Materiał do badań pochodził z doświadczenia przeprowadzonego na polu doświadczalnym IHAR Jadwisin w 2008 roku. Wczesna odmiana ziemniaka (Owacja) uprawiana była na piasku gliniastym lekkim. Obejmowało ono dwie kombinacje: T0 – kontrolną oraz T1 – z nawadnianiem kroplowym i nawożeniem azotem mineralnym (fertygacja). Dawki wody i azotu oraz terminy ich aplikacji ustalane były przy wykorzystaniu komputerowego programu wspomagania decyzji (DSS). Sucha masa liści, łodyg i bulw oznaczana była trzykrotnie w czasie wege-tacji: po 17, 28 i 42 dniach od wschodów (DAE). Pomiar powierzchni listowia wykonywano przy użyciu aparatu LICOR 3100. W bulwach ziemniaka, terminy: 28, 42 i 75 DAE – zaschnięcie listowia, oznaczano zawartość azotu ogółem; me-toda Kjeldahla–Kjeltec 2200 f-my Foss Tecator. Dla powyższych terminów obliczono również plon białka i suchej masy oraz wartości współczynnika plonowania (HI). Prawidłowo prowadzone nawadnianie kroplowe i fertygacja azotem zapewniło uzyskiwanie przez odmianę wczesną ziemniaka plonu zbliżonego do 30 t•ha-1 w 70 dniu od posadzenia (DAP) oraz około 50 t•ha-1 po zakończeniu we-getacji, 103 DAP. Zastosowane czynniki plonotwórcze (woda, azot) zwiększyły końcowy plon suchej masy o ponad 4 t•ha-1, a plon białka – o 230 kg•ha-1 w po-równaniu do kontroli. Wartości indeksu liściowego dla 70 DAP (42DAE) były istotnie skorelowane ...
Wielkość redukcji ewapotranspiracji, spowodowaną niedoborem wody w glebie, opisano wskaźnikiem CDI (Crop Drought Index). Jest on również wskaźnikiem suszy rolniczej. Zbadano relacje pomiędzy opadami P i wskaźni-kiem CDI na uprawie buraka cukrowego na Kujawach, na różnych glebach. Ba-dania modelowe redukcji ewapotranspiracji przeprowadzono w okresie wegetacji buraka cukrowego (21.04–30.09) dla lat 1954–2003. Badania przeprowadzono dla 4 gleb, o zróżnicowanych zapasach wody użytecznej ZWU w 1-m profilu, wy-noszących: 103, 137, 165, 203 mm. Relacje pomiędzy P i CDI badano w 5 okre-sach, powstałych przez dodanie kolejnych faz fenologicznych buraka cukrowego. Siłę i istotność związków oceniono za pomocą analizy statystycznej. Wartości współczynników korelacji pokazywały udział opadów w wielkości redukcji ewa-potranspiracji w stosunku do ewapotranspiracji potencjalnej buraka cukrowego w warunkach niedostatecznego uwilgotnienia gleby. Wyznaczono nomogramy, które mogą być pomocnym narzędziem określenia wartości wskaźnika CDI na podsta-wie bieżących pomiarów opadów. ...
Celem opracowania było porównanie terminów nawadniania ustalonych za pomocą różnych parametrów i wskaźników atmosferycznych oraz wstępna wery-fikacja ich praktycznej przydatności. W pracy porównano cztery metody ustalania terminów stosowania nawodnień, wykorzystujące wyniki prostych pomiarów me-teorologicznych. Obliczenia zostały wykonane dla pełnego sezonu nawadniania, obejmującego okres od 11 maja do 15 września. Symulacje przeprowadzono dla dwóch okresów wegetacyjnych: suchego w 2008 r. oraz wilgotnego, ale cechują-cego się bardzo nierównomiernym rozkładem opadów atmosferycznych, sezonu 2010 r. Wykorzystano dane meteorologiczne ze standardowego pomiaru prowa-dzonego w Stacji Badawczej UTP, zlokalizowanej w Mochełku pod Bydgoszczą. Stwierdzono, że porównywane wskaźniki zużycia wody, obliczone na podstawie różnych parametrów meteorologicznych znacznie różniły się, zarówno pod wzglę-dem wartości średnich sezonowych jak i ekstremalnych, ale cechowała je istotna współzależność. Najbardziej wodooszczędne okazało się sterowanie nawadnianiem według metody bilansowej Drupki, a w drugiej kolejności na podstawie pomiarów opadów atmosferycznych. Najwięcej terminów nawadniania, zarówno w roku suchym jak i mokrym, ustalono na podstawie metody bilansowej z wykorzy-staniem wskaźnika zużycia wody Hargreavesa. Ustalanie terminów nawadniania roślin według bilansowania przychodów i rozchodów wody na podstawie wskaźni-ków Drupki oraz według wyłącznie pomiaru opadów atmosferycznych warto zale-cać praktyce, ze względu na stwierdzoną wodooszczędność tych metod oraz wyko-rzystywanie tylko najprostszych wyników pomiarów meteorologicznych standardowych lub automatycznych.
