Dr inż. Małgorzata Dudzińska

Czynniki oceniające rolniczą przestrzeń produkcyjną

Do waloryzacji terenów rolnych można użyć różnych wskaźników ocenia-jących rolniczą przestrzeń produkcyjną. W wykorzystywanych metodach oceny przestrzeni rolniczej wyróżniamy grupy czynników naturalnych lub antropoge-nicznych. Celem pracy jest przedstawienie istniejących metod oceny rolniczej przestrzeni produkcyjnej i czynników uwzględnianych przy jej waloryzacji. Autor w pracy przedstawia także propozycję czynników, które obecnie powinno się uwzględniać w pracach waloryzujących rolniczą przestrzeń produkcyjną. ...

Dr inż. Małgorzata Dudzińska

Szachownica gruntów rolnych jako czynnik kształtujący przestrzeń wiejską

Celem opracowania jest przedstawienie szachownicy gruntów rolnych jako czynnika, który ogranicza możliwości użytkowania ziemi rolniczej. W artykule przeanalizowano literaturę krajową i zagraniczną wyznaczając występujące ograni-czenia i korzyści związane z fragmentacja obszarów wiejskich. Zaobserwowano, iż w analizach krajowych problematyka ta jest postrzegana głównie jako szczególne ograniczenie w wykorzystaniu potencjału rolnego. W literaturze światowej pro-blematyka ta przedstawia także korzyści związane z fragmentacją obszaru wiej-skiego. Do badań wykorzystano metodę analizy piśmiennictwa. Jej istota polega na wykazaniu oryginalności i nowego podejścia do problemu. ...

Dr inż. Małgorzata Dudzińska

Dr inż. Katarzyna Kocur-Bera

DEFINICJA MAŁEGO GOSPODARSTWA ROLNEGO

Małe gospodarstwa rolne występują na całym świecie, a ilość ich jest szacowana na poziomie 85 % liczby wszystkich gospodarstw. Celem opracowania jest ustalenie definicji małego gospodarstwa rolnego. W artykule przeanalizowano literaturę krajową i zagraniczną, by sformułować możliwie wyczerpującą definicję małego gospodarstwa. Ustalono także liczbę małych gospodarstw w Polsce na podstawie przyjętego kryterium i określono korzyści wynikające z działalności tych gospodarstw. Do badań wykorzystano metodę analizy piśmiennictwa i przeprowadzono analizy z wykorzystaniem danych statystycznych z Głównego Urzędu Statystycznego. Na podstawie literatury stwierdzono, że obecnie nie istnieje jedna pełna definicja małego gospodarstwa rolnego. ...

Dr inż. Małgorzata Dudzińska

Dr inż. Katarzyna Kocur-Bera

OBSZARY WIEJSKIE W POLSCE, AUSTRII I CZECHACH - ANALIZA PORÓWNAWCZA

Obszary wiejskie zajmują znaczną część powierzchni Polski i zamieszkiwane są przez prawie 39 % ludności kraju. Tereny te w Polsce z wielu powodów często rozwijały się znacznie wolniej niż miejskie i były w znacznym stopniu zaniedbane. Sytuacja ta poprawiła się w sposób znaczący po wejściu Polski do UE i stałym pozyskiwaniu funduszy na rozwój rolnictwa Działania te spowodowały, iż obszary wiejskie zaczęły się rozwijać znacznie szybciej, a ich struktura uległa poprawieniu. Celem artykułu jest ogólne porównanie najistotniejszych zdaniem autora cech obszarów wiejskich Polski, Austrii i Czech w latach 2000-2010. W artykule zostały, także podjęte rozważania nad istotą pojęcia obszarów wiejskich. W pracy zastosowano metodę analizy logicznej oraz opisowej na podstawie polskiej i zagranicznej literatury przedmiotu. ...

Dr inż. Małgorzata Dudzińska

Dr inż. Barbara Prus

POZIOM UWARUNKOWAŃ SPOŁECZNO-GOSPODARCZYCH GMIN, A SKUTECZNOŚĆ I WIELKOŚĆ POZYSKANEGO WSPARCIA Z FUNDUSZY UE NA REALIZACJE INWESTYCJI INFRASTRUKTURALNYCH - STUDIUM PRZYPADKÓW

