale te mogą być pochodzenia zarówno geogenicznego, jak i antropogenicznego. W artykule zaprezentowano próbę ustalenia ich genezy. W tym celu przeanalizowano budowę geologiczną podłoża zlewni cieków zasilających zbiornik oraz informacje o zanieczyszczeniach rolniczych i komunalnych. Antropogeniczne zagrożenie środowiska wodnego na tym terenie pochodzi głównie z przestrzeni rolniczej, na skutek stosowania intensywnych zabiegów uprawowych, używania nawozów mineralnych i środków ochrony roślin oraz nieracjonalnego prowadzenia gospodarki wodno-ściekowej. ...
Wody odciekowe w obrębie składowiska są zarówno efektem bezpośredniego przepływu wód pochodzących z opadów atmosferycznych jak i powstają w procesie przemian biochemicznych, najczęściej związków organicznych. Celem prezentowanych badań było przedstawienie zawartości kilku wybranych metali ciężkich znajdujących się w wodzie odciekającej ze składowiska a niebezpiecznych dla środowiska. Składowisko odpadów w Woli Suchożebrskiej położone jest we wschodniej części województwa mazowieckiego, w powiecie siedleckim. Przyjmuje ono odpady z terenu miasta Siedlce oraz kilku gmin ościennych. Wody odciekowe były pobierane zgodnie z normą PN-ISO 5667-10:1997 z uwzględnieniem pionowej stratyfikacji jakości odcieku. Badania obejmowały zawartość: Pb, Cd, Cu, Zn, Cr, Hg. Na przestrzeni lat 2007-2012 nie stwierdzono podwyższonych zawartości żadnego z badanych wskaźników w ściekach przemysłowych wprowadzanych do urządzeń kanalizacyjnych. Uzyskane wyniki potwierdzają, że w trakcie ostatnich lat eksploatacji składowiska, trafiały na nie jedynie odpady, których składowanie nie stanowi potencjonalnego źródła zanieczyszczenia środowiska metalami ciężkimi, przy zachowaniu zasady odpowiedniego gromadzenia i oczyszczania odcieków. ...
Celem przeprowadzonych badań była ocena zanieczyszczenia występującego wzdłuż linii kolejowej zlokalizowanej na obrzeżach Warszawy, poprzez określenie zawartości wybranych metali ciężkich w wierzchniej warstwy gleby i mchu (Pleurozium schreberi). Badania zostały przeprowadzone w południowej części Warszawy (centralna Polska) w trzech punktach pomiarowych: przed przejazdem kolejowym, i za przejazdem w kierunku północnym. Próbki gleby i mchu zostały pobrane w każdego punktu w odległościach 1, 10, 20 i 30 m od linii kolejowej. Oznaczenia zawartości metali ciężkich wykonano metodą spektroskopii absorpcji atomowej (ASA). Spośród analizowanych punktów najwyższą zawartość Cu, Zn, Ni i Pb w glebie odnotowano w odległości 1 m od szlaku kolejowego. Odczyn (pH) gleby miał najniższą wartość w odległości 30 m (punkt pomiarowy A i B) natomiast najwyższą w odległości 1 m, natomiast wartości EC były najwyższe w punkcie pomiarowym A (okolice stacji kolejowej). Maksymalne zawartości metali ciężkich (Cu, Zn, Ni) w mchu (Pleurozium schreberi) występowały w bezpośredniej bliskości szlaku kolejowego. ...
Badania prowadzono na odcinku cieku wodnego zlokalizowanym we wsi Mostkowo. Ciek ten częściowo płynie rurą w ziemi. Badaniu poddano część nieskanalizowaną o długości 1022 m, na której wydzielono trzy punkty pomiarowe. Osady denne analizowano pod kątem zawartości wybranych metali ciężkich, tj.: Cd, Co, Cr, Cu, Ni, Pb, Zn. Wykorzystując maksymalne wartości stężeń metali ciężkich w analizowanych próbach przeprowadzono ocenę zanieczyszczenia osadów z cieku wodnego. Celem pracy była ocena stopnia zanieczyszczenia wraz z wskazaniem na możliwość ich zagospodarowania. Uzyskane wyniki analiz chemicznych pozwoliły na stwierdzenie, że najwyższe stężenia badanych metali ciężkich wystąpiły w próbach pobranych z punktu zlokalizowanego w pobliżu zabudowy gospodarczej, ogródków działkowych oraz w pobliżu centrali nasiennej (P-1) w warstwach osadów 5-10 i 20-30 cm. Wyniki wskazują, że w badanych osadach występował różny stopień akumulacji metali ciężkich zależy od miejsca poboru prób. Wskazują na to zróżnicowane szeregi zawartości metali ciężkich w osadach. Dla punktu P-1 szereg ten ma postać; Zn>Pb>Cu>Cr>Ni>Co>Cd, dla punktu P-2; Zn>Cu>Cr>Ni>Pb>Co>Cd oraz dla punktu P-3 szereg ten wygląda następująco; Zn>Cu>Cr>Pb>Ni>Co>Cd. Osady denne klasyfikowane były do pierwszej i drugiej klasy jakości osadów wodnych dlatego mogą być dowolnie zagospodarowane w środowisku wodnym i lądowym. ...