...
W pracy przedstawiono wyniki badań lizymetrycznych, dotyczących odcie-ków wody spod użytków zielonych w warunkach zróżnicowanego ich użytkowania. W rejonie prowadzonych badań (Małe Pieniny) większa część rocznej sumy odcieków ma miejsce w okresie wegetacyjnym, co uwarunkowane jest wielkością i rozkładem opadów atmosferycznym w tym rejonie (około 68% rocznej sumy). Stwierdzono zależność ilości wody odciekającej z profilu glebowego użytków zie-lonych od wysokości plonowania, spowodowanego bądź to sposobem użytkowania (łąka, pastwisko, ruń o wysokości 8-15 cm), bądź wielkością stosowanego nawo-żenia azotowego. Większy plon, powodując wzrost ilości wody zużytej w procesie ewapotranspiracji przez roślinność trawiastą przyczynia się do zmniejszenia ilości wody odciekającej z profilu glebowego.
...
W roku 2012 prowadzono doświadczenia nad sterowaniem nawadniania gerbery uprawianej w pojemnikach. Gerbery uprawiane na kwiaty cięte w szklar-niach zwykle nawadnianie są kroplowo. Prawidłowe dostosowanie ilości pożywki nawozowej oraz częstotliwości nawadniania decyduje o warunkach powietrzno wodnych w podłożu, o wielkości plonu i jakości kwiatów oraz umożliwia oszczędność wody i nawozów. W doświadczeniu porównano wpływ 3 sposobów sterowania nawadnianiem gerbery miniaturowej ‘Surabaja', uprawianej w po-jemnikach (2 dm3) na plon, jakość kwiatów oraz zużycie wody podczas 4-miesięcznego okresu uprawy. Kombinacje nawodnieniowe zróżnicowano następu-jąco: I - kontrola (3 nawodnienia dziennie, niezależnie od przebiegu pogody), II - nawadnianie sterowane automatycznie przy ustalonym poziomie wilgotności podłoża (sonda pojemnościowa), III - nawadnianie sterowane automatycznie na podstawie ciągłego pomiaru masy 18 roślin (cała kombinacja ustawiona na wadze). Celem doświadczenia było opracowanie precyzyjnego sterowania nawadnianiem gerbery za pomocą prototypowego urządzenia wagowego, współpracującego ze sterownikiem nawodnieniowym. Skład pożywki nawozowej był identyczny we wszystkich kombinacjach (N 170, P 34, K 200, Mg 30, Ca 140 (mg/l) + mikroelementy). Automatyczne nawadnianie na podstawie pomiaru masy doniczek z roślinami powodowało uzależnienie dawek nawodnieniowych od zmiany warunków atmosferycznych, które wpływają na potrzeby wodne roślin (nasłonecznienie i temperatura). Gerbery nawadniane za pomocą systemu wagowego zużyły wpraw-dzie najwięcej wody w przeliczeniu na jedną roślinę, ale ...