Fundusze pomocowe UE umożliwiły gminom realizację kosztownych inwestycji infrastrukturalnych podnoszących standard życia mieszkańców, a co za tym idzie ich konkurencyjność. Realizowane inwstycje wpływają na rozwój społeczno-gospodarczy, co szczególnie widoczne jest w przypadku gmin wiejskich. Wynika stąd, że środki pomocowe UE stanowią instrument polityki rozwoju zarówno w wymiarze regionalnym, jak i lokalnym. Sprzyjają bowiem realizacji inwestycji powiększającej potencjał rozwojowy gmin. Gminy z różną aktywnością i skutecznością sięgają po fundusze unijne. Stąd celem artykułu jest próba znalezienia zależności pomiędzy wysokością pozyskanego wsparcia finansowego na inwestycje infrastrukturalne a poziomem rozwoju społeczno-gospodarczego gmin. Badaniami objęto pięć gmin wiejskich zlokalizowanych w trzech regionach statystycznych Polski (NUTS 1) - północnym, północno-zachodnim oraz wschodnim. Analizy przeprowadzono bazując na kwerendzie literatury, a także przy użyciu prostych metod statystycznych. Badania przeprowadzono w kilku etapach, dokonując analizy realizowanych projektów inwestycyjnych współfinansowanych ze środków UE, a także metawskaźnika ukazującego w sposób syntetyczny uwarunkowania społeczno-gospodarcze gmin. Analizę zależności pomiędzy poziomem uzyskanego wsparcia UE a rozwojem społeczno-gospodarczym przeprowadzono przy pomocy wskaźnika korelacji Pearsona. ...

Dr inż. Małgorzata Dudzińska

Dr inż. Barbara Prus

ANALIZA ILOŚCIOWA REALIZACJI SCALEŃ GRUTÓW NA OBSZARACH WIEJSKICH W POLSCE W LATACH 2004-2013

Realizując scalenie gruntów rolnych przebudowuje się bez wątpienia gruntownie strukturę wsi i wzbogaca ją o dodatkowe elementy projektowe np. nowe drogi czy ścieżki rowerowe. Jednocześnie poprawiana jest struktura obszarowa gospodarstw rolnych, zmniejszana liczba działek o nieregularnych kształtach, czy też zmniejszane są odległości pomiędzy siedliskiem a poszczególnymi działkami gospodarstw. Ponadto zapewniany jest każdej działce dostęp do drogi publicznej, urządzeń melioracyjnych, likwidowane są zaniedbane i nieuprawiane tereny wsi (tzw. nieużytki rolnicze). Jest więc scalenie dla obszaru wiejskiego przedsięwzięciem o charakterze innowacji rolniczej. Biorąc pod uwagę powyższe przesłanki można zauważyć, że ważne jest ustalenie zakresu realizacji tych przedsięwzięć na terenie Polski i województwa lubelskiego. Przeanalizowano także wykorzystanie środków na to przedsięwzięcie z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (skrót: EFRROW). W Badaniach zakresu prac scaleniowych uwzględniono okres 2004-2013. Dodatkowo uwzględniono prognozę realizacji scaleń na lata 2014-2020 dla województwa lubelskiego. Wybór jednostki badawczej wynikał z możliwości pozyskania danych do analizy oraz faktu, iż w województwie lubelskim realizowanych jest najwięcej tych prac urządzeniowo-rolnych. W badaniach wykorzystano metody analizy ilościowej oraz z grupy podejść przestrzenno-statystycznych. ...

Dr inż. Barbara Prus

Dr inż. Małgorzata Dudzińska

DYNAMIKA ZMIAN WARUNKÓW SPOŁECZNO-GOSPODARCZYCH W GMINACH POWIATU KRAKOWSKIEGO W LATACH 2010-2014

Artykuł przedstawia dynamikę zmian społeczno-gospodarczych w gminach powiatu krakowskiego. Dla potrzeb analiz zdefiniowano zjawisko rozwoju społeczno-gospodarczego przy pomocy zmiennych skupionych w czterech grupach informacyjnych. Do analiz wybrano czynniki demograficzne, czynniki o charakterze ekonomicznym, zmienne opisujące infrastrukturę społeczną oraz techniczną. Analizę zmian w badanym okresie przeprowadzono w oparciu o procedurę typologiczną dokonując delimitacji gmin powiatu krakowskiego, oraz określając grupy gmin homogenicznych. Wartości zmiennych przyjętych do analiz pochodzą ze źródeł statystyki publicznej (GUS) z lat 2010-2014. W wyniku przeprowadzonej procedury typologicznej określono typy gmin jednorodnych pod kątem warunków społeczno-gospodarczych w badanych latach, opierając się na wybranych cechach diagnostycznych. Przedstawiono ranking gmin, a także porównano dynamikę zmian rozwoju społeczno-gospodarczego w badanym okresie w poszczególnych gminach powiatu krakowskiego. ...