Dr inż. Józef Plewniak

Wpływ eksploatacji węgla na powierzchnie leśne w obszarze górniczym „Szczygłowice” w nadleśnictwie Rybnik

Przedmiotem pracy są powierzchnie leśne, pod którymi odbywa się eksploatacja węgla kamiennego metodą „z zawałem stropu”. Teren badań o powierzchni 6,2 km² obejmuje lasy leśnictw Zacisze i Książenice w nadleśnictwie Rybnik, położone na Obszarze Górniczym Kopalni węgla kamiennego Szczygłowice i Knurów.Stosowany sposób wydobycia węgla powoduje osiadanie górotworu i przekształcenia powierzchni leśnych.Przejawiają się one głównie: różnymi deformacjami powierzchni, powstawaniem niecek, zalewisk wodnych, a także zmianami w środowisku przyrodniczo-leśnym. Zachodzące zmiany poważnie ograniczają możliwości prowadzenia racjonalnej gospodarki leśnej na tych terenach. Istnieje pilna potrzeba opracowania kompleksowego sposobu zagospodarowania lasów położonych na obszarach górniczych. Jego podstawą będzie określenie obecnych i przyszłych przekształceń powierzchni leśnych, zachodzących pod wpływem eksploatacji węgla. W pracy przedstawiono metodykę i wyniki badań przekształceń powierzchni leśnych, położonych w strefie poeksploatacyjnych obniżeń kopalni węgla Szczygłowice i Knurów. Wyznaczono również obszary intensywnych przekształceń powierzchni leśnych w perspektywie do 2015 r. W okresie badawczym do 2001 r., główny udział w lasach O.G. Szczygłowice miały tereny o małym stopniu przekształceń powierzchni. Było ich ogółem 376,5 ha, tj.61% terenu badań. Drugą grupę stanowiły tereny o średnim stopniu przekształceń i znacznie utrudnionej dostępności, ogółem 99,9 ha, tj. 16% powierzchni badań. Podobna pod względem wielkości była powierzchnia o dużym stopniu przekształceń, grupująca tereny niedostępne. Było ich 86,2 ...

Dr inż. Józef Plewniak

Wpływ kompleksu nartostrad na komunikacyjne udostępnienie lasów w leśnictwie „Jaworzyna” w LZD Krynica

Lasy w kompleksie "Jaworzyna" należą do szczególnie cennych pod wzglę-dem ochronnym i gospodarczym. Stanowią również zasadniczy element otuliny wokół uzdrowiska w Krynicy, odpowiadający za ochronę wód mineralnych i mi-kroklimatu w tym rejonie.W ostatnich 10-ciu latach ten naturalny krajobraz został w znacznym stopniu zmieniony poprzez wybudowanie kompleksu obiektów sportowo-rekreacyj-nych, głównie nartostrad.Zabudowanie znacznej części kompleksu leśnego obiektami kubaturowymi i liniowymi, obcymi dla gospodarstwa leśnego, spowodowały wiele problemów w prowadzeniu tego gospodarstwa w Leśnictwie „Jaworzyna". W szczególnym stop-niu dotyczy to komunikacyjnego udostępniania lasów w tym rejonie. Rozbudowana sieć nartostrad w oczywisty sposób tworzy kolizyjny układ z siecią dróg leśnych i stałych szlaków zrywkowych. W efekcie tego znaczne części kompleksu są nie-dostępne, tak w ujęciu czasowym jak i technicznym. Prowadzenie działalności go-spodarczej na terenie Jaworzyny, szczególnie w okresie zimowym, stało się utrud-nione, a nawet niebezpieczne. W pracy zostanie przedstawiona charakterystyka uwarunkowań zaistniałych dla gospodarstwa leśnego na Jaworzynie po wybudowaniu nartostrad i kierunki rozwiązania konfliktowych sytuacji. ...

Dr inż. Józef Plewniak

Dr inż. Janusz Gołąb

GOSPODARCZO-TECHNICZNE UWARUNKOWANIA PROCESU PROJEKTOWANIA SZLAKÓW ZRYWKOWYCH W LASACH GÓRSKICH

Projektowanie sieci szlaków zrywkowych w terenach górskich jest ważnym działaniem gospodarczym, kierującym się wieloma czynnikami z różnych dziedzin leśnictwa - hodowli lasu, urządzania, ochrony gleb, hydrologii, inżynierii, ekonomiki, ergonomii, użytkowania lasu, transportu drewna i bhp. Projekt taki powinien uwzględniać warunki w konkretnym obszarze transportowym, a mianowicie: sposób zagospodarowania lasu, procesy technologiczne pozyskania i transportu drewna, rzeźbę terenu, stosunki hydrologiczne, rodzaje gruntów, ekonomiczność i bezpieczeństwo zastosowanych rozwiązań. Konkretne rozwiązanie projektowe powinno także mieć na względzie: tworzenie optymalnych warunków dla naturalnego odnowienia lasu, ochronę gleby przed erozją wodną oraz kształtowanie lasów zbliżonych do naturalnych.Przedmiotem opracowania są uwarunkowania techniczne i gospodarcze kształtujące sieci szlaków zrywkowych w górskich terenach leśnych. Celem jest metodyczne omówienie uwarunkowań technicznych i gospodarczych, wpływających na parametry sieci szlaków zrywkowych w procesie projektowania tych sieci.Opracowanie zawiera krótkie omówienie wskazań do projektowania szlaków zrywkowych w górach wypływających z wiedzy z różnych dyscyplin leśnictwa, zawartych w instrukcjach branżowych nowelizowanych przez Administrację Lasów Państwowych, ośrodki naukowe oraz z własnych doświadczeń autorów artykułu. ...

Dr inż. Janusz Gołąb

Dr inż. Józef Plewniak

Aktualne uwarunkowania kształtowania sieci dróg leśnych w górach

W pracy analizowana jest aktualność metodyki projektowania sieci dróg leśnych w terenach górskich. Omawiane jest dostosowanie poszczególnych etapów projektowania i szczegółowych procedur do aktualnego systemu funkcjonowania nadleśnictw w Polsce, potrzeb nowoczesnego leśnictwa oraz współczesnych możliwości projektowych i postaci materiałów wyjściowych. Podkreśla się wykorzystywanie w bieżących opracowaniach analiz i obróbki GIS danych zawartych w standardzie LMN. Etap inwentaryzacji i lokalizacji nowych dróg w sieci dobrze wykorzystuje nowe możliwości tych analiz. Wskazuje się na niespójność procedur w etapie określania optymalnej gęstości sieci drogowej z powodu rodzaju i treści niektórych, aktualnie dostępnych, danych wyjściowych. Etap oceny ekonomicznej projektowanego rozwiązania również wymaga aktualizacji z racji zmienionych realiów gospodarczych, przyjmowanych w analizie szacunkowych ustaleń, a także korzystania z nieadekwatnych wielkości ponoszonych kosztów. Metoda w obecnym kształcie nie jest stosowana jako całość, a tylko niektóre procedury włączane są do opracowań tematycznych. Potrzebne są nowe ustalenia kryteriów udostępniania drzewostanów i waloryzacja przynajmniej niektórych funkcji lasu. ...