W ramach Programu Wieloletniego 2008 - 2014 w Instytucie Ogrodnictwa prowadzone jest 50 zadań badawczych. Jednym z nich jest zadanie 2.2. „Optyma-lizacja nawadniania upraw sadowniczych w Polsce z uwzględnieniem przebiegu pogody i zasobów wodnych gleby w głównych rejonach upraw sadowniczych". Efektem podjętych prac ma być poprawa efektywności wykorzystania wody do nawadniania roślin sadowniczych. Narzędziem do uzyskania planowanego celu jest opracowanie internetowego serwisu zaleceń nawodnieniowych oraz opracowanie i wdrożenie za pomocą Internetu prostych metod szacowania potrzeb wodnych roślin sadowniczych. Serwis w wersji testowej został uruchomiony w połowie 2012 roku. Adres serwisu, który umieszczony jest na serwerze Instytutu Ogrodnictwa to http://www.nawadnianie.inhort.pl. Do serwisu jest także dostęp z głównej strony Instytutu Ogrodnictwa - http://www.inhort.pl po wybraniu linku Serwis Nawodnieniowy. Serwis zawiera aktualne i historyczne dane meteorologiczne mierzone przez kilka własnych automatycznych stacji pomiarowych. Wyznaczany tu jest także bilans klimatyczny. Strona zawiera także słownik oraz literaturę związaną z tematyką nawodnieniową. Bardzo ważnym elementem serwisu są także aplikacje pomocne przy wyznaczaniu potrzeb wodnych oraz dawek nawodnieniowych. Zawarte na stronie kalkulatory umożliwiają szacowanie ewapotranspiracji i potrzeb wodnych roślin na podstawie pomiarów parametrów meteorologicznych. Przeznaczone są one dla wszystkich tych użytkowników, którzy nie mogą skorzystać z danych obliczanych przez automatyczne stacje meteorologiczne. Wstępne analizy wyników wykazały wysoką ...
Polska cechuje się jednym z najniższych zasobów wody słodkiej w Europie. Zmienność naszego klimatu sprawia, że nawadnianie stało się nieodzownym elementem intensywnej produkcji ogrodniczej. Badania prowadzone w Instytucie Ogrodnictwa wskazują, że większość ogrodników nie stosuje żadnych kryteriów szacowania potrzeb nawodnieniowych, co prowadzi do strat wody i energii. Wynika to z braku dostępu do prostych metod szacowania potrzeb wodnych roślin i przyjaznych dla użytkownika technologii sterowania nawadnianiem. Celem projektu jest opracowanie integrowanego systemu sterowania nawadnianiem roślin szkółkarskich w oparciu o parametry klimatyczne, glebowe i roślinne. Z powodu braku danych konieczne będzie wyznaczenie współczynnika (k) do szacowania potrzeb wodnych niektórych roślin szkółkarskich, uprawianych w pojemnikach. Oceniony zostanie również wpływ regulowanego deficytu wodnego (RDI) na pokrój wybranych gatunków roślin szkółkarskich, a także ocena ilościowa i jakościowa wód drenażowych odprowadzanych przez szkółki do środowiska. Stworzona w ramach projektu technologia może stać się kluczowym elementem działań mających na celu unowocześnianie polskiego sektora ogrodniczego, a w szczególności racjonalnego gospodarowania wodą w szkółkach roślin ozdobnych. Jest to nowe podejście do problemu oszczędnego wykorzystania wody w produkcji roślinnej. ...
Celem prowadzonych badań było określenie potrzeb wodnych matecznika truskawki uprawianego w szklarni. Rośliny mateczne uprawiano w doniczkach wypełnionych substratem torfowym i podłożem kokosowym. Rośliny były nawadniane kroplowo. Częstotliwość nawadniania sterowana była za pomocą opracowanego prototypowego wagowego systemu sterującego. Sterowanie takie pozwalało na automatyczną regulację częstotliwości nawadniania w zależności od aktualnych potrzeb wodnych roślin. Otrzymane wyniki wykazały przydatność systemu wagowego do sterowania nawadnianiem truskawki uprawianej pod osłonami. Dane o częstotliwości nawadniania i wielkości dawek wody pozwoliły na uzyskanie informacji o rzeczywistej ewapotranspiracji matecznika truskawki (ETr). Na podstawie danych o przebiegu temperatury i wilgotności względnej powietrza w szklarni, przy wykorzystaniu modelu Grabarczyka, wyznaczono wartości ewapotranspiracji wskaźnikowej (ETo). Uzyskane w doświadczeniu dane ETo i ETr umożliwiły obliczenie współczynnika Kc dla matecznika truskawki. Wyznaczony współczynnik wahał się od wartości 0,05 w lutym bezpośrednio po posadzeniu roślin, aż do 0,62 pod koniec uprawy matecznika (bezpośrednio przed pozyskiwaniem sadzonek). ...
Doświadczenie przeprowadzono w celu oceny wpływu różnych sposobów sterowania nawadnianiem poinsecji, uwzględniającymi wilgotność podłoża lub czynniki klimatyczne wpływające na ewapotranspirację, wzrost i pokrój roślin. Poinsecje odmiany ‘Primero Red' uprawiano w doniczkach i nawadniano kroplowo różnicując częstotliwość nawadniania i wilgotność podłoża na trzech poziomach: I - nawadnianie przy wilgotności 40% (±2); II - nawadnianie zgodne z ewapotranspiracją (rośliny wraz pojemnikami ustawione na wadze, zintegrowanej ze sterownikiem nawodnieniowym) i III - nawadnianie przy wilgotności podłoża 72% (±2). Wilgotność podłoży kontrolowano używając sond pojemnościowych ECH2O-10 (Decagon Devices, USA). Poinsecje poddane umiarkowanemu stresowi wodnemu (nawadnianie przy 40% wilgotności v/v) cechowały się najniższą transpiracją i przewodnością szparkową liści a także gorszym pokrojem. Najlepsze jakościowo rośliny, o największych przykwiatkach i najwyższym stosunku świeżej masy do wysokości uzyskano nawadniając je zgodnie z dynamiką zmian masy roślin umieszczonych na wadze. ...
W opracowaniu przedstawiono proste wzory na potrzeby wodne drzew owocowych dla warunków Polski wyprowadzone w oparciu o dane liczbowe podawane przez wielu autorów. Podano wzory do wyznaczenia potrzeb wodnych drzew owocowych na podstawie temperatury powietrza opracowane według danych liczbowych przedstawionych przez Drupkę, Kemmera i Schulza oraz Pressa. Przedstawiono metodę współczynników roślinnych z wykorzystaniem ewapotranspiracji wskaźnikowej obliczanej według metod zaproponowanych przez: Tredera, Blaney-Criddle'a w modyfikacji Żakowicza, Hargreaves'a w modyfikacji Droogersa i Allena oraz Hargreaves'a w modyfikacji Bogawskiego i Bednorz. Współczynniki roślinne dla poszczególnych miesięcy okresu wegetacji podano według Tredera oraz według Doorenbosa i Pruitta. Przedstawione wzory mogą być pomocne w oszacowaniu potrzeb nawadniania sadów (i winnic) w warunkach Polski i w podejmowaniu decyzji o lokalizacji urządzeń nawodnieniowych oraz ewentualnym stosowaniu nawodnień w sadach i winnicach na obszarze Polski. ...
Celem pracy było określenie różnic potrzeb deszczowania trawnika wynikających z niejednorodności topograficznej miasta Bydgoszczy i zróżnicowanych pod względem zagospodarowania terenów zamiejskich. Pomiary meteorologiczne prowadzono w okresie od maja do września na terenach zróżnicowanych pod względem stopnia urbanizacji i formy pokrycia terenu: centrum dużego miasta, peryferia miejskie i obszar użytkowany rolniczo. Na podstawie wielkości obliczonych potrzeb wodnych trawnika określono zakres deficytów opadów w okresie wegetacji roślin. Stwierdzono, że sumy opadów sezonowych w porównywanych lo-kalizacjach kształtowały się na podobnym poziomie, jednakże za-obserwowano dużą zmienność czasową tego wskaźnika w po-szczególnych sezonach. Pod względem warunków ewaporome-trycznych zaobserwowano wyraźne różnice pomiędzy analizowa-nymi lokalizacjami. Średnio, największe sumy ewapotranspiracji wskaźnikowej wyznaczono dla centrum miasta, co jest efektem powstającego na tym obszarze zjawiska "miejskiej wyspy ciepła". Natomiast najmniejsze straty wody na skutek ewapotranspiracji wystąpiły na terenach wiejskich. Wyniki przeprowadzonej analizy pozwoliły stwierdzić, że potrzeby deszczowania trawnika cecho-wała zarówno zmienność czasowa jak i przestrzenna. Zdecydowa-nie największe potrzeby deszczowania wystąpiły w warunkach miejskich, mniejsze na terenach wiejskich użytkowanych rolniczo, a najmniejsze na obrzeżach Bydgoszczy. ...
